شرایط یک وصیت‌نامه صحیح شرعی (به همراه یک نمونه)

آثار و برکات وصیت‌نامه

1- بروز رسانی حقوق، بدهکاری‌ها و طلبکاری‌ها در وصیت‌نامه، باعث ایجاد فضای امنیت و اطمینان بین افراد خانواده و جامعه، و رونق اقتصادی می‌گردد.

2- با وصیت بر یک سوم اموال باعث انتخاب بهترین وضعیت برای انجام باقیات صالحات و جستجو برای بهترین روش انجام خیر، و باعث برطرف شدن مشکلات اساسی خانواده و جامعه اسلامی می‌گردد.

3- وصیت بر دیون شرعی شاهدی است بر آمادگی و تقوا و تربیت دینی وصیت‌کننده، و همچنین باعث برکت در روزی و تقویت ایمان می‌گردد.

4- انتخاب وصی از میان بهترین افراد برای انجام وصیت، باعث خودبازرسی و کنترل رفتار نیکو توسط وصی و موصی می‌گردد.

5- رعایت عدالت در وصیت بین وراث، و تعیین تکلیف وراث پیش از مرگ.

6- وصيت‌نامه از اختلافات مي‌كاهد. يكي از آثار مثبت وصيت‌نامه، كاهش اختلاف‌هاي خانوادگي است. زماني كه بزرگ خانواده هنگام حيات خود وصيت‌نامه مي‌نويسد و براي اموال به جا مانده از خود وارث مشخص مي‌كند، ديگر پس از مرگ او بر سر اموالش اختلافي به وجود نمي‌آيد و قهر و كدورت پايه‌هاي خانواده را نمي‌لرزاند. شايسته است هنگام صحت و سلامت تمام اموالي كه قرار است پس از مرگمان در اختيار همسر و فرزندانمان قرار گيرد، مشخص و از بروز هرگونه درگيري جلوگيري كنيم.

7- وصيت‌نامه باعث آرامش مي‌شود. داشتن نظم و برنامه‌ريزي، از سفارش بزرگان و امامان معصوم(ع) به مردم است و حس آرامش به‌وجود نمي‌آيد مگر با برنامه‌ريزي دقيق و مناسب. يكي از آثار مهمي كه وصيت‌نامه مي‌تواند بر انسان داشته باشد، احساس آرامش است. زماني كه شخصي براي تمام اموال خود برنامه‌ريزي و حساب و كتاب اموالش را مشخص مي‌كند، با آرامش بيشتري به زندگي ادامه خواهد داد و نگران اين نيست كه پس از مرگش ورثه چه خواهند كرد.

چگونه وصیت‌نامه بنویسیم؟

چرا وصیت کنیم؟

- بهتر است همان‌گونه که امیرمؤمنان(ع) می‌فرماید، خودمان وصی خود باشیم و آن‌چه از کارهای خیر که دوست داریم بعد از ما برای ما انجام دهند، خودمان در زمان حیات انجام دهیم.

- وصیت کردن برای هر کس و در هر شرایطی مستحب و پسندیده است، به خصوص برای کسانی که به هردلیل، زمان مرگ خویش را نزدیک می‌بینند.

- وصیت کردن بر کسی که دینی بر عهده دارد و وقت آن نرسیده یا وقت ان رسیده و در حال حاضر توانایی پرداخت آن را ندارد، و یا امانتی از مردم نزد او باشد، یا واجباتی مانند نماز، روزه، حج و یا کفارات بر عهده دارد واجب است، در یک سوم اموالی که دارد وصیت کند، و حتی اگر اموالی ندارد و احتمال می‌دهد کسانی آنها را ادا می‌نمایند، واجب است وصیت کند.

- حتی اگر انجام تمام مفاد این وصیت‌نامه برای شما سخت است، حداقل مقید باشید که بخش مربوط به حق الله (بدهکاری‌های الهی) و حق الناس (بدهکاری‌های مردمی) را تکمیل نمایید.

افراد دخیل در اجرای صحیح وصیت‌نامه

الف). موصی (وصیت‌کننده)

- موصی بايد از بلوغ، كمال عقل و بلوغ برخوردار باشد و از روي اختيار وصيت كند. بنابراین وصیت کسی که مجبور شده باشد صحیح نیست.

ب). موصی له (کسی که در مورد او وصیت شده است)

- موصی می‌تواند برای هر کس که صلاح بداند، در محدوده ثلث اموال و دارایی‌های خود وصیت کند.

- بچه‌اي كه در شكم مادر است، در صورتی که زنده به دنيا بیاید تا قبل از 6 ماه مي‌تواند مورد وصيت قرار گيرد.

ج). وصی (مجری انجام وصیت)

- وصي بايد بالغ، عاقل و مورد اطمينان باشد. گرچه احتیاط آن است که عادل نیز باشد.

- وصي نمي‌تواند شخص ديگري را وصي ميت قرار دهد، مگر آن‌كه از طرف وصيت‌كننده اجازه داشته باشد.

- وصي می‌تواند در زمان حیاتِ وصیت‌کننده از پذیرفتن وصیت خودداری کند، و در صورت پذيرفتن وصيت، نمي‌تواند پس از مرگ موصي از انجام وصيت سر باز بزند، مگر آن‌كه عذر موجهي داشته باشد.

د). موصی به (اموال و دارایی و مورد وصیت)

ه). ناظر (کسی که بر اجرای دقیق وصیت‌نامه نظارت دارد)

بازنویسی و تجدید وصیت‌نامه

- همه ساله وصیت‌نامه را بازنویسی نمایید تا اگر مواردی نیازمند تغییر یا اصلاح بود، انجام پذیرد. (بروز رسانی وصیت‌نامه، بدهکاری‌ها و طلبکاری‌ها، باعث ایجاد فضای امنیت و اطمینان بین افراد خانواده و جامعه، و رونق اقتصادی می‌گردد.)

- امکان تغییر وصیت تا آخرین لحظه حیات امکان‌پذیر است، بنابراین هرگاه انسان بخواهد وصیت خود را تغییر دهد و به شکل دیگری وصیت کند ممکن است.

شرایط وصی (مجری وصیت‌نامه)

- وصی باید فردی بالغ، عاقل، موثق و مورد اطمینان و امین باشد که بدانیم به وصیت عمل خواهد کرد.

- خوب است که برای وصی (مجری وصیت‌نامه) هم چیزی در نظر بگیرند.

وصیت در ثلث اموال

- شما از نظر شرعی حق دارید تنها تا سقف ثلث مال وصیت کنید.

- اگر ثلث مال را وصیت نکردید بر وراث واجب نیست که از اموال چیزی برای شما هزینه کنند.

- وصیت به ثلث مال خود را در واجبات باقی‌مانده و خیرات جاریه که ماندگاری بیشتری دارند، وصیت کنید.

- در ثلث کل اموال وصیت نکنید که برای وراث دست و پاگیر و باعث زحمت و گاهی اختلاف می‌شود. و باید ابتدا قاشق و چنگال و نخود و عدس و ماش را حساب کرده، و همه را قیمت‌گذاری کنند، و سپس ثلث آنها را مشخص کرده و به وصیت عمل کنند که این عمل گاهی باعث اختلافات خانوادگی می‌شود. بهترین این است که ثلث مال را معلوم کنید. و نسبت به آن وصیت نمایید.

- وصيت در بيشتر از ثلث اموال و دارايي، مشروط به اجازة وارث مي‌باشد و اين اجازه در زمان حيات وصيت‌كننده كفايت مي‌كند.

موضوع وصیت

شرعی و عقلایی باشد

- آنچه وصیت می‌شود ارزش مالی و منفعت حلال و عقلایی داشته باشد و غیرمشروع نباشد، بنابراین وصیت در موضوعاتی مانند محرمات شرعی و غیر عقلایی باطل است.

ملک شخصی باشد

- آنچه وصیت می‌شود در مالكیت وصیت‌كننده باشد، بنابراین وصیت بر مال غیر، باطل است.

- مال مورد وصیت قابلیت معامله و نقل و انتقال داشته باشد، براین اساس اموال عمومی و موقوفه نمی‌توانند مورد وصیت قرار گیرند.

- بنابراین وصیت به هزینه اموال در اموری مانند: صرف در محرمات الهی، کمک به ستمگران، چاپ کتاب‌های گمراه‌کننده، کارهای بیهوده و عبث، صحیح نیست.

- هم چنین اگر درباره اموال دیگران وصیت کند صحیح نیست؛ گرچه مالک آن‌ها نیز اجازه بدهد.

- هرشخصی قبل از وصیت کردن تا می‌تواند باید واجبات فوت شده خودش را (مانند: ردّ امانات، خمس، نماز، روزه) انجام دهد و چیزی را برای وصیت کردن باقی نگذارد. اما می‌تواند در وصیت‌نامه از محل دفن، نماز وحشت، تعزیه، نماز قضا، روزه قضا، خمس، زکات، مظالم عباد، حج واجب و ... بنویسد.

در حد ثلث باشد

- کارهای تبرعی همچون اطعام به فقرا، رفتن به زیارت و اقامه عزا و مانند آن، اگر در حد یک سوم اموال باشد نافذ است و بیش از آن را وارثان باید اجازه بدهند.

- انسان فقط نسبت به نحوه هزینه یک سوم از دارائی خود پس از مرگ، اختیار دارد و بیش از آن از اختیار او بیرون است، و هرچند به بیش از یک سوم دارایی‌های خود وصیت کند، عمل به زائد از یک سوم برای ورثه لازم الاجرا نیست، و چگونگی تقسیم دو سوم باقیمانده آن به گونه‌ای است که خداوند معین فرموده است، بنابراین نمی‌توان وصیت کرد که مثلاً ارث پسر و دختر یکسان باشد، و یا بیش از آن‌چه خداوند معین فرموده است به یکی از وارثان پرداخت شود، مگر آن‌که همه وارثان بالغ و رشید بوده و به این‌گونه تقسیم در زمان حیات یا بعد از مرگ وصیت‌کننده راضی بوده و اجازه دهند. هم‌چنین محروم کردن برخی از ورثه از ارث معنا ندارد و بی تاثیر است.

- انسان می‌تواند در زمان حیات خود در مورد یک سوم اموال در تملکش، در هر مصرفی که صلاح می‌داند (فروش، اجاره، بخشش، نذر، وقف، و ...) وصیت کند و همچنین برای انجام کارهای خیر عام المنفعه یا مخصوص گروهی خاص بعد از خودش وصیت کند، اما وصیت به یک سوم برای امور خیریه در صورتی خوب است که وارثان ما، نیازمند نباشند، اما در صورتی‌که آنان حقیقتاً نیازمندند، بهتر است به کمتر از یک سوم مثلاً یک چهارم یا یک پنجم وصیت کرد.

تعیین ثلث

- بهتر است در وصیت به یک سوم یعنی (ثلث) بخش معینی از دارائی را تعیین کنیم تا به اندازه یک سوم از همان بخش برداشته شود، مثلاً قید کنیم که از خانه یا مغازه یا پول‌های نقد یک سوم برداشته شود، زیرا وصیت به یک سوم از همه دارائی، برای وارثان موجب زحمت خواهد بود.

وراث را به زحمت نیاندازیم

- بهتر است در وصیت‌ها از وصیت به اموری که موجب زحمت بازماندگان می‌شود مانند: انتقال جنازه به جای دیگر و یا چگونگی برگزاری مراسم و امثال آن اجتناب کنیم.

وصیت برای خویشاوندان نیازمند

- وصیت به پرداخت مقداری از ثلث مال، برای خویشاوندان نیازمندی که وارث نیستند مستحب است، و در قرآن کریم و روایات تأکید فراوانی به آن شده است.

حق الله

(واجبات فوت‌شده، نماز، روزه، خمس، زکات، حج واجب، کفارات)

- اگر حج واجبی به گردن دارید و یا کفاراتی برعهده شماست؛ در وصیت‌نامه یادداشت کنید.

- نایب قضای نماز و روزه شرایط خاصی دارد و هر کسی نمی‌تواند در این امور نیابت کند.

- قضای نماز و روزه پدر، (و بنابه نظر برخی مراجع قضای نماز و روزه مادر نیز) بر پسر بزرگتر واجب است.

- نایب گرفتن در حج واجب پس از مرگ، در صورتی واجب است که حج بر انسان مستقر شده باشد، اما در مورد کسانی که در همان سال استطاعت، ثبت نام کرده و قبل از آن‌که نوبت آنان فرا رسد از دنیا می‌روند، هر کس باید حکم مساله را از مرجع تقلید خود سوال کند.

- نایب در حج شرایط خاصی دارد و هر کسی نمی‌تواند در این امور نیابت کند.

- ادای بعضي از واجبات الهی مانند حج واجب‌شده، خمس و زكات. و واجبات مردمی مانند: بدهكاري‌ها و مظالم باید از اصل مال واجب ‌باشد.

حق الناس

(مهریه، بدهکاری، امانات و ...)

- تمام بدهی‌های مدت‌دار انسان پس از مرگ، به روز شده، و باید فوراً پس از مرگ، توسط وارثان از اصل اموال او پرداخت شود. پس از پرداخت این حقوق و بدهی‌ها، اگر از مال میت چیزی اضافه آمد چنان‌چه در مورد ثلث اموالش وصیت کرده باشد، باید به آن وصیت او عمل کرد، و پس از آن بقیه اموال به وارثان میت تعلق دارد.

قبل از هرگونه تصرف در اموال میت، باید بدهی‌های الهی او مانند: حج واجب، خمس، زکات، مظالم و یا بدهکاری به افراد مانند: مهریه همسر و ... را از اصل مال میت پرداخت نمود، اگرچه میت به آنها وصیت نکرده باشد.

مهریه همسر

بدهکاری‌ها، مثل مهریه همسر را باید بنویسید. نگویید که فرزندان با مادرشان از روی رفاقت محاسبه می‌کنند. همه ما به پول آزمایش می‌شویم. و گاهی بر سر مقدار اندکی از پول یا یک سانتی‌متر زمین، پدر و فرزندی و حیا و احترام و حرمت‌ها از بین می‌رود.

- به فتوای بعضی از مراجع تقلید، پرداخت مهریه همسر، باید به نرخ روز و با محاسبه تورم صورت پذیرد، لذا در این مساله باید از مراجع تقلید خود سوال کنیم.

- انسان می‌تواند برای آن‌که همسرش پس از مرگ او گرفتار مشکلاتی در مسکن نشود، در زمان حیات خود، حق استفاده از خانه مسکونی خود را به همسرش تا زمان حیات همسرش واگذار کند، و در نتیجه با مرگ شوهر استفاده از خانه مسکونی در اختیار همسر خواهد بود و پس از فوت او خانه میان وارثان تقسیم می‌شود. به این کار در اصطلاح فقه اسلامی (حبس) و یا (عمری) می‌گویند. انجام این کار نیازمند شرایط خاصی مانند ایجاب و قبول است که حتماً برای آگاهی از این شرایط باید به یک عالم دینی مراجعه نمود. لازم به یادآوری است، در این صورت خانه از ملک شوهر و پس از مرگ او از ارثیه وارثان بیرون نمی‌رود. هم چنین انسان می‌تواند استفاده از تمامی اثاث خانه را به همین شکل به همسرش تا زمان حیات همسرش واگذار نماید. بسیار مناسب است که این امور در وصیت‌نامه آورده شود.

مظالم عباد چیست؟

مثلاً شما 60 سال (کمتر یا بیشتر) عمر کرده‌اید و احساس می‌کنید که شاید بدهکاری داشته‌اید، شاید خریدی کرده باشید و ... و فراموش کرده‌اید که تسویه حساب کنید. و برای این‌که از زیر بار این مسئولیت خارج شوید از مراجع معظم تقلید حفظهم الله یا افرادی که از جانب آنها مجازند، اجازه می‌گیرید و مظالم عباد را به نیت صاحبان اصلی‌اش فقط به فقرا صدقه می‌دهید.

مظالم عباد را نمی‌توان در راه کمک به مسجد و نماز جمعه و امثال اینها هزینه کرد و فقط باید به عنوان صدقه به فقرای نیازمند برسد.

تعیین قیّم و سرپرست برای فرزندان صغیر

- فرزندانی نیاز به قیّم و سرپرست دارند که بالغ و رشید نباشند.

- مردی که از دنیا می‌رود به‌طور طبیعی و به حکم اسلام، پدر او یعنی: پدربزرگ پدری فرزندان صغیرش، قیّم و سرپرست آنان خواهد بود، و همینطور پدرِ پدر بزرگ، اما اگر آنها در قید حیات نباشند، در صورتی که سرپرستی، برای فرزندان صغیر خود تعیین نکنید، تعیین سرپرست باید توسط حاکم شرع صورت پذیرد.

ذکر نام مرجع تقلید

- حتماً نام مرجع تقلید خود را در وصیت‌نامه بنویسید، زیرا فتوای مراجع تقلید در برخی از احکام متفاوت است و اطلاع از مرجع تقلید در کیفیت عمل به وصیت لازم است.

امضا و تنظیم نهایی وصیت‌نامه

- امضا‌کنندگان وصیت‌نامه عبارتند از: وصیت‌کننده، وصی، ناظر، قیّم فرزندان صغیر، و شاهد.

- برای تنظیم نهایی وصیت‌نامه بر اساس قوانین شرعی، به عالم دینی آشنا به مسائل وصیت مراجعه فرمایید.

- برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، بهتر است وصیت‌نامه خود را در دفتر اسناد رسمی به ثبت برسانید.

- سعی کنید وصیت‌نامه خود را در چند نسخه بنویسید، تا درصورت مفقود شدن برخی از نسخه‌ها، وارثان دچار مشکل نشوند.

شاهد بر وصیت

- برای وصیت‌نامه از افراد مورد اعتماد به عنوان شاهد استفاده کنیم.

زمان اجرای وصیت و تصرف در اموال

- بعد از مرگ باید فوراً به وصیت‌نامه عمل شود و تاخیر آن بدون عذر شرعی جایز نیست.

- از نظر شرع و قانون، تقسیم اموال بین ورثه، بلافاصله پس از فوت وصیت‌کننده جایز و لازم الاجرا است.

این‌که برخی تا چهلم یا یک سال اجرای وصیت و تقسیم اموال را به تاخیر می‌اندازند، این تأخیر در تقسیم اموال میت، باید با اجازه تمام وراث باشد.

- تا زمانی که به وصیت میت عمل نشود، وراث حق تقسیم اموال را ندارند.

- کسانی که فرزند صغیر دارند، اگر برای مراسم پس از مرگ خود، مانند: مراسم شب اول، هفتم، چهلم و سال، وصیت به برداشتن از ثلث نکنند، بازماندگان نمی‌توانند از سهم صغیر برای انجام این مراسم هزینه کنند. در این صورت تنها می‌توان از اموال متوفی برای انجام غسل، کفن و تهیه قبری مطابق شأن میت هزینه کرد.

عدم اجرای وصیت

اگر وصیت‌کننده کسی را ناظر اجرای صحیح وصیت‌نامه تعیین کرد و او مشاهده کرد که به وصیت عمل نمی‌شود، باید نزد حاکم شرع از وصی به جهت کوتاهی در اجرای وصیت‌نامه شکایت کند.

شیوه‌نامه نگارش وصیت‌نامه شرعی

نوشتن وصیت‌نامه بسیار آسان است، حتی نیاز به جملات و واژه‌های نامانوس و یا سنگین حقوقی و عربی ندارد، تنها لازم است چند نکته را بدانیم.

اول: آسان‌ترین روش تنظیم وصیت‌نامه، «خودنوشت» است. همین‌که وصیت به خط و قلم خودتان نوشته و امضا و تاریخ (روز و ماه و سال) داشته باشد، همه‌جا پذیرفته می‌شود. البته وصیت‌نامه سرّی یا رسمی هم می‌توان نوشت که برای تنظیم آن مستلزم تشریفات ویژه، از جمله رفتن به اداره ثبت اسناد محل زندگی و یا دفترخانه اسناد رسمی است.

دوم: خود را معرفی نمایید! نام و نام خانوادگی را بنویسید، اما لازم نیست به مشخصات کامل شناسنامه‌ای خود اشاره کنید.

سوم: بهتر است در آغاز وصیت‌نامه، بر اصول عقاید و دین اسلام گواهی دهید، یعنی گواهی بر یگانگی خدا و آخرین فرستاده‌اش پیامبراکرم(ص) و پیشوایی حضرت علی(ع) و سایر امامان(ع)، روز رستاخیز و بازگشت به سوی پروردگار. که این گواهی‌ها بیشتر از باب امر به معروف و تذکر به خود و دیگران هستند.

چهارم: بدهی‌های احتمالی خود به دیگران را بنویسید و بخواهید که از اموال بر جامانده جبران بدهی‌تان شود.

پنجم: هرگونه خواسته مشروع خود را می‌توانید در وصیت‌نامه بنویسید، از جمله این‌که آیین کفن و دفن و انجام واجبات قضا شده مانند روزه و نماز چگونه انجام گیرد. انجام کارهای دشوار را از بازماندگان نخواهید!

ششم: شما می‌توانید تا یک سوم از اموال برجای مانده خود را پس از مرگ به هرکس بدهید یا وقف کنید. شاید برای انجام واجبات قضاشده نیاز به پول باشد که از همین محل مجاز به وصیت هستید.

هفتم: این را بدانید که بر اساس قوانین شرع نمی‌توانید هیچکس از مورثان را از ارث محروم نمایید!

هشتم: می‌توانید یک نفر وصی مورد اطمینان و امین را برای اجرای وصیت‌نامه‌تان معرفی نمایید، اما بهتر است آن‌چه از کارهای خیر که دوست داریم بعد از ما برای ما انجام دهند، خودمان در زمان حیات انجام دهیم.

نهم: شما می‌توانید وصیت‌نامه را در پاکتی گذاشته و در آن را با چسب بسته، جایی مانند لای قرآن گذاشته و دیگران را آگاه کنید. نگران تغییر نیت‌تان و گم شدن وصیت‌نامه پیش از مرگتان نباشید، زیرا هرگاه اراده کنید می‌توانید آن را از نو بنویسید و تاریخ آن را به‌روزرسانی کنید.

در نوشتن وصیت‌نامه، بعد از نام خدا، اول مشخصات کامل ذکر شده. شهادت به وحدانیت خداوند و نبوت 124 هزار پیامبر داده می‌شود، و بعد به خاتمیت خاتم الانبیاء حضرت محمد مصطفی(ص) اقرار می‌گردد و بعد از آن به وصایت بلافصل امیرالمومنین علی(ع) و همچنین امامت فرزندانش(ع) و عصمت حضرت فاطمه زهرا(س) اعتراف اعتراف می‌شود. بعد عقائد خود را نسبت به قبر و قیامت و حشر و نشر و بهشت و جهنم بشمارید. همانگونه که در زیارت آل یاسین می‌گوییم: «امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، تو را گواه می‌گیرم که مرگ حق است و نکیر و منکر حق است و بعث حق است و ...» و همه این موارد قبل از قبر و تلقین در آن را، باید در زمان حیات همواره به خود تلقین کنیم. یعنی هرلحظه آماده مرگ هستیم. سپس به متن اصلی وصیت‌نامه می‌پردازیم که شامل موارد زیر است:

وصیت نامه 5 رکن اساسی دارد:

1. وصیت بر بدهکاری‌ها از اموال و دارایی‌های مردم (حق الناس).

2. وصیت بر انجام دیون شرعی مانند: خمس، زکات، حج و ... .

3. وصیت بر ثلث اموال و دارایی‌ها.

4. انتخاب وصی، ناظر و قیّم.

5. وصیت بر اموال مازاد برای وراث (البته بعد از پرداخت حق الناس و حق الله)

فردا دیر است

هم اکنون دست به قلم شوید که فردا دیر است، پیامبر(ص) فرمود: «برای مرد مسلمان سزاوار نیست شبی را به صبح برساند، مگر این‌که وصیّت او زیر سرش باشد.» و نیز فرمود: «کسی که بدون وصیّت بمیرد به نادانی از دنیا رفته است.»

- متن این وصیت‌نامه (که در انتهای همین بخش می‌آید) یک پیشنهاد است و برای همه مکلفین زن و مرد قابل استفاده است و تفاوتی بین وصیت‌نامه بانوان و آقایان وجود ندارد.

بسم الله الرحمن الرحیم

وصیت‌نامه

پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود: «مَنْ مَاتَ بِغَیْرِ وَصِیَّة مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً»

کسی که بدون وصیت از دنیا برود، مرگش مرگ جاهلی خواهد بود.

«الحمدلله ربّ العالمین و الصلاة علی سیّدنا محمد و آله الطاهرین، اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ، عَالِمَ الْغَيْبِ وَ الشَّهَادَةِ، الرَّحْمَنَ الرَّحِيمَ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَعْهَدُ إِلَيْكَ فِي دَارِ الدُّنْيَا أَنِّي أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، وَحْدَكَ لَا شَرِيكَ لَكَ، وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ، وَ أَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ، وَ النَّارَ حَقٌّ، وَ أَنَّ الْبَعْثَ حَقٌّ، وَ الْحِسَابَ حَقٌّ، وَ الصِّرَاطَ حَقٌّ، وَ الْقَدَرَ وَ الْمِيزَانَ حَقٌّ، وَ أَنَّ الدِّينَ كَمَا وَصَفْتَ وَ أَنَّ الْإِسْلَامَ كَمَا شَرَعْتَ وَ أَنَّ الْقَوْلَ كَمَا حَدَّثْتَ وَ أَنَّ الْقُرْآنَ كَمَا أَنْزَلْتَ، وَ أَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الْحَقُّ الْمُبِينُ، جَزَى اللَّهُ مُحَمَّداً عَنَّا خَيْرَ الْجَزَاءِ وَ حَيَّا اللَّهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ بِالسَّلَامِ، اللَّهُمَّ يَا عُدَّتِي عِنْدَ كُرْبَتِي، وَ يَا صَاحِبِي عِنْدَ شِدَّتِي، وَ يَا وَلِيَّ نِعْمَتِي، إِلَهِي وَ إِلَهَ آبَائِي، لَا تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي طَرْفَةَ عَيْنٍ، فَإِنَّكَ إِنْ تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي أَقْرُبْ مِنَ الشَّرِّ وَ أَبْعُدْ مِنَ الْخَيْرِ، فَآنِسْ فِي الْقَبْرِ وَحْشَتِي، وَ اجْعَلْ لِي عَهْداً يَوْمَ أَلْقَاكَ مَنْشُوراً.»

اینجانب .................................................. . فرزند ................................. . داراری شناسنامه شماره ................... . صادره از ............................. . فرزند ...................................... . ساکن .............................. .......................................................................................................................................................................... در تاریخ ................................ به وحدانیّت و یگانگی پروردگار و نبوّت جمیع انبیاء(ع) و خاتمیّت حضرت محمد بن عبدالله(ص) و ولایت امیرالمومنین(ع) و عصمت ائمه اثنی عشر(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) و کلیّه عقاید اسلامیّه اقرار، و در حال صحّت و سلام عقل و اختیار بدون اکراه و اجبار در حالتی که تمامی اقرارهای شرعیّه از جانب اینجانب نافذ می‌باشد، به موارد ذیل وصیت می‌کنم، و وصیت‌نامه‌های قبل از این تاریخ، از درجه اعتبار ساقط می‌باشد، که ان‌شاء‌الله پس از مرگ به مفاد آن عمل نمایند.

نام همسر / همسران:

نام فرزندان:

این وصیت‌نامه در شش بخش تنظیم شده است:

بخش اول: تعیین وصی و ناظر و قیّم اطفال صغیر

1. وصیّ خود را آقای / خانم ..................................... به شماره شناسنامه ..................... صادره از .................... با شماره تلفن ................................... قرار دادم.

2. نظارت بر حسن انجام مفاد وصیت‌نامه را آقای / خانم ........................ به شماره شناسنامه ..................... صادره از .................... با شماره تلفن ................................... تعیین نمودم.

3. سرپرستی و قیمومت فرزندان صغیرم را به آقای / خانم ........................ به شماره شناسنامه ..................... صادره از .................... با شماره تلفن ................................... واگذار نمودم.

که به وصیّت‌های اینجانب که در این اوراق شرح آن رفته است عمل نماید:

1. تجهیز و تکفین . ............................................................................................................

2. محل دفن . ..................................................................................................................

3. نماز وحشت . ................................................................................................................

4. مجلس تعزیه . ..............................................................................................................

5. نماز استیجاری . ............................................................................................................

6. روزه استیجاری . ...........................................................................................................

7. خمس . .......................................................................................................................

8. زکات . .........................................................................................................................

9. رد مظالم . ...................................................................................................................

10. حج واجب ..................................................................................................................

11. کفّارات . ....................................................................................................................

و از این موارد، قسمتی که از اصل ترکه حساب نمی‌شود، از ثلث مالم برداشته و بقیه ثلث را در موارد زیر به مصرف برساند:

بخش دوم: بدهکاری‌های

بدهکاری‌های اینجانب از قرار ذیل است:

1. مهریّه زوجه دائمی اینجانب خانم ............................................ به شماره شناسنامه .............................. صادره از ............................. فرزند ............................... به مبلغ .................................. و .................................... و ........................................... و .................................. می‌باشد.

2. خمس درآمدهای اینجانب از سال خمسی گذشته تا تاریخ فوت، مبلغ ........................................ می‌باشد.

(سال خمسی اینجانب در تاریخ ...................... می‌باشد)

3. خمس باقی‌مانده از سال‌های گذشته، به مبلغ ...................................... می‌باشد.

4. زکات باقی‌مانده از سال‌های گذشته، به مبلغ ....................................... می‌باشد.

5. حج واجب مستقر، بر عهده اینجانب می‌باشد£. بر عهده اینجانب نمی‌باشد £.

6. رد مظالم واجب به مبلغ ........................................... .

7. مبالغ ذیل را به افراد نام‌برده شده بدهکارم:

الف). آقای / خانم .............................. مبلغ ................................ بابت: .........................

ب). آقای / خانم .............................. مبلغ ............................................ بابت: ...................

ج). آقای/ خانم .............................. مبلغ .................................. بابت: ..............................

8. اماناتی که دیگران نزد من وجود دارد و باید به صاحبان آن تحویل گردد:

الف). ................................................

ب). ..................................................

ج). ..................................................

بخش سوم: مطالبات

الف) مطالبات اینجانب به شرح ذیل است:

1. مبلغ .............................. از آقای / خانم ....................................... بابت: .................................................. به تاریخ ................................... .

2. ..................................................................................................................................

ب) فهرست امانت‌هایی که نزد دیگران دارم و چگونگی دریافت آن به شرح زیر است:

1. ......................................

2. .....................................

3. ....................................

بخش چهارم: وصیت به ثلث (یک سوم اموال و دارایی)

یک سوم از اموال و دارایی‌ام در امور ذیل هزینه شود:

1. .............................. سال نماز و .............................. سال روزه.

2. مبلغ .............................. بابت ردّ مظالم احتیاطی اینجانب پرداخت گردد.

3. کفارات ذیل به عهده اینجانب می‌باشد که هزینه آن از محل ثلث اموالم پرداخت گردد:

الف). کفاره ................................ به مبلغ .....................................

ب). کفاره ................................ به مبلغ .....................................

ج). کفاره ................................ به مبلغ .....................................

4. هزینه غسل، کفن، دفن و مراسم اول، سوم، هفتم و چهلم و سایر مراسم و هزینه‌های مورد نیاز مجالس

5. وصیت برای خویشاوندان نیازمندی که ارث نمی‌برند (مثل خواهرزاده، برادرزاده، خاله، عمو، دایی، عمه و ...)

الف). مبلغ ................................... برای ............................. .

ب) مبلغ ................................... برای ................................ .

ج). مبلغ ................................... برای ................................ .

6. باقیمانده از ثلث اموالم برای امور ذیل هزینه شود. (مثلاً: مدرسه، مسجد، بیمارستان و .....)

بخش پنجم: وصایای اخلاقی

(بسیار مناسب است در این قسمت سفارش‌های اخلاقی، مانند سفارش به نماز، حجاب، احترام به پدر و مادر، مهربانی فرزندان با یکدیگر و امثال آن آورده شود، و یا این‌که به صورت برگه‌ای جداگانه ضمیمه وصیت‌نامه شود.)

بخش ششم: فهرست اموال

فهرست اموال منقول و غیر منقول اینجانب (شامل مواردی مثل منزل مسکونی، وسیله نقلیه، موجودی حساب‌های بانکی، زمین‌های زراعتی و باغات، مغازه، دفتر کار و ...) به شرح پیوست می‌باشد.

در پایان یادآور می‌شوم اینجانب مقلد حضرت آیت الله العظمی ..................................... (زید عزه) می‌باشم و تمایل دارم که در صورتی که مقدور بود و موجب زحمت وارثان نگردد، در ...................... مدفون شوم.

این وصیت‌نامه در شش بخش به گواهی و امضای شاهدان ذیل رسید و در دفترخانه اسناد رسمی به شماره .......................... ثبت گردید.

فمن بدّله بعد ما سمعه فإنّما إثمه علی الّذین یبدّلونه

تاریخ / امضای وصیّت‌کننده تاریخ / امضاء وصی

تاریخ / امضاء ناظر تاریخ / امضاء قیّم

امضای شاهد 1 امضای شاهد 2 امضای شاهد 3

ملاحظات:

شرایط یک وصیت‌نامه صحیح شرعی (به همراه یک نمونه)

مطالب مشابه :

نحوه نگارش وصیتنامه

چگونه وصیتنامه صحیح بنویسیم؟

بخش سوم : متن نامه های اداری

نحوه نوشتن فهرست منابع درون متنی و برون متنی در مقالات

شرایط یک وصیت‌نامه صحیح شرعی (به همراه یک نمونه)

خدمات مشاوره تلفنی خانواده حقوقی