انتخاب يك مهد خوب
در كشورهاي پيشرفته آموزشهاي جمعي و رفتاري در مهد كودك از 2 تا 6 سالگي يك عرف اجتماعي است و علت سپردن كودك به مهد شاغل بودن مادر نيست بلكه تامين منافعي در انسان است كه فقط از 2 تا 6 سالگي دستيافتني است و تمام عمر مورد بهرهبرداري قرار ميگيرد و در هيچ سني قابل جبران نميباشد. به عنوان مثال انسان از 2 تا 6 سالگي 80 درصد بيشتر از تمامي سنين توانايي فراگيري زبانهاي مختلف را دارد و چه خوب است كه راه سختي را كه ما با آموزش زبان طي كرديم و نتيجه چنداني هم نگرفتيم براي كودكانمان تكرار نشود. از سوي ديگر والديني كه به سبب وابستگي به كودك خود مانع حضور آنها در جمع بدون حمايت و حضور خود ميشوند و از كسب استقلال آنها جلوگيري ميكنند مانع ميشوند كه كودك نيروي خود را بسنجد و تقويت كند اين نحوه تربيت ميتواند منجر به خشم، سركشي، طغيان، ترس عميق از آنچه در بيرون وجود دارد بشود. اين كودكان همواره طي دوران رشد در حال تقلا و درگيري با موضوعات و مشكلات مشابه هستند آنها نميخواهند تحت كنترل باشند ولي در عين حال ميترسند كه آيا ميتوانند مثل يك فرد مستقل زندگي كنند يا نه؟
مطالعات نشان داده است كودكاني كه به مهد كودك ميروند به دليل تعدد بازيها و همبازيهاي بيشتر نسبت به ساير كودكان فعالتر و پرتحركترند. محققان با بررسي بيش از 20 مهد كودك دريافتند كه كودكان در مهد كمتر به بازيهاي نشسته ميپردازند و تحرك بيشتري دارند.
نتايج تحقيقات نشان ميدهد در مكانهايي كه امكان بازيهاي مختلف و تعداد بيشتر بچهها نميباشد 15 درصد وقت بچهها صرف بازيهاي پرتحرك و بيشتر از 50 درصد از وقتشان به انجام بازيهاي نشسته ميگذرد.
ولي در مراكزي كه پر از انواع وسايل بازي است بچهها 80 دقيقه بيشتر از سايرين بازيهاي نشسته ميپردازند همچنين مهد كودك به ارتقاء مهارتهاي اجتماعي و تقويت هوش كودكان نيز كمك ميكند.
كودكان بين 2 تا 6 سالگي در مقايسه با نوباوگان و كودكان نوپا زمان بيشتري را دور از خانه و والدين سپري ميكنند. طي 30 سال گذشته، تعداد كودكاني كه به كودكستان يا مهد كودك ميروند افزايش يافته است . در حال حاضر بسياري از مهد كودكها انواع تداركات را براي سرپرستي فرزندان والدين شاغل انجام ميدهند و اين تداركات همانهايي است كه در خانه نيز ارائه ميشوند. به اعتقاد كارشناسان يك مهدكودك خوب فقط اين نيست كه كودكان را در غياب والدينشان ايمن نگه دارد و آنها را خوب تغذيه كند. مهدكودك بايد مانند يك كودكستان كار آمد، تجربيات آموزش با كيفيت عالي را براي كودكان فراهم آورد.
ديانا رحمتي
براساس بررسيها و مطالعات اجزاي سازنده يك مهدكودك با كيفيت عالي اينگونه ميباشد: اندازه گروه (تعداد كودكان در يك مكان واحد) نسبت مراقبت به كودك، آمادگي تحصيلي مراقب، تعهد شخصي مراقب به يادگيري و مراقبت كردن از كودكان در صورتي كه اين ويژگيها مطلوب باشند.
محيطهاي وسيع و مجهز و اقداماتي كه نيازها و تمايلات كودكان را برآورده سازد نيز از اهميت برخوردار است.
بنابراين قبل از انتخاب مهدكودك لازم است مواردي را مدنظر داشته باشيم و سوالاتي را از كاركنان آنها بپرسيم و با والدين كودكاني كه در مهد هستند صحبت كنيم. از جمله نكاتي را كه بايد در نظر داشته باشيم نسبت تعداد مربيان به تعداد بچههاست. هر چه تعداد كودكان كمتر باشد كارآيي مربي بيشتر ميشود. آكادمي پزشكان اطفال آمريكا 3 تا 5 كودك براي هر مربي و 7 تا 10 براي كودكان بزرگتر را پيشنهاد كرده است.
تفكيك ردههاي سني مختلف نيز بايد مورد توجه باشد چرا كه از گسترش بيماري بين بچهها جلوگيري ميكند.
همچنين بايد درباره شيوههاي تربيتي و مديريتي مركز اطلاع پيدا كرد. بايد ديد كه چگونه از كودكان بيمار مراقبت ميكنند آيا به كودكان دارو تجويز ميشود يا نه؟ آيا مركز مجهز به اتاقي مخصوص بچههاي بيمار ميباشد؟ آيا در مهدكودك پرستار يا پزشك براي مراقبتهاي پزشكي وجود دارد؟ ضرورت واكسيناسيون براي كودكان قبل از ورود به مركز مورد توجه قرار دارد؟ به لزوم انجام آزمايشهاي پزشكي هنگام ثبتنام توجه ميكنند و همچنين براي هر كودك پرونده پزشكي تشكيل ميدهند؟
در مورد مربيان و كارمندان مهد كودك نيز بايد در نظر داشت كه آيا آنها به كمكهاي اوليه آشنا هستند، آشنايي آنها با روشهاي تربيتي چگونه است، آيا پرسنل مهد كودك آموزشهاي لازم را براي جلوگيري از گسترش بيماريها گذراندهاند.
توجه به امنيت ساختمان هم يكي از ديگر نكات مهم درخصوص انتخاب مهد است، پوشيدن سطوحي مانند زير تاب و سرسره با مواد نرم و قابل انعطاف، وجود هشداردهندههاي حريق، پوشاندن پريزهاي برق، لبههاي تيز وسايل، رعايت بهداشت اسباببازيها، اسباببازيهاي قابل شستشو بايد هر روز با آب و مواد سفيدكننده شسته شوند و ضدعفوني مهد كودك بايد منظم انجام شود.
به اعتقاد كارشناسان امور تربيتي مهد كودك خيلي بهتر از بودن در خانه است اما والدين بايد در انتخاب مهد كودك خيلي خيلي محتاط باشند. نزديكي مهد كودك به خانه يا محل كار يك شرط لازم است، اما كافي نيست حتي بهتر است مهد كودكي را كه در مسافت دورتري است اگر شرايط آن مطلوب است را به مهدهاي نزديكتر ترجيح بدهيم. چون كودك ساعات مهمي از روزش را در آن ميگذراند، سنجيدن نورگيري اتاق، زمين بازي، وضع بهداشت و تغذيه در مهد كودك، آموزش و بسياري نكات ديگر مهم است، اما اين كه چه كسي مربي كودك ما خواهد بود بيترديد مهمتر است.آنچه مهم است چگونه گذراندن ساعات مهد كودك با بچه است بدون ترديد بايد كودك ما مهدش را دوست بدارد و از بازي در آن لذت ببرد، اما ما هم نبايد از نكات ضروري در انتخاب مهد غافل بمانيم.
تمرين زندگي در مهد كودك
مهد كودك ها در دنياي امروز، سهمي بيش از پرستار بچه دارند. سهمي كه شايد بيش از هر چيز، در آموزش و پرورش كودكان معنا پيدا مي كند و آماده كردن آنها در ماراتن جامعه.
کودکی که به مهد می رود، توجه هایی را دریافت می کند كه موجب ساماندهي و افزايش ظرفیت های بدنی و ذهنی او می شوند و به نوعی جنبه های هوش را در او متبلور می کنند. این کودک شاید در خانه و در کنار یک مادر با حوصله هم بتواند از این توجه ها و آموزش ها بهره مند شود، اما قطعا فرصت تجربه محیط اجتماعی کامل در خانه وجود ندارد و ارزش هایی مثل همكاری، تعاون، رعایت حقوق دیگران، دفاع از حقوق خود و… در سنین قبل از دبستان و در یک محیط اجتماعی حقیقی بهتر از هر زمان دیگری در کودک تثبیت می شوند.
كودك با ورود به مدرسه یك دفعه اجتماعی نمی شود، بلكه پایه های روابط كودك با مدرسه در 2 یا 3 سال قبل پی ریزی می شود. در مهدكودك بچه ها با همسالان خود ارتباط مستمر دارند و فرصت دارند تا مشكلات ارتباطی خود را حل كنند و در مدرسه مشكل دوست یابی نداشته باشند. از طرف دیگر، در سنین بالاتر، كودكانی كه با آموزش های پیش از دبستان، آمادگی بدنی و ذهنی و اجتماعی بهتری کسب کرده اند، مرحله انتقال خانه به مدرسه را بهتر می گذرانند. در نتیجه ترك تحصیل و مردود شدن بچه ها كمتر دیده می شود.
توصیه روانشناسان برای استفاده مادران از مهد کودک نه فقط به جهت گذران ساعاتی از روز و صرف نگهداری و مراقبت های بهداشتی و تغذیه ای کودک است، بلکه هدف عمده استفاده از مهد کودک، رشد و تربیت اجتماعی و آموزش های ویژه ای است که به صورت غیر مستقیم به کودکان داده می شود و تنها مادرانی قادرند از عهده آن برآیند که خود آموزش های لازم را دیده باشند و علاوه بر آن امکانات متنوع آموزشی نیز در اختیار داشته باشند. مهد کودک با داشتن امکانات متنوع تر، فرصت های بیشتری برای رشد خلاقیت، استقلال ، سازگاری های فردی و اجتماعی ، رشد حواس و.... می تواند فراهم کند و از وابستگی های بین مادر و کودک بخصوص در خانواده های تک فرزند می کاهد.
ارتقای سلامت کودکان، به ویژه میزان امید به زندگی و سلامت روان آنها یکی از اصلی ترین شاخص های توسعه یافتگی یک کشور است. در حال حاضر اغلب سرگرمی ها و بازی کودکان کامپیوتری است و این نوع از بازی ها فشار روانی و استرس زیادی به بچه ها وارد می کند و از سوی دیگر به دلیل ایستایی و عدم تحرک به هنگام بازی، سلامت جسمانی کودکان را مورد تهدید قرار می دهد بنابراین برای افزایش مهارت های ذهنی، جسمی، عاطفی و اجتماعی کودکان، لازم است تا فضاهای جدیدی به وجود آید.
در انتخاب نوع بازی و اسباب بازی باید به کسب مهارت های زندگی از طریق آن توجه کرد و با توجه به اینکه جامعه از سوی انواع آسیب های اجتماعی تهدید می شود باید به استفاده ابزاری از اسباب بازی ها برای ایمن سازی کودکان در برابر آسیب های اجتماعی توجه داشت. بنابراين، کسب مهارت های آموزشی- حرکتی در محیطی با نشاط از جمله اهداف مهد كودك ها به شمار مي رود.
تحقيقات صورت گرفته نشان مي دهد زندگي در محيطي با محرك هاي تفريحي و آموزشي كم براي شش ماه تا سه سال، مي تواند ضريب هوشى يك كودك عادي را به اندازه يك كودك عقب مانده پايين بياورد. اما همين كودك اگر در محيط هاى آموزشى و پرورشى كه محرك هاى بيشترى وجود دارد قرار گيرد، به هوش عادي يا بالاتر از عادي دست پيدا مي كند.
كودك در مهد كودك دست به انتخاب دوست مى زند و از خود خلاقيت هايى نشان مى دهد كه منجر به تشويق او مى شود و اعتماد به نفس او را بالا مي برد. علاوه بر اين، بچه ها در مهد كودك مفهوم قانون، هنجارها و ناهنجاري ها را درك مى كنند و در ارتباط با كودكان ديگر حدود و مرزهاى فردى را مى شناسند.
به كي بسپاريم؟
روان شناسان معتقدند کودک را از سن 3 ماهگی می توان به مهد کودک سپرد، با اين حال، اماي پشت اين ماجرا، دست و دل پدر و مادرها را براي سپردن كودكان خود به مهد، بيشتر مي لرزاند. شرط مهم اين است که خانواده دقت کافی در انتخاب مهد کودک مناسب برای فرزندش داشته باشد . برنامه های مفید و متناسب با ویژگی های رشدی کودکان، فضای کافی و خصوصا مربیان علاقمند و توانا و متناسب با تعداد کودکان از ویژگیهای یک مهد کودک خوب است.
در ايران قوانين ابلاغ شده به مهدهاي کودک سراسر کشور، ضوابطي را تعيين مي كند که بر اساس آن دست اندركاران بهداشتي، نظارت هاي خود را به طور مستمر و در زمان بندي خاصي در همه مهدهاي فعال سراسر کشور اعمال مي کنند. اين ضوابط شامل بهداشت فردي کارکنان مهد کودک، ضرورت وجود کارت معاينه پزشکي، وجود حوله اضافي، شستشوي دست ها، بهداشت محيط و اغذيه مهدهاي کودک است.
با اين حال، گاهي اگر حتي همه شرايط هم آماده باشد، اين كودكان هستند كه بايد و نبايد رفتن به مهدكودك را به والدينشان تحميل مي كنند.
آمادگی رفتن به مهد را باید در کودک ایجاد کرد . خانواده و بخصوص مادر با فراهم کردن اوقاتی که کودک بتواند لحظاتی را بدون مادر سپری کند می تواند به آماده شدن کودک کمک کند. مثلا با تنها گذاشتن کودک در اتاقی برای بازی یا سپردن کودک به یکی از نزدیکان و خروج از منزل برای ساعاتی می تواند زمینه مناسب را ایجاد کند. البته آمادگی کودک در سنین مختلف معانی متفاوتی دارد. یعنی بسته به سن کودک باید یک سری آمادگی های ویژه را در او پرورش داد. به عنوان مثال یک کودک 4 ساله باید بتواند به تنهایی قاشق را به دست گیرد و غذا بخورد یا قادر به شستن دستهای خود باشد این کودک در صورت داشتن مهارتهای فوق با ورود به مهد کودک سریع تر و با آرامش بیشتری می تواند دوران سازگاری را طی کند.
روانشناسان توصيه مي كنند بهترين راه اين است كه کودک در بدو ورود به مهد به همراه مادر تمام نقاط مهد را بگردد و ببیند و با محیطی که قرار است به آنجا سپرده شود آشنا شود. افرادی که در آنجا مشغول به کار هستند و کارهای مختلفی را که انجام می می دهند تماشا کند که این مشاهده ترس و نگرانی کو ک از محیط ناشناخته را از بین می برد و فضای مهد را به مکانی آشنا تبدیل می کند. این حضور در مهد کودک از ساعاتی کوتاه در روزهای اول شروع می شود و سپس هر روز ساعاتی به آن اضافه و همراهی مادر با کودک هم به تدریج کم می شود. کودک می تواند در این زمان در فعالیتی که خیلی برای او جذاب است، لحظاتی شرکت کند ولی این میزان نباید زیاد باشد بلکه باید قبل از اینکه اشتیاق کودک به حد اشباع برسد اتمام یابد و کودک با شوق انجام آن فعالیت مکان را ترک کند و به این طریق می توان انگیزه بازگشت به مهد را در کودک ایجاد کرد و یا زمانی که کودک به خانه باز می گردد یکی از موجود در مهد را به صورت امانت به او سپرد تا به خانه ببرد و به این طریق زمانی که کودک در مهد نیست یاد مهد در فکر کودک باقی بماند و ارتباط او و مهد قطع نشود. این مربی پیشنهاد می کند که حتی کودکانی نیز که به راحتی از مادر جدا می شوند نیز ترجیحا در روز اول ساعات کمتری را در مهد بگذرانند و به این طريق تجربه شیرین تری از ورود به مهد با خود ببرند.
بهتر است كه والدين، به خصوص در روزهای اول ورود كودك به مهد، به هر ترتیب كه شده مانع از غیبت او شوند تا به تدریج كودك با همه برنامه های آنجا آشنا شود و كم كم رابطه عاطفی با دوستانش پیدا كند .
اگر كودك بفهمد می تواند هر وقت كه نخواست از رفتن به مهد كودك امتناع كند، دیگر قاطعیت و نفوذ شما از بین خواهد رفت. در حقیقت این كودك است كه شما را تربیت می كند و فرمان می دهد. در مورد كودكان وابسته والدین باید قاطعیت داشته باشند. اول فكر كنند چه چیزی به صلاح فرزندشان است، بعد تصمیم آخر را بگیرند. در این مورد نباید والدین احساساتی شوند، باید بتوانند گریه های كودك را موقع ورود به مهد تحمل كنند. مثل زمانی كه گریه های كودك را موقع واكسن زدن تماشا می كنند. چرا كه واقعاً مهدكودك مانند واكسن عمل می كند و می تواند فرزند ما رادر برابر آسیب های بسیاری واكسینه كند.
با اين حال، نوع اداره مهدكودك هم در بروز يا جلوگيري از اختلالات عاطفي كودكان بسيار موثر است. گاهي پذيرش كودكان بيش از تعداد استاندارد در مهدكودكها، با مربيهاي كمتر از حد استاندارد و گاه كم تجربه و نداشتن رفتار صبورانه و مادرانه يكي از مشكلات و موانعي است كه بچهها در مهدكودكها از محبت عاطفي برخوردار نميشوند. مربيان مهدكودك بايد به شيوهاي آموزش ببينند تا بتوانند خلاء عاطفي دوري از والدين را در سالهاي اوليه زندگي براي كودكان پر كنند.
متأسفانه گاهي وقت ها كار در مهدهاى ما تنها شامل يك سرى برنامه هاى آموزشى مدون بهزيستى مانند آموزش رنگ ها، فصول و... تحت عنوان واحد كار و برنامه هاى ديگرى نظير آموزش سفال، نقاشى و... مي شود. در اين آموزش توجه كمى به كشف استعدادها و خلاقيت هاى آنها شده و تنها بچه ها را در مسيرى مشخص قرار مى دهد، اين امر باعث مى شود فرصت رشد و شكوفايى از كودك گرفته شود. اين كودكان در سنين بزرگسالى هم بدون توجه به استعدادهايشان زندگى و كار مى كنند كه اين امر به مرور زمان باعث بروز مشكلات و فشارهاى روحى و روانى در فرد مى شود.
مطالب مشابه :
ویژگی های مهد کودک خوب
ویژگی های مهد کودک خوب
ویژگی یک مهد کودک خوب و عالی چیست؟
ویژگی یک مهد کودک خوب که بیش از 30 ساعت در هفته را در مهدکودک می گذرانند، در ناهنجاری های
ویژگی های یک مهدکودک استاندارد
ویژگی های یک مهدکودک در مهد کودکها استاندارد، نسبت ویژگی های یک مهدکودک خوب.
انتخاب يك مهد خوب
ویژگی های مهد کودک خوب ویژگی های مهد کودک اعم از صلاحیت اخلاقی و تحصیلی مربی، کمیت
مهد کودک خوب است یا بد؟
ویژگی های یک مربی مناسب برای کودکان: اسماعیلی، گیتی "آیا مهد کودک خوب است یا بد؟".عشق سوم:
مهد کودک خوب است يا بد؟
ویژگی های یک مربی مناسب برای کودکان: اسماعیلی، گیتی "آیا مهد کودک خوب است یا بد؟".عشق سوم:
اصلاحیه تعریف عملیاتی/ سودا مرادخانی
ویژگی های مهد کودک: شده و خوب و صندلی های مخصوص کودک در این مهد
مهدکودک خوب است یا بد
مهد کودک خوب است يا ویژگی های یک مربی مناسب برای کودکان: علاقه مندی به کار با
برچسب :
ویژگی های مهد کودک خوب