آشنایی با رشته های مختلف صنایع دستی ایران

صنایع دستی را در یک تعریف ساده و در عین حال گویا می توان چنین توضیح داد: صنایع دستی هم حالت کارگاهی و هم خانگی و قابلیت استقرار در شهر و روستا را دارد و بدون نیاز به تکنولوژی پیشرفته بیشتر متکی به تخصص های بومی و سنتی است و قسمت اعظم مواد اولیه مورد مصرف آن از داخل کشور قابل تهیه و تأمین است، صنایع دستی دارای ویژگی های هنری و مصرفی به طور توأمان بوده و علاوه بر داشتن جنبه های مصرفی قوی، برخوردار از بینش، ذوق، اندیشه و فرهنگ تولید کننده نیز هست و در مجموع می توان آن را یک هنر – صنعت نامید.

هنرهای سنتی و صنایع دستی از دیرباز و پیش از صنعتی شدن زندگی بشر، به بسیاری از نیازهای زندگی انسان پاسخ می گفتند و زیستن را برای او تسهیل می کردند. در گذشته های نه چندان دور سفالگری و ظروف سفالی پاسخگوی نیاز بسیاری از مردم کشور ما به ظروف خانگی را پاسخ می گفت و یا تا اواسط دوره صفوی و پیش از آنکه دفاتر بازگانی انگلیسی و هلندی در ایران فعالیت خود را آغاز کنند و واردات انواع پارچه را متداول سازند، پوشاک مردم ما از پارچه های محصول کارگاه های کاشان و یزد، تهیه و دوخته می شد، ولی رفته رفته با صنعتی شدن زندگی، پارچه هایی نظیر ترمه و ابریشم و مخمل، به فراموشی سپرده شد و پته کرمان و مخمل کاشان را دیگر تنها در صندوق های مادربزرگ ها می شد یافت.

صنایع دستی چنان که گفته شد بخشی از صنایع اولیه است و چون دیگر صنایع می تواند دارای اثرات بسیار مثبت اقتصادی واجتماعی باشد از جمله:

نقش صنایع دستی در بالا بردن سطح اشتغال -

-نقش صنایع دستی در ازدیاد درآمد سرانه

-نقش صنایع دستی در تولید ملی

-نقش صنایع دستی در توسعه گردشگری و مبادلات فرهنگی

-نقش صنایع دستی در توسعه صادرات.

هم اکنون بر اساس گزارش سازمان صنایع دستی 253 شاخه هنرهای سنتی و صنایع دستی در کشور به ثبت رسیده است که از نظر میزان فعالیت به شاخه های زیر تقسیم می شود:

الف- رشته های در حال تولید و فعال صنایع دستی(شامل217 رشته)

ب- رشته های کم رونق صنایع دستی(شامل 11 رشته)

ج- رشته های منسوخ شده صنایع دستی(شامل 26 رشته)

.........................................................................................................................................

الف: رشته های در حال تولید و فعال شامل :

- تراش شیشه- شیشه گری فوتی قالبی- معرق شیشه- نقاشی روی شیشه- هم جوشی شیشه (فیوزگلاسی)- ابریشم بافیاحرامی بافی- انواع پارچه های سنتی- بافتنی های سنتی- پلاس- پن بافی (نوار بافی)- جاجیم بافی (ماشته، موج بافی)جیم بافی- چادر شب بافی- چپری- چفیه بافی- چنته- حمام سری- زری سری- ساچیم بافی- سجاده بافی- سرانداز بافی- سیاه چادر بافی- شعر بافی- شک بافی- شمه بافی- فرت بافی- قراقی- قلاب بافی- گزی بافی- گلیمچه (متکازین)- متقال- مداخله بافی- وریس بافی- جل اسب- خورجین بافی- زیلو- قالی گل برجسته- قالیبافی - گبه بافی- گلیم دورو- گلیم گل برجسته- گلیم یک رو - گلیم مسند- مفرش- البسه محلی- باشلق- برقع- پوشین دوزی- چوغا- عروسک محلی- گیوه بافی- گیوه دوزی- چاپ قلمکار- چاپ کلاقه ای (باتیک) - قلمکار نقاشی- نقاشی روی ابریشم- تسمه دوزی- تفرشی دوزی- توربافی با سوزن- تور دوزی- چشمه دوزی- چهل تکه دوزی (خاتمی دوزی)- حاشیه دوزی- خامه دوزی- خامه دوزی سیستان- خوس دوزی- درویش دوزی- دکمه دوزی- دور دوزی- ده یک دوزی- زرک دوزی- زغره دوزی- زمینه دوزی- زنار دوزی- ژور دوزی- ستاره دوزی- سجاف دوزی- سرافی دوزی- سرمه دوزی- سکه دوزی- سنگ دوزی- سوزن دوزی- سوزن دوزی بلوچ- سیاه دوزی ترکمن- شرابه دوزی- شمسه دوزی- صدف دوزی- ظریف دوزی- فتیله دوزی- قلاب دوزی رشت- قیطان دوزی- کتیبه دوزی- کردی دوزی- کم دوزی- گبر دوزی (زرتشتی دوزی) -گلابتون دوزی(بندرعباسی) - گلدوزی اصفهان- گندمی دوزی- سمانه زنبور دوزی- سمایه دوزی- لچک دوزی- لمه دوزی- مخمل دوزی- مرصع دوزی- مروارید دوزی- مشبک دوزی- مضاعف دوزی- مغزی دوزی- ملیله دوزی- ممقان دوزی- منجوق بافی با سوزن- منجوق دوزی- منگوله دوزی- نقره دوزی- نقش دوزی- یراق دوزی- قلاب دوزی اصفهان- نوار دوزی- آجیده دوزی- آویز دوزی- آینه دوزی- ابریشم خام دوزی- ابریشم دوزی نقش زری- اشرفی دوزی- اشک دوزی- ایلگه دوزی (برودری دوزی)- بادبزن بمپور- بادله دوزی- بخارا دوزی- برجسته دوزی- بلیش دوزی (قزاق دوزی)- بندری دوزی- پنه دوزی (سلسله دوزی)- پریوار دوزی- پولک دوزی- پیله دوزی- تخمک دوزی- خرمهر سازی- سفال با نقاشی رو لعابی- سفال با نقاشی زیر لعابی- سفال لعاب دار (سرامیک)- سفالگری- کاشی معرق- کاشی معقلی- کاشی هفت رنگ- چارق – چموش- سراجی- نقاشی روی چرم- افزار فلزی- جُنده کاری- چاقو سازی- چلنگری- حکاکی روی فلز- دواتگری- ریخته گری- زرگری (طلا سازی)- زیور آلات محلی- ضریح سازی- علامت سازی- قلمزنی- کوفته گری- گرگور بافی- مسگری- مشبک کاری روی فلز- ملیله سازی-مینای پنجره ای (مشبک)- مینای خانه بندی- مینای مرصع- مینای نقاشی- آجر کاری- آینه کاری- کاربندی- کاشی کاری (سنتی)- گچبری- نقاشی سنتی دیواری- بامبو بافی- چیق بافی- حجم بافی چوبی- حصیر بافی (بوریا بافی)- خاتم- خراطی- سازهای سنتی- سوخت روی چوب- کپوربافی- کنده کاری روی چوب- گره چینی-معرق - مروار بافی (ارغوان بافی)- مشبک چوب- معرق چوب- معرق منبت- منبت - نازک کاری- نقاشی روی چوب- صنایع دستی دریایی- نقاشی روی صدف- تراش سنگهای قیمتی و نیم قیمتی- حجری (سنگ تراشی)- حکاکی روی سنگ- خراطی سنگ- فیروزه کوبی- مجسمه سازی با سنگ- مرصع سنگ- مشبک سنگ- معرق سنگ- موزائیک کاری سنگ- تذهیب - تشعیر- جلد سازی- خوشنویسی - طراحی سنتی- کاغذ سازی دستی-نگارگری (مینیاتور) - تن پوش نمدی (کپنک)- زیرانداز نمدی- کلاه نمدی

ب- رشته های کم رونق صنایع دستی

- دارایی بافی(ایکات)- عبابافی،- کاشی مینایی،- حکاکی روی چرم،- نقش اندازی ضربی،- ورشو سازی،- قواره بری،- پاپیه ماشه،- نقاشی گل و مرغ،- نقاشی لاکی،- زری بافی.

ج- رشته های منسوخ شده صنایع دستی

- ارمک بافی- اهرامی- برک بافی- پتوبافی- پرده بافی- ترمه بافی- حوله بافی- شال بافی- عریض بافی- قناویز- کرباس بافی

-( مخمل بافی (مخمل گل برجسته)- نمکدان بافی-گره خورد (دندانی- کاشی زرین فام- سوخت روی چرم- معرق چرم- اسلحه سازی- قفل سازی- آهک بری- ارسی سازی- زمود گری- چاپ سنگی روی کاغذ- صحافی سنتی- قطاعی (کاغذبری)- نقاشی قهوه خانه ای

اطلاعات دریافت شده از بخش تحقیق و توسعه راهبردی سازمان صنایع دستی

آشنایی با رشته های مختلف صنایع دستی ایران

مطالب مشابه :

لباس شب مشکی سنگ دوزی شده جدید

آشنایی با رشته های مختلف صنایع دستی ایران

مدل لباس مجلسی سنگ دوزی شده

مدل لباس عروسهای دنباله دار و حاشیه دوزی شده

لباس شب سنگ دوزی

آموزش سرمه دوزی حروف روی ترمه

آموزش سرمه دوزی روی ترمه

هنرتکه دوزی