نکاتی در مورد نژادهای گاو شیرده

به نام خدا

نکاتی در مورد نژادهای گاو :

گاو : در 4000 سال قبل و در کشور مصر اهلی شد . گاو در بعضی سرزمینها مانند هندوستان مورد احترام است

نژادهای معروف گاو :

نژاد هُلشتاین : از قسمت شمالی هلند است ، وزن ماده آن 550 کیلو و وزن نر آن تا یک تن می رسد . تولید متوسط شیر آن 5500 لیتر در سال و تا حدود 7 هزار لیتر هم می رسد . چربی شیر آن نیز 5/3 درصد است .

نژاد ژرسی : اصل آن از جزیره ژرسی فرانسه است و کوچکترین نژاد گاو شیری است و به رنگهای زرد ، سفبد ، خاکستری است رنگ نوع نر تیره تر و وزن ماده آن 350 تا 500 کیلو و نوع نر بین 550 تا 800 کیلو است . چربی شیر این نژاد 5/4 تا 5/6 است .

نژاد بران شویتس : از کشور سوئیس و رنگ آن نیز طبق نامش ، قهوه ای است . در پشت این گاو نوار تیره رنگی وجود دارد . وزن گاو ماده 500 تا 700 کیلو و نوع نر بین 600 تا 1000 کیلو است . دیرتر از همه نژادها به بلوغ نی رسد اما عمرش از همه نژادهای گاو بیشتر است . شیر سالیانه این نژاد بین 2700 تا 300 لیتر و چربی آن 4 درصد است .

از سایر نژادهای گاو در جهان می توان به ایر شایر از اسکاتلند – گرنسی از جزایر مانش در فرانسه – کمر سفید هلندی – شارت هورن از انگلستان و سه نژاد فرانسوی فلاماند ، نورماند و مون بیلیارد اشاره کرد که در ایران استقامت خوبی نداشته اند .

نژادهای ایرانی :

الف ) نژاد سرابی : از سراب آذربایجان است . رنگ آن قرمز تیره تا نارنجی و بهترین نژاد گاو ایرانی است . انداز] آن نسبتاً کوچک و شیر سالانه آن 2000 تا 2500 لیتر در سال با چربی 4 درصد است

ب ) گاو سیستانی : دارای اندام درشتی بوده اما به دلیل تغذیه بد که معمولاًً با نی است شیر خوبی ندارد .

ج) گاو های ساحلی : در اطراف دریای خزر هستنمد و با وجود تغذیه خوب در بهار و تابستان به دلیل که غذایی در زمستان شیر و گوشت خوبی ندارند .

د ) گاو میش : از همه نژادهای ایرانی بزرگتر است و در بعضی مناطق مازندران و جنوب ارومیه زندگی می کند . در محیط باتلاقی زندگی می کند و به آب فراوان نیاز دارد . از نظر تولید شیر خوب نیست ولی بیشترین میزان چربی شیر را دارد ( 7% ) .

برای انتخاب گاو شیری به سه عامل الف ) خصوصیات ظاهری ب ) خصوصیات نژادی ج ) رکوردهای گاو باید توجه کرد :

الف ) خصوصیات ظاهری : در گاوهای شیری خوب اگر از پهلو به گاو توجه کنیم خطوط دو طرف بدن و خط پشت و زیر شکم با هم موازی نیست و در جلوی شکم به هم می رسند در حالی که در نژاد گوشتی خوب این خطوط موازیند .

ب ) خصوصیات نژادی : که برای هر نژاد مختصاتی از نظر رنگ ، وزن ، قد و سایر موارد است که باید مورد توجه قرار گیرد .

ج ) انتخاب از روی رکورد : در این مورد به سه موضوع مقدار شیر ، میزان چربی و ارزش غذایی توجه می شود . مقدار شیر را امروزه دستگاههای شیر دوشی مجهز به دستگاه توزین شیر انجام می دهند . برای تعیین چربی شیر ، ماهانه از شیر آزمایش می شود . ارزش غذایی را نیز از روی مسئله تغذیه و مراقبت و طرز شیر دوشی و سن دام کنترل می گردد .

سن دام در شیر او تأثیر دارد . شیر گاو تا 5 الی 6 سالگی افزایش می یابد و بعداً از 9 تا 10 سالگی ثابت مانده و بعد کم می شود.

تشخیص سن گاو : از روی دندان یا شاخ انجام می شود . گاو بالغ 32 دندان دارد که در فک بالا به جای دندان ، لثه غضروفی دارد و ترتیب دندانها به شرح زیر است :

در 8 ماهگی 8 دندان ثنایا دارد . در 18 ماهگی تا دو سالگی دو دندان قُدامی بزرگ گاو رشد می کند . در 5/2 سالگی دندانهای میانی افتاده و دندانهای بلوغ گاو رشد می کنند که در 3 سالگی رشد آنها کامل می شود .

از روی شاخ : در آخر سال دوم شاخ به اندازه کامل خود می رسد و پس از آن هر سال یک حلقه به قاعده شاخ اضافه می شود .

مسکن گاوها : حرارت در مسکن گاوها زیاد مهم نیست چون بعلت غذا خوردن زیاد حرارت فراوانی در بدن گاوها ایجاد می شود . در نتیجه دمای پایین برای گاوها بهتر است البته محل شیر دوشی باید گرمتر باشد ( حدود 10 درجه ) روش شیر دوشی به روش خلاء منفی است .

نور از عوامل مهم برای بهداشت گاو است . در اصطلبهای بسته برای هر گاو شیری یک متر مربع پنجره لازم است .

تغذیه : 5 نوع غذا برای گاوها داریم .

الف ) غذای نگهداری : غذایی که برای انجام اعمال حیاتی به گاو می دهند .

ب ) غذای تولید : غذایی است که برای تولید شیر و گوشت به دام داده می شود .

ج ) غذای رشد : غذایی که به گوساله ها داده می شود تا به سن رشد برسند ( تا 5 سالگی )

د) غذای آبستنی : غذایی که به دامهای آبستن داده می شود ( برای تغذیه جنین )

ه ) غذای پرواری : برای دامهایی که از گوشت آنها استفاده می شود .

تولید شیر :

برای تولید هر لیتر شیر 400 لیتر خون از پستان عبور می کند . موادی که باعث ایجاد طعم و بوی شیر می شوند مستقیماً از راه پرده های پستان از خون وارد شیر می شوند . دوشیدن شیر با تحریک سرِ پستانها انجام شده که به وسیله اعصابی به غده هیپوفیز منتهی می شود که این غده هورمون « اکسی توسین » ترشح می کند که باعث انقباض حبابها و رانده شدن شیر می شود . این هورمون 45 ثانیه بعد از تحریک به پستانها می رسد و 6 تا 7 دقیقه اثر دارد که در این مدت باید گاو را دوشید . گرم کردن پستانها با آب گرم می تواند محرکی برای آزاد کردن شیر باشد .

نکاتی در مورد نژادهای گاو شیرده

مطالب مشابه :

آشنایی تصویری با 6 نژاد شاخص گاو بومی در ایران

معرفی 6 نژاد از گاو ایرانی(+عکس)

نژاد اصیل گاو کوهستان در سراب

گاو بومی

معرفی 6 نژاد شاخص گاو بومی در ایران

نکاتی در مورد نژادهای گاو شیرده

اصلاح نژاد گاوشيري

انواع نژاد گاو

پرورش گاو