یکسان سازی نرخ ارز

در قانون‌ بودجه‌ سال‌ 1380، دولت‌ مكلف‌ شد كه‌ در نیمه‌ نخست‌ سال‌ 80 با انجام‌ مطالعات‌ وبررسی‌های‌ كارشناسانه‌، مقررات‌ قانونی‌ و امكانات‌ مالی‌ و اداری‌ لازم‌ یكسان‌ سازی‌ نرخ‌ ارز را فراهم‌ و لایحه‌سال‌ 1381 كل‌ كشور را بر مبنای‌ نرخ‌ یكسان‌ ارز به‌ مجلس‌ ارائه‌ كند؛ به‌ طوری‌ كه‌:

الف‌ ـ بدهی‌ دولت‌ به‌ بانك‌ مركزی‌ در سال‌ 1381 و سال‌های‌ بعد افزایش‌ نیابد.

ب‌ ـ نرخ‌ كالاهای‌ اساسی‌ و خدماتی‌ كه‌ ارز آنها با نرخ‌ دولتی‌ تأمین‌ شده‌ است‌ افزایش‌ نیابد.

ج‌ ـ تعادل‌ بودجه‌ دولت‌ را در هزینه‌ها و درآمدها حفظ‌ كند.

د ـ سیاست‌هایی‌ را اتخاذ نماید كه‌ تولید ملی‌ و صادرات‌ غیر نفتی‌ را افزایش‌ دهد.

و بدین‌ ترتیب‌ در سال‌ 1381 نظام‌ نرخ‌ ارز یكسان‌ جای‌ سیستم‌ دو نرخی‌ و چند نرخی‌ ارز نشست‌ و سیستم‌ كلان‌ اقتصادی‌ كشور تغییرات‌ دیگری‌ به‌ خود دید. مسئله‌ انتخاب‌ نظام‌ ارزی‌ مناسب‌، معضلی‌ بود كه‌ بافروپاشی‌ نظام‌ بین‌المللی‌ «برتن‌ وودز» در اوایل‌ دهة‌ 1980 كشورهای‌ جهان‌ را درگیر خود كرد. بسیاری‌ ازكشورها به‌ سمت‌ نظام‌ شناور ارزی‌ روی‌ آوردند و برخی‌ نیز سیستم‌ ارزی‌ ثابت‌ را حفظ‌ كردند و به‌ تدریج‌طیفی‌ از نظامهای‌ ارزی‌ از ثابت‌ كامل‌ تا شناور كامل‌ تشكیل‌ شد. كشور ما نیز چون‌ سایر كشورهای‌ در حال‌توسعه‌ ابتدا با تحیر بدین‌ پدیده‌ نظر می‌كرد و سپس‌ بر اساس‌ تصمیمات‌ مقامات‌ پولی‌ و اجرایی‌ شروع‌ به‌ تغییر وتحولات‌ در نظام‌ ارزی‌ خود كرد.

نگاهی گذرا به تغییرات انجام شده در این مورد تا ابتدای سال 80 گویای این مطلب می باشد كه تصمیمات اتخاذ شده توسط مسئولین امر چندان از روی اشراف كامل بر اقتصاد ایران نبوده است و نیز تصمیمات شتابزده و منفعلانه را در اذهان تداعی می نماید.

نخست اجرای نظام چندگانه ارزی در سالهای جنگ است كه حاكی از سیاست گذاری از موضع انفعالی است و این تا جایی ادامه پیدا می كند كه در مقطعی زمانی 7 نرخ تبدیل به پول ملی وجود داشته و اختلاف بین نرخها بسیار فاحش بوده است. در وهله دوم كه از اوایل دهه 70 با اجرای برنامه های تعدیل شروع می شود، نرخ ارز نخست قیمت هر دلار معادل 1000 ریال تعیین می گردد كه تكان شدیدی به بازار ارز می دهد بعد از مدتی قیمت ارز رقابتی به 800 ریال كاهش یافت . انتظار مسئولین وقت كاهش نرخ ارز در بازار آزاد بود اما به خلاف انتظار آنان نرخ ارز به میزان تعادلی قبل از شوك اول رسید. در مرحله سوم كاهش قیمت نرخ ارز رقابتی به 600 ریال رسید. در سال 1371 سه نرخ ارز در جریان بود:

1ـ ارز 70 ریالی برای واردات دارو و كالاهای اساسی 2ـ ارز رقابتی 3ـ ارز شناور . در مرحله چهارم در اردیبهشت 1372 به منظور یكسان سازی نرخ ارز واحد (R 1750=$1) به عنوان مبنای نظام تك نرخی از سوی بانك مركزی اعلام شد .

اجرای این سیاست در سال 72 مناسب ترین زمان برای اجرای آن بود چون كشور درگیر مسائلی چون كاهش بهای نفت و به تبع آن درآمدهای ارزی كشور و بحران بازپرداخت بدهی خارجی بود و پایین بودن رشد اقتصاد نسبت به سالهای 1369 و 1370 ، دو برابر شدن حجم نقدینگی طی این سالها و تجربه افزایش 76% نرخ تورم عدم مقبولیت سیاست های اعلام شده و رسید اعتبارات خارجی ادامه سیاست تك نرخی ارز را با چالش جدی مواجه می كرد.

بعد از روی‌ كار آمدن‌ دولت‌ جدید در سال‌ 1376 و تغییراتی‌ در خط‌مشی‌ دولت‌، زمینه‌ برای‌ حركت‌ به‌سوی‌ نظام‌ ارزی‌ كنترل‌ شده‌ به‌ طور آهسته‌ فراهم‌ شد. وضعیت‌ سال‌های‌ 1377ـ1376 مانند سالهای 1373-1372 و حتی‌ وخیم‌تر بود سقوط‌ قیمت‌های‌ نفت‌ به‌ طور جدی‌ و خشكسالی‌ شدید، فشار سنگینی‌بر پیكره‌ اقتصاد و مخصوصاً دولت‌ به‌ عنوان‌ سكاندار آن‌ وارد كرد اما اتفاق‌ نظر دولت‌ و مجلس‌ در لزوم‌ نظم‌بخشی‌ به‌ امور مالی‌ و اعمال‌ دقیق‌ سیاست‌های‌ كنترل‌ تقاضا باعث‌ شد محیط‌ كلان‌ اقتصادی‌ شرایطی‌ متفاوت‌ ازوضعیت‌ سال‌ 1372 را تجربه‌ كند. رعایت‌ انضباط‌ مالی‌ و كنترل‌ تورم‌ در مجموعه‌ سیاستگذاری‌ كشور سبب‌شد حتی‌ منافعی‌ از این‌ شرایط‌ نصیب‌ كشور شود. با شروع‌ سال‌ 1379 زمزمه‌ حركت‌ به‌ سوی‌ تك‌ نرخی‌ شدن‌ارز در محافل‌ اقتصادی‌ و سیاسی‌ شروع‌ شد؛ تا اینكه‌ در بودجه‌ سال‌ 1380 دولت‌ موظف‌ به‌ تصمیم‌گیری‌ واجرای‌ بستر مناسب‌ برای‌ این‌ سیستم‌ شد. بحث‌ها و نكته‌های‌ بسیاری‌ در زمینه‌ معایب‌ و محاسن‌ این‌ نظام‌،امكان‌ اجرا در ایران‌ و تبعات‌ مثبت‌ و منفی‌ آن‌ گفته‌ شد كه‌ گاهی‌ حاكی‌ از نگرانی‌های‌ شدید از حركت‌ دولت‌به‌ سوی‌ این‌ نظام‌ بوده‌ است‌. یك‌ نكته‌ كه‌ در اكثر این‌ انتقادات‌ مشهود است‌ نگاه‌ «مار گزیده‌ای‌» به‌ اجرای‌سیاست‌ یكسان‌ سازی‌ سال‌ 1372 می‌باشد و صاحبان‌ این‌ نگاه‌ تبعات‌ منفی‌ و شدید این‌ سیاست‌ چون‌ تورم‌ راملاحظه‌ كرده‌اند و بیم‌ آن‌ دارند و داشته‌اند كه‌ این‌ تبعات‌ منفی‌ در سال‌ 1381 تكرار گردد.

 


مطالب مشابه :


شاخص‌هاي قطعي تعديل آحادبها، دوره‌هاي سه ماهه اول و دوم سال 1390

- شاخص های قطعی تعدیل 91 (1و2) - آپلود




شاخص قطعی تعدیل آحاد بهای سه ماهه سوم و چهارم سال89

شاخص قطعی تعدیل آحاد بهای سه ماهه سوم و چهارم سال89. نوشته های پیشین مهر




شاخص‌هاي قطعي دوره‌هاي سه ماهه اول و دوم سال 1389

- شاخص های قطعی تعدیل 91 (1و2) - آپلود




شاخص هاي قطعي تعديل آحادبها، دوره هاي سه ماهه سوم و چهارم سال 1390

شاخص هاي قطعي تعديل آدرس های پیمانکاران دریافت تعدیل با ضریب حدود 1.7 به فهرست




شاخص های رتبه بندی دانشگاههای علوم پزشکی

معیارها و شاخص های شاخصهایی از جمله میزان اعضای هیئت علمی تعدیل شده (پزشکی 89)




آنالیز (تجزيه بها) آیتم های فهرست بها

- شاخص های قطعی تعدیل 91 (1و2) - آپلود




یکسان سازی نرخ ارز

شاخص 88 - یکسان در وهله دوم كه از اوایل دهه 70 با اجرای برنامه های تعدیل شروع می شود، نرخ ارز




تعریف عملیاتی و شاخص سازی

چارت تشکیلاتی روابط عمومی که به صورت نظم کلی می تواند تعدیل های مختلف شاخص سازی اطلاع




برچسب :