ایمنی انبار

1. مقدمه
انبار محلی برای نگهداری کالا و مواد است.در صنعت برای نگهداری مواد اولیه ، کالاهای نیم ساخته، محصولات یک واحد تولیدی، قطعات یدکی دستگاهها و ماشیت آلات و اجناس اسقاطی و در تجارت به منظور نگهداری اقلام و کالاهای خریداری شده برای فروش از انبار استفاده می شود.
تقسیم بندی انبار بر اساس موارد زیر صورت می گیرد:
1. توع کالای نگهداری
2. چگونگی و ماهیت عملکرد
3. ساختمانی
4. انجام عملیات توسط انسان یا ماشین

انبارها بر اساس نوع کالایی که در آنها نگهداری می شود عبارتند از:
1. انبار کالاهای معمولی
2. انبار مواد قابل اشتعال و انفجار
3. انبار مواد فساد پذیر
4. انبار مواد شیمیایی
5. انبار مواد فله ای

از نظر ساختمانی انبار ها بر سه نوعند:
1. انبار های روباز
2. انبارهای مسقف یا کاملا پوشیده
3. انبار های سر پوشیده بدون دیوار

2. احداث انبارها
1. بايد از سطح زمين هاي اطراف بالاتر باشد .
2. آبگير و نمناك نباشد .
3. ديوارها و سقف ها بدون استثناء بايد از مصالح غير قابل اشتعال بكار برده شود .
4. كف انبارها بايد از بتن مسلح و مقاوم باشد تا در برابر وزن اجسام قابليت تحمل را داشته باشد.
5. كف انبارها بايد داراي شيب ملايم باشد تا در صورت شسشتو آب در محل هايي از آن جمع نشود .
6. فاصله بين انبارها بايد به نحوي باشد كه به راحتي ماشين هاي آتش نشاني در حد فاصل بين آنها حركت كند .
7. درب انبارها بايد از جنس فلز و سطح داخلي آن صاف و بدون شكاف باشد .
8. پنجره انبارها بايد فلزي و مجهز به حفاظت و تور سيمي باشد .
9. داخل انبارها بايد به نسبت حجم آن دستگاه تهويه و هواكش داشته باشد.
10. سيم كشي برق بايد توكار و از داخل ولوله هاي مخصوص انجام گيرد و كليد و پريزها و روشنايي از نوع ضد جرقه باشد .
11. لامپ هاي روشنايي بايد داراي حفاظ با حباب باشد و از دستگاه هاي حرارتي شعله باز در داخل انبارها نبايد استفاده كرد .
12. انبارها بايد مجهز به وسائل و ابزار آتش نشاني باشد .
13. فواصل بين هر رديف از اجناس در انبارهايي كه عرض آنها بيش از 20 متر است در نظر گرفته شود .
14. در صورت تردد وسائط نقليه در داخل انبار اگزوز آن مجهز به فيلتر جرقه گير باشد .
15. نحوه چيدن بسته ها به روي چيدن آجر به طوري باشد كه مهار باشد .
16. فاصله كالاهاي ديوار جانبي حداقل 60 سانتي متر باشد .
17. فاصله بين رديف هاي كالا بايد حداقل 2 متر و ارتفاع آن نبايد بيش از 5/4 متر باشد .
18. ارتفاع سقف كالا تا نزديك ترين روشنايي نبايد كمتر از يك متر باشد .
19. استعمال دخانيات اكيداً ممنوع مي باشد.
20. مواد ضايع بايد از انبار تخليه شد .
21. آبدرخانه يا محل استراحت در داخل انبار نباشد .
22. هر جنسي جداگانه انبار شود .

3. کف انبار
کف انبار باید نسبت به مایعات غیر قابل نفوذ و دارای سطحی صاق و غیرلغزنده باشد و فاقد هرگونه ترک و شکاف باشد و به راحتی تمیز شود.مقاومت کف انبار نیز در رابطه با نوع کالا و تجهیزات حمل و نقلی که مورد استفاده قرار می گیرند تعیین می شود.

4. سقف انبار
سقف انبار باید به گونه ای باشد که از ورود آب باران به درون انبار جلوگیری کرده و درعین حال در هنگاه آتش سوزی دود و گرمای حاصله را خارج کند.

5. طبقه بندی کالا در انبار
تقسیم بندی انواع کالاهای موجود به گروهها یا دسته هایی که دارای صفات مشترک و یا کاربرد مشترک باشد را طبقه بندی گویند.در انبارها برای نگهداری بهتر، تعیین محل، پیاده سازی سیستم کدگذاری و کنترل موجودی موضوع طبقه بندی کالا اهمیت زیادی می یابد.کالاهای موجود در انبار به توجه به تجانس، حجم کالا، کاربرد آنها، وسایل و امکانات نگهداری و گنجایش انبارها طبقه بندی می شوند.به این معنی که یک گروه اضلی کالا را به یک انبار اختصاص داده و چند گروه فرعی دیگر از آن تهیه می نمایند.
عوامل مهم در استقرار کالا و مواد در انبار ها عبارتند از:
1. میزان مراجعه به انبار
2. هم خانواده بودن اقلام
3. خصوصیات اقلام

6. اصول اساسی در چیدمان کالا
1. قبل از هر چیز، مسیر و جا برای چیدن را انتخاب نمایید.
2. کالاها و مواد ناهمجنس را در کنار هم نچینید.
3. قبل از جا گذاری بار، قفسه ها را خوب بررسی کنید که شکاف ، تیزی و یا ناهمواری نداشته باشد.
4. تمام مواد را در سطح صاف بچینید.
5. اجسام سنگین تر را در نزدیک کف بچینید و اجسام سبک تر را در قفسه های بالاتر قرار دهید.
6. اصل مراجعه به کالا را رعایت نمایید.کالاهایی که همیشه نیاز است در نزدیک افراد انبار شود.
7. هرگز ارتفاع چیدن را تا زیر آبفشان ادامه ندهید.
8. هرگز روی صندلی ، قفسه یا جعبه نیاستید.
9. هرگز کالاها روی قفسه به سمت راهرو بیرون نیاید.
10. احتیاط لازم هنگام باز کردن و بسته بندی کردن را رعایت کنید.
11. هنگام استفاده از طناب، بار را محکم یا شل نبندید.

7. وسایل و تجهیزات مورد استفاده در نگهداری کالا در انبارها
1. پالت
2. باکس پالت
3. قفسه
4. خرک

8. پالت
پالت سکوی کوچک قابل انتقالی است که برای حمل ونقل و یا ذخیره کردن مواد به کار می رود.جعبه، کارتن، کیسه های مواد بی شکل، لوازم شکستنی، و قطعات سنگین قابل چیدن روی پالت است.

1-8. انواع پالت ها
1. چوبی
2. فلزی
3. پلاستیکی
4. چوبی بیش فشرده

2-8.انواع پالت چوبی
• دو طرفه(از دو طرف قابل حمل است)
• چهار طرفه(از چهار طرف قابل حمل است)
• پالت چوبی یک رو
• پالت چوبی دو رو

مزایای پالت چوبی
• قرار گرفتن مواد با تعادل و پایداری بیشتر روی پالت بواسطه اصطکاک کافی بین سطح و پالت
• لغزش کم تر در کف انبار به هنگام برداشتن پالت توسط لیفتراک
• سبک بودن
• سادگی تعمیر
• ارزان تر بودن چوب

معایب پالت چوبی
1. استحکام کمتر
2. خطر حریق
3. فرسودگی و از بین رفتن هنگامی که در معرض آب و مواد شیمیایی باشد.
4. عمر و دوام کمتر

3-8. پالت فلزی
در ساخت این نوع پالت از قطعات فلزی استفاده می شود که این قطعات یا با هم پیچ و یا جوش می خورند.
مزایا
1. استحلاک کمتری نسبت به پالت چوبی دارد.
2. خطر حریق ندارد.
3. به تعمیر و نگهداری کمتری احتیاج دارد.
4. به راحتی قابل تمیز شدن است.

معایب:
1. بواسطه اصطکاک کمتر بین سطح پایینی پالت و کف انبار در بعضی موارد خطر لغزیدن هنگام برداشت توسط لیفتراک وجود دارد.

4-8. پالتهای پلاستیکی
از مواد پلی استایرن ساخته می شود.این پالتها در مقایسه با پالتهای چوبی و فلزی استحکام کمتری دارند اما برای نواحی مرطوب مناسب هستند.

5-8. باکس پالت
باکس پالت را می توان پالت دیواره دار نامید.در این نوع پالتها حمل و نقل قطعات شکستنی ، غیر مقاوم یا بستهای کوچک امکان پذیر است.

مزایا
1. برای اقلامی که شکل مناسب و هندسی ندارد مناسب است.
2. کاهش خطر سقوط کالا و کاهش حوادث
3. حمل و نقل اقلامی که تعادل ندارند.

انواع باکس پالتها
1. چوبی
2. فلزی
3. پلاستیکی
نکته:استفاده از باکس پالتهای فلزی معمول تر است.

9. قفسه ها
قفسه قاب فلزی است که توسط صفحات و یا تیر های افقی به قسمتهای مختلف تقسیم می شوند.

دلایل استفاده از قفسه ها:
1. استفاده بیشتر از فضای موجود انبار
2. دسترسی سریع به اقلام مختلف
3. افزایش ثبات و پایداری و نظم بیشتر در انبار

10. خرک
برای انبار نمودن اقلام طویل از خرک استفاده می کنند.

11. انبارداری کیسه ها
1. مواد کیسه ای باید از سمت دهانه بسته به طرف تیرک یا دیوار انبار شوند.
2. کیسه ها بطور دقیق و تمیز روی هم قرار بگیرند.
3. از برآمدگی کیسه ها به سمت بیرون اجتناب شود.چراکه ممکن است آسیب ببینند و محتویات آن به بیرون بریزد.
4. احتیاطات فوق در هنگام قرار دادن روی پالت رعایت گررد.
12. ایمنی حمل و نقل دستی و مکانیکی بار
صدمات مربوط به کمر یکی از مشکلات شایع در میان کارکنان انبار است که بواسطه حمل ونقل رخ می دهد.

مهمترین علل آسیب در اعضای بدن عبارتند از:
• چرخش در ناحیه کمر
• دسترسی به بار و بلند کردن بار در ناحیه بالاتر از ارتفاع شانه و قد
• بلند کردن اشیا در وضعیت بدنی بد
• داشتن لبه های سفت و تیز
• نشستن و ایستادن بمدت طولانی
• عدم مهار بار
• و...
محل آسیب ناشی از حمل و نقل و جابجایی بار ناحیه کمر است.

1-12. مخاطرات بار
1. سنگین بودن بار
2. بد حجم بودن بار یا فله ای بودن آن
3. وجود مشکلات چنگش
4. وجود لبه های تیز
5. و...

2-12. مخاطرات محیط کار
1. محدودیت های فضا
2. سطوح یا کف نامناسب
3. اختلاف سطح ها در کف
4. شرایط گرما / سرما و ...
5. وجود باد
6. شرایط نامناسب فیزیکی چون صدا، روشنایی و...

3-12.قوانین بلند کردن بار
• حداکثر وزن مجاز برای بار حدود 23 کیلوگرم توصیه می شود.
• بطور صحیح در جلوی بار قرار بگیرید.
• پا ها را به اندازه عرض شانه باز کنید.
• زانو ها را خم و عضلات شکمی را منقبض کنید.
• از هر دو دست استفاده نمایید
• بار را تا اندازه ممکن به بدن نزدیک کنید
• بار را با پاها بلند کنید نه با کمر(چراکه عضلات پا ها قوی ترند)
• انحنای طبیعی ستون فقرات را حفظ نمایید.کمر را خم نکنید.
• کمر را نچرخانید
• در هنگام قرار دادن بار روی زمین نیز بار را جلوی خود نگه دارید و بهتر است بار را روی میز قرار دهید.درغیر اینصورت بدون خم کردن کمر و فقط با خم کردن پا بار را روی زمین قرار دهید.

ایمنی انبار

مطالب مشابه :

چک لیست ایمنی انبار