جزیره قشم واقع در تنگه هرمز به موازات سواحل سرزمین مادر ، با گستره ای نزدیک به 1500 کیلومتر مربع – 140 کیلومتر در ازا و عرض متوسط 11 کیلومتر نه تنها بزگترین جزیره خلیج فارس که مساحتی بیشتر ، معادل یا کمتر از 22 کشور مستقل جهان دارد و نیز 5/2 برابر کشورهایی چون سنگاپور و بحرین است . <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
سابقه تاریخی قشم به پیش از اسلام می رسد و نام های قشم ، کشم ، کیش ، تنب ، سیری و غیره حکایت از توقف طولانی عیلامی ها در این نواحی در سده های پیش از میلاد مسیح دارد . آثار بسیاری از تمدن عیلامی در سواحل خلیج فارس از جمله در بوشهر ، خارک و قشم بدست آمده و بقایای آتشکده های زرتشتیان در قشم نشان دهنده وجود پیروان این مذهب در روزگاران پیشین جزیره است .
قشم به علت موقعیت سوق الجیشی خود در همه رویدادها و حوادث و لشکرکشی های تاریخی از عیلامی ها تا اسکندر ، از اسکندر تا امویان و عباسیان و از آنها تا پرتغالیها و انگلیسی ها مقامی شامخ داشته است . آن گونه که در کتاب های تاریخ نگاشته شده است ، قشم پیش از اسلام و هم پس از آن دارای رونق و اعتبار تجاری و دریانوردی بسیار بوده است . رونق این جزیره و بنادر و جزایر اطراف آن بیشتر به عصر دیالمه و آل بویه باز می گردد که رفت و آمد کشتی های تجاری از آنجا به سواحل دریا های چین و هند و نواحی آفریقا تداوم داشته است.
در روزگار کنونی نیز قشم همچنان توانسته است موقعیت ممتاز خود را حفظ کند . همه بین المللی شرق و غرب از حریم هوایی این جزیره عبور می کنند .
اعلام قشم به عنوان یک منطقه آزاد صنعتی - تجاری در سال 1369 هجری شمسی و تصویب قوانینی مترقی و محکم به منظور افزایش ضریب اطمینان سرمایه گذاران داخلی و خارجی ، مناسب ترین فضای ممکن و مورد تقاضای تجار و سرمایه گذاران بین المللی را در جزیره قشم عرضه می دارد .
عمده هدف جمهوری اسلامی ایران از ایجاد منطقه آزاد قشم استفاده بهینه از موقعیت ممتاز این جزیره برای تبدیل شدن به یک قطب بزرگ اقتصادی ، صنعتی ، تسهیل و توسعه جریان صادرات و واردات ، جلب مدیریت علمی و روز جهان ، جذب سرمایه و تکنولوژی پیشرفته بوده است .
با اعلام محدوده ای به وسعت 200 هکتار از بندر عظیم و مجهز شهید رجایی به عنوان منطقه ویژه اقتصادی از سوی دولت و افزوده شدن آن به حریم اختیارات قانونی سازمان منطقه آزاد قشم ، این سازمان قادر است فصل جدیدی از ارائه تسهیلات – با استفاده از تجهیزات پیشرفته اسکله شهید رجایی – را در زمینه تخلیه و بارگیری انواع کالا برای کشتی های اقیانوس پیما آغاز کند و امکاناتی مطلوب در تبادل کالا و ترانزیت به بازرگانان عرضه بدارد .
به دلیل وجود ذخائر عظیم زیرزمینی (نفت و گاز) و معادن مختلف ، همچنین قرار گرفتن در تنگه استراتژیک هرمز ، جزیره قشم از موقعیتی کاملاٌ استثنایی برای تبدیل شدن به یک کانون اقتصادی صنعتی موفق و پیشتاز در کشورهای خاورمیانه و حوزه اقیانوس هند به ویژه در خلیج فارس و دریای عمان – برخوردار است .
قشم افزون بر 85 هزار جمعیت بومی دارد که در 60 آبادی و پنج شهر بزرگ و کوچک ( قشم ، درگهان ، طبل ، رمچاه ، لافت و رمکان ) به سر می برند . عمده فعالیت مردم قشم در زمینه هایی چون صیادی (ماهی ، میگو) ، لنج سازی ، نخل داری و داد و ستد متمرکز است .
شهر قشم در شرقی ترین نقطه جزیره واقع شده و به رغم آن که این شهر نسبت به کل جزیره مرکزیت هندسی ندارد ، اما به علت موقعیت مهم استراتژیک آن (دید گسترده به جنوب و شمال و شرق ، دید به تنگه هرمز ، نزدیکی به بندرعباس و ...) از قدیم واجد اهمیت بوده و مهم ترین سکونتگاه جزیره محسوب می شده است . انتخاب قشم به عنوان پایگاه اصلی توسعه منطقه آزاد تجاری – صنعتی قشم نیز بر اهمیت این شهر افزوده است .
به لحاظ آب و هوا جزیره قشم به عنوان بخشی از اقلیم بزرگ ایران کم و بیش تحت تاثیر جریان عمومی اتمسفر – به خصوص جریان های سیبری ، مدیترانه ای ، آتلانتیک ، جریانات موسمی اقیانوس هند و بالاخره جریانات عربستان و صحرا – بوده و به خصوص با توجه به عرض جغرافیایی کم و مجاورت آن با آب های گرم خلیج فارس ، درجه حرارت هوای این جزیره همیشه بالای صفر و به طور متوسط 26 درجه سانتی گراد است . برخورداری از یک فصل طولانی و گرم و مرطوب و یک فصل کوتاه و معتدل از ویژگی های عمده آب و هوایی جزیره به شمار می رود که می باید در معادلات و محاسبات به هرگونه سرمایه گذاری لحاظ شود .
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این جزیره جنگل دریایی حرا است که در گستره ای معادل 9000 هکتار پدید آمده که ازتنوع زیستی بالایی برخوردار و زیستگاه امن پرندگان مناطق گرمسیری به شمار می رود .
مرتفع ترین نقطه جزیره در کیش کوه (معروف به بوخو) است که 350 متر از سطح دریا ارتفاع دارد .
بارندگی جزیره قشم متاثر از شرایط مدیترانه ای و در عین حال در عرض بارش های موسمی است . به این مفهوم که فصل بارش منطبق بر فصول نسبتاٌ سردتر سال بوده و فصل خشک مقارن با تابستان است . با این وجود ، به علت نفوذ گاه به گاه جریانات فصلی اقیانوس هند ، یک ماکزیمم فرعی ضعیف بارندگی در مرداد ماه که اوج فعالیت این جریان است نیز وجود دارد .
بر اساس آمارهای اخذ شده از یک دوره 30 ساله ، در جزیره قشم به طور متوسط 12 روز بارندگی در سال وجود دارد که اکثرا به صورت رگبارهای کوتاه مدت بوده و متوسط نزولات آسمانی در سال 153 میلی متر است و بیشتر در فصل زمستان روی می دهد .
درباره ویژگی های متنوع اقلیم قشم ،موقعیت خاص آن در دهانه هرمز ، فرهنگ و آداب و سنن ساکنین قشم و ... به ویژه شرایط جدیدی که پس از اعلام قشم به عنوان منطقه آزاد برای آن پدید آمده است می توان فراوان گفت و نوشت . |