نمونه طرح درس هنر

گام

فعالیت معلم

فعالیت دانش آموزان

روش

وسایل

مدت

اول

گروهبندی و ایجاد انگیزه

توجه و انجام فعالیت

پرسش و پاسخ و توضیحی

جامدادی مقوایی, مداد و پاستیل های رنگی

3

دوم

تعیین فعالیت

فکر کردن و پرورش ایده ی هنری

بدیعه پردازی, گروه های کوچک, توضیحی

-

5

سوم

اعلام انجام فعالیت

انجام فعالیت و تبدیل ایده به تولید

-

کاغذ یا مقوا و مداد رنگی و پاستیل

15

چهارم

جمع آوری تولیدات هنری دانش آموزان

ارائه کار های خود و دقت در کارهای هنری همدیگر

نمایشی

طناب و گیره

3

پنجم

ارزشیابی و جمع بندی نظر فراگیران و ارائه نظر کلی و تعیین تکلیف

بررسی و توصیف کار هنری خود و دیگران و ثبت در پوشه کار

پرسش و پاسخ نمایشی و توضیحی

پوشه کار

5

(فعالیت های قبل از تدریس)

حضور و غیاب و ارزشیابی تشخیصی:

بعد از سلام و احوالپرسی و حضور و غیاب و رسیدگی به وضعیت روحی و جسمی دانش آموزان تکالیف خواسته شده در جلسه قبل را به عنوان ارزشیابی تشخیصی از دانش آموزان می خواهیم(در جلسه قبل قرار گذاشتیم رنگ های اصلی را با هم ترکیب کنیم و رنگ های فرعی به دست آمده را سر کلاس بیاوریم)

حالا لیلا تو بگو چه رنگ هایی را با هم مخلوط کردی و چه رنگی را به دست آوردی.

قرمز و زرد را با هم مخلوط کردم و رنگ نارنجی را به دست آوردم.

زهرا تو چطور؟رنگ آبی را با رنگ قرمز قاطی کردم و رنگ بنفش را به دست آوردم.

دانش آموزانی که تکلیف خود را خوب انجام داده اند تشویق شده و جایزه می گیرند.

دقیقه

(فعالیت های ضمن تدریس)

گام اول: ایجاد انگیزه

آموزگار یک مداد رنگی بزرگ مقوایی که داخل آن پر از مداد رنگی و پاستیل های رنگی است از کیف درآورده و روی میز می گذارد و با این عمل همچنین وسایلی که از جلسه قبل برای زنگ هنر خواسته شده است نشان می دهد که این ساعت از هنر مربوط به نقاشی است. سپس برای گروه بندی دانش آموزان از آنان می خواهد هر کدام یک رنگ را از داخل جامدادی مقوایی بردارند بعد رنگ های اصلی یعنی(قرمز,زرد,آبی)یک گروه(و دو رنگ اصلی و رنگ فرعی تشکیل دهنده ی آن ها) در گروه دیگر و به همین ترتیب با رنگ های اصلی و فرعی گروه ها تشکیل می شوند. سپس آموزگار به موضوع نقاشی می پردازد.

بچه ها ما امروز نقاشی با موضوع معین می کشیم یعنی در نقاشی مراحل انجام یک عمل یا رشد یک موجود یا یک فعالیت اجتماعی را می کشیم.البته انتخاب موضوع با شماست در گروه های خود مشورت کنید و یک موضوع خوب برای کلاسمان انتخاب کنید.گروه ها ممکن است به موضوع انسانی یا حیوانی و یا مراحل رشد گیاهان اشاره کنند.

آموزگار: آیا کسی می داند چند روز دیگر چه روزی است؟بچه ها به تقویم های اول دفتر ها یا تقویم نصب شده در کلاس توجه می کنند و به روز درختکاری اشاره خواهند کرد.درختکاری موضوع خوبی برای نقاشی ما هست چون بنا به پیشنهادات شما هم می توانیم مراحل رشد یک گیاه و هم یک فعالیت اجتماعی را به تصویر بکشیم.

3

گام دوم: تعیین فعالیت(فکر کردن و پرورش ایده ی هنری)

در ابتدا آموزگار برای این که اطلاعات را به طور مستقیم در اختیار دانش آموزان قرار ندهد از آنان می خواهد با تجسم صحنه های نقاشی خود در این زمینه کند و کاو کنند.

آموزگار: حالا چشم های خود را ببندید و با من برای کشیدن ذهنی طرح هایتان همراه شوید تصور کنید امروز روز درختکاری هست و شما در یک فضای باز همراه دیگران مشغول کاشتن یک درختچه هستید به اندازه ی درختچه ی خود توجه کن. به آدم هایی که دور و برت هستند نگاه کن. هوا چطور است؟ آیا در آسمان ابر هست؟ آیا باد می وزد؟ درخت تو برای رشد به چه چیزی نیاز دارد؟ آیا هنوز هوا سرد است؟همین طور در ذهن خود با من بیا. حالا فرض کن که یک هفته از آن روز گذشته است. درختچه ی تو چه تغییری کرده است؟ به شاخ و برگ هایش نگاه کن. اندازه ی آن چه فرقی کرده است؟ به اطراف درخت خود نگاه کن چه تغییری کرده است؟ آیا هنوز از برف های زمستانی اثری هست؟

5

همین طور با من بیا. حالا فرض کن یک ماه از آن روز گذشته است. چه تغییری در درخت تو به وجود آمده است؟ به برگ ها و ساقه ی آن نگاه کن با روز های قبل فرق کرده است؟ به دور و بر درخت خود نگاه کن حالا دیگر فصل بهار شده و ا ز سرمای زمستان خبری نیست. و گل های کوچک از زمین درآمده اند. همه جا سبز شده است (پرورش هوش فضایی ومکانی)

بهتر است به کلاس خود برگردید و در مورد آنچه که در ذهن خود دیدید برای دوستان خود توضیح بدهید. و جزئیات نقاشی ذهنی خود را برای همدیگر بازگو کنید. و وسایل لازم برای انجام فعالیت را انتخاب کنید.

فرصت می دهیم تا دانش آموزان درباره ی موضوع انتخابی با هم صحبت کنند و اطلاعات خود را بالا برند. در پایان هر کس خودش تصمیم می گیرد که با چه وسایلی و با چه روشی می خواهد کار کند.

گام سوم: اعلام انجام فعالیت ( فرآیند تبدیل ایده به تولید هنری)

حالا هر کدام به تنهاییی با استفاده از اطلاعاتی که به دست آورده اید شروع به نقاشی کنید سعی کنید تصورات خود را به بهترین نحو و با استفاده از وسایل مناسب بر روی کاغذ پیاده کنید.

در این گام جهت تحریک حس عاطفی و تخیلی دانش آموزان یک موسیقی اصیل ایرانی برای آنان پخش می شود.

آموزگار بالای سر دانش آموزان قدم می زند و در صورت نیاز توضیحات لازم را ارائه می دهد. چون استفاده از مداد رنگی معمولاً وقت گیر است دانش آموزان را به استفاده از رنگ روغنی یا مواد رنگی دیگر تشویق می کند. و در ضمن به چگونگی فعالیت دانش آموزان دقت می کند  تا در مرحله ی پایانی چک لیست مربوط به فعالیت های دانش آموزان را تکمیل کند.                      

15

گام چهارم: جمع بندی تولیدات هنری

اثرهای هنری دانش آموزان را جمع بندی یا جمع آوری می کنیم. و با استفاده از گیره به طناب های بسته شده در جلوی تخته سیاه کلاس به نمایش می گذاریم. در این مرحله مشاهده محصولات هنری تولید شده تجربه هنری دانش آموزان را توسعه       می دهد.

دانش آموزان در این مرحله می توانند کارهای همدیگر را ببینند و آرام در مورد آنها نظر بدهند و این اظهار نظر ها که موجب تقویت هوش میان فردی و کلامی و منطقی ریاضی آنان می شود باید مهم تلقی شود.

3

گام پنجم: ارزشیابی (بررسی و توصیف تولید هنری خود و دیگران)

چند نمونه از آثار دانش آموزان را به طور تصادفی ویا به دلیل وجود یک ویژگی خاص در آن (مثلاً به علت روش خاص رنگ آمیزی یا خلاقیت ویژه درآن) انتخاب می کنیم تا به شرح زیر در کلاس مورد ارزیابی قرار گیرد.

دانش آموزی را کهمحصول هنری را تولید کرده به پای تخته می خوانیم و از او می خواهیم در مورد چگونگی انتخاب ایده و پرورش ایده و اجرای ایده ی خود وسایل استفاده در آن توضیحات لازم را ارائه دهد از او در مورد اشخاصی که در نقاشی اش هست می پرسیم و در مورد اندازه ها و جزئیات نقاشی او سوالاتی را می پرسیم. چگونه فکر کرده است؟ چگونه انتخاب کرده و با چه ابزار و موادی شروع کرده است؟ کارش را چگونه انجام داده و چگونه به پایان رسانده است؟ در این میان اگر فردی از او سوالی دارد از او می پرسد. و آموزگار نیز او را برای توضیح بهتر کار راهنمایی می کند. بعد دانش اموزان کار هنری وی را ارزیابی می کنند. و نقاط قوت و ضعف اثر او را مطرح می کنند و در ادامه یکی از دانش آموزان را که به طور تصادفی یا با انتخاب نفر اول یا به توصیه ی سایر دانش آموزان انتخاب می شود صدا می کنیم تا نظر خود را در مورد این محصول هنری بیان کند. کجای کار بهتر است؟ چه پیشنهادی برای بهتر شدن این اثر دارید؟

با یک جمع بندی توسط آموزگار نظر نهایی که اغلب نقاط مثبت آن زیاد است در کلاس ارائه می شود و یا در صورت نیاز در حد یک سطر در روی کار ثبت می کند و از دانش آموزان می خواهد که کارهای خود را در پوشه ی کار خود قرار دهند و فهرست فعالیت های هنری خود را کامل کنند و در پایان همه ی دانش آموزان مورد تشویق قرار گرفته و جایزه می گیرند.

تعیین تکلیف: بچه های گلم برای جلسه آینده با کمک پدر و مادر خور یک شعر درباره ی درختکاری بنویسید و آن را به صورت دکلمه یاد بگیرید تا در کلاس بخوانیم. و دعای جلسه بعد را بر عهده ی یکی از دانش آموزان می گذاریم. و در آخر طبق روال جلسات قبل نوبت یکی از دانش آموزان خواهد بود که دعایی را که جلسه قبل از پدر و مادر خود آموخته است در کلاس بخواند. و همگی آمین بگوییم. با این دعا درس را به پایان می بریم.

5