مسجد جامع اردستان
بنا دارای دو تاریخ احداث است؛ یکی ۵۵۳ هجری قمری که در انتهای کتیبة بزرگ شبستان گنبدی آمده و دیگری ۵۵۵ هجری قمری که در ایوان جنوبی شبستان ثبت شدهاست و به ظاهر چنین مینماید که شبستان و ایوان همزمان ساخته شدهاند، حال آن که چنین نیست. واقعیّت این است که حدود سال ۵۵۳ هجری قمری، هنگامی که مسجد اوّلیّه را به صورت مسجدی چهار ایوانه درآوردند و شبستان گنبدی را تبدیل به نمازخانة مسجد کردند، این شبستان را با کاشیهایی نظیر کاشیهای بناهای جدید پوشاندند. [۲].
موقعیت جغرافیائی: از جنوب به آب انبار‚ از مغرب به معبر باغ، از شمال به معبر باغ و از غرب به حمام عمومی و کاروانسرا
مسجد جامع اردستان به سبک مسجد جامع اصفهان (شیوه رازی) بنا شده واکنون مسجدی چهارایوانی است. این مسجد ورودیهای متعددی دارد. ورودی اصلی که دالان طویلی است‚ در گوشة جنوب غربی مسجد قراردارد که ازیک سو به محلة فهره‚ واز سوی دیگر به دشت محال راه دارد. نمای این ورودی از یک قوس ‚ دو طاق نمای محرابی شکل ‚دولچکی ‚دونیم ستون آجری ‚دو قاب تزیینی ودو سکوی آجری تشکیل شدهاست.
در قسمت شمالی مسجددوورودی قرارگرفته ‚یکی به مدرسة علمیه متصل است و دیگری به فاصلة اندکی‚ گذر شمالی را به داخل مسجد مرتبط میکند. این ورودیهای متعدد عامل ارتباط فضاهای اطراف با مسجدند.
مسجد جامع اردستان از ۴ ایوان یا صفه تشکیل شده که بشرح زیر است:
صفه صاحب الزمانصفه جنوبی که شامل ایوان وگنبد خانه میباشد به صفه صاحب الزمان مشهور بوده واز قدیمیترین قسمتهای مسجد میباشد گنبد این صفه روی ساختمان مربعی شکلی که توسط گوشوارهها به ۸ ضلعی و۱۶ ضلعی تبدیل شدهاست وزمینه دایره شکلی را که گنبد برروی آن سوار شده مهیا گردیده ‚ وضع طاق بندی وآجر کاری زیر گنبد از شاهکارهای هنری وفوق العاده مهم دوران سلجوقی ومتعلق به اواخر قرن پنجم ه. ق میباشد. در گنبد خانه مسجد کتیبههای زیبا به خط ثلث در طاقهای قوسی واطراف شبستان به چشم میخورد که در نگاه اول استنباط میگردد که فرد خیری به نام محمود اصفهانی معروف به غازی در سال ۵۵۱ ه. ق آن را تعمیر نمودهاست
ایوان شمالیاین ایوان که به صفحه صفا معروف است در دوران پادشاهی شاه طهماسب صفوی وبه سعی و کوشش و توسط معمار استاد حیدر علی بن ذوالفقار اردستانی از معماران زبردست قرن دهم هجری تکمیل گردیدهاست.
ایوان شرقیاین ایوان به صفه امام حسین ویا صفه امیر جمله معروف میباشد که در قرن یازدهم ه. ق به اهتمام میر محمد سعید ملقب به امیر جمله المک ارسادات عظام حسینی اردستان احداث شده وموقوفهای بر آن مقرر داشته وبرروی دری که یک لنگه از آن موجود است این شعر زیبا حک شدهاست.
ساخت رکن این مسجد به صفا.................. جمله الملک آن سعید لقا
ایوان غربیاین ایوان به صفه امام حسن مجتبی (ع) ویا حکیم الملک معروف است در این صفه کتیبهای به خط نستعلیق وجود دارد که قسمتهائی از آن خراب شده‚ در سقف این ایوان نقاشیها وآیات قرآنی به طرز زیبائی نقش بسته ودر بالای آن منارهای قرار دارد. ومیتوان از ساکنین محترم آن اهالی آقای طالبی را نام برد که نقش اساسی در تعمیرات و حفظ این منبع ارزشمند ایرانی دارند.
پانویس
↑ سبکشناسی معماری ایرانی. محمد کریم پیرنیا. نشر معمار. ۱۳۸۳. ص۱۵۷ ↑ شهبازی شیران (دکتر حبیب)، ۱۳۸۶: ۲۱منابع
شهبازی شیران، دکتر حبیب (۱۳۸۴). آثار مهم و برجستة ساختمانی و ویژگیها و دستاوردهای معماری و تزیینی تمدّن اسلامی ایران در دورة سلجوقیان و ایلخانیان. دانشگاه محقّق اردبیلی، اردبیل.مطالب مشابه :
مسجد جامع اردستان
نمای ایوان و گنبد خانه صفوی وبه سعی و کوشش و توسط معمار استاد حیدر علی بن ذوالفقار
خانه بروجردی ها
معمار این خانه یکی از نوابغ معماری کاشان و در دو جانب ایوان و تالار طنبی راهروهای
گنبد در معماری ایران
خانه معمار آنجا که مثلاً نقطه پرگار باشد دکهٔ انباشته برآورده است و نام آن ایوان کرده
مسجد تاریخانهی دامغان
خانه معمار - مسجد تاریخانهی دامغان - ۴٫ ساخت ایوان ۰پلان ایوان مربع شکل میباشد)
مسجد جامع ساوه
به قرن ششم است، ایوان غربی در روبه روی گنبد خانه قرار داشته و مردم خانه معمار.
مسجد جامع اردستان
صفه جنوبی که شامل ایوان وگنبد خانه میباشد به صفه صاحب الزمان مشهور فروش سی دی خانه معمار.
برچسب :
ایوان خانه معمار