کنترل حشرات و جوندگان

بهداشت و ايمني کار

فني و حرفه اي (رشته صنايع غذايي)

فصل هفتم

1- دو گروه مهم حشرات و جوندگان مرتبط با مواد غذايي را نام ببريد؟

- حشرات و جوندگان محيطي و خانگي

- حشرات و جوندگان انباري

2- راههاي نفوذ و محل هاي تکثير حشرات در محيط کار را نام ببريد؟

- تمام مواد اوليه اي که وارد کارخانه ها و کارگاههاي مواد غذايي مي شوند مي توانند آلودگي هاي مبدأ خود را به همراه داشته باشند. و به اين ترتيب، آلودگي هاي مزارع، انبارها و وسايل جابه جايي را وارد محل توليد کنند.

- ساختمان هاي اطراف کارخانه ها چه متروکه باشند و چه فعال، احتمال آلودگي آنها وجود دارد، عوامل آلودگي اين ساختمانها به سادگي مي توانند وارد کارخانه شوند.

- نقاط خارج از دسترسي و نقاطي که کمتر مورد توجه هستند (مانند سيستم هاي عايق بندي، سقف، ماشين ها) محل مناسبي براي لانه گزيني و تکثير حشرات مي باشند.

- رخت کن ها، محلهايي هستند که کارکنان از آنجا براي عوض کردن لباسهاي خود استفاده مي نمايند، لباس معمولي کارکنان ممکن است آلوده به حشرات خانه و مسيرهاي عبور آنان باشد که به اين وسيله وارد کارخانه شده، موجب آلودگي مي گردند.

- وجود نور بدون سايه بان و انعکاس آن، خارج از بنا، موجب جلب حشرات بويژه در شب ها مي شود.

- انبار کردن و نگهداري مواد اوليه، چنان چه به شکل مرتب و منظم صورت نگيرد و نتوان به راحتي آنجا را مورد بازرسي و کنترل قرار داد، موجب ابقاي حشرات در صورت آلودگي مي شود.

3- مگس خانگي چگونه در محل کار ايجاد آلودگي مي کند؟

مگس خانگي، به محل هاي آلوده مانند زباله ها و فاضلاب رفت و آمد دارد و در همين مکانها تخم گذاري مي کند. مگس با دست وپا و خرطوم خود که پوشيده از موهاي ريز است ميکروارگانيسم ها را از محل هاي آلوده ، به مواد اوليه، محيط کار و فرآورده ها منتقل مي نمايد. مگس عامل انتقال بيماريهاي خطرناکي مانند حصبه ، سل ، جذام ، سياه زخم و همچنين عامل مسموميت هاي غذايي است.

4- روشهاي مختلف کنترل شيميايي مگس خانگي را نام ببريد؟

1- استفاده از دود گوگرد.

2- استفاده از برمور متيل

3- سمپاشي سطحي و خارجي با سم مالاتيول

4- استفاده از رشته هاي طناب آغشته به سم پاراتيون

5- استفاده از رنگهاي ساختماني کشنده حشرات

5- از چه نشان هايي مي توان به وجود موش در محيط کار، پي برد؟

- سوراخ محل ورود موش در نقاط روباز و ديوارها

- وجود توده خاک که بر اثر کندن لانه و گسترش يا تغيير مسير آن ايجاد شده است.

- سوراخ محل ورود موش در نقاط روبار و ديوارها

- وجود لکه هاي چرک بر روي سطوح مسير حرکت موش که بيشتر بر اثر وجود چربي در بدن موش ايجاد مي شود و به علاوه موش گاهي مسير حرکت خود را با بزاق نشانه گذاري مي کند.

- وجود توده خاک که بر اثر کندن لانه و گسترش يا تغيير مسير آن ايجاد شده است.

- وجود فضله به صورت پراکنده يا زياد

- آثار جويدگي و خوردگي روي مواد غذايي

6- روشهاي فيزيکي مبارزه با موش را نام ببريد؟

1- استفاده از تله هاي زنده گير و کشته گير :

در هر دو مورد لازم است بلافاصله پس از به دام افتادن موش، تله ها را از محل خارج نمود تا ساير موش ها آن را مشاهده نکنند، در غيراينصورت در مرحله بعد ، از نزديک شدن به تله خودداري مي کنند.

2- استفاده از دستگاه موش کش برقي :

اين دستگاه، صدايي ايجاد مي کند که بر روي مغز موش اثر بسيار ناراحت کننده اي دارد، به همين دليل موش يا از محل دور مي شود و يا در محل مانده، مي ميرد.

3- جلوگيري از ورود موش به ساختمان

4- طراحي ساختمان :

چنانچه ساختمان نسبت به زمين هاي اطراف در مکاني مرتفع قرار گرفته باشد، کف و ديوارهاي آن بتوني باشد، نفوذ موش به داخل بنا محدود مي شود.

7- روشهاي شيميايي مبارزه با موش را نام ببريد؟

- استفاده از دور کننده هاي موش مانند آکتي دايون، تيرام، پريدين

- استفاده از طعمه قندي: اين طعم داراي 9 قسمت آرد و يک قسمت خاکه قند نرم است که حدود 50 ميلي گرم سم ، به ازاي هر هرکيلوگرم به آن اضافه مي شود.

- استفاده از طعمه مرطوب که در اين روش، موادي مانند برنج پخته ، نارگيل ، نان خيس،ميوه ها و سبزي ها را مي توان با سم آلوده کرده و در دسترس موش قرار داد.

- استفاده از فسفر روي

- قراردادن طعمه يا سم، بويژه سمومي که به گاز تبديل مي شوند در داخل سوراخ موش و بستن در سوراخ، يا روشن کردن آتش در جلوي آن

- استفاده از رد اسکوييل

- استفاده از سم کلرات

8- مهمترين گونه هاي انباري کدام اند؟ در مورد هر يک توضيح دهيد؟

1- شپشه گندم :

حشره اي است به طول 3 تا 5/4 ميلي متر به رنگ قهوه اي روشن، که به گندم حمله مي کند.

2- شپشه برنج :

اين حشره در مقايسه با شپشه گندم، کوچکتر است و روي بالپوشهاي آن دو عدد لکه قهوه اي مايل به نارنجي برق ديده مي شود و به گندم، برنج، ذرت، ارزن ، يولاف و نخود ... حمله مي کند.

3- سوسک استراليايي گندم :

حشره اي است به طول 5/2 تا 3 ميلي متر، در خارج از انبار فعاليت ندارد. به غلات و در صورت نبود غلات به ساير مواد غذايي حمله مي کند.

4- سوسک آرد :

اين حشره در آسيابها، انبارها و نانوايي ها فعال است از نور گريزان است.

5- سوسک چهار نقطه اي حبوبات :

شکل تخم کروي ناقص است. اين حشره به حبوباتي مانند نخود فرنگي، عدم ، باقلا و نخودچي آسيب مي رساند.

6- لمبه گندم :

حشره اي است به طول 5/1 تا 3 ميلي متر به شکل بيضي ، در مناطقي که داراي هواي گرم هستند فعاليت اين حشره بيشتر است. به غلات ، بويژه گندم، جو، ذرت، چاودار، پولاف و برنج حمله مي کند. قادر است تا حدود سه سال بدون غذا به زندگي خود ادامه دهد.

9- آفت هاي انباري به چند دسته تقسيم مي شوند؟ نام ببريد؟

پاره اي از حشرات ، تنها به دانه سالم حمله کرده، از آن براي تغذيه و تخم گذاري استفاده مي نمايند. اين دسته را «آفت هاي اوليه» مي نامند.

گروه ديگري از آفت هاي انباري قادر به استفاده از دانه کامل و سالم نيستند. بنابراين يا از دانه هاي آسيب ديده بوسيله ساير آفت ها و يا از دانه هاي شکسته استفاده مي نمايند. اين گروه را «آفت ثانويه» مي گويند.

10- زيانهاي وارده بر مواد غذايي بوسيله آفت هاي انباري را به طور خلاصه توضيح دهيد؟

- زيانهاي کمي :

آفت هاي انباري ممکن است در شرايط ويژه، بخش عمده اي از مواد غذايي را به مصرف تغذيه خود برسانند.

- زيانهاي کيفي :

در اثر فعاليت آفت هاي انباري تغييرات نامطلوبي در کيفيت محصول ايجاد مي شود و تغييراتي هم در ترکيب شيميايي رنگ، بو و مزه محصول، بروز مي کند.

- زيانهاي اقتصادي :

گاهي حشرات نه تنها به محصول اصلي ، بلکه به مواد هم جوار نيز ممکن است خسارت سنگيني وارد سازند.

- زيانهاي بهداشتي :

آفت هاي انباري، ميکروبهاي موجود درمحيط را منتشر کرده، از اين راه موجب عفونت ها مسموميت ها و ساير مشکلات بهداشتي مي شوند.

11- روشهاي شيميايي براي مبارزه با آفت هاي انباري را نام ببريد؟

1- استفاده از حشره کش گازي (فسفين يا فوستوکسين سلفوس يا PH3)

2- حشره کشهايي که از راه تماس جلدي مؤثرند: مانند پاي رترين و مالاتيون

12- راههاي مبارزه با مورچه را نام ببريد؟

- تعمير و نفوذ ناپذير کردن سوراخ ها و شکستگي هاي موجود در ساختمان درب و پنجره

- نظافت مرتب محل و جمع آوري باقي مانده هاي غذايي بدون بسته بندي

- استفاده از سموم مجاز مانند فنيترويتون

- مبارزه با مورچه کارگر که در نتيجه به دليل تأمين نشدن غذا، بقيه مورچه ها هم نابود مي شوند.

کنترل حشرات و جوندگان

مطالب مشابه :

مبارزه با حشرات و جوندگان موذي

مبارزه با حشرات خانگی

مبارزه با حشرات و جوندگان موذی

روشهای کاربردی مبارزه با حشرات

راههای مبارزه با کک

مبارزه با حشرات و جوندگان و جانوران موذی در مواقع بروز حوادث

ساس تختخواب و روشهاي مبارزه

کنترل حشرات و جوندگان

روشهای کاربردی و سنتی مبارزه با حشرات خانگی

موریانه (شناسایی و راههای مبارزه با آن )