حنابندان در عروسی بندزرک

حنابندان

حنا حناش می بندیم به دست و پاش می بندیم

اگه جنا نباشه آب طلا می بندیم

ای حنا بند ،ای حنا بند ای حنا بند ، یک حنای خوبی ببند

داغ فرزندن نبینی مورت بیار حجله اش ببند

ای حنا بند ، ای حنابند ای حنا بند، یک حنای خوبی ببند

خوب ببند ،نازک ببند تو ای عزیز قد بلند

امشب حنا بندُنشِن خویشون همه حیرُنشِن

معنی : امشب شی حنابندان اوست و همه خویشان و بستگان حیران اویند.

حنا که در گویش محلی به آن حنیر(hanir) یا حنوو (hanow) نیز گفته می شود ، سه شب قبل از شب زفاف به طول می انجامد . در این شب ها در سه نوبت به دست و پاهای عروس و داماد حنا بسته می شود . البته گاهی نیز به علت خوش یمن نبودن شب مراسم حنابندان در روز، حال چه در صبح یا در عصر انجام می شود . گاهی نیز ملا که مراسم عروسی را خوش می کند داماد را برای حنا بستن یک شب قبل از شب زفاف به خانه عروس می فرستد .

حنابندان شب اول را حنای دزدی می نامند چرا که در این شب به جز فامیل های نزدیک عروس و داماد کس دیگری را دعوت نمی کنند .

حنا را خانواده عروس به همراه بستگان نزدیک خویش برای دست و پای عروس که در گویش محلی گَوو (gawoo) نامیده می شود ، آماده می کنند و از طرف دیگر بستگان داماد یابه گویش محلی دومار(dumar) برای دست و پای او حنا آماده می سازند. با این تفاوت که حنای دست و پای عروس به طرز زیبایی نقش و نگار انداخته می شود . آماده سازی حنا قبل از غروب آفتات شب حنابندان توسط چند تن از زن های فامیل صورت می گیرد .. بدین صورت که هر کدام از خانواده های عروس یا داماد معمولاً بشقابی که برای حنای عروس وداماد آماده می کنند با برگ درختانی مانند گارُم زنگی[1] ، لیمو، نارنج و گل های مختلف تزیین می کنند .

برای شرع مراسم حنابندان در شب نخست یا همان حنای دزدی که فقط خانواده های بستگان نزدیک دعوت شده اند ، لباس ی سبز رنگ برتن عروس پوشیده می شود و بر صورتش نیز برقع زده می شود تا کسی صورت او را نبیند . داماد را نیز بزرگان فامیل در حالیکه دو نفر دو دست داماد را در دست دارند به سوی مکانی که برای حنابندان آماده شده همراهی می کنند . در طول مسیر سلام و صلوات بلند فرستاده می شود . یکی از همراهان جمله ((ألفُ صلوات و ماشااله جواب )) می گوید و دیگران با صدای بلند صلوات می فرستند . دختر بچه ی کوچکی از بستگان را انتخاب می کنند و پارچه ی سبز رنگی را به دست او می دهند تا در طول مراسم حنابندان به پشت عروس یا داماد بزند .

عروس یا داماد را تشکی که با ملافه یا پتویی زیبا بر روی آن انداخته باشند می گذارند و زیر ساق دست و پا و زیر گردن آنها نیز متکایی گذاشته می شود و دو همزمان مشغول بستن حنا به دست و پای عروس و داماد می شوند . زنانی که مسئولیت حنابستن هستند نباید مطلقه باشند و یا زن شوهر مرده باشد . شرط دیگر نیز این است که حتما ازدواج کرده باشند .

حنا مالیدن به دست و پای داماد بسیار ساده است ، بدین صورت که دست و پای او رااز سر انگشتان تا مچ پا و مچ دست حنا بسته می شود . در حالیکه حنای عروس توسط کسانی که در تجربه بیشتری در زمینه بستن حنا دارند با نقش و نگار های فراوان حتی تا آرنج دستان ها نیز بسته می شود . هیچ کس نباید از حنای شب اول عروسی یا همان حنای دزدی استفاده کند زیر به اعتقاد عوام برای عروس و داما تازه شگوم ندارد.

حنای شب های دوم و سوم را حنای راستی می نامند و برای این شب ها دیگران را نیز دعوت می کنند . در عروس آن روز خونچه [1]را آماده می کنند و حنا های ساخته شده را همراه با گلاب و اسپند و نقل و نبات و عود و یک بشقاب پر از نقل و کلوچه در آن می گذارند. خونچه را شب قبل از حنابندان به یکی از زیارتگاه های نزدیک و یا پای منبر و مسجد محله می برند و به تبرک خونچه را همراه با وسایل درون آن سه بار به دور آن مکان متبرک می چرخانند و در نهایت بشقاب کلوچه و نقل را بر سر آن بنا می ریزند و به منزل بر می گردند . گاه نیز در این مراسم عروس و داماد را نیز همراه خود به آن مکان مقدس می برند . در طول مسیر زنان با پای پیاده در حالیکه اشعار محلی را زمزمه می کنند جلوه ی خاص به مراسم می بخشند . صدای کیکنگ [2] زنان درتمام کوچه ها می پیچد . آن ها در حالیکه گوشه ی چادر خود را در دست دارند در تاریکی شب دستان خود را تکان داده و بدین صورت خوشحالی خود را از این پیوند مبارک نشان می دهند . دختر بچه های کوچک نیز شمع به دست دیگران را همراهی می کنند .

[1] گارُم زنگی : نوعی درخت محلی که دارای برگ های سبز و پهن می باشد .

[1]. خونچه ماکت کوچک یک لِنج است که با چوب درخت خرما درست می شودو پارچه ها ی زینتی و گل های مصنوعی تزیین می شود .

[2]. کیکنگ یا کِل آهنگی است که زنان با استفاده از زبان و حنجره ی خود آن را با صدای بلند می نوازند .

قبل از شروع حنابندان برای شیرینی کار شکلاتی را به دهان عروس و داماد می گذارند . و سپس آن شکلت را به پسر یا دختری که ازدواج نکرده اند و طبق باور عوام بخت آن ها بسته شده می دهند تا بخورد و بختش باز شود . در زمان حنابستن زنان حاضر در مجلس در حالیکه به دور عروس یا داماد حلقه زده اند اشعاری را می خوانند که به باسنک معروف است . باسنک به این صورت خوانده می شود که در گروهی از خانم ها در یک طرف دامادو گروهی دیگر در طرف دیگر او قرار می گیرند . گروهی یک مصراع را می خوانند و گروه دیگر جواب می دهند .

امام اولی اومد به میدون ملایک بر سرش می خونده کرآن

اگر اسم محمد بر کرارن علی در خدمت پروردگارن

امام دومی اومد به میدون ملایک بر سرش می خونده کرآن

اگر اسم محمد بر کرارن علی در خدمت پروردگارن

و همینطور باسنک را ادامه می دهند تا امام دوازدهم و در ادامه به خواندن باسنک های دیگر می پردازند .

پس از بستن حنا به دست و پای عروس و داماد ، دست و پای حنا بسته شده را در دستمال سبز رنگی می پیچند و عروس و داماد نباید از جایشان تکان بخورند تا زمان یکه حنا ها به طور کامل خشک شود و خدشان از دست و پا بیفتد . این اتفاق باعث می شود تا نقش و نگاری که برای تزیین حنا بر روی دست و پا به خصوص دست و پای عروس بسته شده به شکل زیبایی نقش ببندد. البته امروز بستن حنا در بین داماد ها کم کم از رونق افتاده است و فقط به قول محلی ها برای تبرک مقداری حنا به دست و پایشان می بندد و ان ها خیلی سریع قبل از خشک شدن حنا را می شویند تا اثر آنها مخصوص در دست ها باقی نماند . بعد از حنابندان داماد کارد و یا خنجری نقش و نگار شده را با کمربندی سبز بر کمر می بنددو در حالیکه قرآنی بر سینه گذاشته به خواب می رود .

حنابندان در عروسی بندزرک

مطالب مشابه :

آموزش تهیه ی خمیر حنای حنابندان

تزیین حنای حنابندان

مدل تزیین سینی حنا و حنا برای حنابندان

تزیین ظرف حنا و حنابندان

مراسم حنا بندان

نظر سنجی عروس خانومی!! (3) انتخاب مدل لباس حنابندان (جشن حنا)

تزئین حنا برای حنابندان

حنـــــــــــــا 1

حنابندان در عروسی بندزرک