جامعه اطلاعاتی ایران و چالش های رویاروی آن

بنیادجامعه اطلاعاتی مبتنی بر فعالیت های متنوعی است که به نحو مستقیم با تولید، توزیع و کاربرد اطلاعات مرتبط می باشد . دانیل بل، ویلیام مارتین و صاحبنظران دیگر، تعاریف متنوعی را از جامعه اطلاعاتی ارایه کرده اند که در این مقاله مورد توجه قرار می گیرد. پرسش عمده در چارچوب جامعه اطلاعاتی ایران تأکید بر زیر ساختهای اختصاصی ، نرم افزار های عمومی، نرم افزار های اختصاصی و آموزش مورد نیاز کارکنان می باشد. بر این قرار نگرش نوین به زیر ساخت های اطلاعاتی برحسب استراتژی نوین دولت جمهوری اسلامی ایران طراحی شده است. در این مقاله با توجه به منابع متنوع نگرش به بنیاد جامعه اطلاعاتی در ایران مورد توجه قرار می گیرد.

● مقدمه

توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات و نگرش نوین به این توسعه از طریق مکانیسم اینترنت و صفحات وب متغیر های جدیدی را در زندگی جاری جامعه ایرانی در طول دهه اخیر پدید آورده که بر استراتژی برنامه های اقتصادی و اجتماعی دولت جمهوری اسلامی تأثیر گذار شده است. این تغییر و دگرگونی مبتنی بر شیوه های ارتباطی و بهره جویی از گونه های این ارتباط در فضای مجازی با انعکاس نظریات متنوع است. تغییرات مزبور چالش های چندی را برای سیاستگزاران اجرایی در جامعه اندیشمند و به نحو طبیعی در ساختار فرهنگی، فنی و شکوفایی اقتصادی فراهم آورده که با موازین فعلی اقتصاد صنعتی دولت در تقابل واقع شده و بر این قرار بسیاری از متفکرین مسایل اجتماعی سعی در همگرایی این آحاد با فرصتهای حاصله دارند. تغییر در مبانی سنن اطلاعاتی موجبات ظهور روش های جدیدی از تبادل نظریات در تکوین توسعه ملی را فراهم آورده که با توجه به سازگاری نوین طرح های ملی در چارچوب فناوری ارتباطات و اطلاعات قابلیت همخوانی دارد. بر این مبنا انطباق این سیاستگزاری با توجه به جامعه ایرانی از منظر دولت جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر فرایند و مفهوم نوینی از توسعه اجتماعی تلقی می شود که در بخشهای مختلف این مقاله مورد ارزیابی قرار می گیرد.

● تعریف جامعه اطلاعاتی

در تعریف عام از جامعه به عوامل مختلفی از روابط، مناسبات، و طبیعتاً همکاری توجه شده است. در این خصوص شکل مناسباتی و مقتضی تعریف جامعه تفکرات مختلفی را برای اندیشمندان فراهم آورده، مثلاً استاد مرتضی مطهری می گوید : جامعه مجموعه ای است از انسانها که در جبر یک سلسله نیازها و تحت نفوذ یک سلسله عقیده ها و آرمانها در یکدیگر ادغام شده و در یک زندگی غوطه ورند 1. آنچه در این تعریف دارای مفاهیمی آشکار بیان شده، همکاری متأثر از جبر فیزیکی است که به واقع یادآور ویژگی های پدیده اجتماعی از منظر امیل دورکیم مشتمل بر عمومیت و جبری بودن پدیده است. ادوارد وسترمارک از رابطه و قاعده یک جامعه شناس غربی به این مفهوم نگاه می کند و می گوید : جامعه گروهی از مردم است که با همکاری یکدیگر زندگی می کنند 2 . در این خصوص تأکید تعریف بر گروههای انسانی با توجه به ساختار مشارکت و همکاری آحاد اجزاء جامعه است. آنچه از هر دو مفهوم از جامعه عیان است، ساختار جمعی مردم براساس سلسله ای از معاضدت تلقی می شود، لیکن این مطلب که تا چه حد انسانها عامل مشارکت و اظهار وجود و بیان را تحمل کنند به شکل گیری نظریات مختلف از ساخت جامعه در ادوار تاریخی بشر منتهی شده که در تاریخ اندیشه های اجتماعی موردلحاظ قرارمی گیرد.

موردی که از اصطلاح جامعه اطلاعاتی در چارچوب جامعه شناسی اخذ می شود مبتنی بر فعالیت های متنوعی است که به نحو مستقیم با تولید، توزیع، و کاربرد اطلاعات مرتبط است و بر این قرار بنیان اقتصاد دانش بر کالا و خدمات مؤثر واقع شده و به نوعی ارتباطات محور عملکرد کاربردی در عرصه جامعه واقع می شود. از دهه هشتاد میلادی که ویلیام مارتین بر موضوع جامعه اطلاعاتی بحث کرده تا به امروز، مناقشه های چندی از ارزیابی جامعه مزبور باقی مانده است، مثلاً دانیل بل عامل اطلاعات را بر تحولات سازمان اجتماعی در هر جامعه امری معتبر بر شمرده است3. و یا ژان پی یر دوپویی جامعه پسا صنعتی را همان جامعه اطلاعاتی دانسته و به نحو بدبینانه این نوع جامعه را مرحله ای از تاریخ سرمایه داری قلمداد می کند که با تضاد های خود دست به گریبان است4. آنچه بیش از هر مطلب در جامعه اطلاعاتی و به نحو طبیعی تعریف آن مورد نظر می باشد عوامل محسوسی است که در ویژگی های هر اجتماع مؤثر است. از جمله مک چسنی انقلاب ارتباطی و قانون ارتباطات دوربرد را از عوامل اجتناب ناپذیر جامعه سرمایه داری معاصر تلقی می کند، و یا دکتر منوچهر محسنی سعی در ارزیابی مطلب از دیدگاه زیر ساخت فنی ـ اجتماعی در جامعه اطلاعاتی نموده و طبقه بندی ویژه ای را در متغیر های نوین این قسم از جامعه بیان می کند . این زیر ساخت ها برحسب مجموعه نظریات وی عبارت است از : زیر ساخت های ارتباطات از راه دور، زیر ساخت های مرتبط با دانش ها، زیر ساخت تکنولوژیک مرتبط کننده اطلاعات5. بر این مبنا ویلیام مارتین در یک تعریف نهایی از جامعه اطلاعاتی چنین می گوید:

جامعه ای که در آن کیفیت زندگی، همانند چشم اندازهای تحول اجتماعی و توسعه اقتصادی، به میزان رو به تزایدی به اطلاعات و بهره برداری از آن وابسته شده، جامعه اطلاعاتی می گویند6.

در تداوم مارتین بر این عقیده است که در چنین جامعه ای استانداردهای زندگی، الگو های کار و فراغت، نظام آموزشی و بازار کار به میزان محسوسی تحت الشعاع پیشرفت هایی قرار گرفته که در قلمرو اطلاعات و دانش روی داده است. در تأیید این مطلب می توان به مشابهت آراء سند شورای عالی اطلاع رسانی موسوم به مروری بر رفتار توسعه نوین با این استنتاج اشاره کرد:

جامعه اطلاعاتی یکپارچه، تبلوری مجدد از کلیه فرایند های متعارف و سنتی اجتماعی نظیر کسب، و کار، آموزش و ... و حتی فعالیت های شخصی نظیر تفریحات و امثالهم در قالبی نوین با استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات است7.

● مسایل اساسی جامعه اطلاعاتی در ایران

آنچه به منزله پرسش اساسی در جامعه اطلاعاتی ایران مورد ارزیابی است این مطلب می باشد که چه متغیر عمده ای در استقرار و توسعه جامعه اطلاعاتی مورد ارجاع دولتمردان ایرانی است: حداقل دو سند به نحو معتبر از چشم انداز جامعه اطلاعاتی ایران به نحو کم و بیش مؤثر گفتگو نموده است. نخستین سند مبتنی بر ایران مقتدر در قرن بیست و یکم است که در حقیقت منشور برنامه توسعه و کاربردی فناوری ارتباطات و اطلاعات ایران تلقی می شود. این سند برحسب سه مفهوم توسعه پایدار، اقتدار ملی، و اقتصاد توانمند طرح ریزی شده و به منظور جامعه دانایی محور خصوصیات جامعه ایرانی را بر پیش شرط های فضای کلان کشور به انضمام ویژگی های بومی محیط جغرافیایی ایران با توجه به اولویتها و خط مشی های ملی ترسیم می کند8 . در ابعاد و دیدگاه کلان به منظور توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات ایران اقدامات قابل توجه دولت مبتنی بر چگونگی هزینه اعتبارات در دستگاه های اجرایی است. بر این قرار دستور العمل نحوه اجراء برنامه مزبور در قانون بودجه سال 1382 کل کشور حاوی تبصره هایی است که پیش درآمد ابزار های نوین جامعه اطلاعاتی را به قرار ذیل مورد تفسیر قرار می دهد:

الف) ایجاد زیر ساختار های اختصاصی نظیر اجرای شبکه های WAN،LAN

ب) تأمین نرم افزار های عمومی مورد نیاز جهت خو د کار سازی فعالیت های اداری دستگاه، بانک اطلاعاتی و MIS دستگاه .

ج) تأمین نرم افزار های اختصاصی جهت خود کار سازی ارایه خدمات به مردم و راه اندازی و تجهیز پایگاههای اطلاع رسانی(Website) .

د) آموزش های مورد نیاز به کارکنان دستگاه در راستای ارایه خدمات با استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات9.

تلاش سیاستگزاران ایرانی در جلب حمایت های توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات در سطح دولتی هر چند با استقبال قابل توجهی روبرو شده، لیکن به دلیل زیر ساخت های قابل تعمق در حوزه تجهیزات، نرم افزار، و تربیت نیروی انسانی جای دقت و کنکاش دارد. مثلاً گستردگی سرزمین، پراکندگی محیط جغرافیایی، جوانی جمعیت و سیر صعودی آن در سالهای آتی و بیسوادی پایه برای اقشار توده های مردم به ویژه در جنسیت زنان از اهم مشکلاتی است که روند توسعه پایدار جامعه اطلاعاتی را با دشواری مواجه می سازد.

از دیدگاه گستردگی سرزمین ایران، مساحت آن نزدیک به 000/648/1 کیلومتر مربع و جمع کل مرزهای آن 31/81 کیلومتر است. جمعیت آن نزدیک به 65 میلیون نفر با تراکم 37 نفر در کیلومتر مربع است که در حقیقت یک تراکم ناخالص می باشد10 . رشد جمعیتی آن در طی یک دوره 40 ساله معادل 2/3 بوده که میزان رشد بسیار بالا و چشمگیری است و بیانگر مشکلات دولت در تأمین وسایل و ابزار های آموزشی و رفاهی است. این مراتب در کشور ما با بیش از 60 هزار روستا و بیش از 600 شهر که اکثراً در فواصل دور از هم واقع شده سازماندهی آموزشی را با مشکلات نوینی مواجه می نماید11 . تمام این موارد با توجه به بیسوادی پایه و شاخص های موجود بیانگر تلاش سختی است که دولت باید در بنای جامعه اطلاعاتی عهده دار شود؛ چنانچه آمار های موجود بیسوادی در سال 1375 برای جنسیت مرد و زن معادل 993/182/10 نفر و برای زنان معادل 977/332/6 نفر بر شمرده شده است12 . طبیعی است که میزان بیسوادی زنان در وجوه متعددی مانند تعلیم و تربیت کودکان و همکاری در پیشرفت تحصیلی آنان مؤثر می باشد.

سند دوم مبتنی بر نوعی از عملکرد برونی دولتمردان جمهوری اسلامی است که ناشی از مسافرت هیأت عالیرتبه ایران تحت نظر ریاست جمهور به منظور بررسی و تبادل نظر در زمینه پیشرفتهای عمیق فناوری ارتباطات و اطلاعات به هندوستان در زمستان 1381 است. در این مسافرت، طرفین با توجه به حضور مسیولین دولتی و بخش خصوصی سعی در گسترش روابط فناوری سخت افزاری و نرم افزاری در جنبه های مدیریتی، پژوهشی و تحقیقاتی نمودند و با مبادله سه تفاهم نامه راههای توسعه ابتدایی را برای جامعه اطلاعاتی ایران فراهم آوردند. تأثیر پذیری از این سفر به جنبه تربیت و آموزش از راههای تکنولوژی و توسعه نظام نرم افزاری کشور هندوستان بر هیأت ایرانی مرتبط است، که طبیعتآً بر فرصتهای شغلی، حوزه استاندارد ها، اصلاح ساختار آموزشی، و اهمیت بر روند سرمایه ارتباط دارد13 .

آنچه از رهاورد این ارتباط برای جامعه ایرانی به منزله گامهای اولیه به سوی جامعه دانش محور پدید آمد، مبتنی بر دو جنبه بود: همکاری با طرف مقابل برای صدور خدمات فنی و مهندسی به کشور های منطقه، و کسب تجربه از آنها برای اجرای پروژه های ملی.

● فایده جامعه اطلاعاتی برای ایران

آنچه از فکر و اندیشه دگرگونی جامعه سنتی و صنعتی برای کشور های پیشرفته به سمت و سوی جامعه اطلاعاتی حاصل می شود تأثیری است که بر سود مندی و فایده جامعه اطلاعاتی در این نوع ممالک حاصل شده، مثلاً سازمان ملل متحد چارچوب این فایده را با توجه به عوامل و فرصتهای توسعه ممالک به قرار ذیل بر شمرده است: کاهش فقر، ارتقای سطح آموزش، بهبود استاندارد های بهداشت و سلامت، افزایش توانمندی و مشارکت شهروندان و جلوگیری از کاهش منابع طبیعی و محیطی14. بر این قرار توسعه جامعه براساس محورهای اطلاعاتی، جریان سرمایه و محصولات را به سوی همزیستی انسان و محیطی برخاسته با فناوری اطلاعاتی سوق خواهد داد. نکته ای که امروزه اندیشمندانی چند بر این عقیده اند که رابطه سرمایه و مالکیت با اطلاعات قابلیت تفکیک ندارند، و در مقابل بسیاری از متفکرین بر این زمینه فکری تأکید دارند که جامعه اطلاعاتی محور ابزار های گزینش را با عدالت و مساوات بیشتری در اختیار انسان قرار خواهد داد. فایده جامعه اطلاعاتی، تأثیرات گسترده ای است که از فناوری در حیات انسانی ظاهر می شود، مثلاً کاربردهای چند منظوره از طیف فناوری در حوزه های دولتی و تجاری، ویژگی مجازی اطلاعات و دسترسی به فعل اطلاعات در حیات انسانی، افزایش کارایی و کاهش هزینه ها در بازار، توسعه مواریث فرهنگی و زبان. بر این قرار، بدیهی است سوای هر گونه فکر اجتماعی، جامعه اطلاعاتی حاوی تبعات مثبت و منفی است و نیاز به تقویت کلی خواهد داشت.

دکتر محمد فتحیان از جنبه های کاربردی بر فایده و سودمندی جامعه اطلاعاتی تأکید دارد. وی تشکیل جوامع نوین مبتنی بر فناوری اطلاعات را در حوزه های عملی و نظری اجتماع مورد کنکاش قرار داده، تذکر می دهد که فناوری اطلاعات بر اقتصاد، آموزش، کار، فرهنگ، و خدمات اجتماعی به انضمام دفاع مؤثر خواهد بود. طبیعی است مقصود مؤلف از اجتناب به ورود در جامعه اطلاعاتی عصر نوین سلطه پذیری جوامع سنتی و صنعتی تلقی خواهد شد. مثلاً در حوزه کار بر این عقیده است که جامعه اطلاعاتی با دگرگونی در مشاغل سنتی و دوره های صنعتی مواجه است. بنابراین برخی از مشاغل نظیر کتابداری سنتی از بین رفته و برخی مانند آموزش پزشکی دچار دگرگونی خواهد شد. در حوزه دفاع و جنگ نیز ابزارهای نوینی مانند تأثیر مظاهر دانش بر ابزارهای نظامی و سیستم های امنیتی خلق خواهد شد که کاربرد فزاینده و بهتری نسبت به گذشته دارد15 .

دکتر فرهنگ رجایی بر نکته باریکی در سودمندی وضعیت نوین جامعه اطلاعاتی تأکید دارد: چالش های نوبنیاد از نظر کنش گر و کنش پذیر بر حوزه های سیاست ، اقتصاد، فرهنگ، و مذهب. این که روایت جدید جهانگستری در جامعه اطلاعاتی با آفرینش یک دهکده جهانی یا شبکه جهانی از داده ها چه سرنوشت و پدیده ای را برای انسان به همراه دارد، پاسخی است که مؤلف را در طرح تجدد خواهی از جامعه اطلاعاتی به واکنش برانگیخته:

جهان گستری چیزی است بس فراتر از طرح؛ فرایندی است پیچیده که برای اندیشیدن واقدام کردن به راه تازه ای نیاز دارد. حتی اگر به صورت طرح هم آغاز شده باشد، یکسره دگرگون شده است... دوران تازه ای است که ویژگی های اصلی آن هنوز در حال شکل گرفتن است16 .

براین قرار انسان در منظر جامعه اطلاعاتی انسان نوینی است که فاید ه مندی آن با اندیشه جهانی برای هر ایرانی مصداق دارد، انسان گلوبال که در صفحات الکترونیکی آینده نگر تبیین هوشمند انه ای از اندیشمندی انسان ایرانی دارد، با فناوری ارتباطات و اطلاعات آمیزش یافته و پاسخ های خود را فراهم می آورد17 .

● نگرش نوین به زیر ساخت های اطلاعاتی در ایران

تبیین پیش گیری در جامعه اطلاعاتی ایران به زیر ساخت های موجود در صنعت ارتباطات و مخابرات کشور مرتبط است. در بررسی از وضعیت موجود حیات مخابراتی کشور، برحسب پژوهش فرنود حسنی موسوم به بررسی شاخص های توسعه ICT در ایران : 2003ـ2002 میلادی آثار و نتایج شکننده ای را برای توسعه جامعه اطلاعاتی ایران به همراه دارد. پژوهشگر منظر ارتباطی جامعه ایران را در آغاز هزاره جدید بر حسب چهار محور ذیل مورد سنجش قرار داده است:

▪ قابلیت اتصال : شامل زیر ساخت های فیزیکی فناوری اطلاعات و ارتباطات از قبیل پهنای باند اتصال به اینترنت، تعداد کمی رایانه های شخصی و ضریب نفوذ تلفن ثابت و تلفن همراه

▪ دسترسی : شامل مشخصه های دسترسی نظیر تعداد کاربران اینترنت، متوسط دریافت، و هزینه تماس

▪ کاربری: شامل محاسبه تبادل اطلاعات از طریق مخابرات و مراکز تبادل اطلاعات اینترنتی

▪ آزاد سازی: شامل انجام دگرگونی های ساختاری برای انطباق و جذب فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش مخابرات و ارتباطات کشور

براساس تحقیق مذکور میزان کمی تلفن ثابت در کشور تا پایان تیرماه 1382 حدود 249934/13 شماره با ضریب نفوذ 2/14 بوده که به ازای هر خانوار 8/56 درصد صاحب تلفن ثابت بوده اند. تعداد تقریبی کاربران اینترنت درکشور تا زمان تحقیق 800/316 نفر بوده که درصد خانواده های متصل به اینترنت حدود6/2 درصد ارزیابی شده است. پهنای باند اینترنت وارده بین الملل 550 مگابیت بر ثانیه و پهنای باند صادره بین الملل 180 مگابیت بر ثانیه می باشد18.

از داده های کمی موجود در پژوهش آشکار است فاصله امکانات سخت افزاری مناسب برای ساختارهای مخابراتی مطلوب درکشور و داد و ستد اطلاعاتی مناسب بین شهروندان بسیار چشمگیر است. این مشکل از حوزه شهرنشینی و میزان روستانشینی در کشور، میزان بیسوادی تا سواد اطلاعاتی، و تأثیر آن بر پایه های بهره وری از امکانات سخت افزاری در سطح میهن قابل ارزیابی است.

● استراتژی دولت جمهوری اسلامی ایران در بنیاد جامعه اطلاعاتی

هر چند با توجه به تعریف، مقاصد، و مشکلات جامعه اطلاعاتی ایران متغیر های مختلفی از منابع متنوع مورد توجه قرار گرفت، لیکن باید تذکر داد که توجه به بنیاد های کلی به منظور حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی از منظر اندیشمندان دولت حایز اهمیت است. سوای اظهارت و دیدگاههای مقامات دولتی، اسناد مکتوبی از سوی نهاد های رسمی دولت جمهوری اسلامی بازتاب یافته که رویه های عملی و کاربردی را برای دوستداران جامعه اطلاعاتی انعکاس می دهد. از جمله این موارد وظایف و چارچوب کارکرد شورای عالی اطلاع رسانی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است که در جلسات 417و 418 ماه های اردیبهشت و مرداد 1377به تصویب رسیده و بر این قرار وظایف مزبور تبیین شده است:

1) سیاستگزاری، برنامه ریزی هدایت و حمایت در زمینه تولید، پالایش، مبادله اطلاعات و نظارت بر امر اطلاع رسانی سراسر کشور در چارچوب سیاستهای کلی نظام

2) تدوین و تصویب اصول نظام جامع اطلاع رسانی کشور

3) ایجاد شرایط لازم برای تسهیل و تسریع تولید، ذخیره سازی، سازماندهی، توزیع، گسترش، و به کارگیری اطلاعاتی در بخش های مختلف فرهنگی، علمی، اجتماعی، اقتصادی، فنی، آموزشی، و پژوهشی

4) هماهنگ کردن فعالیت های بخش دولتی و غیر دولتی براساس نظام جامع اطلاع رسانی کشور

5) تدوین و تصویب مفاهیم، تعاریف، مقررات، آیین نامه ها، معیار های اطلاع رسانی مورد نیاز نظام جامع اطلاع رسانی کشور

براساس دگرگونی های ساختار ی در زیر بنای سخت افزار ی نیز تحولات قابل ملاحظه ای در ساختار اداری وزارت پست و تلگراف و تلفن در سال جاری به وقوع پیوسته است. بر این روند که ساختار ناظر بر آن وزارتخانه برای تجهیز ارتباطات کشور بهره مند از سه شرکت و زیر بخش گردید: شرکت ارتباطات زیر ساخت ، شرکت ارتباطات داده ها، و شرکت ارتباطات سیار19.

دو وجه یاد شده مبتنی بر سیاستگزاری در نظام اطلاع رسانی جامع کشور و دگرگونی در ساختار اجرایی وزارت پست و تلگراف و تلفن به منظور بهره مندی بهینه از زیر ساخت های سخت افزاری، علایق استراتژیک دولت جمهوری اسلامی ایران ، در بنیاد جامعه اطلاعاتی چنین آشکار می شود: برنامه استراتژیکی که مبتنی بر توسعه کاربری و فناوری اطلاعات و ارتباطات (تکفا) تلقی شده و با مباحثات متنوعی از سوی ناظران همراه بوده، یکی از اهم انتقادات بر چارچوب این برنامه نگرش به طرح تکفا می باشد که سعی دارد از طریق یک نهاد مجزا به دیگر نهادها و سازمانها تکنولوژی اطلاعات را تزریق نماید. یعنی در یک کلام برای به کارگیری تکنولوژی اطلاعاتی، یک نهاد مجزا و جدید تشکیل نشده است 20. در حالی که بدیهی است جوشش جوانه های دانش در جامعه ایرانی با توجه به وضعیت موجود فناوری ارتباطات و اطلاعات آن نیاز به نیرو و حمایت های مستحکم دولت و طبیعتاً بخش خصوصی دارد.

● نتیجه گیری

بیل گیتز مدیر عامل شرکت مایکروسافت در کتاب خویش در آغاز هزاره نوین تحت عنوان

Business @the speed of thought یا تجارت @ سرعت تفکر21 در مواجهه با بانکداران آلمانی پرسش هایی مطرح می کند که در چالش با جامعه اطلاعاتی ایران به منزله کشوری در پی توسعه قابل بحث برای دولتمردان ایرانی است. وی در این شرایط نوین سؤال می کند: آیا بر این اعتقاد هستید که روزی سهم تجارت و بیشتر خانه ها با ارتباط بسیار سریعی در چارچوب وب قرار خواهد گرفت؟ آیا فکر می کنید بیشتر تجهیزات دیجیتالی به صورت همگانی خواهد شد؟ و در نهایت اینکه، فکر می کنید چه زمانی این روند صورت وقوع پیدا کند؟ همو پاسخ می دهد که باید برای دگرگونی آماده شویم. بدیهی است تغییر و دگرگونی از جامعه ای نیمه صنعتی و صنعتی به جامعه اطلاعاتی الزامات و زیر ساخت هایی طلب می کند که مبتنی بر فرهنگ سازی و آموزش نوین در جامعه دانش محور است. آموزش در جامعه دانش محور مبتنی بر فناوری اطلاعاتی و ارتباطی است که سطوح متنوعی را در چارچوب توسعه، سازمانها و حمایت از زیر ساخت های فعالیت الکترونیکی دارد. براین قرار تا چه سطح و روندی، دولت به منزله نهاد حاکمیت و توده های ایرانی در منظر کاربران پذیرای شرایط نوین بوده، مبتنی بر تغییراتی است که سطح سرمایه گذاری در سطح ملی و روح و فرهنگ ایرانی آن را در آینده پذیرا خواهد شد.

منابع

1- مرتضی مطهری، جامعه و تاریخ، تهران، صدرا، ص 11ـ12

2- منصور وثوقی و علی اکبر نیک خلق، مبانی جامعه شناسی، تهران، خردمند، 1370 ،ص 5

3- منوچهر محسنی، جامعه شناسی جامعه اطلاعاتی، تهران، دیدار، 1380، ص 18

4- ژان پی یر دوپویی، اسطوره های جامعه اطلاعاتی در جامعه انفورماتیک و سرمایه داری واقعیت و اسطوره گزینش و ویرایش خسرو پارسا، تهران، آگاه 1379 ،ص 11

5- جامعه شناسی جامعه اطلاعاتی، ص 22

6- همان، ص21

7- شورای عالی اطلاع رسانی، مروری بر رفتار توسعه نوین تکفا، سال اول، شماره 2 و 3 اسفند 1381ـ فروردین 1382 ص 15

8- علی اکبر گوی آبادی، ایران مقتدر در قرن بیست و یکم اقتصاد دانایی محور با فناوری ارتباطات و اطلاعات، تکفا، سال اول، شماره 1 ،بهمن 1381، ص 5

9ـ عصر ارتباط شماره 15، 19خرداد 1382 ،ص 3

10- مهدی امانی، جمعیت شناسی عمومی ایران، تهران، سمت، 1380 ،ص 1ـ6

11- همان، ص 106

12- همان، ص 114

13- گزارش سفر هند، تکفا، سال اول، شماره 2 3، اسفند 1381 ـ فروردین 1382، ص 107ـ115

14- مروری بر رفتار توسعه نوین، ص15

15- محمد فتحیان، تشکیل جوامع نوین بر فناوری اطلاعاتی، وب، شماره 37 تیر 1382 ،ص 78ـ81

16- فرهنگ رجایی، پدیده جهانی شدن وضعیت بشری و تمدن اطلاعاتی، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران، آگاه، 1379، ص 189

17- احمد تقوایی، انسان گلوبال پارادیم قرن بیست و یکم، سایت آینده نگر، تیر 1382 ،www Ayandehnegar com

18- فرنود حسنی، بررسی شاخص های توسعه ICT در ایران، 2003ـ 2002، سایت ای تی ایران، تیر 1382 ،www ITIran com

19- ساختار اداری وزارت پست و تلگراف و تلفن متحول شد، عصر ارتباط، سال اول، شماره 20 ،23تیر1382 ،ص 1

20- گزارش از آخرین نشست علمی فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش، وب، شماره 38 مرداد 1382 ،ص 43 ،

21- Bill Gates Business Speed of thought Tehran Ghalamestan Honar ،1999 ،PP 22 ،23 ،
فصلنامه علوم اطلاع رسانی

جامعه اطلاعاتی ایران و چالش های رویاروی آن

مطالب مشابه :

تبادل لوگو

نقش بازي در يادگيري کودک

تبلیغات در نی نی لند

نقاشي كودكان و مفاهيم آن

پوشاک نی نی لند 4

راهنمای لباس پوشیدن برای دختر بچه های چاق

لباس خریدن بر اساس سن بچه

تغذیه با شیر مادر در طول شب باعث خرابی دندان نوزاد می‌شود

مقدمه

جامعه اطلاعاتی ایران و چالش های رویاروی آن