سازمان بهزیستی

آثار وتبعات سازمان بهزيستي در جامعه

حمد سپاس مخصوص خداوندي است كه

گر زحكمت بندد دري را زرحمت گشايد درديگري را

ناتواني ومعلوليت حقيقي انكار ناپذير است بنظرمي رسد سابقه حضور معلولان در جامعه به دوران بسيار قديم باز مي گردد .در منابع تاريخي سخن هاي بسيار از نحوه برخورد با معلولين اعم از كشتن ،قرباني كردن ترحم ونگهداري انان در مراكز ويژه وجدا از جامعه سخن به ميان آمده است.با ظهور اديان وپيشرفت فرهنگي جوامع،به تدريج از شدت برخوردهاي ناگوار با معلولين كاسته شده است .بطوري كه جوامع پيشرفته امروزي سخن از برابري حقوق انساني افراد داراي معوليت باديگر افراد جامعه مي گردد.

اگر چه افراد معلول با توجه به نوع وشدت معلوليت با مشكلات ومحدوديتهاي مواجه هستند ولي اين بدان معنانيست كه با آنانبدور از احترام وباديد ترحم ودلسوزي برخورد گردد معلولين در بسياري موارد مقتدرانه نشان داده اند كه در كناربرخي محدوديت ها از توانمندي هاي فراواني نيز برخور دارند.

بايد مسولان جامعه وسايل مناسب سازي را براي معولان در ادارات وخيابانها باتوجه به نياز هاي انان فراهم كنند چه بسا جامعه با وجود معلولان به افتخاراتي دست مي باد .كه افراد سالم از پس انان برنمي آيند .در چند دهه اخير معلولين ورزشكار براي جامعه افتخارات و مدالهاي وافرادي رابه ارمغان اورده اند (چگونگي تعامل با افراد معلول)

پيشينه شكل گيري سازمان بهزيستي

باتلاش هاي شهيد دكتررفياض بخش وتصويب شوراي انقلاب ،تشكيل گرديد وافتخار خدمت به نياز مندان خانواده هايي بي سرپرست اتيام ،توانخواهان ، سالمندان ،معلولين وساير اقشار آسب پذير كشور را دارد.قبل از تأسيس سازمان بهزيستي ، انجمن ها و سازمان هاي مختلفيدر حوزه رفاه وحيمايت از معلولين ،سالمندان وافراد بي سرپرست يا بدسرپرست فعاليت ها كه حتي در بعضي اوقات در تضاد با يكديگر بودند در 24 خرداد 1359 اين سازمان تأسيس گرديد.بهزيستي در پلدختر درسال 1361 تأسيس شد .

(جزوات و مصاحبه كار كنان بهزيستي)

اهداف شكل گيري سازمان بهزيستي

1- پيشگيري از معلوميت ها

افزايش سطح آگاهي گروه مخاطبو همچنين طراحي واجراي برنامه هاي غربالگري از اهم فعاليت هاي اين قسمت مي باشد .طرح هاي پيشگيري از آمبليوپي در كودكان 3تا 6 ساله ، پيشگيري از ناشنوايي نوزدان وشير خواران ، كم كاري تيروئيد ونقش آن در عقب ماندگي ذهني در كشور ،طرح اموزش به منظور كاهش بروز معلوليت ها ومرگ در اثر انفجار مين در مناطق جنگي كشور،پيشگيري از اختلالات ژنتيك،آموزش پيشگيري از معلوليت ها وآسيب هاي اجتماعي براي مناطق روستايي وشهري آموزش پيشگيري ازمعلوليت ها وآسيب هاي اجتماعي در سواد اموزان نهضت سواد اموزي از جمله فعاليت هاي اين حوزه مي باشد.تأسيس مراكز مشاوره ژنتيك از ديگر اقدامات معاونت پيشگيري سازمان بهزيستي مي باشد .هم اكنون در تمامي استان هاي كشور اين مراكز مشغول به ارائه خدمت مي باشند .برگزاري دوره هاي اموزشي مشاوره ژنتيك براي پزشكان وديگر متخصصين گروه پزشكي از ديگر غعاليت هاي اين معاونت است .

2-پيشگيري وامور اعتياد

با توجه به اينكه سوء مصرف مواد به عنوان يكي از بزرگترين معضلات اجتماعي سياسي ،اقتصادي، امنيتي و بهداشتي كشور بوده وتأثيرات عميق بر روي روند توسعه وسلامت كل جامعه مي گذرد ، سازمان بهزيستي كشور يكي از فعاليته اي عمده خود را به موضوع پيشگيري ،درمان وانجام پژوهش هاي كار بردي درمورد اعتياد ،اختصاص داده است و هم اكنون برنامه ها وطرح هاي زيادي در حال انجام مي باشد كه ازجمله مي توان به طرح پيشگيري از اعتياد در مدارس،پيشگيري از اعتياد در محله هاي شهري وروستايي پيشگيري از اتياد مبتني بر خانواده ،پيشگيري از اعتياد در محل هاي كار ، طرح هاي پيشگيري از عود اعتياد ،سم زدايي معتادان با داروهاو روش هايي مختلف ،توانمند سازي معتادان بهبود يافته ، اشاره نمود. همچنين با توجه به اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه سازمان بهزيستي كشور به طورجدي به تسهيل توسعه مشاركت بخش خصوصي در پيشگيري ودر مان اقدام نموده است.

3- مشاوره

ارائه خدمات مشاوره حضوري وتلقي در مورد مسايل رواني عاطفي ،خانوادگي و اجتماعي از ديگر فعاليت هاي اين معاونت مي باشد .هم اكنون تلفن 148 در سراسر كشور ، آماده ارائه خدمات مشاوره تلقي به هموطنان عزيز بوده واين سيستم دايمأ در حال پيشرفت و توسعه مي باشد تا بتواند پاسخگو سيل عظيم تماس هاي تلفني با اين مراكز باشد .براي مثال در سال 1381 فقط در شهرتهران حدود يك ميليون تلفن به مراكز مشاوره شده است خدمات مشاوره تلفني ، رايگان است مخابرات هيچ هزينه اي از فرد تماس گيرنده دريافت نمي كند.هم چنين بيش از 100 مراكز مشاوره حضوري سازمان بهزيستي در سراسركشور فعال مي باشند.

4- پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي

با افزايش تناسه اي اجتماعي وورود متغير هاي زياد در اين واكنش ها،تغييرات سريع اجتماعي وفرهنگي كه حاصل تكامل طبيعي فرهنگ ها مي باشد وفرد ريختن مرزها فرهنگي واجتماعي ،آسيب هاي اجتماعي متعددي به وجود آمده ويا آسيب هاي اجتماعي قبلي بهشكل ديگري پديدار گرديده اند به همين دليل در بحث ارتقاي سلامت توجه به بهداشت روان از راهبرد هاي مهم در پيشگيري اوليه از آسيب هاي اجتماعي قرار داده است سازمان بهزيستي يكي از فعاليتهاي خود را پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي قرار داده است كه در اين راستا برنامه هاي متعددي در حال اجرا مي باشد برنامه آموزش مهارت هاي زندگي

(life skills)برنامه روان بهداشت ياران مدارس ،وبرنامه همياران سلامت روان،از ديگربرنامه ها درا ين حوزه مي باشند در برنامه همياران سلامت روان همياران كه افراد دوطلب مي باشند پس از آموزش كافي ،زيز نظركارشناسان سازمان بهزيستي به غعاليت جهت ارتقاي سلامت روان محله خود مي بردازند.

معاونت امور اجتماعي (حمايت خانواده)

اين معاونت ،مسؤل ارايه وانجام برنامه هاي خدمات اجتماعي بشرح زير مي باشد:

شرح فعاليت ها وخدمات معاونت امور اجتماعي

1-ارائه خدمات حمايتي مشاوره اي مادي ومعنوي به خانواده هاي بي سرپرست ونيازمند كه به دلايلي از قبيل فوت سرپرست ،زنداني شدن سرپرست ،مفقودالاثر شدن سرپرست ،به سربازي رفتن سرپرست ،طلاق وفاقد سرپرست بوده وقادر به تأمين حداقل نيازهاي اساسي خود نمي باشند از طريق ارائه كمك هاي مالي مانند پرداخت مستري ماهيانه پرداخت كمك هزينه تحصيلي وآموزشي به دانش آموزان ودانشجويان ،كمك هاي سرمايه اي كمك هزينه هاي مسكن ،درمتن ، پوشاك تهيه وسايل زندگي ، تهيه جهيزيه به موجب مصوبه شماره 594/ق مورخ1/9/71 مچلس شوراي اسلامي قانون تأمين زنان وكودكان بي سرپرست يا بدسرپرست نيز كه به سازمان بهزيستي محول شده در اين حوزه اجرا مي گردد .

2- ارائه خدمات مدد كاري و مشاوره مدد كاري واجتماعي جايگاه خاصي در مراحل مختلف ارائه انواع خدمات بهزيستي به خدمات گيرندگان دارد و مراجعه مددد جو به بهزيستي به منظور سرويس گيري از مراكز خدماتي، از واحد مددكاري آغاز ميگردد .خدمات مددكاري ، شامل مصاحبه با مددجو ،بازديد منزل وسايرروش هايي مددكاري شناخت وتصوير نسبتأ روشني ازوضع اقتصادي واجتماعي ووضع روحي وجسمي وفرهنگي اعضاي آن ودر نتيجه كميت وكفيت نياز ههاي برآورد نشده خدمت گيرنده به دست مي دهد .خدمات مددكاري اجتماعي حتي پس از ترخيص خدمت گيرنده وخانوار درمرحله پيگيري نيز ادامه دارد.

3- ارئه آموزش هاي فني وحرفه اي از طريق كلاس هاي اموزش خياطي، قالي بافي پارچه بافي فگليم بافي در جهت حرفه آموزي واشتغال خدمت گيرندگان واستقلال اقتصادي آنان.

4- ارائه امورش هاي پيش دبستاني در مهد هاي كودك به كودكان 3ماهه تا 6 ساله كه اين فعاليت به صورت هاي زير انجام مي شود:

الف- ارائه خدمات آموزشي تربيتي روزانه كودكان متعلق به خانواده هاي نيازمند وبي سرپرست در مهد هاي كودك دولتي در مجتمع هاي خدمات اجتماعي كه تأمين اعتبار وانجام كليه خدمات مربوطه توسط سازمان بهزيستي كشور انجام مي شود.

ب-صدور مجوز وارائه ضوابطاداره وآموزش كودكان ونظارت مستمربرفعاليت مهد هاي كودك خصوصي كه از طريق سرمايه گذاري بخش خصوصي ايجاد واداره مي شوند.

ج-برنامه ريزي ونظارت برفعاليت مهد هاي كودك خودكفا كه در وزرتخانه ها و موسسات دولتي به منظور رفاه حال زنان شاغل ايجاد مي گردند ودر چار چوب آيين نامه ها ودستور العمل هاي سازمان بهزيستي انجام وظيفه مي نمايند.

5-حضانت ونگهداري شبانه روزي اطفال ونوجوانان بي سرپرست وبدسرپرست در واحد هاي شبانه وشير خوارگاه ها وواگذاري امر حضانت وسرپرستي كودكان به خانواده هاي صلاحيت دار وارئه برنامه هاي تربيتي مراقبتي ،پرورشي وآموزش امور تحصيلي تازمان تشكيل زندگي مستقل.

6-پرداخت كمك هاي مالي (امداد ماهيانه ) و مشاوره اي به كودكان بي سرپرست كه بصورت مستقل زندگي مي كنند يا توسط افراد داوطلب نگهداري مي شوند.

7- ارائه خدمات آموزشي، عقيدتي وتربيت بدني وفرهنگي وبرقراري اردوهاي تربيتي براي جوانان ونوجوانان متعلق به خانواده هاي نيازمند وبي سرپرست در جهت پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي .

8- تهيه وتوزيع شير خشك جهت فاقد والدين ومعلولين كه در مراكز شبانه روزي يا خانواده نگهداري مي شوند وكودكاني كه مادر به دلايل پزشكي قادر به شيردادن به آنها نبوده ونيازمند مي باشند.

9- بازپروري زنان ويژه كه به دلايلي دچارآسيب اجتماعي گرديده اند تا مرحله بازگشت به خانواده يا تشكيل زندگي مستقل.

معاونت امور توانبخشي

توانبخشي با هدف يكپارچه سازي وعادي نمودن زندگي معلولين بعنوان شهروندان فعال جامعه اقدامات خود را به انجام مي رساند وبه همين جهت در چندين محور اساسي وگسترده در جهت ايجاد فرصت هاي مساوي براي معلولين گام بر مي دارد ،تافرد معلول با كسب ارتقاءلازم واطمينان كامل وشناخت مسؤليت ها،بعنوان عضوي از اعضاء اجتماع بتواند از حقوق مساوي چون سايرافراد جامعه بهره مند شود .دراين يكسان سازي فرصت ها وشرايط مشاركت مردم نقش تعيين كنند ه اي را دارا مي باشد .

مهمترين فعاليت ها وخدماتي كه درا ين برنامه انجام مي گيرد به قرار زير مي باشد

1- خدمات توانبخشي اجتماعي

فعاليت هاي زير در خدمات توانبخشي اجتماعي صورت مي پذيرد. :خدمت مدد كاري بصورت تشكيل پرونده وبررسي وضعيت اجتماعي واقتصادي خدمت گيرندگان وخانواده هاي آن ها وراهنمايي ومشاوره مددكاري

1- مناسب سازي محيط شهري واماكن عمومي

2- مناسب سازي محيط مسكوني معلولين

3- خدمات مشاوره وراهنمايي از طريق روانشناسي

4- خدمات اموزشي پيش دبستاني جهت كودكان داراي معلوليت شديد

5- كمك به تحصيل وتحصيلات تكميلي جهت معلولين

6- ارائه خدمات وكمكهاي مالي از قبل مسكن ،وام بانكي ، هزينه ازدواج ، تهيه لوازم ضروري زندگي و...

7- ارئه آموزشهاي خاص جهت ناشنوايان ونابينايان وعقب ماندگي ذهني (در قالب مراكز روزانه آموزشي توابخشي )

8- رسيدگي به امور معلولين جسمي- حركتي وسالمندان

9- خدمات نهگداري وشبانه روزي سالمندان ومعلولين (جسمي – حركتي وعقب ماندگان ذهني )كه دراين مراكز،معلولين وسالمنداني كه قادر به انجام امورشخصي نبوده ويا بي سرپرست بوده ويا عقب ماندگان ذهني كه بهداشت رواني خانواده را به خطر مي اندازند ويا خدمت گيرندگان مجهول الهويه نگهداري مي شوند.

2-خدمات توانبخشي حرفه اي

آن قسمت از مراحل تدريجي ، پيوسته و هماهنگ شامل گروهي از خدمات حرفه اي يعني راهنمايي حرفه اي اموزش حرفه اي ونيز گزينش رفه مناسب ، كه براي ممد دادن به معلولين به منظور پيدا كردن وحفظ شغل در نظر گرفته شده است مي باشد.

بنابراين اين خدمات توانبخشي حرفه اي بايد مقدماتي فراهم آورد تا افرادي كه داراي معلوليت هايي هستند بتوانند استقلال اقتصادي واجتماعي كسب كرده وشأن واحترام خويش را بدست آوردند .در اين بخش براساس تعريف فوق .فعليت هاي ذيل در توانبخشي حرفه اي انجام مي پذيرد

1- ارزشيابي حرفه اي معلولين جويا ومتقاضي كار وخدمات توانبخشي حرفه اي

2- مشاوره وراهنماي حرفه اي معلولين

3- آموزش فني وحرفه اي در كارگاه هاي تحت پوشش سازمان

4- معرفي جهت آموزش فني وحرفه اي به خارج از سازمان ارائه خدمات سنجش علايق شغلي واستعداد حرفه اي –روان سنجي وغيره

5- آموزش مهارت هاي سازگاري اجتماعي وارتباطي

6- ارتباطات مستمر بين سازماني وخارج از دستگاه هاي دولتي جهت فراهم نمودن زمينه اشتغال معلولين

7- آگاه سازي جامعه در جهت آشنايي با توانايي هاي حرفه اي معلولين

8- ارزشيابي تشخيصي جهت تكليف معلولين از ديدگاه اموزش واشتغال فني وحرفه اي

3- خدمات توانپزشكي

خدمات توانپزشكي شامل خدمات پزشكي وتوانبخشي بوده واين خدمات در جهت خودكفايي معلولين مي باشد خدمات تواپزشكي در كلينيك هاي توانبخشي به صورت تيمي امكان پذير بوده وعلاوه بر پزشك كه كارهاي درماني را انجام مي دهد ،بر طبق نياز معلولين ،گروه هاي ديگر توانبخشي در تيم شركت مي نمايند اين گروه ها شامل فيزيو تراپي ،كاردرماني ،گفتار درماني ،شنوايي شناسي ارتوپدي فني ، پرستاران وروانشناسان مي باشند.

در خدمات توانپزشكي از وسايل ساده وپيشرفته جهت توانخشي معلولين استفاده مي گردد .دركنار تجهيزات ، يكسري فعاليت ها از طريق تكنيكها وروش هاي مشاوره اي مي گردد .مانند كاردرماني ، گفتاردرماني وشنوايي شناسي (در زمينه تربيت شنيداري)

درخدمات توانبخشي وتوانپزشكي معلولين ،گهگاه ناگزيرند از وسايل كمك توانبخشي استفاده نمايند مانند سمعك،ويلچر،عصا (زير بغل ،آرنجي) ،تشك مواج.... ونيز گاهي جهت ارتقاء فعاليت از ارتزها وپروتز ها (مانند كفش طبي ، انواع بريس ها ، اندام مصنوعي.. استفاده مي شود در اين بخش براساس نظرات فوق ، فعاليت هاي ذيل در خدمات توانيژزشكي انجام مي پذيرد:

1 - تشكيل بانك اطلاعاتي در خصوص تجهيزات تانبخشي

2- تهيه استاندارد جهت كلينك هاي توانبخشي

3- نظارت بر كار پزشكان وپرستاران وگروه هاي توانبخشي در مراكز نگهداري

4-نظارت بر بهداشت وتغذيه وداروي مراكز نگهداري

بررسي نيازهاي تجهيزاتي ووسايل كمك توانبخشي

1- تهيه بولتن هاي آموزشي جهت استفاده از وسايل كمك توانبخشي وآموزش مسائل توانبخشي

2- برگزاري همايش هاي آموزشي واجرايي جهت يكسان سازي فعليت هاي كلينك هاي توانبخشي

4- خدمات تربيت بدني معلولين

بارور نمودن اوقات فراغت معلولين وتوسعه وتقويت وحمايت از فعاليت هاي ورزشي به منظور تأمين سلامت نشاط روحي وبازتواني جسمي آنان مهمترين اهداف تربيت بدني معلولين در اين حوزه مي باشد .دراين راستا ، آگاهسازي وارتقاء دانش مربيان ومعلوليز وخانواده هاي آنان ، برگزاري دروه هاي اموزشي وتربيت مربي ورزشي ويژه معلولين ، تأليف كتب جزوات ونوارهاي آموزشي ،برگزاري اردوها و مسابات ويژه معلولين جسمي ، ذهني ونابينا وناشنوا وتأمين وسايل ورزشي ويژه از مهمترين اقدامات اين بخش مي باشد

5- توانبخشي مبتني بر جامعه

راهبرد توابخشي مبتني برجامعه به عنوان روشي براي پيوستن توانبخشي به خدمات بهداشتي درماني وتكميل فرآيند ارائه اين خدمات وتوسعه در جامعه محلي مطرح گرديده است اقدامات براي انجام توابخشي مبتني برجامعه در كشور از سال 1372 با ترجمعه مجموعه 30 كتابچه اموزشي سازماني جهاني بهداشت آغاز وبا مساعدت معاونت امور بهداشتي وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشكي در دو منطقه بيارجمند وميامي شهرستان شاهرود آغاز وهم اينك در 20 شهرستان از 14 استان كشور به اجرا در آمده است.

نمودار بهزيستي

مديركل

معاومت پشتيباني امور مالي

معاونت امور توانبخشي

معاونت امور مشاركتهاي مردمي

معاونت امور پيشگيري فرهنگي

معاونت اداري

معاونت توابخشي

امورتوان پزشكي

امورc.B.R

امور بيماران رواني

امور درمان

امورآموزش

امورمراكز غير دولتي

امور بينايي سنجي

معاونت مشاركتهاي مردمي واشتغال

امور اشتغال

امور تاسيس مراكز غير دولتي

امور مسكن

امور مهدكودكهاي غيردولتي

امور مشاركتهاي مردمي

امور مالي

امور حسابداري

امور انبار

معاونت امور پيشگيري وفرهنگي

دفتر اعتياد

دفترطرح تنبلي چشم

دفتر مهارتهاي زندگي

دفتر پيش از ازدواج

دفتر آسيبهاي اجتماعي

نتيجه گيري

بهزيستي به معناي فراهم آوردن شرايطي براي بهتر زيستن وزندگي كردن است.

از جمله اهداف شكل گيري بهزيستي كمك براي توانبخشي معلولان جسمي –ذهني-رواني ومارزادي است با دادن وام اشتغال زايي آنان را وارد بازار كار مي كند ودر بعضي موارد باعث مي شود كه انان خود شيكه اي ازتوليد را بوجود آوردند.

بهزيستي با حمايت از معلولان جسمي وخانواده هاي انان مي تواند در ادامه تحصيل به آنان كمك مي نمايد .با صادر نمودن دفترچه هاي درمان وهزينه هاي درمان بيماران به آنان كمك نمايد تا به غير ازرنج مريضي رنج ديگري نداشته باشند .بابرگزاري نمودن كلاسهاي آموزش ورزش رايگان سلامت واوقات فراغت آنان را تأمين نمايد.

سازمان بهزيستي بافراهم آوردن وسايل كمك ازدواج براي خانوادهاي معلولين آنان راياري مي كند.

منابع

چگونگي تعامل با افراد معلول ، دكتر سيد علي محمد يكتا مرام،رضا غلامي سلطان مرادي.

چگونگي با ضايعه نخاعي خود مواجه شويم، فاطمه قمشي

معلوليت ها ،ابولحسن فقيه ،كاظم نظم ده

جامعه شناسي روستايي ،نعمت الله تقوي

جامعه شناسي سازمانها،منوچهر صبوري نشر شب تاب

سازمان بهزیستی

مطالب مشابه :

6- مشاغل خانگي(قالي بافي)

نمونه سوالات آزمون قاليبافي فني حرفه اي با پاسخ نامه

صندوق وام شرافتي دانش آموزان كاشان

دانلود نمونه سوالات قالی بافی درجه 2

به اطلاع متقاضیان جویای کار شهرستان شوش می رساند جهت ثبت نام وام مشاغل خانگی هرچه سریعتر اقدام نمای

شرایط گرفتن وام کشاورزی

سازمان بهزیستی

حاج موسي مردی که فقر را شرمنده کرد

فرهنگ و هنر ترکمن :

تشکیل تعاونی های دانشجویی و جدول مشاغل فعاليتهاي شغلي در غالب تفاهم نامه صندوق مهر امام رضا(ع) و وز