برای دانشگاه آزاد، چگونه انتخاب رشته کنیم؟ (قسمت اول)

جلال سلیمی/ مشاور تحصیلی:انتخاب رشته‌ی دانشگاه آزاد، برخلاف دانشگاه سراسری هم پیچیده است و هم پردرد‌سر. اولین عامل پیچیدگی آن هم انتخاب رشته‌ی نابه‌هنگام آن در آذر و دی‌ماه است که هنوز دانش‌آموز، شناخت کاملی از توانایی‌های خود ندارد. از سوی دیگر، تفاوت در احتمال قبولی انتخاب‌های مختلف نیز بر این پیچیدگی می‌افزاید و سبب می‌شود فرد در نوع چینش انتخاب‌هایش هم دائماً دچار تردید باشد. با این حال، در نهایت می‌توانیم با توجه به چند پارامتر مهم، انتخاب رشته‌ی کاملاً معقولی داشته باشیم. در ادامه، ابتدا اطلاعات کاملی را درباره‌ی نوع گزینش دانشجو در کنکور دانشگاه آزاد توضیح خواهیم داد و سپس نحوه‌ی دقیق یک انتخاب رشته‌ی منطقی را می‌آوریم.

آزمون‌ها و مجموعه‌های دانشگاه آزاد

دانشگاه آزاد اسلامی، هر دو‌ساله، دو آزمون متفاوت غیر‌پزشکی و پزشکی را بر‌گزار می‌کند. آزمون‌ غیر‌پزشکی که یک هفته پس از کنکور سراسری برگزار می‌شود، شامل شش کنکور متفاوت است که در گروه‌های آزمایشی (که در دانشگاه آزاد، مجموعه نامیده می‌شوند)، برگزار می‌شود. هر داوطلب هم می‌تواند بدون توجه به نوع دیپلم یا مدرک پیش‌دانشگاهی خود، در هر یک از این شش مجموعه شرکت کند.

این مجموعه‌ها عبارتند از:

مجموعه ‌ 1- رشته‌های ریاضی و فنی مجموعه 2 - علوم تجربی و دامپزشکی مجموعه 3 - حقوق و ادبیات علوم انسانی مجموعه 4 - روان‌شناسی و حسابداری و مدیریت‌های علوم انسانی مجموعه ‌ 5- زبان‌های خارجی مجموعه ‌ 6- هنر

برخلاف کنکور سراسری که یک فرد می‌تواند در سال، علاوه‌ بر گرو‌ه آزمایشی اصلی خود (ریاضی، تجربی و انسانی)، در یک یا هر دو گروه زبان و هنر هم شرکت کند. دانشگاه آزاد اجازه‌ی چنین کاری را نمی‌دهد و هر داوطلب فقط حق دارد در یک مجموعه‌ شرکت کند. حتی دانش‌آموزان علوم انسانی باید بین مجموعه‌ی سه و چهار یکی را انتخاب و نمی‌توانند در هر دو گروه شرکت کنند.
آزمون‌های دیگر دانشگاه آزاد اسلامی، آزمون پزشکی است که سه هفته پس از کنکور سراسری برگزار می‌شود و شرکت در آن برای تمام داوطلبان (صرف‌نظر از مجموعه‌ی انتخابی در کنکور غیر‌پزشکی)، آزاد است. مسلماً درس‌های امتحانی این کنکور، درس‌های عمومی و اختصاصی رشته‌ی تجربی (به جز زمین‌شناسی) است.
در مجموع هر داوطلب می‌تواند در یک سال، در یک آزمون پزشکی و یک آزمون غیر‌پزشکی دانشگاه آزاد شرکت کند. نظام‌های آموزشی و تعداد انتخاب رشته‌ها در دانشگاه آزاد

دانشگاه آزاد در کل دارای دو نظام آموزشی تمام و پاره‌وقت است و هر ساله برای هر دو نظام آموزشی خود، دانشجو گزینش می‌کند. متأسفانه در عین شباهت‌های عمده و تفاوت‌های ناچیز این دو نوع آموزشی، برخی داوطلبان دید بدی نسبت به نظام آموزشی پاره‌وقت دارند و همین امر باعث می‌شود در انتخاب رشته‌ی خود به رشته‌های پاره‌وقت بی‌توجهی کنند و برخی نیز لطمه‌ی شدیدی از این بی‌توجهی می‌بینند.

حال ببینیم بین این دو نوع نظام آموزشی چه تفاوت‌هایی وجود دارد. به نظر می‌رسد در گذشته، رشته‌‌های پاره‌وقت برای شاغلان ایجاد شده بود تا بتوانند با پذیرش در این رشته‌ها، علاوه بر کار و فعالیت، با تعداد واحد‌های درسی کم‌تر در هر ترم و ساعت برگزاری کلاس‌های مناسب‌تر (بعد‌از‌ظهر و شب)، امکان ادامه‌ی تحصیل داشته باشند.

در حالی که این شرایط اجباری نیست و دانشجویان بر حسب توان و نیاز خود می‌توانند در هر ساعتی از روز، درس و واحد ارائه شده را انتخاب کنند و در این نظام هم مانند نظام تمام وقت می‌توانند تعداد واحد‌های بیش‌تری را در هر ترم داشته باشند و در چهار سال، دوره‌ی کارشناسی (لیسانس) را به پایان برسانند.

تفاوت دیگر شرط بومی‌ بودن دانش‌آموز در رشته/ شهر‌های انتخابی در پاره‌وقت است. یعنی اگر داوطلبی رشته‌ای را در انتخاب پاره‌وقت خود برمی‌گزیند، باید دارای یکی از این سه شرط باشد:
1- متولد آن شهر باشد. 2- ساکن آن شهر باشد. 3- در آن شهر در حال تحصیل باشد.
جز این موارد، تفاوت‌های خاص و تعیین‌کننده‌ای بین رشته‌های پاره‌وقت و تمام وقت وجود ندارد و لازم است شما از هر دو نوع رشته‌های دفترچه انتخاب کنید.
حال ببینیم چند رشته می‌توانیم در کل انتخاب کنیم:

در هر کدام از مجموعه‌های غیر‌پزشکی، هر داوطلب می‌تواند شش انتخاب از رشته‌های تمام وقت و چهار انتخاب از رشته‌های پاره‌وقت انجام دهد. در مجموع، در آزمون‌های غیر‌پزشکی 10 انتخاب داریم. داوطلبانی که در کنکور پزشکی دانشگاه آزاد هم شرکت می‌کنند، می‌توانند چهار انتخاب از این نوع رشته‌ها داشته باشند. می‌بینید که تعداد رشته‌های انتخابی بسیار محدود است. از همه مهم‌تر، بین احتمال قبولی انتخاب اول و باقی انتخاب‌ها، اختلاف فاحشی وجود دارد که ضرورت دقت بیش‌تر را ایجاب می‌کند. چرا احتمال قبولی در انتخاب دوم به بعد کم می‌شود.

برای درک بهتر از نوع گزینش دانشجو در دانشگاه آزاد، چهار داوطلب مجموعه‌ی یک ریاضی و فنی را با شرایط زیر در نظر بگیرید (تراز‌ها برای مثال عنوان شده و متعلق به سال خاصی نیست). لازم به توضیح است که پذیرش و مقایسه‌ی داوطلبان در دانشگاه آزاد، بر حسب نمره (تراز) است و نمره‌ی آخرین فرد قبول شده یعنی حداقل تراز مورد نیاز برای قبول شدن در آن رشته می‌باشد. حال ببینیم چطور دانش‌آموزان خوب و توانا در رشته‌های نه چندان خوب پذیرفته می‌شوند.

در جدول زیر می‌توانید اطلاعات لازم را از کارنامه‌ی این چهار داوطلب استخراج کنید. حداقل نمره برای پذیرفته‌شدن در رشته‌ برق الکترونیک تهران در انتخاب اول، 6920 بوده است. حداقل نمره برای پذیرفته‌شدن در رشته برق قدرت ساوه در انتخاب اول، 5840 بوده است.

به این ترتیب داوطلب 1 به عنوان آخرین نفر در برق الکترونیک تهران پذیرفته شده است و ظرفیت این رشته تکمیل شده است. داوطلب 3 هم در انتخاب اول، آخرین نفر قبولی در برق قدرت ساوه بوده است؛ اما چون تعداد کسانی که این رشته را به عنوان انتخاب اول زده‌اند کم بوده است، سبب شده تا ظرفیت خالی در این رشته باقی بماند. فرض کنیم فقط یک نفر از ظرفیت این رشته خالی مانده باشد.
داوطلب 2 با 17 نمره (تراز) کم‌تر از نفر آخر، در برق الکترونیک تهران پذیرفته نشده است.
داوطلب 4 با 70 نمره (تراز) کم‌تر از نفر آخر، در برق مخابرات شهرری پذیرفته نشده است.

هر دوی این داوطلب‌ها برق قدرت ساوه را در انتخاب دوم خود قرار داده‌اند. با توجه به این‌که در گزینش دانشگاه آزاد، ابتدا انتخاب اول تمام داوطلبان بررسی می‌شود و در صورت عدم قبولی، انتخاب‌های دوم تا آخر را بررسی می‌کنند؛ مسلماً این دو داوطلب در انتخاب دوم باید با هم رقابت کنند و طبق فرض آخر ما، فقط یک ظرفیت خالی در برق قدرت ساوه باقی مانده است و با توجه به نمره‌ی (تراز) داوطلبان، مسلماً داوطلب 2 با تراز 6903 در این رشته پذیرفته می‌شود و به این ترتیب نمره‌ی (تراز) آخرین نفر قبولی برق قدرت ساوه در انتخاب دوم به بعد 6903 می‌شود. در حالی که نمره‌ی آخرین نفر قبولی در انتخاب اول 5840 بود.

به این نمره‌ی تراز (6903)، تراز کیفی گفته می‌شود که به دلیل رقابت افرادی که در انتخاب اول خود رشته‌های دست بالا زده‌اند و با داشتن تراز خوب قبول نشده‌اند، در انتخاب‌های دوم به بعد ایجاد می‌شود. همین رقابت نیز سبب می‌شود داوطلبان مثل شماره‌ی 4 با داشتن نمره‌ (تراز) خوب و قابل قبول پذیرفته نشوند یا در رشته/ شهر‌های دور از انتظار قبول شوند.
با دقت در این مطالب می‌توانیم اهمیت انتخاب اول را بهتر و عمیق‌تر درک کرد و ثمره‌ی برخی بلند‌پروازی‌ها را از هم‌اکنون می‌توان حدس زد.

این شیوه‌ی گزینش (تفاوت در اولویت اول و باقی انتخاب‌ها) هم در شش انتخاب‌ رشته‌های تمام وقت و هم در چهار انتخاب رشته‌های پاره‌وقت اعمال می‌شود.

	انتخاب	رشته/ شهر	نمره کل داوطلب	نمره آخرین فرد قبول شده	رتبه‌ داوطلب	رتبه‌ آخرین فرد قبول شده
داوطلب 1	1	برق الکترونیک / تهران مرکزی	6920	6920	242	242
داوطلب 2	1	برق الکترونیک / تهران مرکزی	6903	6920	245	242
2	برق قدرت / ساوه	6903	6903	1	1
داوطلب 3	1	برق قدرت / ساوه	5840	5840	49	49
داوطلب 4	1	برق مخابرات / شهرری	6800	6870	157	150
2	برق قدرت/ ساوه	6800	6903	16	1

برای دانشگاه آزاد، چگونه انتخاب رشته کنیم؟ (قسمت اول)

مطالب مشابه :

وضعیت مصاحبه.شرایط . هزنیه و تراز لازم برای دوره های بین الملل مازندران - رامسر

برای دانشگاه آزاد، چگونه انتخاب رشته کنیم؟ (قسمت اول)

نمره ی تراز چیست ؟

انتخاب رشته دانشگاه آزاد

انتخاب رشته دانشگاه آزاد

جدول تراز دانشگاه آزاد جدید برای تخمین نمره در آزمون

حداقل نقشه های مورد نیاز و محاسبات درصد تراکم:

دریاچه ارومیه در انتظار مرگ

جزییات حقوق و مزایای کارگران در سال 93