مسجد جامع دامغان

اين همان مسجدی است که مقدسی نوشته است، در کوچه قرار دارد. در ورودی مسجد جامع و مدرسه حاج فتحعلی بيک که مدرسه پامنار می گويند زير گنبد بزرگ خشتی که «قيصريه» می نامند روبروی هم است که مدرسه در سمت شمال و مسجد در جنوب گنبد است و راه عبور است و درب ديگری هم مسجد دارد که در محله «خوريا» است از درب قيصريه بدالانی وارد می شويد طرف راست، مدخل مناره و در سمت چپ دری است که به حياط کوچکی که گودتر از سطح دالان است و دو پله دارد وارد می شود و در جهت شرقی اين محوطه مسجدی است که از سطح محوطه قريب چهار متر پايين تر است و آن را مسجد زيرزمينی می نامند و در تابستان سرد است.

این مسجد دارای 35 متر طول , 18 متر عرض و دو ردیف ستون است که روی ستون‌ها سقف‌های مدور آجری کار شده است و فواصل آجرها نیز با گچ بند‌کشی شده است. دالان ورودی به صحن مسجد که دارای 38 متر درازا و 36 متر پهنا است, منتهی می‌شود. ضلع جنوبی صحن دارای سه ایوان است که ایوان وسط آن مرتفع‌تر و عریض‌تر از ایوان‌های طرفین است. محراب در همین ایوان واقع شده است. دهانه این ایوان هفت متر و درازای زیر سقف 16 متر است.این مسجد در ضلع غربی و شرقی خود دو شبستان دارد که چند سال پیش مرمت و بازسازی شده است.

مناره مسجد جامع:

در ورودی آن در سمت چپ ضلع غربی دالانی است که از طرف «قيصريه» وارد می شوند. ارتفاع آن از سطح زمين 75/26 متر است و مقداری از قاعده آن در خاک و بين ساختمانهای متصل به آن است. قطر پايين آن 5/13 متر و بالای آن در جايي که کلاهک شروع می شود 85/6 متر است کتيبه ای آجری قريب ده متر بالاتر از زمين دارد که قسمتی از آيه نور در آن آمده است. در اسفند ماه 1311 شمسی برقی به مناره اصابت کرد و مانند ماری به آن پيچيد. روکاری ظريف آن را مقداری خراب کرد که بعداً تعمير کردند. گفته می شود در حوالی سال 500 هجری قمری (925 سال پيش) ساخته شده است.