اجرای ستون بتنی

نحوه اجرای ستون‌ها 1

نحوه اجرای ستون‌ها را می‌توان در مراحل زیر بیان کرد:
الف) آرماتوربندی ستون
ب) قالب‌بندی ستون
پ) بتن‌ریزی ستون
ت) درآوردن قالب
ث) آب‌دادن
اینک به شرح هر یک از این عناوین و قسمت‌های مختلف آن می‌پردازیم:
الف) آرماتوربندی ستون
برای آرماتوربندی ستون مراحل زیر انجام می‌شود:
1. خم‌زدن ریشه ستون
2. انتقال خاموت‌ها از محل ساخت خاموت به محل ستون
3. جاگذاشتن خاموت‌ها در داخل ریشه ستون
4. انتقال میلگردهای طولی ستون از محل آماده‌شدن به محل ستون
5. مشخص‌کردن محل قرارگیری خاموت‌ها بر روی میلگرد طولی با استفاده از گچ
6. بستن میلگردهای طولی ستون با میلگرد ریشه هم‌قطر بوسیله سیم
7. انتقال خاموت‌ها به محل نشانه‌گذاری‌شده با گچ و بستن آن‌ها به میلگرد
8. دیلم زدن
اینک هر کدام از عناوین گفته‌شده را توضیح می‌دهیم.
1) خم‌زدن ریشه ستون:
ستونی که باید آرماتوربندی شود یا بر روی تراز پی قرار دارد یا بر روی ستون طبقه‌ پایین قرار گرفته است. برای این که ستون با پی در ارتباط باشد تعدادی از میلگردها را به عنوان میلگردهایی که میلگردهای ستون باید به آن‌ها پیوند زده شود در داخل پی قرار می‌دهند این میلگردها را ریشه ستون در داخل پی گوییم. برای این که ستون طبقه بالا با ستون طبقه پایین در ارتباط باشد میلگردهای ستون طبقه پایین را تا ارتفاعی از کف طبقه بالا ادامه می‌دهند و بعد میلگردهای ستون را به آن‌ها پیوند می‌زنند.
از زمان اجراشدن این ریشه تا زمان اجراشدن ستون به علت محیط کارگاه و جابه‌جایی انواع و اقسام وسایل در این محیط و عوامل دیگر این ریشه‌ها ممکن است از حالت وراستای اولیه خود خارج شوند به همین دلیل برای اجرای ستون این میلگردها باید به راستای اولیه خود بازگردند برای این منظور عموماً با آچار F خم زده می‌شوند یا ممکن است از لوله استفاده شود.

بستن قالب ستون 1

اینجا هم به ذکر نکات کلیدی بسنده میکنم .بعد از بستن شبکه ستون به ریشه نوبت به قالب بندی آن میشود . مقطع ستون های اغلب سازه های بتنی به شکل مربع یا دایره و کمتر L شکل و هشت ظلی میباشد . ( دراینجا ستون های مستطیلی را نیز در حکم ستون های مربعی یاد کردم ) .قالبها اغلب از نوع پچهار پوشش از نوع تخته چند لا و یا نوارهای چوبی و عمودی و بغلاوه چندین تیرچه فولادی تشکیل شده است . قالب ستون دایره ای معمولا از نوع فولاد و یا نوار های چوبی تشکیل می شود . از آنجا که قالب ستون معمولا بسیار سریع و در کمتر از یک ساعت از بتن انباشته می شود , فشار وارده بر پوشش نسبتا زیاد می باشد . این فشار به عواملی که :
سرعت دادن بتن در قالب
درجه حرارت بتن
روش متراکم کردن بتن
وزن مخصوص بتن
عمق
...

که البته اثر سایر عوامل قابل چشم پوشی است .برای طراحی قالب ستون مربع مستطیل در شکل یک قالب برای ستون مستطیل مشاهده می شود . فاصله تیرچه ها از هم تنش خمشی و برشی و خیز پوششی را می دهد و مقاومت های پوششی , فشار های وارده بر تیرچه ها و در نتیجه تنشهای خمشی و برشی تیر و خیز تیرچه را . البته بدانید که باید قالب ستون در محل برخورد تیر به ستون برای در بر گرفتن قالب تیر مهیا شود

2) انتقال خاموت‌ها از محل ساخت خاموت به محل ستون
در محیط کارگاه یک فضا اختصاص به درست کردن خاموت‌ها دارد. در این فضا میلگردها خم زده می‌شوند و به صورت خاموت درمی‌آیند برای این منظور وسیله مخصوصی در محیط کارگاه ساخته می‌شود این وسیله عبارت است از یک تخته که بر روی آن چند صفحه میخ شده است و بر روی صفحات نیز میلگردهای کوچکی جوش داده شده‌ اند تعداد میلگردها بر روی صفحه و همچنین فاصله صفحات از یکدیگر به اندازه خاموت بستگی دارد.
محل احداث ستون با محل ستون ممکن است چند طبقه فاصله داشته باشد بعد ازساخته‌شدن خاموت‌های مربوط به یک ستون آنها به ریسمانی که قلابی به آن وصل است قرار می‌دهند و به بالا می‌کشند این کار در چند مرحله صورت می‌گیرد.
3) جاگذاشتن خاموت‌ها در داخل ریشه ستون
بعد از انتقال خاموت‌ها به محل ستون آنها در داخل ریشه جا گذاشته می‌شوند. این کار ممکن است با اعمال نیرو توسط دیلم یا چکش صورت گیرد تعداد خاموت‌ها را نقشه تعیین می‌کند.
4) انتقال میلگردهای طولی ستون از محل آماده‌شدن به محل ستون
در محیط کارگاه یک فضا اختصاص به بریدن میلگردها دارد بریدن میلگردها به 2 روش صورت می‌گیرد:
1- قیچی
2- به وسیله هوا
معمولاً برای بریدن میلگردهای خیلی نازک از قیچی استفاده می‌شود.
برای بریدن میلگردهای با قطر بالا از هوا استفاده می‌شود.
برای بریدن میلگرد به این صورت عمل می‌شود:
از آنجایی که کلیه میلگردهای یک ستون و یا حتی کلیه ستون‌های یک طبقه دارای یک ارتفاع هستند به همین دلیل برای برش چندین میلگرد را در کنار هم طوری قرار می‌دهند که ابتدا و انتهای آن‌ها کاملاً در یک راستا باشد برای قرار دادن ابتدا و انتهای میلگردها در یک راستا از ضربه با چکش استفاده می‌شود. سپس بسته به اندازه موردنیاز میلگردها را با گچ شماره‌گذاری می‌کنند و سپس یکی‌یکی از محل نشانه گذاشته شده توسط گچ در داخل دستگاه قرار داده می‌شوند و بریده می‌شوند.

محل احداث ستون با محل برش میلگردها ممکن است چند طبقه فاصله داشته باشد برای انتقال میلگردها از یک ریسمان که یک قلاب به یک سر آن وصل است استفاده می‌کنند و آن را از مکان برش میلگرد به میلگرد می‌بندند و یک نفر که در محل ستون است میلگرد را به بالا می‌کشد و در کنار ستون قرار می‌دهد.

نحوه اجرای ستون‌ها 3

5) بستن قالب
سیستم نگهدارنده قالب در قالب‌های چوبی عبارت است از گوه و سنجاق.
سیستم نگهدارنده قالب در قالب‌های فلزی عبارت است ازپین.
یک قالب را تا نوک رامکا قرار می‌دهند سپس قالب کناری را به قالب قرار داده شده وصل می‌کنند. با میخ دو لبه قالب را به هم وصل می‌کنند سپس دو قالب دیگر را نیز به همین ترتیب به یکدیگر و به دو قالب وصل می‌شوند.
در مرحله بعد در قالب روبرویی از طرف چهارتراش توسط سنجاق به هم متصل می‌شوند سپس فضای خالی بین سنجاق و چهارتراش توسط گوه پوشانده می‌شود و گوه‌ها را چکش می‌زنند تا سنجاق را محکم نگه دارد.
در حقیقت وجود سنجاق به این دلیل است که پس از بتن‌ریزی به علت فشار جانبی بتن قالب‌ها از هم باز شوند.
نکته: بعضی از ستون‌ها در کنار ساختمان قرار می‌ گیرند یعنی از 3 یا 2 طرف به کف اتصال دارند و از طرف‌های دیگر با فضای بیرون ساختمان در تماس هستند برای قالب‌بندی این‌گونه ستون‌ها ابتدا باید برای آن طرفی که به کف ارتباط ندارد یک تکیه‌گاه درست کرد تا قالب روی آن قرار گیرد این تکیه‌گاه را توسط چهارتراش به وجود می‌آورند چهارتراش را در لبه قرار می‌دهند و توسط سیم به میلگردها وصل می‌کنند در هر طرفی که کف ندارند باید این کار صورت گیرد چهارتراش‌ها توسط سنجاق ممکن است به هم متصل شوند.

6) شاقول‌کردن قالب و بستن آن‌ها توسط شمع
پس از بستن قالب باید قالب را تراز کرد یعنی مطمئن شد که هر چهار طرف قالب در یک خط مستقیم بالا رفته‌اند برای این منظور قالب را شاقول می‌کنند.
شاقول وسیله‌ای است مرکب از یک مخروط که یک نخ به آن متصل است بر روی مخروط یک صفحه نازک کوچک نیز قرار دارد نخ به یک چوب وصل می‌شود این چوب باید اندازه‌اش کاملاً مشخص باشد.
برای شاقول‌کردن به این صورت عمل می‌کنند:
ابتدا یک شمع چوبی را به قالب وصل می‌کنند سپس چوب را که کاملاً به قالب چوبی وصل می‌کنند مخروط در پایین قرار می‌گیرد نخ باید کاملاً ساکن بایستد همان اندازه که چوب طول دارد نخ باید از قالب فاصله داشته باشد.
چنانچه قالب شاقول نباشد توسط شمع که از قبل وصل شده است قالب را فشار می‌دهند تا قالب کاملاً تراز شود.
برای فشاردادن شمع به قالب می‌توان زیر شمع گوه نصب کرد تا توسط ضربه‌زدن به گوه فشار لازم توسط شمع به قالب وارد می‌شود یا می‌توان توسط یک اهرم به زیر شمع فشار آورد و نیروی لازم را تأمین کرد.

پ) بتن‌ریزی
نحوه بتن‌ریزی را می‌توان در مراحل زیر بیان کرد.
1. درست کردن بتن
2. ریختن بتن در قالب (مرحله اول)
3. ویبره (مرحله 1)
4. ریختن بتن (مرحله 2)
5. ویبره (مرحله 2)
6. چکش‌زدن قالب
7. شاقول‌کردن قالب
8. تاب‌برداشتن قالب
اینک هر یک از عناوین گفته‌شده را توضیح می‌دهیم.
1) درست‌کردن بتن:
در محیط کارگاه درست‌کردن بتن به 3 شیوه صورت می‌گیرد.
الف) به صورت دستی در محل
ب) در دستگاه بتونیر
ج) با خلاطه
1-1 به صورت دستی در محل:
در این شیوه مصالح مورد نیاز برای ساختن بتن به محل بتن‌ریزی آورده می‌شود در محل این مصالح به خوبی با بیل با هم مخلوط می‌شوند سپس از ساختن کپه‌ای از مصالح مخلوط‌شده شیلنگ آب به داخل کپه فرو می‌رود و مقداری مصالح را آب مخلوط می‌کند سپس آب‌خوری از مصالح مخلوط‌شده درست می‌شود و مصالح به خوبی با آب مخلوط شده و بلافاصله در محل بتن‌ریزی ریخته می‌شود.
از این شیوه بیشتر برای بتن‌ریزی جاهایی از ساختمان استفاده می‌شود که حجم بتن‌ریزی کم باشد مثل یک طرف پله یا ستون پله (ستون پله در 2 مرحله اجرا می‌شود و در هر کدام از مراحل حجم بتن‌ریزی کمی داریم).
1-2 در دستگاه بتونیر:
بتونیر دستگاهی است شامل یک استوانه دوار که مصالح در آن مخلوط می‌شوند و یک پاکت که مصالح در درون آن قرار می‌گیرند و به درون استوانه هدایت می‌شوند این دستگاه با گازوئیل کار می‌کند.
حجم مصالحی که در داخل بتونیر قرار می‌گیرند بیشتر از حجم مصالحی است که در خلاطه قرار می‌گیرند اما سرعت آن کمتر از خلاطه است.
از بتونیر بیشتر در مواقع بتن‌ریزی دیوار برشی و ستون‌ها استفاده می‌شود.

1-3 با خلاطه:
این دستگاه کوچکتر و سبک‌تر از بتونیر است و توسط گازوئیل کار می‌کند.
عمدتاً در بتن‌ریزی سقف از این نوع بتن‌ساز استفاده می‌شود.
میزان و نوع مصالح به‌کار رفته رد ساختن بتن به طرح اختلاط بتن بستگی دارد.
در مورد ستونها بتن‌ها با استفاده از بتونیر ساخته می‌شوند سپس از داخل استوانه به داخل ظرف‌های مخصوص حمل بتن که انتهای آن یک صفحه متحرک برای خارج کردن بتن دارد ریخته می‌شود.
این ظرف توسط بالابر به طبقه موردنظر انتقال پیدا می‌کند و در آنجا با آزاد کردن صفحه زیر طرف در داخل چرخ‌دستی ریخته می‌شود و توسط چرخ‌دستی به محل بتن‌ریزی انتقال پیدا می‌کند.
2) ریختن بتن در قالب (مرحله اول)
طبق اصول علمی حداکثر ارتفاع ریختن بتن باید 60/1 باشد ولی اکثراً در بتن‌ریزی ستون‌ها این مسئله رعایت نمی‌شود.
ابتدا زمینی که بتن باید روی آن ریخته شود و همچنین سطل‌هایی که بتن باید درون آن‌ها ریخته شود تمیز و مقداری با آب خیس شوند با توجه به مطلب گفته‌شده یک نفر در بالای ستون و بر روی یک وسیله بلند می‌ایستد تعدای سطل در پاین قرار داده می‌شود. بتن آورده‌شده روی زمین ریخته می‌شود و سپس داخل سطل‌ها قرار داده می‌شود سطل‌ها دست‌به‌دست به بالای ستون برده می‌شود و توسط فرد موردنظر داخل ستون ریخته می‌شود.
3) ویبره (مرحله 1)
پس از این که بتن تا یک ارتفاعی داخل ستون بالا رفت ویبره به بالای ستون انتقال می‌یابد خرطوم آن داخل بتن فرو می‌رود و بتن ویبره می‌شود.
4) ریختن بتن (مرحله 2)
بعد از ویبره‌کردن بتن، بتن‌ریزی ادامه پیدا می‌کند منتها سؤال اینجاست که چه‌طور مشخص کنیم که تا ارتفاع موردنظر در نقشه بتن بریزیم؟ برای این منظور ستون را شیلنگ تراز می‌کنند ارتفاع ستون را روی قالب مشخص می‌کنند بعد در محل نشانه‌گذاری‌شده میخ می‌کوبند و بعد تا آن ارتفاع بتن می‌ریزند.
5) ویبره (مرحله 2)
بعد از اتمام بتن‌ریزی، بتن را از محلی که قبلاً ویبره کرده بودند به بالا ویبره می‌کنند از آنجا که بتن بعد از ویبره افت ارتفاع پیدا می‌کند لازم است بتن حتماً تا ارتفاع میخ باشد اگر پایین‌تر از میخ بود دوباره بتن می‌ریزیم یا از همان ابتدا کمی بالاتر از میخ بتن می‌ریزیم تا بعد از ویبره به ارتفاع میخ برسد.

اجرای ستون بتنی

مطالب مشابه :

نکاتی در خصوص نحوه ستون گذاری

نحوه خاموت گذاری در جایی که ستون کوتاه تشکیل می شود

اجرای ستون بتنی

ضوابط خاموت گذاری در تیر ها و ستون ها بر اساس آیین نامه بتن ایران (آبا)

پروژه بتن ارمه

نحوه اجرای یک ساختمان اسکلت بتونی

پیاده کردن نقشه- میلان - آماده سازی سطح زمین -قالب بندی- میلگرد گذاری -اسقرار ستون و..