اختلالات یادگیری در دانش آموزان

اختـلالات یادگـیری در دانش آمــوزان و عـلل آن

مقدمه :

بسیارند کودکانی که ظاهری طبیعی دارند ، رشد جسمی و قد و وزنشان حاکی ازبهنجار بودن آنان است . هوششان کمابیش عادی است ، به خوبی صحبت می کنند، مانند سایر کودکان بازی می کنند و مثل همسالان خود با سایرین ارتباط برقرار می کنند،در خانه نیز خودیاریهای لازم را دارند و کارهایی را که والدین به آنان واگذار می کنند به خوبی انجام می دهندواز رفتار و اخلاق عادی برخوردارند،لیکن وقتی به مدرسه می روندو می خواهند خواندن و نوشتن و حساب یادبگیرنددچار مشکلات جدی می شوند. بش از یک قرن است که متخصصان علوم تربیتی و روان شناسی و گفتار درمانی در پی تشخیص و درمان مشکلات این قبیل کودکان بوده اند.

تعریف اختلالات یادگیری :

کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری کسانی هستند که در یک یا چند فرایند اساسی در رابطه با خواندن ، سخن گفتن ، درک کردن و نوشتن دارای اشکال هستند به شرطی که که این مشکلات ناشی از عقب ماندگی های ذهنی ، نقص بینایی ، نقص حرکتی و یا نقایص فرهنگی نباشد( در واقع این افراد را شامل نمی شود). علائم این اختلالات ممکن است به صورت‌‌‌‌های مختلف از قبیل اختلال در توجه به تفکر، تکلم، نوشتن و یا حساب کردن باشد.

در دوران تحصیل دانش‌‌‌‌آموز در مدرسه نیز به علت شناخت نداشتن برخی از معلمان، بیشتر اوقات این اختلالات به عنوان اختلالات خاص یادگیری تشخیص داده نمی‌‌‌‌شوند، بلکه با عقب‌‌‌‌ماندگی ذهنی اشتباه گرفته و زمینه فشار روانی بر کودک فراهم می‌‌‌‌شود.

در یک سوی این اختلاف معلمان و مسئولان آموزش و پرورش هستند که برای تشخیص و پیگیری این اختلالات نیاز به دانش‌‌‌‌افزایی بیشتری دارند و در سوی دیگر ناآگاهی و نپذیرفتن وجود اختلال در کودک از جانب برخی از اولیا است.

● مشخصه‌‌‌‌های اولیه ناتوانی در یادگیری

مشکل در صحبت کردن، خواندن، نوشتن، محاسبه، مشکل در تمرکز حواس و توجه به مطالب، گیج شدن در مورد زمان و فضا، رفتار تحریک‌‌‌‌پذیرانه، مشکل در یادآوری، هماهنگی فیزیکی ضعیف، مشکل در سازماندهی برای انجام یک منظور و مشکل در دوست شدن با افراد و دوست ماندن با آنها.

ویژگیهای کودکان دارای اختلال خواندن

1. بیشتر این کودکان پسر هستند . اختلالات پسران 4 برابر دختران است .

2. در کلاسهای درس غالبا مشکلات رفتاری دارند .

3. تمایل به خواندن ندارند.

4. قادر نیستند یک دایره لغات بینایی ایجاد کنند .

5. دامنه توجه شان کوتاه است

6. در تمرکز مشکل دارند .

7. معمولا در مدرسه افت تحصیلی دارند .

8. معمولا دارای مشکلات جسمی مانند ضعف بینایی یا شنوایی هستند .

9. اغلبشان مسائل هیجانی دارند .

10. احساس ناامیدی ، بی لیاقتی و کم جراتی می کنند .

11. در خواندن شفاهی و کلامی تردید می کنند و گاهی دچار لکنت می شوند .

12. به جای اینکه چشمهایشان را هنگام خواندن حرکت دهند ، سرشان را تکان می دهند .

13. کلمه به کلمه می خوانند .

14. به زحمت و با صدای کشیده و لحن یکنواخت می خوانند .

15. به نقطه گذاری توجه ندارند واز توجه به معنی لغت غافلند .

16. وقتی مطلبی را آهسته می خوانند ، لبهایشان را تکان می دهند یا در ذهنشان لغات را می خوانند .

17. واژه ها را غیر مرتبط با محتوی و غیر مرتبط با عناصر آوایی حدس می زنند .

18. کلماتی را که تازه خواندند جابجا یا تکرار می کنند .

19. حافظه دیداری و شنیداریشان ضعیف است .

20. فاقد تمیز و تشخیص کافی شنیداری هستند .

21. محیط خانوادگیشان برای موفقیت در مدرسه به آنان فشار می آورد و یا اینکه نگرش منفی افراطی به عملکرد مدرسه دارند.

22. در مدرسه سازگاری شخصی مناسبی ندارند .

23. رشد اجتماعی کافی ندارند .

عوامل موثر در بروز اختلالات یادگیری :

1- عوامل فیزیولوژیک : نظیر آسیب ها و صدمات وارد شده به مغز که ممکن است در توانایی حل مسایل ریاضی اختلال ایجاد کند.

2- عوامل بیوشیمیایی : مثل کم کاری و پر کاری تیروئیدکه در برخی موارد عاملی برای نارسا خوانی می باشد.

3- عوامل محیطی تغذیه و بهداشت : بلافاصله بعد از غذا نباید مطالعه کرد، زیرا به علت شروع فعالیت گوارشی از میزان جریان خون کاسته می شودوآمادگی برای مطالعه کم می گردد.

4- عوامل ژنتیکی : اطلاعات به دست آمده نشان می دهد که ناتوانی خواندن ماهیت و ریشه خانوادگی دارد به طوری که میزان تحصیلات والدین این دانش آموزان بیشت مقطع ابتدایی می باشد.

5- عوامل قبل ،هنگام و بعد از تولد : از جمله عوامل پیش از تولد عبارتنداز : عدم تناسب نوع خون مادر با جنین ،اختلالات درترشحات داخلی مادر ،قرار گرفتن در برابر اشعه ،استفاده از دارو و از عوامل هنگام تولد می توان به مواردی چون کم وزنی هنگام تولد ،آسیب وارده برسر، آمدن جفت پیش از نوزادو تولد با پا اشاره کرد.تولد به صورت زایمانهای مشکل ، زودرس و یا دیررس در بین دانش آموزان دچار اختلالات دیده می شود. وزن پایین یا بالاتراز حد طبیعی و مواجه شدن با کمبود اکسیژن هنگام تولددر این دانش آموزان بیشتر دیده شده است. .از عوامل بعد از تولد می توان به مسمومیت باسرب،نارسایی های تغذیه ای و محرومیت های محیطی اشاره کرد.

طبقه بندی اختلالات یادگیری در دانش آموزان

اختلالات یادگیری در زمینه های گفتاری، شنوایی، خواندن و نوشتن

برخی از علایم اختلالات یادگیری :

خواندن کند هموراه با خطا های ابتدایی، وجود اشتباهات زیاد در دیکته نوشتن ، مشکل در محاسبه هایی که حاصل آنها بیشتر از 10 باشد،مشکل در تفریق و ضرب کردن اعداد ،دشواری در بیان خواسته ها و نارسا بودن و ناشمرده بودن صحبت ها ،مشکل در به یاد آوردن کلماتی که قبلا خوانده اند.مشکل در تشخیص راست از چپ ، مشکل درگفتن زمان و بستن بند کفش و..

چگونگی تشخیص دانش آموزان با مشکلات یادگیری :

سنجش بهره هوشی و سپس از نظر حواس مختلف و نقایص جسمانی مورد آزمایش قرارمی گیرندو از نظر عاطفی و محرومیت های شدید محیطی و موقعیت آنان مطالعه و بررسی شود و سرانجام مشکل اختصاصی و ویژه آنان دقیقا مشخص و درمان گردد.

علل مشکلات یادگیری در دانش آموزان

الف- علل مربوط به دانش آموز:

Ø هوش کمتر از حد متوسط

Ø تاخیر و کندی ابعاد مختلف رشد و تکامل

Ø مشکلات اختصاصی یادگیری ( مثل مشکل در خواندن ،نوشتن ،ریاضیات و زبان آموزی )

Ø نقایص و عوارض مختلف جسمی در وقت بلوغ ( تردید داشتن ،توهم داشتن و بیشتر از حد در رویا بودن)

Ø بیماریهای مکرر عفونی و یا مزمن

Ø بیماریهای خفیف و یا آشکار نشده روانی

Ø خستگی ناشی از کار زیاد یا خواب ناکافی (دانش آموزانی که کار می کنند.)

ب- علل مربوط به خانه :

v وضعیت اجتماعی فرهنگی و اقتصادی خانواده

v نگرش یا نحوه بینش والدین نسبت به جامعه

v نحوه رفتار والدین و اعمال خشونت های جسمی آنها

v بی توجهی والدین به مراقبت از امر تحصیل فرزندان خود

v احساس ناامنی و ناشادی دانش آموزان در محیط خانواده

v دلهره و نگرانی دانش آموز از نتیجه امتحانش که مبادا رضایت با انتظار والدینش را به خود تامین نکند.

v زیادی اولاد و شلوغی خانواده و کمی امکانات.

ج- علل مربوط به مدرسه :

کمبود انگیزش و تشویش در کار معلم

بی علاقگی معلم به کار تدریس و یادگیری دانش آموزان

بی میلی دانش آموزبه موضوع درس

نحوه تعلیم آموزگار که به صورت رفع تکلیف و نه بر اساس زمزمه محبت باشد.

عدم مهارت و تسلط معلم به امر آموزش

ناهماهنگی دروس با میل و رغبت و سطح درک و فهم دانش آموز

تغییر مکرر مدرسه و یا خانه.

د- علل مربوط به روش های ارزشیابی

ª روششهای ارزشیابی مختلف است

ª علاقه دانش آموز به دروس مورد علاقه ارزشیابی نمی شود .

ª به حالات روانی و عاطفی و هیجانی آزمون شونده اهمیت داده نمی شود.

ª به مشکلات حاصله ازحواس پرتی و شرایط محیط امتحان در نظر گرفته نمی شود.

ª به مشکلات جسمانی دانش آموزان در موقع ارزشیابی اهمیت داده نمی شود.

راههای پیشگیری و توصیه های لازم برای اولیاء

Ø انجام به موقع و مناسب مراقبتهای بارداری

Ø آموزش پیشگیری ازبروز حوادث و علل بروز اختلالات یادگیری به خانواده

Ø انجام معاینات سالانه دانش آموزان و ارجاع افراد نیازمند برای درمان...

Ø بکارگیری روشهای نوین یادگیری در زمان تدریس توسط مربیان

Ø بهبود شرایط مطالعه مانند دما، نور مناسب و انتخاب زمان مناسب برای تدریس

1- بوسیله متخصص از سلامتی چشم و گوش کودک مطمئن شوید .

2- فضای آرام و بدون تشنج را در خانه فراهم کنید .

3- اوقاتی را به باز کردن با کودک و شوخی کردن با او اختصاص دهید .

4- کودک را به پارک ، سینما ، باغ وحش و سایر جاهای دیدنی ببرید .

5- سعی کنید اوقاتی را کودک به بازی بپردازد .

6- کودک را تشویق کنید درباره خودش ، خاطرات مدرسه و چیزهای مورد علاقه اش صحبت کند .

7- از سرزنش کردن و ایراد گرفتن و نصیحت بپرهیزید و به جای آن هر وقت کار مثبتی انجام می دهد تشویقش کنید .

8- به سوالات کودک ساده و روشن و کوتاه جواب دهید .

9- نقاط قوت کودک را در درسها ، بازیها و سایر کارها به رخش بکشید و تمجید کنید .

10- با دادن برخی مسولیتها به کودک حس استقلال و اعتماد به نفس او را تشویق کنید .

11- سعی کنید کودک با کودکان هم سن خویش و هم با کودکان یکی دو سال کوچکتر و بزرگتر از خودش اوقاتی را بازی کند .

12- در منزل کتاب یا روزنامه بخوانید و سعی کنید فرزندتان خواندن علاقمندانه و مشتاقانه شما را ببیند .

13- به اندازه کافی اسباب بازیهای ساده و خوب برای کودک تهیه کنید .

14- به کودک یاد بدهید که کتاب تنها وسیله خواندن نیست بلکه میتوان ازروزنامه ، تابلوهای راهنمایی ، تابلوهای مغازه نیز برای خواندن استفاده کرد .

15- با مدیر و معلم کودک ارتباط مهرآمیزی برقرار کنید و وضع کودکتان را در مدرسه جویا شوید .

16- پیشرفت کودک را بدون اینکه مکررا از او سوال کنید پی گیری نمائید .

17- برای محل مطالعه کودک اطاق ، نور ، صندلی ، میز و سایر لوازم را تهیه کنید .

18- سعی کنید محل مطالعه کودک ساکت و آرام باشد .

19- برای اطمینان از سلامتی کودک همیشه او را تحت کنترل پزشک داشته باشید .

20- کوچکترین پیشرفت کودک را ببینید و به او اظهار کنید و اعتماد به نفس را تقویت کنید .

مــنابــع:

1- بهداشت مدارس تالیف مهندس پریوش حلم سرشت- مهندس اسماعیل دل پیشه- انتشارات سپهر

2- فصلنامه بهورز- زمستان 86

3- ناتوانی های یادگیری در کودکان تالیف – لارونس جی .گرین

4- کتاب اختلال در خواندن و سایر مشکلات یادگیری – ترجمه دکتر علی اصغر احمدی و مسعود براتیان

اختلالات یادگیری در دانش آموزان

مطالب مشابه :

نماينده دشت آزادگان بركناري مديركل آموزش و پرورش خوزستان را خواستار شد

روشها و فنون تدریس

بهداشت دامداران ( شهرستان هویزه)

اختلالات یادگیری در دانش آموزان

بهداشت دامداران

طرح بهداشت کشاورزان

تودیع و معارفه ریاست آموزش و پرورش بستان

پیام تقدیر مدیر آموزش و پرورش دشت آزادگان بمناسبت حضور در مراسم 22بهمن

رای وحدت‌رویه دیوان عدالت اداری درباره نقل‌وانتقال فرهنگیان