اداب وسنن مردم استان خراسان جنوبی
مراسم از جمله مراسم ايام محرم است که در عصر روز تاسوعا توسط زنان برگزار مي شود. در اين مراسم بانوان بيرجند با روشن کردن هفت شمع در هفت منبر، مسجد و حسينيه، در آن شرکت مي کنند.
بانوان شرکت کننده در اين مراسم پس از نيت کردن، شمعي را درون سيني و کنار اين منابر روشن مي کنند و نذورات خود را از قبيل خرما، شيريني و پول درون تشتي مي ريزند و براي روشن کردن شمعي ديگر به يکي ديگر از اين مساجد مي روند.
آنان تا پايان اين مراسم و خاموش شدن شمع ها در محل مي مانند و هيچيک از شمع ها را خاموش نمي کنند.
مسجد آيتي، مسجد جامع، مسجد خواجه خضر، مسجد حيدرحسن، مسجد صاحب الزماني، مسجد امام حسن (ع)، قدمگاه چشمه خليلي، منزل دختر آخوند، حسينيه گود و مدرسه معصوميه بيرجند از جمله اماکني هستند که مراسم هفت منبر در آنها برگزار مي شود.
مراسم بیل زنی و نخل گردانی روز عاشورا در خوسف
مراسم خاص مذهبی با عنوان بیل زنی و نخل گردانی عصر روز عاشورا به مناسبت سالروز شهادت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در شهر خوسف بیرجند برگزار می شود. عاشقان حضرت امام حسین با تشییع کجاوه هایی با عنوان نخل و بر هم زدن سر بیل ها همراه با نوحه خوانی و زنجیر زنی در عزای آن حضرت اشک ماتم می ریزند. در این مراسم که به بخش خوسف شهرستان بیرجند اختصاص دارد، گروهی از عزادارن با بر هم زدن سر تعدادی بیل و با شعار های حسین، حسین ، حیدر، علی، به سوگواری شهدای کربلا می پردازند. در اجرای این مراسم افراد دسته بیل زنی، پی در پی به هوا پریده و بیل ها را در هوا تکان می دهند و با فریاد حیدر، علی ، سر بیل ها را بر هم می زنند. گروه دیگری از عزاداران نیز با حمل کجاوه ای بزرگ به عنوان نخل و نمادی از تشییع پیکر مطهر امام حسین (ع) و کجاوه یا گهواره ای کوچکتر به نشانه تشییع پیکر پاک طفل شیرخوار آن حضرت، نوحه سرایی کرده و تالم و تاثر شیفتگان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را آشکار می سازند. در مراسم مزبور نخل کوچک را که نمادی از گهواره حضرت علی اصغر است، یک نفر حمل می کند و نخل بزرگ را هشت نفر بر شانه می گذارند و حدود 50 نفر تعادل آن را حفظ می کنند. نخل کوچک جلوی نخل بزرگ و دسته های بیل زنی، سینه زنی و زنجیر زنی هم در جلوی آنها به طرف محل موسوم به قتلگاه حرکت می بیل زنی بیل می زنند و نخل ها را نیز مقابل میدان قتلگاه به حال دویدن می گردانند. پس از این مراسم نخل کنند و در بین راه هیئت و دسته دیگر بیل زنی و نخل گردانی به استقبال آنها می آیند. در این زمان دسته های ها را به زمین گذاشته و مردم آن را زیارت می کنند و بعد نخل هیئت دیگر را به همین ترتیب به قتلگاه می آورند. به نظر می رسد بیل زنی و نخل گردانی
بهتر برگزار كردن آن تلاش فراوان داشتند.
اهالي با صفاي ديار بيرجند به اين ماه اصطلاحاً ماه نوروز مي‌گويند.
شيريني پزان، نان پزان، كدورت‌زدايي، پرداخت دين، فاتحه‌خواني خانه تكاني سال نو و آماده كردن آجيل شب عيد مانند كشمش، عناب، نقل، پخته و ... و تفت دادن يا شور كردن تخمه و پسته و ديد و بازديد بزرگان فاميل و اقوام از مراسم مرسوم در اين ايام است كه با شور خاصي انجام مي‌شود.
كاشتن سر سبزي يا به قول بيرجندي‌ها سر سوزي يكي از آيين‌هاي پا بر جا در ايام عيد است كه حدود يك ماه مانده به عيد در ظرف‌هاي كوچك يا بزرگ مقداري جو، گندم، عدس يا ماش مي‌كارند تا روز عيد سر سبز باشد. برخي نيز روي جداره‌هاي كوزه‌هاي سفالي سر سبزي‌هاي بسيار زيبا و دلربايي به وجود مي‌آورند. در بعضي از خانواده‌ها هم به نيت سلامتي افراد خانواده براي هر يك از آنها يك سر سبزي مي‌كارند. پاكيزه بودن در هنگام ورود سال نو نيز از آدابي است كه اهالي بيرجند مقيد به انجام آن هستند و اعتقاد دارند كه سال نو را بايد با تني پاك آغاز كرد. حنا بندان يكي ديگر از مراسم مردم اين سرزمين است كه درگذشته و در مواقع مختلف از جمله نوروز انجام مي‌شده است. هنوز هم گروهي از مردم به ويژه بزرگسالان با آمدن عيد نوروز با رنگ كردن موهاي سر و انگشتان خود با حنا به استقبال نوروز مي‌روند.
يكي ديگر از مراسم استان خراسان جنوبي رسم شاه مولايي است كه در مناطق شهري و روستايي خراسان جنوبي مرسوم است و انجام آن بدين ترتيب است كه چند روز مانده به نوروز افراد خير و معتمدان محل با مراجعه به ثروتمندان اقدام به تهيه اجناس مورد نياز نيازمندان كرده و آنها را بين افراد نيازمند تقسيم مي‌كنند. اهالي بيرجند قديم اعتقاد داشتند كه شام شب عيد به هر قيمت كه شده بايد پلو باشد. فقير و ثروتمند خود را مقيد به تهيه و پختن پلو در شب عيد مي‌دانستند. اين هم از رسومي است كه امروزي‌ها شايد با شنيدنش به تعجب و خنده وا داشته شوند چرا كه بسياري در قديم‌الايام استطاعت تهيه پلو و حتي نان گندم را براي يك هفته هم نداشته‌اند چه رسد براي همه سال و تنها نوروز به نوروز، آن هم با كلي سختي و مشقت چشمشان به پلو مي‌افتاده است. سمنوپزان يكي ديگر از مراسم‌هاي پر رنج و زحمت، پرطرفدار و تشريفاتي نوروز است كه براي انجام آن 40 تا 50 روز مانده به نوروز خانم‌ها ظرف‌هايي وسط حياط يا پشت بام مي‌گذاشتند تا از آب باران پر شود همزمان نيز مقداري گندم در پارچه‌هاي سفيد و نازك به نام صافي مي‌ريختند تا در آب خيس شود يا اينكه روي تگيجه (تشت مانندي پهن و بافته شده از ساقه‌هاي گز) مي‌گذاشتند و پيوسته آن را با آب نگه مي‌داشتند تا گندم‌ها جوانه بزنند. پس از اين كار آنها را در جايي پهن مي‌كردند تا خشك شود و براي آسياب كردن يا (دستاس) آماده شود پس از الك كردن آردها آن را با مقداري آرد معمولي مخلوط مي‌كردند. نزديكي‌هاي عيد آردها را خمير و با انواع ادويه مثل زردچوبه، دارچين و سياه دانه و كراويه مخلوط مي‌كردند. با آماده شدن آرد آن را به صورت گرده‌هاي كوچك يا بزرگ درآورده، در ديگچه‌هاي مسي به نام (قليف) گذاشته روي اجاق پر از آتش مي‌گذاشتند و روي قليف‌ها را نيز با آتش مي‌پوشاندند و پس از آماده شدن آنها را به تكه‌هاي مناسب تقسيم و به همراه آجيل از ميهمانان نوروزي پذيرايي مي‌كردند.
*خريد لباس عيد از يكي دو ماه به نوروز مانده مردمان بيرجند به بازار مي‌روند و لباس عيدشان را مي‌خرند، پارچه‌هايي معمولاً خريداري مي‌شود كه داراي رنگ روشن و سرخ يا زرد باشد و معتقد بودند اگر لباس را خودشان بدوزند پارچه آن را روزهاي دوشنبه يا جمعه قيچي كنند و نيز معتقد هستند كه روز پنج‌شنبه ساعت سنگين است و لباس مدتي روي دست مي‌ماند تا دوخته شود. روز سه شنبه اگر بريده شود نصيب دزد يا مرده شور مي‌شود و روز چهارشنبه مي‌سوزد. وسايل خانه نيز بايد عوض و يا تميز شود.
*خانه تكاني يا رفت و روب يكي دو هفته پيش از عيد خانه تكاتي يا رفت و روب انجام مي‌گيرد و مجدداً اثاثيه را جابه‌جا مي‌كنند و گرد‌گيري مي‌كنند و دوباره آنها را مي‌چينند.
* روز نخست عيد سفره سفيدي به عنوان سفره هفت سين در صبح نخستين روز فصل بهار يعني نوروز در خانه به سمت قبله پهن مي‌شود، قرآن، آيينه و شمعدان، سركه، سير، سماق، سنجد، سيب، سه پسته و سياه‌دانه هفت سين انتخابي اين سفره هستند. همچنين اقلام ديگري همچون سرسبزي، كاسه آب، تخم مرغ‌هاي رنگ كرده و پياله ماست مَشكي، سبزي تفت داده شده، انواع شيريني، آجيل و تنقلات رنگارنگ، كاسه آش، نان خشك و ميوه‌هاي خوش عطر و طعم نيز در سفره وجود دارد.
در لحظه سال نو بزرگ‌ترهاي خانواده قرآن و دعا مي‌خوانند و كوچكترها نيز ضمن دعا منتظر لحظه تحويل سال نو مي‌مانند.
پس از تحويل سال كوچكترها دست بزرگترها و بزرگترها صورت آنها را مي‌بوسند و با تبريك عيد نوروز به يكديگر، بزرگترها به ديگر افراد عيدي مي‌دهند و براي سلامتي حاضران و آمرزش رفتگان دعا مي‌كنند و كام خود را با شيريني شيرين مي‌كنند.
يكي ديگر از اعتقادات مردم خراسان جنوبي اين است كه هنگام تحويل سال در مزار امام زاده‌ها باشند كه در آنجا شمع روشن مي‌كنند و در دست مي‌گيرند.
* ديد و بازديد از بامداد نوروز ديد و بازديدها آغاز مي‌شود. در همه خانواده‌ها رسم است كه به ديدار كسي كه از نظر سن و شخصيت بر ديگران مزيت دارد بروند و دست او را ببوسند و تبريك بگويند و او نيز عيدي كه شامل سكه يا پول است به آنها بدهد. بعضي نيز صبح عيد نوروز يك بشقاب گندم برشته كه شامل كنجد، گندم، شاهدانه، نخودچي و كشمش است به اضافه يك بشقاب نان شيرين به اضافه تخم مرغ رنگي يا سكه به كوچكترها مي‌دهند.
* سيزده بدر روز دوازده فروردين همه وسايل تهيه مي‌شود و هر چه از شيريني‌ها و آجيل‌ها باقي مانده به همراه سركه و كاهو براي صبح سيزده آماده مي‌شود. صبح سيزده فروردين همه دسته دسته عازم كوه و باغ‌هاي اطراف منطقه خود مي‌شوند چرا كه معتقدند در اين روز نبايد در خانه ماند زيرا اين روز نحس و بديمن است. عصر اين روز ويژه سبزي گره زدن دخترها است كه در واقع براي گشايش بخت خود اين كار را مي‌كنند و اشعاري مي‌خوانند. چنانچه سيزده به ماه رمضان بيفتد مراسم را بعد از تمام شدن ماه رمضان در نخستين جمعه يا نخستين عيد انجام مي‌دهند
مردم شهرستانهای خراسان جنوبی با فرا رسیدن ماه محرم الحرام در سوگ آزادگان جهان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) سیاهپوش و غرق در عزا و ماتم میشوند. آنان با نصب پرچم های سیاه و علمهای مخصوص عزاداری در مساجد ، حسینیه ها ، تکایا و سر در ادارات دولتی و محل های کسب و کار ، تشکیل دسته های عزاداری و برگزاری آیین های سوگواری در حسینیه ها و مساجد به عزاداری می پردازند. به همین مناسبت در دهه نخست محرم مراسم سخنرانی پیرامون فلسفه قیام عاشورا در اغلب مساجد و حسینیه های شهرها و روستاهای استان برگزار می شود.
در شهرستان بیرجند دسته های عزاداری سنتی از روز هفتم محرم با اجتماع در مساجد ، حسینیه ها و تکایا و عبور از خیابانهای شهر در ساعات شب و عصر اقدام به برگزاری مراسم سینه زنی ، زنجیر زنی و عزاداری کرده و مرثیه خوانها و مداحان اهل بیت نیز در شرح وقایع عاشورا و مناقب امام حسین و یارانش مداحی میکنند. سینه زنی ، زنجیر زنی ، روضه خوانی ، علم بندان ، علم گرادنی ، نخل بندان ، نخل گردانی ، مشعل گردانی ، شبیه گردانی و تعزیه خوانی از شیوه های عزاداری ماه محرم در بیرجند و دیگر شهرستانهای استان خراسان جنوبی است.
عزاداری در بیرجند اغلب در قالب دسته ها و هیات های سینه زنی و زنجیرزنی برگزار می شود و مابقی مراسم هنوز در برخی روستاهای بیرجند برگزار می شود.از جمله این مراسم علم بندان است که با روش خاصی در یکی از هیات های عزاداری بیرجند برگزار می شود. با انجام این مراسم که در اویل ماه محرم با حضور سادات و هیات های عزاداری برگزار می شود مردم آمادگی خود را برای شرکت در عزاداری ماه محرم اعلام می کنند. برپایی علم همچنین به یاد علمدار دشت کربلا حضرت ابولفضل العباس (ع) انجام می شود. مراسم علم گردانی نیز در روستاها معمولا در نیمه دوم دهه نخست محرم انجام می شود. در این مراسم علمها را به در خانه برده و برای صاحبخانه فاتحه می خوانند و او نیز به علم گردانها گندم و پول و خوار و بار می دهد. علم گردانها با خواندن اشعاری در کوچه و بازار ، عزاداری امام شهید را به مردم اعلام می کنند و از نزدیک شدن روز تاسوعا و عاشورا خبر می دهند. حضور مردم مشتاق در این مراسم و ادای نذورات آنان بیانگر عشق و ارادت خالصانه آنان به حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران با وفایش است.
مراسم مشعل گردانی در روستای خور و بر کوه و سنگ زنی در روستای درخش بیرجند نیز برگزار می شود. مشعلهای این روستاها در حسینیه روستا در داخل زمین نصب شده و شب نهم محرم آنرا روشن می کنند و اطراف آن سینه دوره می زنند. در سالهای گذشته مشعلهای بسیار در منطقه خوسفِ بیرجند وجود داشت که آنرا شبهای نهن محرم در کوچه می گراداندند و نذری جمع می کردند.مراسم سنگ زنی روستای درخش نیز از شب پنجم محرم همراه با هیات های عزاداری با آهنگ نوحه ، سینه زنی و یا زنجیر زنی برگزار می شود.
تعزیه خوانی از دیگر مراسم عزاداری است که در روستاهای بیرجند و در چند سال اخیر در بیرجند در قالب سوگواره تعزیه برگزار می شود. انواع تعزیه در ماه محرم در روستاهای بیرجند برگزار می شود که در روستی خنگ صحرای کربلا در روز عاشورا و تعزیه حضرت ابولفضل در روز تاسوعا انجام می شود. در روستای مهمویی نیز تعزیه های حر ، حضرت امام حسین (ع) ، حصرت علی اکبر (ع) ، حضرت ابوالفضل (ع) و وفات پیامبر رایج است. در روستای درخش و آسیابان در روستای هفتم محرم تعزیه خوانی مسلم بن عقیل ، در روز هشتم تعزیه علی اکبر ، روز نهم تعزیه حضرت ابوالفضل و در روز دهم تعزیه صحرای کربلا برگزار می شود.
علاوه بر آن مراسمی با عنوان هفت منبر در روز تاسوعا توسط زنان در بیرجند برگزار می شود. در این مراسم زنان با روشن کردن هفت شمع در هفت منبر ، مسجد و حسینیه در آن شرکت می کنند. مراسم خاصی با نام شمع گردانی نیز روز تاسوعا در برخی روستاهای بیرجند از جمله بهدان برگزار می شود. مراسم خیرات سیدالشهدا توسط مسلمانان اهل سنت خراسان جنوبی در روز عاشورا از دیگر مراسمی است که طی آن مردم مناطق سنی نشین با پختن غلور و آش نذری با عنوان خیرات سیدالشهدا به اطعام مردم می پردازند.
برگزاری مراسم شبیه گردانی ، تعزیه خوانی ، آتش زدن نمادین خیمه ها ، راه اندازی کاروانهای سبزپوش و سرخپوش از جمله مراسم تعزیه شهادت سالار شهیدان در روز عاشوراست. دسته های عزاداری در روز عاشورا در بیرجند در محلی موسوم به قتلگاه به گرد هم می آیند و به نوحه خوانی و سینه زنی می پردازند این عزاداری با فرا رسیدن ظهر عاشورا و آتش زدن خیمه ها به عنوان نمادی از خیمه های فرزندان امام حسین (ع) به اوج خود می رسد. برگزاری مراسم بیل زنی در بخش خوسف بیرجند نیز به عنوان تبرک نمودن بیل ها و دفع آفات از مزارع و محصولات کشاورزی و نمادی از دفن اجساد شهدای کربلا و مراسم نخل گردانی به عنوان نمادی از گرداندن گهواره طفل شیرخوار حضرت امام حسین (ع) از دیگر موارد دیدنی در عزاداری مردم این بخش از بیرجند در روز عاشورا است.
علاوه بر این آیینها اطعام دسته های عزاداری و پرداخت نذورات از مراسمی است که از اول محرم تا روزهای بعد از عاشورا بطور چشمگیری در بیرجند مشاهده می شود. اطعام و ادای نذورات در روزهای آخر دهه نخست محرم بویژه در روز نهم و دهم از جمله جلوه های بارز عزاداری مردم بیرجند است به گونه ای که کمتر محله ای است که در این روز سفره امام حسین (ع) در آن پهن نباشد. بسیاری از شهروندان از سفره حضرت امام حسین (ع) نه برای رفع گرسنگی بلکه به قصد تبرک طعام می گیرند و آن را به عنوان قربت به کودکان خود نیز می دهند. عزاداران حسینی در بیرجند همچنین در نخستین شب شهادت حضرت امام حسین (ع) با روشن کردن شمع در مساجد ، مراسم شام غریبان را برگزار می کنند. هیاتهای عزادار در این مراسم به نشانه جستجوی اطفال آواره و گمشده سالار شهیدان با عبور از کوچه ها و ریختن خاک بر سر و روی خود ، گویی به دنبال گمشده ای می چرخند. مداحان اهل بیت (ع) نیز در این شب با یادآوری مصایب بازماندگان واقعه کربلا و توصیف رنج و آوارگی فرزندان امام حسین (ع) یاد و خاطره اسیران روز عاشورا و اطفال حضرت ابا عبدالله حسین (ع) را زنده می کنند. بیرجندی های ساکن سایر مناطق نیز سعی می کنند تا در دهه نخست محرم و یا دست کم در روزهای پایانی این دهه خود را به شهر و روستای محل تولد خود رسانده و همراه با سایر خویشاوندان در مراسم عزاداری سالار شهیدان شرکت کنند. اغلب مردم این دیار برای استفاده بهتر معنوی از این ماه با اهل خانواده تا پاسی از شب در مجالس عزاداری شرکت دارند.
شهرستان بيرجند عموماً خون گرم، مهمان نواز و شيعه اثنىعشرى هستند، جز قسمتى از شهرستان كه برادران اهل تسنن در جوار ساير افراد اقامت دارند.
مردم بيرجند براى بزرگترها احترام خاصى قائلند. از اين جهت در اعياد رسم است كه كوچكترها به ديدن بزرگترها مىشنابند. بويژه ديدار روحانيون شهر مقدم بر ساير بازديدها مىباشد.
همچنين پاىبندى و اهميت دادن به اعياد مذهبى و ملى و سنتهاى محلى از ويژگىهاى مردم اين شهر است. به عنوان مثال ديد وبازديد ايام عيد كه جهت انجام صله رحم برگزار مىشود، يا برپائى رسم ديرينه چهارشنبه سورى، چيدن سفره هفت سين، پختن شيرينىهاى محلى مانند: رووركرده، زنجبيلى، نان پنجره، نان قيفى، و.... تهيه آجيلهاى محلى مانند تخم كدو، تخم هندوانه، تخم خربزه، عناب، سنجد، گندم شور، كلهكنو،كله كنجد، مغز بادام وزردآلو، كشته توت، گردوى شور، مغز دك )بادامك(، كنوى شوركرده )شاهدانه( در شهر و روستا معمول است. در روستاهاى بيرجند نيز با نان و كماج روغنى و چاى زعفران از مهمانان خود پذيرائى مىكنند
شبهاي طولاني زمستان با زدن كف در خراسان جنوبي كوتاه مي‌شود. «كف» نوعى شيرينى است كه با «زدنِ» آب «چوبك» و شيرين كردن آن به دست مىآيد. برای تهيه اين شيريني محلي مقدارى «چوبك»- «چوبك» را که در گويش بيرجند «پَشْمٍشُويه» يا «بيخ» مىنامند ( كه ريشه نوعي گياه صحرايي است ) را كوبيده و چند بار در آب مىجوشانند و چون اين آب تلخ است . آن را عوض مي‌كنند و مجدداً مىجوشانند ، اين كار را آنقدر تكرار مىكنند كه تلخي آب گرفته شود و هيچ طعمى نداشته باشد . اين آب را مىگذارند سرد شود انگاه آن را در ظرف بزرگي كه بهتر است تغار سفالي باشد ، مىريزند و با «دسته گز» كه از تركههاي به هم بسته شده درخت گز يا انار است هم مىزنند و اين زدن را آنقدر ادامه مىدهند كه آب چوبك «كف» كند و معمولا هم زدن با آهنگ خاصي ادامه مي‌يابد تا «كف» سفت شود، آنگاه مقدارى شيره انگور يا شيره شكر و يا پودر شكر را به بتدريج به آن اضافه مي‌كنند و زدن كف را ادامه مىدهند تا خوب مخلوط شود و «كف» شيرين گردد. وقتى كه «كف» از هر جهت آماده شد آن را در ظرفهايى مىكشند و روى آن را مغز كوبيده گردو، بادام، پسته و تخم رازيانه- باديان- مىپاشند و با سرانگشت آن را مىخورند. «كفى» كه بدينسان بدست مىآيد خوراكىِ شيرين، لذيذ، مطبوع، معطّر و خوشگوارى است كه مقدار زيادى از آن را مىتوان خورد. «كف زدن» از سرگرمىهاى زمستان بخصوص شب چلّه يا يلدا است. قبل از آن كه «كف» را شيرين كنند؛ براى شوخى و تفريح گاهى مقدارى از آن را به سر و صورت يكديگر مىمالند و چون اين كف رنگ و طعم و بويى ندارد؛ آزارى به كسى نمىرساند. اين عمل باعث خنده و موجبى براى تفريح است. گاهي نيز در شبهاي برفي براي شگون مقداري از كف را روي برفها مي ريزند.
ويژگي موسيقي محلي بيرجند در حركات ريتميك و نمايشي است و چوب بازي يكي از هنرهاي وابسته به رقص است كه ويژگي خاص خود دارد. شهرستان بيرجند وقهستان داراي زيباترين و لطيف ترين ترانه ها، آوازها و حماسي ترين رقص ها و آهنگ هاي سازي و آوازي است كه در كم‌تر نقطه اي از خراسان نظيرش را مي توان ديد اين شهرستان به سبب وسعت زياد داراي رقص ها و موسيقي بسيار متفاوت و متنوع است. رقم هاي پنج ضربي و سه تايي متداول در اين منطقه ويژگي خودش را دارد كه در ديگر نقاط ايران مرسوم نيست قطعات موسيقي سازي ويژه رقص هاي محلي در اين منطقه عبارتند از: اصيل، ناره ناره، فورگي، چنشتي، راست، چغل، چپ، زانو، سر ضرب، بخواب، بلوچي، شيرجه، احوال، اصول، به خاك، چپ و راست.علاوه بر رقص‌هاي فردي، دو نفره و دسته جمعي كه ذكر آن رفت، رقص هاي زيادي وجود دارد كه چون رقصندگان آن به چوب بازي نيز مي پردازند در اصطلاح محل در رديف چوب بازي ها به حساب مي آيند كه بسييار تخت وپيچيده است ونياز به مهارت، ممارست و تمرين، چابكي و انعطاف بدن دارد. آهنگ‌های قديمی بيرجند را عروس كشو و عروس كشان، محمل، روش و شبيه مارش است، نصروجو(مصروجان)، گوچه باغي ، بستره نمكي، غلام بخشي، پيش باز، لالايي، استقبال( خوش آمد گويي) تشكيل مي‌دهند. فراقي نوعي دو بيتي خواني مرسوم به (فراقي ) نيز در منطقه رواج دارد كه روستاييان دايره وار دور هم مي نشينند و هر فرد با خواندن دو بيت از اشعار محلي به بيان هجران و فراق خود مي پردازند به شيوه خواندن يكسان وتكراري است هر فرد بيت آخري را به گونه اي فرد مي آيد كه نفر بعدي از لحن فرود مي فهمد كه نوبت اوست و بايستي فراقي را ادامه داد. بعضي از آهنگ‌هاي محلي بيرجندي كه در هر دوره اي مركب از بيست ضرب با موتيف هاي متناوباً سه تايي و دو تايي است
منبع- سایت بیرجند
مطالب مشابه :
وضعیت عمومی استان خراسان جنوبی
وضعیت عمومی استان خراسان جنوبی سازمان صداوسیما. دانلود فیلم
بازى‌هاى محلی استان خراسان جنوبی
بازى‌هاى محلی استان خراسان جنوبی سازمان صداوسیما. دانلود فیلم
امامزادهای خراسان جنوبی
امامزادهای خراسان جنوبی سازمان صداوسیما. دانلود فیلم
اقلیم واب وهوای استان خراسان جنوبی
اقلیم واب وهوای استان خراسان جنوبی سازمان صداوسیما. دانلود فیلم
فرکانس شبکه های ماهواره ای جمهوری اسلامی ایران در ماهواره اینتل ست 902
یک، دو، سه، چهار، تهران، خبر، آموزش، قرآن، آی فیلم (شبکه سبلان)، ایلام، خراسان جنوبی
اداب وسنن مردم استان خراسان جنوبی
سازمان صداوسیما. فیلم دانلود محرم در بیرجند و دیگر شهرستانهای استان خراسان جنوبی است.
دانشگاهی که بیشتر شبیه به مدرسه است +دانلود!!!
دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خراسان جنوبی فیلم/ سخنرانی به صداوسیما اجاره داده
تیم بوکس خراسان جنوبی انصراف داد!
قربانی دبیر هیئت بوکس خراسان جنوبی حمایت کنند/صداوسیما پول فیلم آموزش بوکس
مناطق باستانی خراسان جنوبی
مناطق باستانی خراسان جنوبی سازمان صداوسیما. دانلود فیلم
برچسب :
فیلم صداوسیما خراسان جنوبی