فیستول

درمان و معالجه فیستول مقعد

تعریف فیستول

یکی از بیماریهای نسبتاً شایع مقعد و در واقع یکی از شدیدترین و جدی ترین بیماریهای مقعد ، بیماری های فیستول معقد می باشند. معمولا در 50 درصد موارد به دنبال درمان آبسه (دمل) ای که اطراف مقعد به وجود می آید ( که معمولاً هم آبسه نیاز به تخلیه اورژانس با لیزر یا جراحی دارد ) فرد دچار فیستول می گردد علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد

فرق بین فیستول و سینوس :

برای خیلی از افراد فرق بین فیستول و سینوس سوال می باشد:

هر حفره ای که که از یک طرف سرش باز شده و ترشحاتش خالی می شود سینوس نامیده می شود، مثل سینوس بینی، در واقع فقط یک حفره خروجی دارد و آن هم به داخل بینی، یا مثلاً سینوس ناحیه کمر که فقط از یک طرف از یک حفره به سمت بیرون خارج می شود. پس هر حفره ای که دارای یک سوراخ است سینوسمی شود. اما اگر این حفره دارای 2 سوراخ باشد، یکی ورودی و یکی خروجی و یا بالعکس ، اسم آن فیستول است. دقیقاً فیستول یک کانال 2 طرفه می باشد. بین بافت رکتوم از یک طرف و از بیرون به بافت پوستی اطراف مقعد . پس در واقع فیستول مقعد یک تونل نا به جا یا غیر عادی می باشد که معمولاً پیش نمی آید مگر با زمینه ی بیماری به اسم آبسه مقعد یا آبسه پرآنال که یکی از بیماری های شایع ناحیه مقعد می باشد که معمولاً در 50% موارد هر آبسه ای تبدیل به فیستول می شود. این آبسه در هر جای مقعد می تواند باشد، ولی ما چندین فضا در اطراف مقعد داریم.

انواع فیستول ها:

با توجه به این که این آبسه در کدام قسمت مقعد اتفاق می افتد انواع فیستول ها به قرار زیر میباشد:

1.خارج اسفنکتری

2.بین اسفنکتری

3.بالای اسفنکتری

علائم فیستول مقعد

شکایت اصلی معمولا ترشح مداوم یا متناوب است. معمولا سابقه آبسه عود کننده که خودبخود یا با جراحی تخلیه شده است وجود دارد گاهی یک برجستگی که از آن چرک خارج می شود یا بهبود یافته دیده می شود. مجرای فیستول مانند طنابی لمس می شود و مسیر آن در مجاورت اسفنکتر و سوراخ اولیه قابل لمس است. فیستول هایی که به مدت طولانی عفونی و بدون درمان مانده اند می توانند سبب عفونت های منتشر بشوند. سرطان ( کارسینوم ) در فیستول هایی مزمن و درمان نشده درموارد زیادی گزارش شده است و درمان موثر فیستول در واقع پیشگیری

روش درمان فیستول مقعد:

این بستگی دارد که آبسه بین کدام فضا قرار گرفته باشد که این نکته تعیین کننده درمان می باشد. ساده ترین آن نوع سطحی بوده و سخت ترین آن نوع خارجی آن می باشد که درمان به جراحی چند مرحله ای نیاز دارد. اما در موراد دیگر که فیستول سطحی و یا بین اسفنکتری بوده درمان آن نسبتاً راحت تر می باشد و از لیزر می توان در درمان این فیستول ها استفاده نمود. بیمار با مراجعه به پزشک می گوید که یک سوراخ نا به جا کنار مقعد دارم و گاهی هم ترشحاتی چرکی از آن خارج می شود که گاهی در این ترشحات چرکی بسته می شود و زیر آن تورم می کند، درد می گیرد و می ترکد و خارج می شود و دوباره بهبود پیدا می کند و یا این که می گوید در این ناحیه آبسه کرده ام یا آبسه تکرار شده. پس شایع ترین شکایت بیمار ترشحات چرکی به صورت تکرار شونده در اطراف مقعد میباشد و یا آبسه ها یا دمل هایی که اتفاق می افتد. مراجعه هم همینطور قبل از این که به پزشک جراح شود به پزشک های متعدد دیگر می شود، که همانگونه که در مورد سینوس گفتیم متاسفانه از سوی آن پزشک تجویز آنتی بیوتیک می شود در صورتی که آنتی بیوتیک هیچ گونه کارایی در درمان قطعی بیماری ندارد اما در درمان کمکی موثر دارد. در نتیجه، برای درمان قطعی با یک روشی باید این تونل را تخریب نمود. وقتی که سقف تونل تخریب می شود از کف تونل بافت ترمیمی شروع به فعالیت می کند و بسته می شود

راه های تشخیص:

اولین راه معاینه می باشد، دومین راه انجام گرافی های مختلف که در قدیم توصیه می شد فیستول گرافی انجام شود که این فیستول گرافی متاسفانه سابقه خوبی ندارد، هیچ جراحی از آن راضی نمی باشد زیرا فیستول گرافی رو یک رادیولوژیست انجام می دهد که آشنایی کافی و لازم را با این بیماری ندارد که این امر احتمال اینکهد بیمار زمانی که این مسیر بسته شده باشد مراجعه کند را بیشتر نماید . عملاً ریپورت های فیستول گرافی در بالای 90% موارد نوشته می شود که یک سوراخ از بیرون، ترشح ماده زده شد، چند سانتیمتر رفت داخل یا داخل نشد یا نهایتاً به داخل مقعد رکتوم راه ندارد در صورتی که اینگونه نیست چون اگر راه نداشت حتماً بسته و یا حتماً پر می شد پس در اکثریت موارد حتماً یک راه وجود دارد. پس فیستول گرافی عملاً تاثیری ندارد. خود ما در مطب اگر بیمار طاقت داشته باشد یا نهایتاً با زدن یک داروی بی حسی، از پروبینگ مسیر استفاده می کنیم که این پروبینگ مسیر بسیار کمک کننده می باشد ولی کافی نیست.

دو روش دیگر نیز وجود دارد

1.MRI

خیلی کمک کننده می باشد ولی باز ارتباطی از مسیر فیستول با اسفنکترها نشان نمی دهد هر چند که تا حدودی مسیر را نشان می دهد.

2.سونوگرافی آندوآنال

ولی شاه کلید راه های تشخیص یک سونوگرافی آندو آنال می باشد در سونوگرافی آندو آنال شما دقیقاً ضخامت اسفنکتر داخلی، خارجی، مسیر فیستول که به کدام قسمت فضاهای اطراف مقعد ارتباط پیدا کرده را برای ما مشخص کرده، در واقع یک نقشه از مسیر فیستول به ما می دهد که ما با توسل به آن راهنمایی که دریاف کردیم خیلی راحت مسیر رو پیدا کرده و بعد از پیدا کردن مسیر، سقفش رو تخریب می کنیم. هر چند یک جراح مشهور انگلیسی می گوید من هیچ کار تشخیصی بهتر و معتبرتر از پروب خودم با نوک انگشت نشانه دست راستم برای تشخیص فیستول سراغ ندارم. یعنی بعضی از مواقع است که شما حتی آدرس با سونوگرافی هم دارید اما واقعاً اون چیزی نیست که در آنجا داده شده است. ولی مواردی می باشد که حتماً تجربه ی یک جراح خیلی کمک می کند، و این خیلی مهم است که یک جراح آیا هفته ای یک بار انجام می دهد یا ماهی یک بار یا سالی یک بار؟ این امر خیلی مهم بوده چون کسی که روزانه یا هفته ای کاری را انجام می دهد به طور قطع تبحر بیشتری دارد.

استفاده از لیزر در درمان فیستول مقعد:

نکته ای که مهم می باشد و این روزها بین جراحان و بیماران مختلف زیاد صحبت می شود این است که بارها شنیده ایم که می گویند: که لیزر یعنی چه؟ چرا لیزر؟ متاسفانه بعضی از پزشکان جراح که آشنایی با لیزر ندارند فکر می کنند که لیزر کار خارق العاده ای را انجام می دهد اما اینگونه نیست چون در واقع لیزر کار همان چاقو را برای ما انجام می دهد منتهی با صدمه کمتر، خون ریزی کمتر و ضایعه کمتر برای بیمار و همچنین کاملا موثرتر و مفیدتر می باشد . عملاً کار جراحی انجام می شود و همان کار چاقو را انجام می دهد اما فوق العاده ظریف تر، منظم تر و مرتب تر صورت می گیرد و در فیستول هایی که در واقع بین اسفنکتری هستند و در فیستول های دیگر هیچ جایگاهی ندارد. ولی در غیر از این لیزر بسیار بهتر و موثر تر می باشد.

تفاوت این دو را خود ما چون سالهای سال با چاقو انجام داده ایم و حالا با لیزر، کاملاً میبینیم و لمس می کنیم، فوق العاده مریض راحت تر بوده و بی درد تر و با خون ریزی کمتری مواجه می شود.

درمان فیستول مخرج

نکته مهم در درمان فیستول آنست که درمان داروئی به کمک آنتی بیوتیک و غیره هیچ جایگاهی نداشته و تنها درمان موثر، انجام جراحی با لیزر یا بصورت سنتی می باشد درمان جراحی ( فیستولوتومی ) معمولا تنها درمان موثر است و جهت انجام آن سوراخ خارجی و داخلی (اولیه) با عبور پروب ( میله فلزی نازک و قابل انعطاف و نرم ) و با استفاده از آب اکسیژنه و بلدومتیلن رقیق باید پیدا شوند و مجرا یا مجاری فیستول باید بطور کامل مشخص شوند و مجرا در تمامی طول آن باز شود بطوریکه فیستول به شکل یک زخم باز درآید و باید مطمئن شد که زخم حاصل از عمق به سطح بطور خود به خود ترمیم می شود. در تمام روش های درمانی اعم از جراحی معمولی و یا لیزر 5 تا 10 درصد بسته به طول و عمق فیستول احتمال عود وجود دارد

فیستول

درمان و معالجه فیستول مقعد

تعریف فیستول

فرق بین فیستول و سینوس :

انواع فیستول ها:

1.خارج اسفنکتری

2.بین اسفنکتری

3.بالای اسفنکتری

علائم فیستول مقعد

روش درمان فیستول مقعد:

راه های تشخیص:

1.MRI

2.سونوگرافی آندوآنال

استفاده از لیزر در درمان فیستول مقعد:

درمان فیستول مخرج

مطالب مشابه :

انواع فیستول(شانت)

فیستول

دسترسی عروقی و عوارض ان در همودیالیز مزمن

خواص انواع انار

فیستول (فیشر)، کیست مویی و دمل

آبسه و فیستول اطراف مقعد

فیستول مقعدی

پرستاری از بیمار دیالیزی