مقاله مدیریت دانش

2-1-بیان مسأله

رقابت و ایجاد روش هایی برای کسب مزیت های رقابتی از دیر باز مورد توجه سازمان ها و تولید کنندگان کالا و خدمات بوده است ؛به طوری که از زمان برده داری تا کنون عوامل مختلفی سبب کسب مزیت های رقابتی شده اند.

امروزه دانش ،نقش اصلی را در ایجاد ،توسعه و حفظ مزیت رقابتی پایدار کشور های توسعه یافته و در حال توسعه دارد و مهمترین ،متغیر در جهت رشد همه جانبه سازمان ها است .در کشور ما نیز در برناخمه چهارم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و سیاسی کشور،توجه خاصی به رشد سازمان های دانش محور شده است ،به طوری که برنامه چهارم توسعه ،با عنوان «توسعه اقتصادی دانش محور با تکیه بر تعامل جهانی»نام گذاری شده است .برنامه ای که اعتبار آن حدود هفتصد هزار میلیارد تومان است،باید بر اساس مطالعات و پژوهش های کاربردی مختلفی در حوزه سیاست گذاری بنا شده باشد.اما واقعیت چیز دیگری است،شاید کمتر پژوهشی بتوان یافت که به توسعه دانش در سازمان های ایرانی پرداخته باشد.به وضوح می توان گف که جهت توسعه ی سازمان های دانش محور و سیاست گذاری در این زمینه ،نیاز شدیدی به پژوهش های بومی شده احساس می شود تا هر چه بیشتر و بهتر به درد های سیستم اقتصادی ،اجتماعی و سیاسی ایران بپردازد و راهکارهایی را جهت کسب مزیت رقابتی پایدار در زمان حاضر(که تنها چیز ثابت تغییر است ) ارایه دهد .سازمان های امروزی بایستی به رقابت و پیروزی در میدان رقابتی فراسوی مرزها بنگرند.

امروزه عقیده بر این است که دانش (به خصوص دانش مبتنی بر اطلاعات )می تواند اسلحه ای پرقدرت و راهبردی جدی در سازمان ها به شمار آید . دانش ، یک دارایی استراتژیک سازمانی است که آن را قادر می سازد تا به مزیت های رقابتی مهم و معناداری دست یابد.

همان طور که بیان شد ، در کشور ما توجه خاصی به دانش محوری نشده است و تلاش چشمگیری در این زمینه ی مهم و حیاتی صورت نگرفته است . به عنوان مثال در دو کارخانه مورد مطالعه این تحقیق ، برای مدیران رابطه بین مدیریت دانش و کسب مزیت رقابتی مورد تردید است ، لذا با توجه به اهمیت مدیریت دانش و تاثیر قابل ملاحظه ی آن بر کسب مزیت رقابتی ، در این تحقیق سعی شده است تا به صورت علمی این موضوع در کارخانه های سیمان داراب و سیمان استهبان مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد.

سوال اصلی قابل بررسی در این تحقیق ، به صورت زیر بیان شده است:

«آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و کسب مزیت رقابتی ، رابطه وجود دارد؟»

3-1- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

اهمیت موضوع تحقیق از دو جنبه تئوری و کاربردی بایستی مورد توجه قرار گیرد ؛ اهمیت موضوع تحقیق از نظر تئوری بصورت استدلالی و در ادبیات مربوط بع موضوع ، مشهود است و از نظر کاربردی به آمار ، ارقام و رویدادها می پردازد.

امروزه در ادبیات مدیریت به وفور شاهد تأکید بر نقش دانش ، به عنوان یک منبع حیاتی برای حفظ رقابت پذیری و سودآوری هستیم (Romer , 1990:48) . دانش در مرکز رقابت پذیری قرار گرفته است ، اکنون روشن شده است که در شرایط رقابت فعلی ، در بسیاری از سازمان ها مزیت رقابتی پایدار به مقدار قابل ملاحظه ای از دانش ناشی می شود – به دلیل اینکه کپی کردن آنچه که سازمان ها می دانند و دارند دشار است و باید برای رسیدن به آنها فرایند یادگیری مشابهی را طی کرد –(parikh , 2001, 183).

لارنس و پروساک [2] ، شش الزام محیطی که سازمان ها را با توجه و تأکید به مدیریت دانش سوق می دهد به این صورت عنوان کرده اند : (بعد تئوری)

1-جهانی شدن.

2-تغییر و تحول روز افزون در سازمان ها.

3-جهان به سرعت در حال تغییر است.

4-در شرکت های نرم افزاری ، دانش بخشی از تولید است.

5-برای انجام اثربخش تر فعالیت های مجازی به دانش بیشتری نیاز است.

6-دانش موجود ، دانش جدید خلق می کند(زایش دانش).

با توجه به موارد مذکور و استقبال جهان (چه کشورهای توسعه یافته چه توسعه نیافته ) به سمت مدیریت دانش و قرار دادن آن در اهداف راهبردی سازمان و مزایای فراوان آن و ارتباط تنگاتنگ با بهره وری ، نوآوری ، قابلیت رقابتی ، کیفیت بالاتر محصول ، کمک به رشد سازمان ها و ... اهمیت و ضرورت آن را ملموس تر می سازد . در این دنیای به شدت متغیر ، تنها با اتکای به دانش سازمانی می توان در میدان رقابتی برنده شد . تحقیقی که به صورت عملی در این زمینه ، در ایران انجام شده باشد و این ادعا را ثابت کند وجود ندارد ، اما بعضی از مطالعات تجربی بر روی کشورهای شرق آسیا این مطلب را تایید می کند ، به طوری که مهمترین عامل رشد و پیشرفت این کشورها ، توانمندی آنها در جذب و بکارگیری دانش است .

در گزارش توسعه جهان ، بانک جهانی اعلام کرد :« چهار دهه قبل ، کره جنوبی و غنا تقریباً درآمد سرانه یکسانی داشتند ، اما در اوایل دهه نود درآمد سرانه کره بیش از شش برابر درآمد سرانه غنا بود . برخی نیمی از این تفاوت را به دلیل موفقیت بیشتر کره در کسب و استفاده از دانش می دانند »

(World Deve Lopment 1998/1997 Report :32) (بعد کاربردی). بنابراین دانش به عنوان یکی از مهمترین عوامل رشد و توسعه است که کشورهای در حال توسعه تلاش خود را برای کسب دانش و پر کردن شکاف دانشی با کشورهای توسعه یافته ، بکار گرفته اند و این مسأله لزوم راهبرد مشخصی برای کسب دانش ، چه در سطح خرد و چه در سطح کلان را بیش از پیش آشکار می سازد ، کشور ما نیز از این امر مستثنی نبوده و همت مسئولین ، کارشناسان و محققین را می طلبد.

4-1-هدف های تحقیق

می توان گفت هر تحقیقی شامل دو دسته کلی و هدف های ویژه است ، هدف کلی تحقیق همان موضوع تحقیق است که مشخص می کند پژوهش چه چیزی را دنبال می کند . هدف های ویژه نیز از هدف های کلی نشأت می گیرد و به صورت صریح مراحل انجام تحقیق را نشان می دهد و چارچوب مناسبی برای تجزیه تحلیل های آماری ارایه می دهد . بر این اساس می توان هدف های تحقیق را به صورت زیر برشمرد:

1-4-1-هدف کلی

«بررسی رابطه بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و کسب مزیت رقابتی در کارخانه سیمان داراب و کارخانه سیمان استهبان و مقایسه نتایج حاصل از این بررسی»

2-4-1-هدف های ویژه

1-2-4-1-بررسی عوامل تاکتیکی مدیریت دانش در کارخانه سیمان داراب و سیمان استهبان

2-2-4-1-بررسی و مقایسه ی شاخص های کسب مزیت رقابتی در کارخانه سیمان داراب و استهبان

3-2-4-1-بررسی و مقایسه ی همبستگی بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و شاخص های کسب مزیت رقابتی در کارخانه سیمان داراب و استهبان

4-2-4-1-ارایه پیشنهادهای مناسب ، بر مبنای یافته های تحقیق به منظور بکارگیری مدیریت دانش در سازمان های مختلف

5-2-4-1-معرفی مدیریت دانش و شناخت چارچوب تئوریک تحقیق

5-1-مدل مورد استفاده در تحقیق

در تحقیق حاضر مدل APQC که موسسه بهره وری و کیفیت امریکا طراحی نموده ، مورد استفاده قرار گرفته است که در فصل دوم به طور کامل توضیح داده خواهد شد.

6-1-پرسش های تحقیق

سوال اصلی اول: «آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش در دو کارخانه سیمان داراب و سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟»

سوال فرعی1-1-آیا بین کسب دانش ، در کارخانه سیمان داراب و کارخانه سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟

سوال فرعی2-1-آیا بین تسهیم و مبادله دانش ، در کارخانه سیمان داراب و کارخانه سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟

سوال فرعی3-1-آیا بین یادگیری از فرآیند مدیریت دانش ، در کراخانه سیمان داراب و کارخانه سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟

سوال فرعی 4-1-آیا بین بکارگیری دانش ، در کارخانه سیمان داراب و کارخانه سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟

سوال اصلی دوم : «آیا بین کسب مزیت رقابتی، در دو کارخانه سیمان داراب و سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟»

سوال فرعی1-2-آیا بین عرضه به موقع محصولات ، در دو کارخانه سیمان داراب و سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟

سوال فرعی2-2-آیا بین ایجاد نوآوری در محصولات کارخانه سیمان داراب و سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟

سوال فرعی3-2-آیا بین کاهش قیمت تمام شده ی محصولات ، دو کارخانه سیمان داراب و سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟

سوال فرعی4-2-آیا بین افزایش سهم بازار محصولات دو کارخانه سیمان داراب و سیمان استهبان ، تفاوت وجود دارد؟

سوال فرعی5-2- آیا بین تولید محصولات با کیفیت برتر ، در دو کارخانه سیمان داراب و سیمان استهبان تفاوت وجود دارد؟

سوال اصلی سوم : « آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و کسب مزیت رقابتی ، در کارخانه سیمان داراب رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی1-3-آیا بین عوامل اکتیکی مدیریت دانش و عرضه به موقع محصولات کارخانه سیمان داراب رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی2-3- آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و نوآوری در محصولات کارخانه سیمان داراب رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی3-3- آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و کاهش قیمت تمام شده ی محصولات کارخانه سیمان داراب رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی4-3- آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و افزایش سهم بازار محصولات کارخانه سیمان داراب ، رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی5-3- آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و تولید محصولات با کیفیت برتر ، در کارخانه سیمان داراب رابطه وجود دارد؟

سوال اصلی چهارم: « آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و کسب مزیت رقابتی ، در کارخانه سیمان استهبان ، رابطه وجود دارد؟»

سوال فرعی1-4- آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و عرضه به موقع محصولات کارخانه سیمان استهبان رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی2-4- آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و نوآوری در محصولات کارخانه سیمان استهبان رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی3-4- آیا بین تاکتیکی مدیریت دانش و کاهش قیمت تمام شده محصولات کارخانه سیمان استهبان رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی4-4- آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و افزایش سهم بازار محصولات کارخانه سیمان استهبان رابطه وجود دارد؟

سوال فرعی5-4- آیا بین عوامل تاکتیکی مدیریت دانش و تولید محصولات با کیفیت برتر ، در کارخانه سیمان استهبان رابطه وجود دار؟

7-1-چارچوب نظریه تحقیق

از آنجا که چارچوب نظریه ، رابطه بین متغیرهای مستقل ، وابسته ، تعدیل کننده و مداخله گر(چنان که وجود داشته باشند) را مشخص می کند ، در این تحقیق نیز این متغیرها معرفی می شوند:

چهار عامل کسب دانش ، تسهیم و مبادله دانش ، یادگیری از فرآیند مدیریت دانش و بکارگیری دانش ، عوامل تاکتیکی مدیریت دانش هستند که به عنوان متغیرهای مستقیم تحقیق در نظر گرفته شده اند .

شاخص های کسب مزیت رقابتی نیز ، متغیرهای وابسته این پژوهش هستند که مایکل پورتر [3] آنها را به پنج دسته تقسیم بندی می کند :

- عرضه به موقع محصولات ف به مشتریان

- ایجاد نوآوری در محصولات

- کاهش قیمت تمام شده ی محصولات

- افزایش سهم بازار محصولات

- کیفیت برتر محصولات

8-1-روش تحقیق

در این تحقیق از دو روش «کتابخانه ای » و « پیمایشی یا زمینه ای» استفاده شده است.

1-8-1-روش کتابخانه ای

روش کتابخانه ای در تمامی تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می گیرد و بخشی از فرآیند تحقیق به شمار می آید . در تحقیق حاضر به منظور تدوین ادبیات موضوع و اشراف بر آن ، از روش کتابخانه ای استفاده شده است که شامل مطالعه ی کتب ، مقالات و نشریات تخصصی و مرتبط با موضوع ، بررسی اسناد و مدارک موجود در کارخانه های سیمان داراب و استهبان و جستجو در سایت های اینترنتی است.

2-8-1- روش پیمایشی

هدف تحقیق پیمایشی آن است که با مقایسه دقیق ویژگی های مختلف موردها به استنباط علّی[4] نایل آید ، در رویکرد پیمایشی ، محقق تغیری ایجاد نمی کند ، بلکه به دنبال تغیری است که به طور طبیعی رخ داده است(واس ،1383 :15).تحقیق پیمایشی یکی از روش های گردآوری،تنظیم و تحلیل داده هاست .در این روش داده ها را می توان به طرق متعددی از جمله انواع پرسشنامه ها ، مصاحبه ساختمند ، مصاحبه عمیق ، مشاهده و تحلیل محتوایی گردآوری کرد.

دو ویژگی متمایز در تحقیق پیمایشی ، یکی تهیه ماتریسی از داده های ساختمند و دیگری روش تحلیل داده هاست که مبتنی بر مقایسه موردها از جنبه های مختلف است . پرسشنامه ساده ترین و رایج ترین راه تهیه ماتریس داده های ساختمند است . در این تحقیق به طور عمده از روش پیمایشی استفاده گردیده است و اصلی ترین (مهم ترین) ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامهKMD[5] و KMAT[6] است که پس از ترجمه و ویرایش آنها ، قسمت هایی از پرسشنامه KMAT با توجه به موضوع تحقیق ، حذف و قسمت هایی نیز بر مبنای چارچوب پرسشنامه مذکور KMAT اضافه گردیده است ، سپس در جامعه آماری توزیع و پس از جمع آوری ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .

9-1-قلمرو مکانی

قلمرو مکانی این تحقیق ، کارخانه های سیمان داراب و سیمان استهبان هستند که در فصل سوم تحقیق به طور کامل معرفی شده اند.

10-1-قلمرو زمانی تحقیق

زمان اجرای تحقیق حاضر با استفاده از نمودار گانت نشان داده شده است:

نمودار1-1: نمایش زمان اجرای تحقیق با استفاده از نمودار گانت

11-1-حجم جامعه ی آماری

در تحقیقات و پژوهش های علمی در صورت کوچک بودن حجم جامعه آماری ، می توان کل جامعه آماری را مورد آزمون قرار داد و در صورت گسترده بودن جامعه آماری بایستی نمونه آماری تهیه و تنظیم نمود. نمونه گروه کوچکتری از جامعه آماری است که تمام مشخصات جامعه آماری مورد مطالعه را داراست و می توان نتایج به دست آمده از مطالعه ی آن را به کل جامعه آماری تعمیم داد.

در این تحقیق به دلیل حجم کم جامعه آماری ، کل جامعه آماری ، مورد آزمون قرار گرفته است که شامل کلیه ی مدیران ، معاونین و کارشناسان کارخانه های سیمان داراب و استهبان است.

12-1 – ابزار گردآوری دادها (اطلاعات )

یافتن پاسخ مسئله یا مشکل انتخاب شده در تحقیق ،مستلزم یافتن دادها و اطلاعاتی است که از طریق آن بتوان فرضیات تحقیق را آزمون کرد .انتخاب ابزار گردآوری دادها بستگی به ماهیت و روش تحقیق دارد .

دادها به دو دسته ،دادهای دسته اول و دسته دوم تقسیم می شوند که برای کسب آنها از ابزار مختلفی استفاده می شود .منظور از دادهای دسته اول دادهایی است که محقق در حین اجرا به آنها دست می یابد و دادهای دست دوم دادهایی هستند که قبل از شروع تحقیق موجود بوده اند .در این تحقیق با توجه به ماهیت مسئله و فرضیه های تدوین شده ، برای جمع آوری اطلاعات ، از ابزارهایی مختلفی استفاده شده است (نمودار شماره 1-2 ).

داده ها

دست اول دست دوم

مشاهده مصاحبه پرسشنامه پروندها کتب و مجلات سایتهای پژوهشهای انجام شده

تعدیل شده وسوابق بایگانی اینترنتی

نمودار 2-1:ابزار گردآوری داده ها

13-1- استفاده کنندگان از نتایج تحقیق

مدیریت دانش موضوعی پایه ای و کاربردی برای تمامی سازمانهای انتفاعی و غیرانتفاعی است ،سازمانهای استفاده کننده از تحقیق حاظر،در کشور ما به شرح ذیل است :

1-12-1 وزارتخانه ها ، سازمانها و موسسات دولتی

2-12-1 شرکت های خصوصی علاقمند به ارتقاء سطح مدیریت دانش در سازمان

3-12-1 سازمانهای دارای مجموعه های اقماری در داخل و خارج از کشور

4-12-1 دانشگاهها و موسسات آموزشی و پژوهشی

14-1- محدودیت و مشکلات تحقیق

در تحقیقات علوم و رفتاری نسبت به دیگر تحقیقات ،محدودیت و مشکلات بیشتری وجود دارد که اگر محقق تازه کار باشد و با تجربه نباشد ،مشکلات ،نیز بیشتر خواهد شد.محدودیت و مشکلات این تحقیق نیز به شرح زیر است:

1-14-1- علی رغم اهمیت موضوع مدیریت دانش ،در سال های اخیر و توجه محققان و دانشمندان در خارج از کشور و در سرتاسر دنیا ،تاکید بر دانش محوری در برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی کشورمان ،متاسفانه نه تنها سازمان ها و کمدیران ،توجه جدی به این موضوع مبذول نداشته اند،بلکه جامعه علمی و دانشگاهی نیز به همین مهم نپرداخته اند.شاهد ادعا ،این است که علی رغم کوشش فراوان محقق در دستیابی به پیشینه تحقیق در این زمینه و مراجعه به کتابخانه های دانشگاه های معتبرپی چون (( تربیت مدرس))،((علامه طباطبایی))،((تهران))،((شهید بهشتی))،((صنعتی شریف))،دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد/واحد علوم و تحقیقات))،((صنعتی امیر کبیر ))،((دانشگاه شیراز))و همچنین «مرکز اسناد و مدارک علمی ایران »[7]،پیشینه ای از انجام تحقیق ،در این زمینه یافت نشد.

2-14-1- منابع فارسی اعم از کتاب و مقاله در باب مدیریت دانش بسیار محدود بود و کتب لاتین نیز در این زمینه به تعداد اندکی یافت شد ،لذا محقق با مراجعه به سایت های اینترنتی ،منابع لازم را زا طرق دریافت مقالات خارجی تامین نمود.

3-16-1 یافتن دو سازمان در استان فارس ،جهت انجام پروژه ،که علاوه بر رقابت و بازار مشترک ،مناسب برای اجرای تحقیق نیز باشند ،مشکل و زمان بر بود.

4-17-1 مسافت طولانی بین دو جامعه آماری (280 کیلو متر)،از دیگر مشکلات این تحقیق بود.

5-18-1 برنامه کاری در کارخانه ها به صورت شیفتی بود (دو شیفت روز کار،دو شیفت شب کار،دو روز استراحت).این مساله باعث می شد،محقق نتواند به موقع پرسشنامه ها را جمع آوری کند و می بایست منتظر بماند تا شیفت کارکنانی که پرسشنامه را به انها داده است ،به شیفت روز کاز تغییر کند.

6-19-1 برخی از افراد جامعه اماری در زمان انجام تحقیق در ماموزریت چند روزه به سرمی بردند که محقق می بایست منتظر بازگشت و جمع آوری داده ها از آنها می شد.

7-20-1 طولانی بودن مسافت بین بخش های مختلف کارخانه نیز از دیگر مشکلات این تحقیق بود.

8-21-1- عدم همکاری برخی پاسخگویان و کم اهمیت جلوه دادن و عدم استقبال از این موضوع، وقت زیادی را از محقق،جهت تو.جیه آنان ،بیان اهمیت تحقیق و همچنین جمع آوری پرسشنامه گرفت.

واژگان کلیدی

مدیریت دانش :یک رویکرد چند رشته ای ،جهت نایل شدن بهخ اهداف سازمانی بوسیله ایجاد بهترین راه استفاده از دانش است که شامبل ایجاد طرح ،برسی و اجرای دو فرآیند تکنیکی و اجتماعی برای بهبود کاربرد دانش در جهت نفع همه افراد است (Australia, 2003:3)

فرایند مدیریت دانش :شامل هفت مرحله کسب دانش ،یادگیری (از فرایند دانش)، تسهیم و مبادله دانش ،ارزیابی دانش ،ایجاد و تثبیت دانش و استفاده بهینه از دانش است .(Bukowitz and William , 1999 :14)

سازمان یادگیرنده :سازمانی است که در آن یادگیری به طور پیوسته و مداوم ،جهت دستیابی به اصلاح و بهبود مستمر،جریان دارد و سازمان،قدرت، ظرفیت و توانایی تحول و دگرگونی خویش را داراست (Watkins & Marsick , 1996 :4)

استراتژی:ایجاد یک مزیت منحصر به فرد برای تمایز سازمان از رقباست (Henderson, 2001 :211)

مزیت رقابتی پایدار :یک شرکت زمانی دارای مزیت رقابتی پایدار است که استراتژی که به وسیله آن شرکت به کار گرفته می شود .به طور هم زمان توسط هیچ یک از رقبا ،به کار گرفته نشود و همچنین دیگر شرکت ها توانایی تقلید از این استراتژی را نداشته باشند.(Barney , 1991 :111)

خلاصه فصل اول

در ابتدای این فصل به اهمیت مدیریت دانش در رشد ،توسعه و ایجاد مزیت رقابتی در سازمان ها پرداخته شد،سپس به اهمیت و ضرورت تحقیق در بعد تئوری و کاربردی پرداخته شد،در ادامه بیان شد که این تحقیق به دنبال چه اهدافی است و چه افرادی می توانند از نتیجه آن استفاده ببرند. چارچوب نظری ،مدل تحلیلی و فرضیه های تحقیق که شامل روش های کتابخانه ای و پیمایشی است،مورد برسی قرار گرفت. کارخانه های سیمان داراب و سیمان استهبان که قلمرو مکانی تحقیق بودند،معرفی شدند،قلمرو زمانی تحقیق نیز در قالب جدولی ارایه شد.روش انتخاب جامع آماری و ابزار گرد آوری داده ها،مباحث عنوان شده دیگری در این فصل هستند ،در پایان نیز،محدودیت ،مشکلات و واژگان کلیدی مربوط به تحقیق بیان شد.

فصل دوم

ادبیات تحقیق

1-2- مقدمه

صاحب نظران علم مدیریت ، دهه 1980 را دهه ی جنبش کیفیت ( با تاکید بر این که برای دست یابی به کیفیت بهتر ، همه کارکنان باید از قدرت فکری خود بهتر استفاده کنند ) دهه 1990 را دهه هندسی مجدد (ااستفاده از فناوری برای بهبود فرایند های کسب و کار و کاهش هزینه ها) و دهه 2000 را دهه مدیریت دانش لقب داده اند (leiteh and Rosen , 2001:39).

همان طور که از تاریخچه فوق پیداست ، مدیریت دانش یکی از موضوعات جدید در حوزه ی مدیریت است که سابقه ان حدود پانزده سال است ، در سال 1991«نوناکا»[8] در مقاله ای به نام « بنگاه تولید کننده دانش »[9] ، سازمان را با ایده ای جدید معرفی کرد. وی با توجه به سرعت فناوری ها و ورود محصولات جدید، سازمانی را موفق دانست که به طور مداوم دانش جدید تولید کند ، ان را به طور گسترده در سازمان منتشر کند و به سرعت در فناوری ها و محصولات جدید جای دهد .

دانش به سرعت در حال تبدیل شدن به مهمترین« مزیت رقابتی پایدار »[10] برای سازمان هاست. نگرش مبتنی بر منبع ، به نگرش مبتنی بر دانش، تبدیل شده است (wig , 2002 :7) و در حال حاضر ،مهمترین متغیر رشد همه جانبه ی سازمان ها و بنگاه های اقتصادی ، دانش است . دانش به معنای مجموعه ای از مهارت ها و توانمندی های انسانی است که با اگاهی از روش های تولید بهتر ، همراه است . چنین برداشتی از دانش در سازمان های کنونی بسیار فراگیر شده است. به همین دلیل ، سازمان ها در پی بهره برداری صحیح و به موقع از منایع دانشی خود و محیط پیرامون خود هستند ، چنین رویکردی مفهوم مدیریت دانش را توسعه داده و نظر بسیاری از مدیران و صاحب نظران را به خود جلب نمود است . بنابراین به کارگیری مدیریت دانش توسط افراد ، سازمان ها و جوامع ، برای بالا بردن کارایی و اثر بخشی ، امری حیاتی و مهم به نظر می رسد به عبارت دیگر کاملا ضروری است که شیوه های جذب دانش از منابع داخلی و خارجی سازمان و چگونگی ذخیره سازی ، تسهیم و به کار گیری دانش، پیشرفت و ارثقاء یابد .

2-2- تعریف و ارتباط داده اطلاعات و د انش

دانش ، یکی از عناوینی است که همیشه مورد بحث دانشمندان بوده است . یکی از دلایل آن وجود واژه های مشابه مانند داده و اطلاعات است ( Diakoukis , etal , 2004:25) ، دانشمندان ، برای ایجاد تمایز بین این سه واژه و تعریف از طریق تفاوت ان با داده و اطلاعات ، تلاش زیادی کرده اند . استنمارک[11] (2002 ) جدولی تهیه کرده است که دران جدول ، تعارف چند تن از نویسندگان در مورد داده ، اطلاعات و دانش امده است .

جدول شماره (1-2): برخی از تعاریف داده ، اطلاعات و دانش

(Stenmark , 2002 :29 )

نویسنده	داده	اطلاعات	دانش
ویگ		واقعیات ساختار یافته برای بیان یک موقعیت یا شرایط خاص	حقایقو اعتقادات،مفاهیم،چشم اندازها،قضاوت ها و انتظارات، متدولوژی ها و دانستن چگونگی
نوناکاو تاکه اوچی		جریان یک پیغام معنی دار	عقاید و تعهداتی که از این پیغام ها تولید می شود.
اسپیک و اسپیچکوت	علائم تفسیر نشد	داده ها به همراه معنی	توانایی درک معنا
داونپورت	مشاهدات ساده	داده های باربط و هدفمند	اطلاعات ارزشمند از ذهن انسان
داونپورت و پروساک	مجموعه ای از واقعیات مجزا	یک پیغام که هدف تغییر ادراک گیرنده را دارد	تجربیات،ارزشها،دیدگاه ها و اطلاعات زمینه ای
کویگلی و دیبونز	متنی که به سوالات،در مورد مشکل خاصی پاسخ نمی دهد	متنی که به سوالات چه کسی ،چه موقع چه چیز و کجا پاسخ می دهد	متنی که به سوالات چرا و چگونه پاسخ می دهد
چو	واقعیات وپیغامها	اطلاعات معنی دار	اعتقادات درست و اثبات شده

با توجه به جدول (1-2) می توان گفت : در تعریف داده تفاوتی وجود ندارد و همه نویسندگان معتقدند داده ها بدون معنی و پردازش نشده هستند . در مورد اطلاعات نیز اختلاف نظر زیادی مشاهده نمی شود و برقراری نوعی رابطه هدفمند بین داده ها و یا سازمان دادن و معنا بخشیدن به انها از ویژگی اطلاعات است . اما هنگامی که به بحث دانش می رسیم ،می بینیم که تعریف های بسیار گسترده ای دارد ( stenmark , 2002 :93).

دانش یک مفهوم و تعریف ساده و مشخص نیست ، افراد مختلف با دیگاه های گوناگون ، سعی در ارایه تعریفی از آن داشته اند. ادبیاتی که امروزه حول مفهوم دانش شکل گرفته است ( چه از بعد دانشگاهی و چه از بعد مدیریتی ) ، نشان دهنده ی این است که دانش نه تنها یک استراتژی (Johannessen , Olaisen & Olsen , 2001) و عامل ایجاد کننده ی مزیت رقابتی (Brichall and Tovstiga , 1999:211) است ، بلکه به عنوان مفهومی مرتبط با یادگیری (Lam , 2000) نوآوری( Lam , 2000) و توسعه محصول (Kreiner , 2002 ) نیز شناخته می شود .

«ویگ» [12]در تعریف دانش ، حقایق، اعتقادات ، مفاهیم ، چشم اندازها ، قضاوت ها ، انتظارات ، متدولوژی ها و دانش چگونگی را از اجزای دانش می داند . نوناکا و تا که اوچی ، دانش را اعتقادی صحیح و قابل تصدیق تعریف می کنند (Nanaka and Takeuchi , 1995:16) ، « اسپک [13]» و « اسپیج کروت »[14] دانش را مرتبط با توانایی می دانند ، « بونس»[15] دانش را چیزی می داند که به سوالات چرا و چگونه پاسخ می دهد .« چو»[16] نیز دانش را عقاید اثبات شده می داند (Stenmark , 2002 :95).

« رونی»[17] در کتاب خود بنام « سیاست های عمومی در اقتصادهای دانش محور »[18] تجربه، ارتباطات آمار ، اختراعات و... ساختار یافته اند : به عنوان مثال می توان انها را در کتاب ها دید یا این که از طریق اینترنت ارسال کرد . دانش ، چیزی بیش از داد ه های ساختار یافته است . دانش ، نتیجه پردازش یا ادراک اطلاعات بوسیله ی ذهن است . دانش ، شامل عقاید و ارزش هایی است که از طریق جمع آوری سازمان یافته و معنی دار اطلاعات از طریق تجربه ، ارتباطات و استنتاج به دست می آید.

( Roony , 2002 :35 ).

«وب»[19] چنین می گوید : « اطلاعات می تواند از طریق انتخاب و تحلیل داده ها ، تولید شود و از طریق انتخاب و ترکیب اطلاعات ، دانش ایجاد می شود و در نهایت ، از طریق دانش ،تصمیمات اتخاذ و اعمال انجام می شود » ( Webb , 1998: 11) . « رابرتز »[20] در مقاله سال 2000 خود ، قبل از ورود به بحث اقتصاد دانش محور ، اطلاعات و دانش را به این شکل تعریف می کند :« اطلاعات ، داده هایی هستند که بوسیله ی الگویی معنی دار مرتب شده اند ، اطلاعات باید به زمینه ای مربوط باشند تا معنی داشته باشند . دانش را نیز استفاده ی کاربردی از اطلاعات تعریف می کنیم : دانش بیش از اطلاعات است ، چون که شامل اگاهی یا فهمی است که از طریق تجربه ، اشنایی یا یادگیری بدست می اید . به هر حال رابطه بین دانش و اطلاعات تعاملی است. تولید دانش به اطلاعات بستگی دارد ، در حالی که جمع اوری اطلاعات مناسب ، نیازمند به کارگیری دانش است (Robert , 2004 :211).

« فوری[21]» تعریف مقابل را برای دانش و اطلاعات ارایه می دهد : «دانش به دارنده خود قدرت و ظرفیت انجام فعالیت های فیزیکی یا فعالیت ذهنی می دهد ، بنابراین منظور ما از دانش ، اساسا یک توانایی ادراکی است از طرف دیگر ،اطلاعات ، داده های ساختار یافته و شکل گرفته شده هستند و تا زمانی که به وسیله کسانی که دارای دانش بوده و نیاز به تعبیر و تفسیر انها دارند ، مورد استفاده قرار نگیرند ، غغیر فعال هستتند (Foray , 2004:211 ).

« برزیلون[22] » و « پومرول[23] » اطلاعات و دانش را چنین تعریف می کنند :«اطلاعات ، داده های ساخت مند ، پرمحتوی و معنا داری هستند که به وسیله ی زبانی خاص ، قابل بیان هستند. اطلاعات معمولا به وسیله موضوع چارچوب پیدا می کنند ، قابل به اشتراک گذاشتن هستند و بلافاصله به وسیله فرد و بر مبنای دانش وی قابل استفاده هستند . در فرایند تخصیص ، اطلاعات تبدیل به دانش می شوند . این فرایند این فرایند، مبتنی بر دانش قبلی و به وسیله اعتقادات و ارزش ها ی فرد شکل می گیرد . دانش ، اطلاعات است که در استدلال فرد وارد می شود و برای استفاده ی فعال در فرایند تصمیم گیری یا در عمل ، اماده است . دانش ، خروجی فرایند یادگیری است . به طور کلی نقش های دانش عبارتند از : 1- تبدیل داده ها به اطلاعات 2- استخراج اطلاعات جدید از اطلاعات فعلی 3- کسب دانش جدید (Berezillon & Pomerol :2000:23).

داده ، اطلاعات و دانش ، علاوه بر این که ، روابط متقابلی دارند ، هر کدام از انها می توانند خودشان را مجددا به وجود اورند (شکل 1-2 ) یعنی می توان داده را مستقیما از داده ، اطلاعات را از اطلاعات و به طور مشابه دانش را از دانش به دست می اورد (Okunoye , 2003 :10).

شکل1-2: هرم داده ، اطلاعات و دانش

برخی محققان معتقدند که دادهه ، اطلاعات و دانش بر روی یک پیوستار قرار دارند ( جدول 2-2) و مدیران باید دیگاه افراد و گروه ها را بر اساس داده ، اطلاعات و دانش انها ، ادغام کنند . در واقع باید توانایی ادغام مواد اولیه دانش و تبدیل ان به دانش مورد نیاز خودشان ، داشته باشند .

جدول شماره (2-2) : پیوستار داده – دانش

(Probst et al . , 2000:1

داده	اطلاعات	دانش
بدون ساختار	-----------------	سازمان یافته
مجزا	-----------------	جداسازی شده (مستند)
مستقل از متن	-----------------	وابسته به متن
کنترل رفتاری پایین	-----------------	کنترل رفتاری بالا
علایم / نشانه ها	----------------	الگوی ادراکی برای عمل
به تنهایی بی اهمیت	-----------------	به تنهایی دارای اهمیت و برتری

3-2- انواع دانش

با توجه به اینکه دانش یک مفهوم انتزاعی و پیچیده است ، برخی صاحب نظران کوشیده اند با ارایه انواع دانش ، این مفهوم را روشن تر سازند.

یه دسته بندی جالب و سه تایی از انواع دانش به این صورت است :

- دانش عمومی یا علمی[24]

- دانش تخصصی صنعت [25]

- دانش سازمانی[26]

دانش عمومی و یا علمی در کتاب های درسی ، مرجع و پایگاه داده های عمومی وجود دارد ، مانند ریاضیات یا مهارت ها ، نگارش و سخنوری . دانش تخصصی صنعت ، یعنی دانش تخصصی یک رشته صنعتی که در بین متخصصین ان صنعت رواج دارد ، مانند دانش طراحی و تولید ادوات الکترونیکی ، دانش سازمانی هم دانشی است که فقط در یک سازمان خاص وجود دارد و تار وپود ان با سازمان عجین شده است (Leonard , 1995 :38) مک لوپ (1962) دانش را به گونه ای دیگر طبقه بندی می کند :

دانش عملی[27] : این دانش که در کار ، تصمیمات و اقدامات افراد موثر است ، دانش حرفه ای ، تجاری ، کاری ، سیاسی و دانش علمی را شامل می شود .

دانش فکری (عقلانی )[28] : کنجکاوی فکری افراد را بر طرف می سازد . این نوع دانش ، بخشی از فرهنگ عمومی است که یادگیری علمی ، انسانی و تعلیم و تربیت ازاد را در بر می گیرد و با درک مسایل موجود و ارزش ها ی فرهنگی به دست می اید .

دانش سرگرمی و گفتگوی معمولی[29]: این نوع دانش ، نقطه مقابل دانش فکری است و کنجکاوی های غیر عقلانی و مطلوب انسانی ، مانند تفریحات زود گذر ، شایعات محلی ، اخبار ، حوادث و جنایت ها ، رمان ها ، داستان ها ، لطیفه ها ، مسابقات و ... را در بر می گیرد .

دانش معنوی[30] : دانش مذهبی انسان است که به شناخت خدا و شیوه های سعادت و رستگاری مربوط است .

دانش ناخواسته[31] : خارج از تمایلات فرد است ، معمولا به شکل تصادفی و بدون هدف به دست می اید.

یکی از رویکردهایی که دانشمندان در دسته بندی انواع دانش به ان توجه زیادی کرده اند ، رویکرد محتوایی است .برای مثال «بوست»[32] در تقسیم بندی خود ، دانش شامل انواع دانش ملکی[33] ، دانش شخصی[34] ، دانش عمومی[35] ، و دانش حسن مشترک[36] می داند ( Boisot , 1995 :91) «چو» بر مبنای کار های وی دانش را به سه بخش آشکار[37] ، ضمنی[38] و فرهنگی[39] تقسیم می کند (Choo , 2000 :11) ، « بلاکر»[40] دانش را به انواع مجسم شده[41] ، جاگرفته شده[42] ، ذهنی شده ، فرهنگی شده[43] و کد گذاری[44] شده طبقه بندی می کند (Blackler , 1995 :73 ) « اسپندر »[45] ، انواع دانش را اشکار ، محتوایی ، فردی و جمعی می داند (Spender , 1998 : 4) .

در دیگاهی دیگر پولانی[46] (1962)/ دانش را به سه دسته دانش صریح ، تلویحی[47] و ضمنی ، طبقه بندی می کند بر ساس طبقه بندی پولانی ، علوی (2000) طبقه بندی زیر ارایه می دهد :

- دانش صریح

- دانش تلویحی

- دانش شخصی

- دانش خود اگاه

- دانش نا خوداگاه

- دانش اجتماعی

- دانش عینی

- دانش عمومی

پولانی در سال 1966 طبقه بندی خود را از دانش ، به دانش ضمنی و صریح محدود می کند «نوناکا » نیز دانش را از دو نظر مورد توجه قرار می دهد ، یکی بعد هستی شناسی دانش است که مرتبط با فردی ،گروهی ، سازمانی یا فراسازمانی بودن آن است و دیگری بعد معرفت شناسی دانش است که مرتبط با ضمنی یا صریح بودن دانش است( Nonaka , 1995 :211).

همان طور که ملاحظه می شود انواع مختلفی از طبقه بندی دانش وجود دارد برخی پژوهشگران با طبقه بندی دانش مخالف هستند و معتقدند به جای طبقه بندی دانش ، می توان ان را بر روی پیوستار نشان داد و انچه اهمیت دارد چگونگی کسب دانش و کسب نتایج مثبت از ان است . به هر حال با توجه به این که تقسیم بندی پولانی از دانش (ضمن و اشکار) بیشتر از همه مورد استقبال واقع شده است و در بساری از متون مدیریت دانش از این تقسیم بندی استفاده میشود ، در ادامه به طور مشروح به تعاریف ارایه شده از دانش ضمنی و صریح پرداخته خواهد شد .

1-3-2- دانش ضمنی و صریح

در بیشتر مقاله های نوشته شده در مورد دانش و مدیریت دانش ، به تعریف دانش ضمنی و صریح پرداخته شده است .اولین کسی که واژه دانش ضمنی را مطرح نمود ، فیلسوف مشهور «پولانی» بود که در مباحث فلسفی دانش ، واژه دانش ضمنی را به کار برد (Polany , 1962 :103) . «نوناکا» نیز در مورد دانش صصریح و ضمنی می گوید:« دانش صریح ، دانشی است که میتواند تحریر شود و به زبان رسمی ، مثل جملات گرامری ، عبارات ریاضی ، شاخص ها و دست نوشته ها در اید دانش صریح می توانند به سادگی به صورت رسمی بین افراد جابجا شود ، اما به تحریر در اوردن و انتقال دانش ضمنی سخت است . وی دو بعد را برای دانش ضمنی بر می شمرد : اول بعد فنی که شامل مهارت ها یا هنر هاست . دوم بعد ذهنی که شامل مدل های ذهنی ، عقاید و الگوهای قیاسی است که شامل درک افراد از جهان پیرامون خود می شود ، وی دانش ضمنی و صریح را نیز قابل تبدیل به یکدیگر می داند (Nonaka , 1995 :113) یکی از نویسندگان ، کل منابع دانش را به کوه یخی تشبیه کرده است که قسمت مشهود آن ، دانش صریح است .این قسمت از دانش به راحتی قابل دست یابی ،شناسایی و به اشتراک گذاری است . قسمت مخفی این کوه همان چیزی است که لفظ دانش ضمنی به آن اطلاق می شود . این تشبیه ، یاد آور سخن مشهوری است که میخائیل پولانی (1962) گفته است :

«ما بیش از ان چیزی که میتوانیم بیان کنیم ، میدانیم»

اگر چه دانش سازمان یافته[48] و صریح ، مهم است ،اما برای کسب برتری در کار ، بایستی به سطوح بالا تری از دانش که ساختار نیافته و ضمنی است ، دست پیدا کرد ، هرچند مدیریت دانش ضمنی به مراتب مشکل تر از دانش صریح است ، اما ارزش آن برای کسب مزیت رقابتی در سازمان بیشتر است (prahaland and amel , 1990 :14) .

پژوهشگران بیشتر بر این عقیده اند که دانش ضمنی تا حد زیادی شخصی[49] (Vincenti , 1990 , 1956 ; eagner and Sternberg , 1985 , Raghuram , 1996 ; Davenport and prusak , (1998 ; Gore and Gore , 1999 ; Konno , 1999 , Smith , 2000; Meso , 2000 ; stenmark , 20001 polany , 1956 ; Vincenti , 1990 ; ; Raghuram , 1996 ; Davenport andGore )انتزاعی[50]Prusak , 1998 ; Gore and Gore 1999 ,; Wanger and Sternberg , 1985 ; Nonaka and و به سختی قابل بیان و توصیف[51] (Konno , 1998 ; Meso and mith , 2000 ; Stenmark , 2001 , Polany , 1998 ; Bpisot , 1995 ; Wanger , 19887 ; Konno , 1998 ; David and Foray , 2000)است ..به همین خاطر،این افراد به مشکل (Gustararsson , 2000 ; Stenmark , 2001 ; Lubit , 2001 Polany , 1966 ; Nonaka and Takuci , 1995 ; Nonaka , and )نیز بودن انتشار دانش ضمنی )Konno , 1998 Bennet and Gabrul , 1999 ; Leonard , 1998 ; Zack , 1999 ; Hdtshouse , 1998 تاکید کرده اند.در ضمن همگی اتفاق نظر دارند که تجربه . یکی از منابع اصلی خلق دانش ضمنی است polany , 1958 ; Nonaka and)Fakeuchi , 1995 , Augier and Vendelo , 1999 ; Wagner and و بالاخره اینکه معتقدند دانش ضمنی عمدتا به کاربرد[52] آن بستگی دارد (Sternberg , 985 ; Noteboom ; Cpehoorn and Zwan , 1992 Agner and Sternber , 1986 ; Cruist and Brien , 1995 ) Arora , 1996 ; Noteboom ; Coehoom ; and Zwan 1992 )

«نیکولز»[53] میگوید ،دانش صریح ،دانشی است که تحریر شده و اغلب به شکل متن ، جدول ، نمودار و .... در آمده است .بین دانش ضمکنی و دانش محتوایی[54] نیز تفاوت قایل شده است .به عقیده وی دانش ضمنی ،دانشی است که قابل کد گذاری نیست ؛امکا د انش محتوایی را دانش قابل کد گذاری می داند که تاکنون کد گذاری نشده است (Nickols , 2001 :37) شکلی که وی در این زمینه پیشنهاد می دهد به صورت زی است :

شروع

آیا کد گذاری شده است؟

آیا میتواند کد گذاری شود؟

محتوایی بله نه

نه نه

ضمنی صریح

شکل شماره(2-2): تقسیم بندی نیکولز از انواع دانش(Nikols , 2001 : 38)

«جانسون»[55] «گریگرسن»[56] دانش ضمنی را دانشی می دانند که نتوان آن را از کسی که حامل آن است (فرد یا سازمان) ،جدا کرد. دانش ضمنی تنها می تواند از طریق به خدمت گرفتن افراد ماهر یا از طریق ادغام سازمان با ساایر سازمان ها کسب شود ،نه می توان آن را منتقل کرد و نه اینکه به عنوان یک شی مجزا در بازار به فروش گذاشت (Janson and Gregersen ,2001 :21) همان طور که ملاحظه گردید ،دانشمندان تعاریف مختلفی را در مورد دانش ارایه کرده اند ، اما در تقسیم ماهیت دانش یا محتوای آن به دانش ضمنی و صریح اتفاق نظر دارند علاوه بر ان ،دانش ضمنی را دانشی می دانند که انتقال و فراگیری آن از یک طرف و توصیف و کدگذاری ان از طرف دیگر ،مشکل است .

4-2- تولید دانش

نوناکا و تاکه اوچی در کتاب معروفشان با عنوان «شرکت دانش آفرین»[57]چهار حالت تبدیل دانش را در مدلی به نام مارپیچ دانش یا «SECL»[58] نشان داده اند که از طریق آن ،فراگردهای چهار گانه تبدیل دانش به طور پویا با هم در تعامل اند (شکل 3-2).به عقیده نوناکا و تاکه اوچی (1995) دانش از تعامل بین دانش صریح و ضمنی تولید می شود و می تواند از ضمنی به ضمنی (جامعه پذیری )،ضمنی به صریح (بیرونی سازی )،صریح به صریح (ترکیب) و صریح ضمنی (درونی سازی) تغییر شکل یابد (Hiscock , 2004 : 110)

شکل شماره (3-2) : مدل مارپیچ دانش

5-2- سطوح دانش :

پروفسور ((سورنیتراادوتا)) سطوح مختلف دانش در سازمان را این گونه معرفی می کند :

سطح فردی : دانشگر ،واحد اصلی ایجاد ،ذخیره و استفاده ازدانش سازمان است ،هر چه وسعت دانشی که توسط تک تک افراد کسب می شود بیشتر باشد ،امکان خلاقیت سازمان افزایش می یابد .آموزش آزاد ،کتابخانه،دانشگاه های سازمتنی و سایر ابتکارات آموزشی ،به رشد دانش فردی کمک می کند .

سطح گروه: شبکه های ،رسمی و غیر رسمی (معمولا غیر عینی هستند)سرمایه های مهم دانش گروهی هستند .گروه های متشکل از کارکنانی که دارای تجربیات مشترک اند ،معمولا مجموعه فزاینده ای از دانش را به وجود می آورند .سیستم های الکترونیک ،مانند ویدئو کنفرانس ها ،بانک های اطلاعاتی ،پست الکترونیک و اینترنت می توانند تخصص های موجود در دنیا را برای مقاصد آموزشی سازمان ها در هم ادغام کنند.

سطح سازمان :کل سازمان می توانند به صورت نهادی نگریسته شود که شبکه های دانش را انسجام می بخشد .دانش سازمانی در بر کیرنده هر دو سطح دانش فردی و گروهی است .برای دستیابی به دانش سازمانی می توان از پایگاه دانش و بانک های اطلاعاتی استفاده کرد.هر چه دانش متخصصین و کارکنان بیشتر باشد ،دانش سازمانی غنی تر خواهد بود .به این دلیل که دانش سازمانی ،دانش افراد متفائت با تخصص مشابه را طبقه بندی نموده و سبب ایجاد پایگاه های دانش می گردد.

6-2-شاخص های دانش

با توجه به مباحث مطرح شده ،می توان شاخص های اصلی دانش را که مرتبط با ماهیت یا محتوای ان است ،استخراج کرد .دانش ،سیستمی با خواص زیر است :

1-دانش دارای مکان است .این مربوط به بعد هستی شناسی دانش است که «نوناکا »(1995) مطرح نموده است . دانش می تواند در اختیار یک فرد باشد و یا اینکه بخش های مختلف ان در اختیار افراد مختلف باشد که در مجموع تشکیل یه دانش را بدهد .نکته ای که در مورد تقسیم بندی «نوناکا» به بعد هستی شناسی(فردی یا اجتماعی دانش) و معرفت شناسی (آشکار و ضمنی بودن دانش ) وجود دارد ، این است که وی این دو بعد را مستقل ازیکدیگر می داند ،در حالی که این دو بعد با هم رابطه دارند .دانش میتواند تماما درون یک فرد باشد (مثل شنا کردن) یا این که در میان عده ای از افراد قرار داشته باشد (دانش یک تیم فوتبال )،به طوری که اجزای ان ،درون افراد توزیع شده باشد و روابط میان افراد نیز همان روابط میان اجزاء دانش باشد ،این مسئله باعث میشود که شبکه دانش بسیار گسترده تر و کد گذاری آن پیچیده تر شود .به همین ترتیب با حرکت به سوی سازمان و سیستم های فرا سازمانی ،کد گذاری دانش مشکل تر می شود. هنگامی که شما می خواهید دانش فرآیند عملیات یک سازمان را استخراج کنید ،باید از تک تک فعالیت ها ،فرآیند ها،رویه ها،خصوصیات فردی انسان های درون سازمان ،فرهنگ سازمانی ،سیستم مدیریت و کنترل ، سیاست های سازمان ، رابطه بین بخش های مختلف و بسیاری از مسایل دیگر آگاه باشد . البته در صورت آگاهی ، کنار هم قرار دادن و فهم آنها به صورت کاربردی غیر ممکن است. در این مورد چیزی که م

مقاله مدیریت دانش

مطالب مشابه :

جزوه آموزشی درس تجزیه و تحلیل سیستم ها

جزوه درس مبانی مهندسی نرم افزار

جلسه پنجم ( اصول برنامه ریزی شبکه)

مقاله مدیریت دانش

معرفي نرم افزارهای مديريت پروژه

خلاصه سوالات و جواب های درس بودجه

ابزارهای سیستم

معرفی مدیریت پروژه های IT

مدیریت پروژه های فناوری اطلاعات