اصول تشكيل سبد سهام

دكتر ابوالفضل شهرآبادي، مدير روابط عمومي شركت بورس ــ استاد دانشگاه

سرمايه‌گذاران همواره به دنبال اندازه‌گيري ريسك، جهت گرفتن تصميمات سرمايه‌گذاري بهينه هستند. آنان همواره تلاش مي‌كنند صرف ريسك سرمايه‌گذاري‌هاي خود را حداكثر سازند و به عبارتي بازدهي بيشتري را به ازاي ريسك‌هايي كه متقبل شده‌اند به دست آورند.
اين تنوع‌بخشي قادر به كاهش ريسك غيرسيستماتيك (يعني ريسك سرمايه گذاري در بازار) خواهد شد ولي قادر به كاهش يا حذف ريسك سيستماتيك (يعني ريسكي كه از خارج به بازار تحميل مي‌شود) نيست.

در دهه 1950 اثبات اينكه تشكيل علمي سبد سهام، ريسك را كاهش و بازدهي را به حداكثر مي‌رساند، انقلابي در جهان سرمايه‌گذاري به وجود آورد.

در همين رابطه با دكتر ابوالفضل شهرآبادي، مدير روابط عمومي شركت بورس و استاد دانشگاه گفت‌و‌گويي انجام داده‌ايم تا اصول و ضرورت تشكيل سبد سهام را بررسي كنيم.

۱)اصولا ضرورت تشكيل سبد سهام به جاي تك سهم يا چند سهم چيست؟
به مجموعه سرمايه‌گذاري‌هاي يك شخصيت در گزينه‌هاي مختلف «پرتفوليو» يا «سبد سرمايه‌گذاري» گفته مي‌شود كه مجموعه‌اي از اوراق بهادار متفاوت است. هر كدام از اين اوراق، معمولا داراي بازده و ريسك متفاوتي هستند.

ريسك غيرسيستماتيك (يعني ريسك بازار) را مي‌توان از طريق تنوع بخشيدن به اوراق بهادار در سبد سهام كاهش داد يا از بين برد. در نتيجه، با حذف ريسك غيرسيستماتيك، مهم‌ترين بخش ريسك پرتفوليو به ريسك سيستماتيك (يعني ريسكي كه از خارج به بازار تحميل مي‌شود) مربوط مي‌شود. هرچه تعداد اوراق بهادار مربوط به پرتفوليو بيشتر باشد ميزان ريسك غيرسيستماتيك كوچك و كوچك‌تر مي‌شود و ريسك كل پرتفوليو به ريسك سيستماتيك نزديك‌تر مي‌شود.

۲)برخي معتقدند تشكيل سبد سهام و پخش كردن سرمايه به جاي تمركز بر يكي دو سهم قوي باعث از بين رفتن بازدهي آنها مي‌شود. نظر شما درباره اين جمله چيست؟
از نظر من، اين باور اشتباه است. زيرا شايد تمركز سرمايه بر يك يا دو سهم بازدهي بالايي داشته باشد اما با ريسك بالايي همراه است. اين در حالي است كه در سبد سهام ميانگين بازدهي از ميانگين بازدهي سهام موجود در سبد به دست مي‌آيد. در مقابل نحوه محاسبه ريسك سبد سهام اين طور نيست؛ زيرا در صورتي كه سبد سهام مديريت صحيحي داشته باشد و به ضريب همبستگي در آن توجه شود، ريسك سبد سهام از ميانگين ريسك مجموع سهام تشكيل‌دهنده سبد سرمايه‌گذاري پايين‌تر خواهد بود. به عبارت ديگر مي‌توان در يك سطح بازدهي مشخص دو سبد سهام با سطح ريسك متفاوت داشت. نكته جالب اين است كه در صورت تشكيل سبد سهام با رعايت مباني علمي ، شما مي‌توانيد حداكثر بازدهي را با حداقل ريسك يعني حداقل احتمال انحراف از بازده مورد انتظار به دست آوريد. در اين راستا، ضريب همبستگي مثبت نشان‌دهنده افزايش ريسك و ضريب همبستگي منفي نشان‌دهنده كاهش ريسك سبد سهام است.

۳)چگونه مي‌توان ريسك سبد سهام را در حد بهينه نگاه داشت؟
در يك مجموعه سرمايه‌گذاري هرچه ضريب همبستگي بين بازده اعضاي مجموعه به سمت (1-) ميل كند ريسك مجموعه كاهش مي‌يابد.ريسك پرتفوي تنها متاثر از ميانگين انحراف معيار اعضاي مجموعه تشكيل‌دهنده آن با بازار (يعني ضريب بتا) نيست، بلكه تنوع در سرمايه‌گذاري و چگونگي ارتباط بازده اعضا با يكديگر نيز بر ريسك مجموعه تاثير خواهد گذاشت.
به بيان ديگر، در يك مجموعه سرمايه‌گذاري هرچه تنوع از جهات مختلف (چه با بازار و چه با يكديگر) بيشتر باشد، ريسك مجموعه كمتر خواهد شد.در همين حال، بايد در نظر داشت ريسك مجموعه با اضافه شدن يك سهام، با شيب ثابتي كاهش نمي‌يابد بلكه در ابتدا كه سهام جديد به مجموعه اضافه مي‌شود، ريسك كل با شدت بيشتري كاهش يابد، به تدريج از شدت كاهش، كاسته شده و ديگر با ايجاد تنوع، ريسك كاهش نخواهد يافت. بنابراين بايد از متنوع سازي بيش از حد نيز پرهيز كرد زيرا در عمل باعث كاهش ريسك نخواهد شد و تنها مي‌تواند بازدهي را محدود كند.

۴)چه تعداد سهام يا صنعت براي تشكيل سبد سهام مناسب است؟
قاعده رياضي خاصي براي تعداد سهام موجود در سبد سهام وجود ندارد. اما تجربه و تحقيقات ميداني نشان مي‌دهد وجود 10 تا 30 نوع سهام با توجه به سرمايه‌هاي مختلف مي‌تواند با پايين آوردن ريسك غيرسيستماتيك بازدهي مناسبي را در سبد ايجاد كند.
اين در حالي است كه توزيع سرمايه‌هاي اندك در 30 شركت بازدهي ندارد و بهتر است هرچه سرمايه بالاتر باشد تعداد سهام متنوع‌تر باشد و سبد سرمايه‌هاي اندك شامل تعداد كمتري سهام باشد.

۴)بازدهي سبد سهام در چه دوره‌هايي بايد بررسي شود؟
در زمان‌هايي كه بازار پرنوسان است وضعيت سبد سهام در بازه‌هاي زماني كوتاه‌تر بايد بررسي شود. اما در زماني كه بازار باثبات است و نوسان خاصي ندارد بررسي ماهانه و هفتگي نيز مي‌تواند مديريت معقول سبد سهام را به دنبال داشته باشد.

اصول تشكيل سبد سهام

مطالب مشابه :

مديريت سبد سهام در اوراق بهادار با كنترل ریسک ورشكستگي

اصول تشكيل سبد سهام

اعمال سلیقه وترجیحات سرمایه گذار در انتخاب پرتفوی بهینه

بررسی مدل های موثردر انتخاب پرتفوی بهینه

اصول تشكيل سبد سهام

رزومه و مشخصات احمد نجومی مرکید

موضوع پایان نامه مدیریت بازرگانی- گرایش مالی