قالب و فرم كلی یك مقاله پژوهشی

عنوان

عنوان مقاله باید متناسب با موضوع، اهداف و نتایج پژوهش باشد و بتواند موضوع پژوهش را به طور خلاصه برای خواننده ارائه كند.شامل كلمات یا عبارات اضافه نباشد و حتی المقدور از یك سطر بیشتر نباشد و تا حد امكان جامع و مانع باشد.

اسامی نویسندگان

اسامی نویسندگان معمولاً در زیر عنوان مقاله درج می شود .در كشور ما مرسوم است كه عنوان دانشگاهی با رتبه علمی نویسنده به صورت زیرنویس نوشته شود.

چكیده

عصاره مقاله پژوهشی است كه با خواندن آن اطلاعات اساسی در خصوص پژوهش به خواننده منتقل می شود .معمولاً بین 150 تا 400 كلمه است (از نیم تا یك صفحه). در چكیده ابتدا موضوع و یا هدف پژوهش در حداكثر دوسطر توضیح داده می شود.آنگاه روش پژوهش كه شامل جامعه، نمونه،روش اجرا، زمان و مكان اجرای پژوهش و ابزار جمع آوری داده ها است مجموعا در حداكثر سه تا چهار سطر توضیح داده می شود و آنگاه شرح تحلیل یا نتایج كلی پژوهش در دو تا سه سطر انجام می گیرد.

مقدمه

نكات اصلی و كلیدی كه باید در مقدمه یك مقاله پژوهشی مورد توجه قرار بگیرد عبارتند از موضوع یا مساله پژوهش ، پیشینه پژوهش وهدف از انجام پژوهش كه باید به صورت ساده و روشن ارائه شوند در واقع نویسنده باید در مقدمه به موارد ذیل به صورت شفاف بپردازد. 1- هدف از انجام پژوهش 2- تعریف دقیق اصطلاحات و مفاهیم بكار رفته در پژوهش 3- پیشنه پژوهش ( شامل مبانی نظری و تحقیقات انجام شده قبلی در زمینه پژوهش كه در آن نقاط قوت و یا احیاناً ضعف این پژوهشها تحلیل شود و چگونگی ارتباط آنها با تحقیق حاضر مشخص گردد و تفاوت تحقیق حاضر با آنها تبیین شود) 4- سوالات یا فرضیاتی كه تحقیق در پی پاسخ گویی به آنها است .

روش

این قسمت از یك مقاله پژوهشی شامل توضیح در مورد نوع تحقیق (هم از جهت هدف در نظر گرفته شده برای پژوهش و هم از نظر روش انجام پژوهش)، جامعه و نمونه و روش نمونه گیری، ابزار تحقیق و روشن نمودن میزان روایی و پایایی ابزار و توضیح در خصوص چگونگی مراحل انجام پژوهش است.

نتایج تحقیق

در این بخش نویسنده باید موارد ذیل را به صورت دقیق و خلاصه تبیین كند
1- یافته های حاصل از پژوهش 2- بیان یافته ها به شیوه ای دقیق و روشن 3- تحلیل این نكته كه آیا نتایج بدست آمده پاسخگوی سوالات یا فرضیات تحقیق هست یا خیر 4- مشخص نمودن یافته های مهم حاصل از این پژوهش

بحث و نتیجه گیری

در تدوین این بخش از مقاله باید به مباحث زیر به صورت دقیق و خلاصه پرداخته شود.
1- ذكر اهداف انجام پژوهش 2- تبیین میزان ارتباط یافته های حاصل از پژوهش با اهداف در نظر گرفته شده از انجام پژوهش 3- تعمیم پذیری یافته های پژوهش 4- مقایسه یافته های پژوهش با پژوهش های قبلی وذكر دلایل احتمالی برای توافق یا عدم توافق بین نتایج 5- محدودیت های پژوهش 6 – پیشنهاد برای پژوهشهای آینده در این خصوص و بالاخره 6 – نتیجه نهایی كه از پژوهش حاصل شده است.

منابع

در هر پژوهشی به منظور تبیین موضوع پژوهش در هریك از قسمتهای پژوهش از جمله در مقدمه ، پیشینه نظری ، نوع پژوهش و ابزار پژوهش و روایی و پایایی ابزار ، نظرات و یافته های پژوهشی سایر پژوهشگران نیز به عنوان شاهد بر مدعا آورده می شود .كه در این حالت می بایست نام خانوادگی نویسنده یا نویسندگان و تاریخ انتشار اثر اعم از كتاب ،مقاله و یا پایان نامه در پرانتز و بلافاصله بعد از مطلب استفاده شده آورده شود .در واقع یكی از ملاك های ارزشیابی یك مقاله علمی چگونگی استفاده از منابع دسته اول و بروز است .هر چه غنای علمی منابع استفاده شده در مقاله بیشتر و بهتر باشد مقاله از استحكام علمی بیشتری برخوردار است . هنگامی كه نام نویسنده و تاریخ انتشار اثری در پرانتز ذكر می شود باید در بخش پایانی مقاله ، فهرست منابع به ترتیب حروف الفبا ارائه شود در صورتی كه از یك نویسنده چندین اثر در یك مقاله مورد استفاده قرار بگیرد برای شناسایی منبع باید از شماره های 1و2و... یا حروف الفبا الف،ب،... استفاده شود . نحوه نگارش منبع در مقالات معمولاًً مشابه است در ذیل چگونگی این نگارش برای مقالات، كتابها، كتابهای ترجمه شده ،پایان نامه هاو مقالات ارائه شده در كنفرانسها آورده شده است .

نحوه نگارش مقاله ها در فهرست منابع

نام خانوادگی،نام و یا حرف اول نام (سال انتشار مقاله)، عنوان مقاله، نام مجله ،شماره مجله، صفحه شروع و پایان مقاله
طباطبایی، فرزانه (1385)، آسیب شناسی تربیت دینی دانش آموزان مدارس شهر تهران، دانشور رفتار21، صص54-43
اگر مقاله بیش از یك نویسنده داشته باشد.
رهنما، اكبر وطباطبایی، فرزانه و علیین ،حمید(1385) ، آسیب شناسی تربیت دینی دانش آموزان مدارس شهر تهران، دانشور رفتار21، صص54-43

نحوه نگارش منبع كتاب

نام خانوادگی ،نام یا حرف اول نام (سال انتشار كتاب )، عنوان كتاب ، نام شهر محل انتشار ، نام موسسه انتشاراتی
دلاور،علی (1382)، روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی (ویرایش سوم)، تهران ، نشر ویرایش
اگر كتاب بیش از یك نویسنده داشته باشد به ترتیبی كه در مورد مقاله نیز گفته شد عمل می شود

نحوه نگارش منبع كتاب ترجمه شده در فهرست منابع

نام خانوادگی (مولف)، نام یا حرف اول نام ،(سال چاپ كتاب به زبان فارسی)، نام كتاب ، نام مترجم ،نام انتشاراتی، نام شهر
شیولسون، ریچارد(1371)، استدلال آماری در علوم رفتاری، ترجمه علیرضا كیامنش ،جلد دوم ،چاپ دوم، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران
نحوه نگارش منبع پایان نامه در فهرست منابع
نام خانوادگی،نام،(سال دفاع از پایان نامه)، عنوان پایان نامه، مقطع دفاع ، نام دانشگاه ،نام شهر
علیین ،حمید (1385)، تربیت سیاسی از دیدگاه امام علی علیه السلام ، پایان نامه كارشناسی ارشد ، دانشگاه شاهد، تهران.
نحوه نگارش منبع مقالات ارائه شده در كنفرانسها یا كنگره ها

نام خانوادگی ، نام (سال برگزاری كنفرانس ) موضوع مقاله در اولین یا چندمین كنفرانس ، شهر و كشور محل برگزرای كنفرانس
طباطبایی،فرزانه (1385) ، تربیت از دیدگاه امام سجاد علیه السلام با تاكید بر ادعیه صحیفه سجادیه ،دومین جشنواره صحیفه سجادیه دانشگاهیان كشور ، تهران ، ایران.
نحوه نگارش منبع گرفته شده از شبكه اینترنت
نام خانوادگی نویسنده ، نام ،موضوع مقاله ، تاریخ گرفتن از شبكه ، آدرس سایت.

منابع قابل استناد

منابعی كه در تنظیم یك مقاله پژوهشی می توان به آنها استناد و از آنها استفاده نمود به ترتیب اولویت به شرح ذیل هستند.
1- كتابهای منتشر شده در زمینه پژوهش مورد نظر : هرچه كتابها بروزتر و از منابع دانشگاهی و تحقیقاتی شناخته شده تر باشد و از وزن علمی بالاتری برخوردار باشد در پژوهش با اطمینان بیشتری می توان از آنها استفاده نمود .
2- مقالات علمی منتشر شده در مجلات علمی ـ پژوهشی و علمی ـ ترویجی
3- پایان نامه ها ی دكتری و كارشناسی ارشد دانشجویان دانشگاه ها
4- مقالات منتشر شده در همایشها و كنفرانسهای علمی معتبر
5- سایت های علمی شبكه اینترنت
لازم به ذكر است كه معمولا" مطالب منتشر شده در روزنامه ها و نشریات غیر علمی و غیر تخصصی قابل استناد و یا استفاده در یك پژوهش علمی و یا تنظیم یك مقاله پژوهشی نیستند.

مقاله علمی پژوهشی، مقاله ای است که نوآوری داشته باشد و پیدا کردن حرف جدید در تاریخ یک علم که قبلاً نبوده، کار دشواری است. این نوآوری فقط در نظریه‌پردازی نیست بلکه می‌تواند زبان جدید، روش جدید، مسأله جدید، تعریف جدید و... در تاریخ علم باشد.

ويژگی‌های يک مقاله برای انتشار در نشريات علمی - پژوهشی

1- مقدمه

در اين نوشته به ويـژگی‌هـای کلّی يک مقاله علمی - پژوهشی برای انتشــار در نشرياتـی که مقـالات آنها مـورد داوری قرار می‌گيرند (Refereed Journals) پرداخته شده است. اين نشريات يا مجلّه‌ها پس از دريافت مقاله آن را برای داوری نزد سه يا چند نفر از داوران که به موضوع مورد بحث مقاله آشنايی دارند ارسال می‌دارند. پس از دريافت نظرات و پيشنهادات داوران، در صورتی که مقاله قابلّيت انتشار داشته باشد، نشريه مقاله مورد بحث را منتشر می‌نمايد. چارچوب‌های آورده شده در اين نوشته نيز می‌تواند برای مقاله‌های ارسالی برای همايش‌های علمی که مقالات آنها داوری می‌شوند مورد توجّه قرارگيرد.

2- معيارهای يک مقاله علمی - پژوهشی

توصيه جدّی می‌شود که معيارهای زير در هر مقاله علمی - پژوهشی مورد رعايت قرارگيرند. رعايت اين معيارها باعث انسجام و استحکام مقاله شده و امکان پذيرش آن را در يک مجله علمی - پژوهشی افزايش می‌دهد.

الف- مرتبط بودن مطالب و کامل بودن

· تمام موضوعات مطرح شده‌اند.

· استدلال‌ها و بحث‌ها در کليت متن مرتبط هستند.

· منابع و مراجع ادبيات تحقيق آورده شده‌اند.

· منطق و پيوستگی بين استدلال‌ها رعايت شده است.

ب- برخورداری از يک سازمان منسجم:

· مقاله از يک ساختار شفاف مفهومي برخوردار است.

· عنوان‌ها و زير‌عنوان‌های مناسب، صحيح و مرتبطی به کار برده شده‌اند.

· نظام ارجاع دهي با ثبات و مناسب است.

پ- برخورداری از يک محوريّت تحقيقی در کلّيت و ترکيب مقاله:

· تفکر خلاق، ترکيب و استدلال ظهور و بروز دارد.

· دقت فکري در باره عنوان اصلي ديده مي‌شود.

· مفاهيم مرتبط به نحو مناسبي تحقيق شده‌اند.

· استدلال‌ها و اثبات‌ها به وسيله مدارک و مستندات يا ارجاعات پشتيباني شده‌اند.

· شواهد کافی براي فهم موضوع وجود دارد.

· ادبيات تحقيق مورد نقد و تحليل قرار گرفته‌اند.

· ارتباط لازم بين ادبيات تحقيق و موضوع مورد تحقيق مقاله ارائه شده است.

3- ساختار عمومی مقاله

يک مقاله تحقيقی به طور کلی می‌تواند در برگيرنده ساختاری مشابه ساختار زير باشد.

ترتيب	موضوع	شرح
1	عنوان مقاله	- پرهيز از عنوان‌های کلی و روزنامه‌ای؛ -استفاده از صفت و موصوف‌های لازم برای گوياتر نمودن عنوان؛ -دارا بودن جذّابيت برای جذب مخاطب؛ -فشرده و مختصر و يادآوردنی؛ -پرهيز از اصطلاحات نامأنوس و اختصار -توجه به اين نکته که عنوان يک برچسب است نه جمله.
2	نام نويسنده/نويسندگان	- مشخص کردن نام و رابطه عضويتی نويسنده يا نويسندگان.
3	چکيده	-دربرگيرنده (معرفی کلی و گويای تحقيق / بيان هدف و قلمرو تحقيق، اهميت کلّی تحقيق ، مروری فشرده بر ساختار مقاله، اشاره کلّی به نوآوری‌ها و دستاوردهای مقاله)؛ - پرهيز جدی از آوردن مراجع، فرمول و علامت‌های ويژه؛ -رعايت کوتاهی و فشرده بودن ( در حد يک بند و سقف 200 تا 250 کلمه)؛ - توجه به اين نکته که تعداد افرادی که چکيده را می‌خوانند بسيار بيشتر از کسانی است که مقاله را می‌خوانند.
4	کليد واژه‌ها	- تا سقف پنج کلمه و يا اصطلاح
5	مقدمه	- تعريف مسئله و قلمرو تحقيق؛ - طرح اهميت تحقيق؛ - طرح سوابق تاريخی موضوع؛ - طرح طبقه‌بندی‌ها و شاخه‌های مرتبط با موضوع؛ - ارائه تعاريف اصطلاخات اصلی و علائم و اختصارات؛ - مروری کلی بر بقيه مقاله. - اين بخش می‌تواند با بخش بعدی ترکيب شود.
5	بررسی ادبيات موضوع/ سابقه تحقيق	-طرح سابقه بر اساس يک نظم زمانی/ ديدگاهی/مکتب فکری يا هر طبقه‌بندی ديگر؛ - طرح ارتباط ادبيات مورد بررسی با موضوع تحقيق؛ - بيان نقاط قوّت، ضعف و محدوديت‌های ادبيات موضوع؛ - صرف نظر از طرح مطالب شخصی و تعصب آميز؛ - طرح يافته‌های موافق و مخالف در ادبيات؛ - ارائه روند و سير تحقيق و طرح جهت‌گيری آن؛ - نقد و بررسی تئوری‌های طرح شده؛ - مشخص کردن محدوده زمانی مورد بررسی؛ - برقراری ارتباط بين ادبيات موضوع با موضوع مورد تحقيق.
6	بدنه اصلی مقاله	- متشکل از يک تا چند بخش و در برگيرنده اصل تحقيق و مطالعه نظير روش و متدولوژی، فرضيات، مدل رياضی.
7	نتايج	- ارائه خروجی‌های آزمايش‌ها، مدل‌ها يا محاسبات.
8	بحث در باره نتايج	- استخراج اصول،روابط و ارائه تعميم‌های ممکن؛ - ارائه تحليل مدل يا تئوری؛ - ارائه ارتباط بين نتايج و تحليل‌ها.
	جمع بندی و نتيجه‌گيری	- طرح نتايج مهم و پيامدهای آنها؛ - بيان استثناء ها و محدوديت‌ها؛ - طرح افق‌های تحقيقاتی برای ادامه و توسعه تحقيق.
9	سپاسگزاری (در صورت نياز)	- قدردانی از مؤسسات و يا اشخاصی که در به ثمر رسيدن تحقيق و يا بهتر انجام شدن فعاليت‌های مربوط به مقاله تأثيرگذار بوده‌اند.
9	منابع	- ارائه فهرست مرتب شده منابع.
10	پيوست‌ها (در صورت نياز)	- ارائه مطالب ضروری برای فهم و پشتيبانی از مطالب اصلی مقاله.

4- موارد ويرايشی

· رعايت ملاحظات دستوری در جملات و سعی در نوشتن جملات کوتاه و گويا؛

· شماره گذاری عنوان بخش‌ها و زيربخش‌ها؛

· شماره گذاری روابط و فرمول‌ها؛

· ارائه شرح مفيد و گويا در بالای جداول و پائين شکل‌ها؛

· شماره گذاری جداول و شکل‌ها به طور جداگانه؛

· ارجاع دهی به هر جدول و يا هر شکل در متن از طريق شماره مربوطه؛

· رعايت دندانه‌گذاری مناسب به منظور تفکيک بهتر و خواناتر نمودن نوشتار؛

· پرهيز از شکسته‌شدن کلمات در دو خط متوالی (نظير "می" در آخر خط و "شود" در ابتدای خط بعدی)؛

· پرهيز از کپی‌کردن تصاوير ناخوانای مراجع و منابع،سعی در بازطراحی آنها با ذکر دقيق مأخذ در ذيل آنها.

5- نکات ويژه

· سعی جدی در ثبات رويه‌های اتخاذ شده در نوشتار مقاله (مانند اندازه حروف، ضخامت خطوط در جداول و شکل‌ها، نوع خطوط لاتين در کلمات لاتين, فاصله شماره‌ها با متن يا روابط)؛

· الگوبرداری از ساختار آخرين مقالات منتشر شده در نشريه يا ژورنال هدف (نشريه‌ای که قصد داريد مقاله خودرا برای انتشار ارسال داريد)؛

· ارائه مقاله کامل شده به اشخاص مطّلع و مرتبط با موضوع مقاله و دريافت نظرات آنان و انجام عمل بالعکس در مورد آنان؛

· واگذاری تهيه مقالات مروری به محققان با تجربه و نويسندگانی که در زمينه مورد بررسی صاحب نظر بوده و لااقل چند مقاله در اين رابطه منتشر نموده‌اند؛

· اطمينان از دسترسی به مقالات مرجع مربوط به موضوع مقاله به ويژه مقالات جديد؛

· رعايت امانت، صداقت و اخلاق از اصول مهم هر فعاليت علمی و تحقيقی است. مراعات نمودن اين اصول از ضرورت بسيار بالائی برخوردار است.

قالب و فرم كلی یك مقاله پژوهشی

مطالب مشابه :

مدیریت یا ریاست

اشکورات

تحليلي بر انتخاب رنگ مناسب دكوراسيون منزل

قالب و فرم كلی یك مقاله پژوهشی

سفرنامه مالزی

معماری و محیط

برگزاری هفته پژوهش و فناوری غرب استان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

امتحان

یک روز با شکوه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری

دومین جلسه شورای رؤسای واحد ها و مراکز آموزشی منطقه 3 سال 92 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس برگزا