آذربایجان شرقی

آذربايجان شرقی

موقعیت : شمال غربی فلات ایران

مجاورت :

شمال : کشورهای آذربایجان ، ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان جنوب : زنجان و آذربایجان غربی شرق : استان اردبیل غرب : آذربایجان غربی

آب و هوا : سرد و خشک

وسعــــت : 45460 کیلومتر

جمعـیــت : 3,587,976 نفر

تقسیمات : 19 شهرستان ، 42 شهر ، ۳۸ بخش ، ۱۳۳ دهستان و ۳۱۴۹ آبادی

مرکز استان تبریز

شهرستانها:

شهرها:

موقعیت جغرافیایی :

استان‌ آذربایجان‌ شرقی‌ با 45481 کیلومتر مربع‌ وسعت‌ در گوشه‌ شمال‌ غربی‌ ایران‌ قرار دارد. براساس‌ آخرین‌ تقسیمات‌ سیاسی‌ و اداری‌ شهرستانهای‌ استان‌ آذربایجان‌ شرقی‌ عبارت‌اند از : آذرشهر ، اسکو ، اهر ، بستان‌آباد ، بناب ، تبریز ، جلفا ، چاراویماق ، سراب ، شبستر ، عجب‌شیر ، کلیبر ، مراغه ، مرند ، ملکان ، میانه ، ورزقان ، هریس و هشترود. شهر تاریخی‌ تبریز ، مرکز سیاسی‌ - اداری‌ و تجاری‌ استان‌ می‌باشد. این‌ استان‌ با جمهوری‌های‌ آذربایجان ، ارمنستان‌ و نخجوان‌ مرز مشترک‌ دارد. شهر مرزی‌ جلفا از طریق‌ خط‌ آهن‌ نخجوان‌ ، ایروان‌ و تفلیس‌ به‌ جمهوری‌ اکراین‌ و بنادر دریای‌ سیاه ‌وصل‌ می‌شود. استان‌ آذربایجان‌ شرقی‌ از طریق‌ شبکه‌ راههای‌ گسترده‌ زمینی‌ و هوایی‌ با سراسر ایران‌ و بیشتر کشورهای‌ جهان‌ مرتبط‌ است‌.

این‌ استان‌ در سال 1375 حدود 3,325,671 هزار نفر جمعیت‌ داشت‌ که 60/28 درصد آن‌ شهرنشین‌ و 39/72 درصد آن‌ روستانشین‌ و عشایر بوده‌اند. شهر تبریز با بیش‌ از یک‌ میلیون‌ و یکصد و هفتاد هزار نفرجمعیت‌ یکی‌ از پرجمعیت ‌ترین‌ شهرهای‌ ایران‌ و استان‌ آذربایجان‌ شرقی‌ است‌.

استان‌ آذربایجان‌ شرقی‌ ویژگی‌های‌ زمین‌ شناختی‌ و توپوگرافیکی‌ جالب‌ توجهی‌ دارد. قله‌ سهند با 3722 متر بلند ترین‌ نقطه‌ آن‌ است‌ در جنوب‌ تبریز واقع‌ شده‌ است‌. پست‌ ترین ناحیه‌ استان‌ نیز با 1220 متر در حوالی ‌دریاچه‌ ارومیه‌ قرار دارد. ارتفاعات‌ این‌ استان‌ در سه‌ ناحیه‌ شمالی‌ ( کوههای‌ قره‌ داغ‌ ) ، مرکزی‌ ( سهند و بزقوش‌ ) وکوههای‌ جنوبی‌ ( قافلانکوه‌ ) کشیده‌ شده‌اند.

آب‌ و هوا:

آب‌ و هوای‌ استان‌ آذربایجان‌ شرقی‌ بطور کلی‌ سرد و خشک‌ است‌. موقعیت‌ جغرافیایی‌ وفضای ‌کوهستانی‌ از عوامل‌ برودت‌ و سردی‌ در نواحی‌ کوهستانی‌ ، اثرات‌ ملایم‌ کننده‌ بخارهای‌ دریای‌ خزر و ارتفاع‌ اندک‌ از عوامل‌ اعتدال‌ آب‌ و هوای‌ درنواحی‌ پست‌ است‌.

متوسط‌ درجه‌ حرارت‌ از 8/9 درجه‌ در تبریز تا 20/2 درجه‌ سانتیگراد در مراغه‌ متغیر است‌. میانگین‌ حداقل ‌درجه‌ حرارت‌ در زمستان‌ها به 1 - درجه‌ سانتیگراد می‌رسد و با توجه‌ به‌ تغییرات‌ هوا و درجه‌ حرارت‌ ، بهترین ‌فصل‌ و ایام‌ مسافرت‌ به‌ استان‌ آذربایجان‌ شرقی‌ ، بهار و تابستان‌ است.

تاریخ و فرهنگ:

استان‌ آذربایجان‌ شرقی بخشی از سرزمین کهنسال‌ ایران‌ است‌ که‌ در زمان‌ تسلط‌ اسکندر مقدونیبر ایران‌ ( سال 331 پیش‌ از میلاد ) سردار آن‌ به‌ نام‌ آتورپات‌ که‌ شهربان‌ ماد کوچک‌ بود ، دراین‌ سرزمین‌ قیام‌ کرد و قسمتی از ماد کوچک‌ را که‌ همان‌ آذربایجان‌ است‌ ، متصرف‌ شد. از آن‌ پس‌ این‌ منطقه‌ آتورپاتکان‌ نامیده‌ شد. این ‌منطقه‌ سپس‌ به ‌اسامی مختلف‌ از قبیل‌ آذرآبادگان‌ ، آذربادگان‌ و آذربایجان‌ نامیده‌ شده‌ است‌. اکثر مورخین‌ اسلامی آذربایجان‌ را محل‌ ولادت‌ زرتشت‌ دانسته‌ و تولد او را به‌ منطقه‌ ارومیه‌ و شهر کنزک‌ در حدود دریاچه‌ چیچست ‌( ارومیه‌ ) نسبت‌ داده‌اند این‌ استان‌ در طول‌ بیش‌ از هزاران‌ سال‌ شاهد حوادث‌ بیشمار تاریخی ، سیاسی واجتماعی بوده‌ و طی همین‌ دوره‌ جلوه‌های ویژه‌ای از تمدن‌کهنسال‌ را پدید آورده‌ که‌ امروزه‌ برای جهانگردان ‌بسیار جالب‌ توجه‌ است‌.

استان‌ آذربایجان‌ شرقی از نظر فرهنگی نیز یکی از مناطق‌ ویژه‌ ایران‌ است‌ که‌ مجموعه‌ای از سنن‌ دیرین‌ وباستانی را پدید آورده‌ است‌. عمده ‌ترین‌ ویژگی فرهنگ‌ مردم‌ آذربایجان‌ زبان‌ و فولکلور آن‌ است‌ که‌ به‌ نحوی با مراسم‌ و سنن‌ برجسته‌ مردم‌ درآمیخته‌ است‌. زبان‌ مردم‌ این‌ استان‌ ترکی آذری است‌. این‌ زبان‌ در آذربایجان‌ ایران‌ و آن‌ سوی ارس‌ و سایر نقاط‌ ترک‌ زبان‌ ایران‌ - به‌ جز ترکمانان‌ - از قرن‌ها پیش‌زبان‌ گفتگوی مردم‌ آذری زبان‌ بوده ‌است‌.

این‌ استان‌ مهد دانشمندان‌ ، عرفا ، شعرا و مشاهیر زیادی همچون‌ مولانا بابا مزید ، خواجه‌ عبدالرحیم‌ اژآبادی ، شیخ‌ حسن‌ بلغاری ، عبدالقادر نخجوانی ، مولانا احمد هراتی ، همام‌ تبریزی ، خاقانی شیروانی ، اسدی طوسی ، ابوالعلاء فلکی ، ظهیر الدین‌ فاریابی ، انوری ابیوردی ، قطران‌ تبریزی ، شیخ‌ محمد خیابانی ، ستارخان‌ و باقرخان‌ و ... بوده‌ است‌ و از مشاهیر متأخر آن‌ میتوان‌ از استاد محمد حسین‌شهریار چهره‌ تابناک‌ شعر و ادب‌ ایران‌ وآذربایجان‌ یاد کرد.

مکان های دیدنی و تاریخی

استان آذربایجان شرقی دارای مکان های دیدنی و تاریخی با ارزش جهانگردی زیادی است. وضعیت زمین شناسی و توپوگرافی منطقه باعث ایجاد کوهستان های آتشفشانی سهند و سبلان ، غارها ، دره ها ، دشت ها ، گردنه های متعدد با چشماندازهای زیبا و ارتفاعاتی چون کیامکی ، بزغوش و . . . شده است. چشمه های آب معدنی رودخانه ها ، آبشارها ، دریاچه ها ، تالاب ها ، جزایر ، بنادر و سدها در شهرستان های مختلف استان از جمله جاذبه های طبیعی به شمار می آیند. سابقه کهن فرهنگی و تاریخی استان باعث ایجاد اماکن تاریخی و فرهنگی بسیاری در منطقه شده است. مسجد کبود یکی از مسجدهای قدیمی استان است که همه آن ها از مکان های تاریخی و دیدنی به شمار می روند. دیگر بناهای دیدنی استان عبارتند از : ساختمان امام زاده ها ، کلیساها ، بقعه ها ، خانقاه ها ، خانه ها ، عمارت های قدیمی مانند عمارت ائل گلی ، خانه مشروطیت ، بازارها ، راسته ها ، تیمچه ها که اغلب در سفرنامه سیاحان از آن ها نام برده شده است ، تپه های باستانی که قدمت برخی از آن ها به هزاره های پیش از میلاد می رسد ، شهرها و دهستانهای تاریخی و قدیمی مانند روستای کندوان ، قلعه های تاریخی مانند قلعه بابک ، پل های تاریخی ، گورستان های قدیمی ، قبور شعرا ، عرفا و سیاست مداران که تمامی آن ها جزو مناطق دیدنی استان به شمار می آیند. این جاذبه های طبیعی و تاریخی در تمام شهرستانهای استان آذربایجان شرقی پراکنده هستند و مجموع آن ها جذابیت خاصی به این استان بخشیده است.

صنایع و معادن

صنایع استان آذربایجان شرقی به دو دسته صنعتی وسنتی تقسیم می شود. این استان به لحاظ ساختار اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی ، یکی از کانون های مهم صنایع دستی ایران به شمار می آید. آذربایجان شرقی یکی از قطب های مهم صنعتی کشور است و استقرار صنایع بزرگی چون ماشین سازی و تراکتور سازی سبب شده است که این کانون مهم از اهمیت ویژه ای برخوردار شود. تعداد زیادی کارخانه های ماشین سازی در انواع مختلف ، پارچه بافی, نساجی و وجود پالایشگاه تبریز به رونق صنایع این منطقه کمک شایانی کرده اند. در مناطق شهری استان؛ با وجود توسعه صنعتی ، بخش خدمات نسبت به سایر بخش ها از رونق بیشتری برخوردار است و در مناطق روستایی استان؛ وجه غالب با بخش کشاورزی و صنایع دستی است. آذربایجان شرقی هم چنین دارای معادن متعددی است که از آن جمله می توان به معادن شن و ماسه ، سنگ های ساختمانی و تزیینی ، نمک ، خاک نسوز ، پوکه ، کائولن ، زعال سنگ ، دیاتومیت و پولیت اشاره کرد.

کشاورزی و دام داری

شرایط آب و هوایی ، ویژه گی های خاک و فراوانی آبآذربایجان شرقی را به منطقه ای مناسب و مستعد برای کشاورزی و زراعت تبدیل کرده است. در این سرزمین وسیع ، محصولاتی نظیر گندم ، جو ، برنج ، حبوبات ، سبزی جات ، صیفی جات ، نباتات صنعتی ، محصولات علوفه ای ، انواع محصولات باغی ، پیاز ، سیب زمینی و خشک بار به دست می آید که برخی از آن ها به خارج از منطقه و کشور نیز صادر می شود. شرایط طبیعی و اقلیمی خاص استان و وجود مراتع نسبتا غنی و چمن زارهای سرسبز و خرم ، موقعیت مناسبی برای پرورش زنبور عسل و دام پروری فراهم کرده است. از این رو ، این استان یکی از مناطق مستعد دام پروری ایران نیز به شمار می رود. از سوی دیگر ، فعالیت دام داری عشایر منطقه نیز اهمیت و موقعیت اقتصاد دامی استان را دو چندان ساخته است. علاوه بر دام داری سنتی ، دام داری نیمه صنعتی نیز که بیش تر در اطراف شهرهای بزرگ ، با استفاده از دام های اصیل دایر شده ، از اهمیت خاص در زمینه تولید شیر برخوردار است. پرورش طیور نیز به شکل گسترده ای به سه روش صنعتی ، نیمه صنعتی و سنتی انجام می شود.

آثار تاريخی

برج آتش نشانی - تبریز‌

قلعه بابک - کلیبر

عمارت‌ ائل‌ گؤلی‌ - تبریز

کاروانسرای صفوی جمال آباد - میانه‌

گنبد کبود - مراغه‌

حمام‌ کردشت - کلیبر‌

قلعه‌ کردشت‌ - کلیبر

خانه مشروطیت - تبریز‌

آرامگاه‌ اوحدی‌مراغه‌ای‌ - مراغه‌

قلعه‌ قهقهه‌ - کلیبر

آرامگاه‌ شیخ‌ محمودشبستری‌ - شبستر

کاخ‌ شهرداری‌ - تبریز

مقبره الشعرا-تبریز

گنبد سرخ‌ - مراغه‌

بازار تبریز – تبریز

قلعه پشتاب – هوراند

قلعه قدیمی هوراند

اماکن مذهبی

مسجد ارک‌ - تبریز‌

مسجد کبود ( گؤی‌ مسجد ) - تبریز

مسجد جامع‌ مرند - مرند

کلیسای‌ سنت‌استپانوس‌ - جلفا

مسجد جامع‌ ( جمعه‌ مسجد ) تبریز - تبریز‌

مسجد جامع‌ تسوج‌ - شبستر

جاذبه های طبیعی

دریاچه‌ ائل‌ گؤلی‌ - تبریز

دریاچه ارومیه

کوه سهند

فرهنگی و هنری

موزه آذربایجان - تبریز

صنایع دستی

روستای کندوان - تبریز‌

لزگی ، ‌رقص‌ محلی‌ آذربایجان

مسیرهای گردشگری عمومی کشور

استان آذربایجان شرقی

ردیف	مبدا	مقصد	مسير سفر	فهرست جاذبه ها
1	تبریز	بندر شرفخانه	تبریز - صوفیان - شبستر - شرفخانه	مقبره شیخ محمود شبستری - بندر شرفخانه (دریاچه ارومیه)
2	تبریز	کلیبر	تبریز - اهر - کلیبر	کاروانسرای گویجه بل - سدستارخان - مقبره شیخ شهاب الدین اهری - قلعه بابک - جنگلهای ارسباران
3	تبریز	جلفا	تبریز - مرند - اشتبین - جلفا	کاروانسرای پیام - پیست اسکی و منطقه سیاحتی دهکده پیام - مسجد جامع مرند - کلیسای سنت استپانوس - آسیاب خرابه - مجموعه تمام کردشت - روستای اشتبین
4	تبریز	مراغه	تبریز - آذرشهر - عجب شیر - بناب - مراغه	معبد مهر آذرشهر - بندر رحمانلو - مسجد مهرآباد - آثار تاریخی مراغه - قلعه جام
5	تبریز	کندوان	تبریز - اسکو - کندوان	باغات اسکو - روستای سیاحتی صخره ای کندوان - ارشد چمنی - قلعه سلطان
6	تبریز	سهند	تبریز - سعیدآباد - ایرانق - سهند	پیست اسکی سهند - تالاب قوری گل - قلعه کمال
7	تبریز	ورزقان	تبریز - خواجه - سرند - ورزقان	چیچکلو - هفت چشمه - گل آخور - سد زرآباد
8	تبریز	هوراند	تبریز - اهر - هوراند	قلعه پشتاب- هوراند – باغات علی اباد هوراند – قلعه هوراند – ارتفاعات روستای نیق محمد آباد و تازه کند (جنگل انبوه ) هوراند – ییلاق هشته سر هوراند- جنگل تنباکلوق هوراند – جنگل فندقلوی هوراند- آب گرم متعلق - قلعه قهقهه - بازار قدیمی اهر
9	تبریز	هشترود	تبریز - بستان آباد - قره چمن - هشترود	آبگرم بستان آباد - قلعه ضحاک - غار آغ بولاق - تالاب های یانیق گلی و زولبین گلی
10	تبریز	سراب	تبریز - بستان آباد - سراب	مسجد جامع سراب - موزه عشایر - آبگرم اسب فروشان - قله بزقوش - سنگ نوشته رازلیق

آذربایجان شرقی

مطالب مشابه :

تفنگ پرقدرت دیانا مدل مگنوم 350 کلاسیک

تفنگ بادی دیانا