تحلیل سوالات آزمون ها
هدف از تحلیل سوالات آزمون وارسی تک تک آن ها وتعیین میزان دقت و نارسا ئیهای آن هاست تا از نتایج
حاصله در تجدید نظر وبهبود کیفیت سوالات در آینده استفاده شود .
مراحل تحلیل سوالات آزمون
محور تحلیل پرسش ها ، پاسخ های آزمون شوندگان است . برای این منظور هر سوال به طور جداگانه به همراه جواب در یک کارت یا برگه نوشته ، نتایج تحلیل را دریک سمت برگه و صورت اصلاح شده ی سوال را در سمت دیگر آن قرار می گیرد .
برای تحلیل هر پرسش ، دو گروه جدا می کنیم ، گروه بالا (قوی) و گروه پایین ( ضعیف) . قبل از جداکردن افراد بهتر است ، برگه ها به ترتیب نمره دسته بندی شود . انتخاب دو گروه بالا و پایین به صورت زیر انجام می شود :
** 20 نفر یا کمتر تمام برگه ها به دودسته ی قوی وضعیف تقسیم می شود .
** بیشتر از 20 تا 40 نفر 10 برگه ی بالا و 10 برگه ی پایین انتخاب می شود .
** چنانچه تعداد بیشتراز 40 باشد ، معمولاٌ در آزمونهای پیشرفت تحصیلی ، 25 تا 33 در صد کل برگه ها را برای گروه بالا و همان اندازه را برای گروه پایین در نظر می گیرند .
بعدازتعیین افراد دو گروه باید مشخص شود که چه تعداد افراد از هرگروه به گزینه های مختلف جلب شده وآن گزینه ها را انتخاب نموده اند ، یعنی چگونگی توزیع پاسخ افراد به گزینه های مختلف ، مشخص شود ونیز تعداد افراد از هر گروه که به گزینه های انحرافی وگزینه ی کلید ، جلب شده اند .
--------------------------------------------------------------------------------
محاسبه ی ضریب دشواری سوال
بنا به تعربف ، درصد کل آزمون شوندگانی که به یک سوال جواب درست می دهند ، ضریب دشواری آن سوال می گویند و به طور کلی مطابق فرمول زیر محاسبه می شود .
R پاسخ های درست T کل پاسخ ها 100×T ) R ÷) = (( P ضریب دشواری سوال
چون از آزمون شوندگان نمونه گیری شده ودو گروه نمونه دراختیار داریم ، فرمول به این صورت تغییر می
کند . 100× ) انتخاب درست گروه پایین + انتخاب درست گروه بالا) = (( P ضریب دشواری سوال (تعداد افراد گروه پایین + تعداد افراد گروه بالا)
هرچه عدد حاصله به 100 نزدیک تر باشد ، ضریب دشواری آن سوال کمتر و سوال آسان تری است ، زیرا تعداد بیشتری از افراد دوگروه به آن پاسخ داده اند . از این ضریب به ضریب آسانی سوال هم تعبیر می کنند ، ولی بیشتر به ضریب دشواری معروف است .
تفسیر ضریب دشواری سوال
در آزمون های هنجاری مثل آزمون هوش یا کنکور دانشگاه ، می توان واریانس سوال را مشخص کنیم . واریانس یک شاخص جهت نمایش پراکندگی نمرات در یک پیوستار ، به دست می دهد که در یک آزمون یا وضعیت هنجاری ، هرچه مقدار آن بیشتر باشد ، آزمودنی ها و افراد نمونه ، عملکرد مناسب تری داشته اند . در مورد پرسش های آزمون نیز ، هر چه واریانس بیشتر باشد ، سوال عملکرد بهتری داشته است . برای محاسبه ی واریانس یک سوال از فرمول زیر استفاده می شود .
– P)1) ×( V ) = P واریانس * P درصد پاسخ های درست یعنی همان ضریب دشواری است.
زمانی واریانس بیشترین مقدار را دارد که 50 درصد به سوال پاسخ درست داده باشند و زمانی کمترین مقدار را ، یعنی صفر که همه یا هیچ یک به آن پرسش ، پاسخ درست نداده باشند . مطابق این فرمول :
25/0 = ( 0/50)] - 1[×( V ) = (0/50) بیشترین واریانس
0 = 0) - 1) ×( V ) = (0) کمترین واریانس / 0 = 1) - 1) ×( V ) = (1) کمترین واریانس
با توجه به تحلیل یاد شده ، سوالاتی انتخاب می شود و در آینده از آن ها استفاده می شود که ، واریانس آنها بیشتر باشد وضریب دشواری آنها از یک کمتر و از صفر بیشتر است و به ( 5/0) نزدیک تر باشد . به عبارتی دیگر ، حداکثر واریانس را دارا باشد .
به طور کلی ضریب دشواری بین 3/0 تا 7/0 ، حداکثر اطلاع را درمورد تفاوت میان آزمودنی ها به دست می دهد و ضریب مناسبی خواهد بود اما بسته به اهداف گوناگون ، می توان ضریب دشواری بالا یا پایین را منظور کرد . مثلاٌ در امتحانی که قرار است 10 درصد بالا انتخاب شوند ، باید سوالات مشکل با ضریب دشواری کمتر ( عددکمتر) داشته باشیم .
----------------------------------------------------------------------------------------------
ضریب تمییز سوال
این شاخص ، بر خلاف ضریب دشواری ، توان سوال را در ایجاد تمییز وتشخیص بین گروه قوی وضعیف آزمون شوندگان ، نشان می دهد ، اینکه یک سوال تا چه اندازه در جدا کردن دو گروه قوی وضعیف ، موفق بوده است . برای محاسبه ی ضریب تمییز از فرمول زیراستفاده می کنیم :
100× ) انتخاب درست گروه پایین - انتخاب درست گروه بالا) = (( d ضریب تمییز سوال (تعداد افراد گروه بالا یا پایین )
تفسیر ضریب تمییز سوال
هرچه عدد ضریب تمییز بزرگتر باشد ، سوال از توان بیشتری در جداکردن و تفاوت قائل شدن میان گروه قوی وضعیف ، برخوردار بوده است و بر عکس . گاهی اوقات ضریب تمییز سوالی منفی است ، یعنی گروه قوی از گروه ضعیف ، عملکرد پایین تری داشته است . این مشکل به طور معمول، به ایراد خود سوال مربوط بوده وباید اصلاح شود وچنانچه سوال دارای اشکال فنی نباشد، افرادگروه بالا یا آن سوال را به طورکامل یاد نگرفته اند یا آن را به غلط آموخته اند. بنابراین تمامی ضرایب تمییزآزمون باید مثبت باشد.
تحلیل گزینه های انحرافی
در گزینه های انحرافی قاعده کلی به شرح زیر است : هر گزینه ی انحرافیبایددست کم یک نفرازافراد
گروه ضعیف را به جلب کند واگر هردوگروه قوی و ضعیف را به جلب کند ، تعداد افراد گروه ضعیف بیشتر ازگروه قوی باشد . بنابراین در صورتی یک سوال به خوبی عمل می کند که افراد گروه ضعیف بیشتر از افراد گروه قوی گزینه های انحرافی آن سوال را انتخاب نمایند . چنانچه گزینه ی انحرافی خاصی وجود داشته باشد که هیچ یک از افراد گروه قوی وضعیف آن را انتخاب نکرده باشند ، گزینه ی انحرافی مناسبی نیست وباید اصلاح شود .
--------------------------------------------------------------------
تحلیل سوالات آزمون های تشریحی وعملکردی
در تحلیل سوالات تشریحی وعملکردی اینگونه عمل می کنیم :
1- دو گروه 25 درصدی بالا وپایین را انتخاب می کنیم .
2- برای هر سوال مجموع نمرات گروه بالا وپایین را تعیین می کنیم .
3- ضریب مربوط را با استفاده از فرمول محاسبه می نماییم .
) N Score Min2)L-∑ H +∑ = (( P ضریب دشواری سوال
(N( ScoreMax - Score Min2
L ∑ H - ∑ = (( d ضریب تمییز سوال
(N ( ScoreMax - Score Min
L∑ مجموع نمرات افراد یا برگه های گروه پایین ( 25 درصد پایین )
H ∑ مجموع نمرات افراد یا برگه های گروه بالا ( 25 درصد بالا )
Nتعداد افراد یا برگه های 25 درصد گروه مورد نظر
ScoreMax بالا ترین نمره ممکن در سوال ** Score Min پایین ترین نمره ممکن در سوال
مثال :
|
شماره سوال |
نمره سوال |
گروه بالا |
گروه پایین | ||
|
S |
f ( تعداد ) |
f S |
f ( تعداد ) |
f S | |
|
1 |
5 |
8 |
40 |
3 |
15 |
|
2 |
4 |
5 |
20 |
7 |
28 |
|
3 |
3 |
6 |
18 |
8 |
24 |
|
4 |
2 |
4 |
8 |
6 |
12 |
|
5 |
1 |
7 |
7 |
2 |
2 |
|
6 |
0 |
0 |
0 |
4 |
0 |
|
|
|
30 |
93 |
30 |
81 |
93= ∑ H * 81= L∑ * 30= N * 5 = Max * 0 = Min
58/0= ) 0× 30 ×2) -81 +93 = (( P ضریب دشواری سوال
(0- 5 )30 × 2
08/0 = 81 -93 = (( d ضریب تمییز سوال
(0- 5 )30
روش دیگر تحلیل سوالات تشریحی و عملکردی
دراین روش ضریب دشواری یک سوال به صورت نمره ی میانگین گروه آزمون شوندگان برای آن سوال تعریف شده است . فرمول آن به این صورت است :
نمره میانگین سوال = نمره میانگین سوال = (( P ضریب دشواری سوال
پایین ترین نمره ممکن – بالاترین نمره ممکن دامنه ی ممکن نمرات سوال
مثال : سوالی که دامنه ی نمراتش 1 تا 6 و میانگین نمرات آن 2/4 است ، دشواری آن چقدراست ؟ آن را تفسیر کنید.
84/0 = 2/4 = (( P ضریب دشواری سوال
1 -6
ضریب تمییز براساس این روش بدینگونه محاسبه می شود :
1- میانگین نمرات گروه بالا وپایین را برای هر سوال تعیین می نماییم .
2- تفاوت میان دو میانگین را محاسبه می کنیم .
3- حاصل را به دامنه ی نمرات ممکن برای آن سوال تقسیم می نماییم .
) میانگین سوال گروه پایین - میانگین سوال گروه بالا) = تفاوت میانگین دوگروه در هر سوال = (( d ضریب تمییز سوال
پایین ترین نمره ممکن - بالاترین نمره ممکن سوال دامنه ی نمرات ممکن سوال
مثال : میانگین سوال برای گروه پایین 75/0 و میانگین سوال برای گروه بالا 5/1 است، چنانچه دامنه ی ممکن سوال از صفر تا 2 باشد ، ضریب تمییز آن سوال چه مقدار خواهد بود ؟
37/0 = 75/0- 5/1 = (( d ضریب تمییز سوال
0 -2
تحلیل سوالات آزمون های وابسته به ملاک ( ملاک مرجع )
اصولاٌ در آزمون های وابسته به ملاک مانند آزمون های پیشرفت تحصیلی ، سوالات آزمون باید به گونه ای باشد که اکثر دانش آموزان در حدود 85 تا 90 درصد ، در صورت تسلط بر درس و آگاهی ، بتوانند به تمام پرسش ها جواب درست بدهند. در واقع سوالات این نوع آزمون ها باید ضریب دشواری با مقدار زیاد و ضریب تمییز با عدد کم داشته باشند . یعنی برای دانش آموزان اکثر سوالات آسان و قدرت تمییز آن ها نیز بسیار کم باشد .
بااین حال متخصصان روان سنجی عقیده دارند ، که در این موارد نیز محاسبه ی ضریب تمییز ودشواری سوالات می تواند مفید باشد و با استفاده از نمرات حاصل به اصلاح پرسش های آزمون و گزینه های انحرافی و کلید اقدام نمود . دراین نوع آزمون ها معمولاٌ تفاوت نمرات و عملکرد دانش آموزان پیش وپس از آموزش ملاک عمل قرار می گیرد.
تمییز بین پیش وپس از آموزش
درآزمون های وابسته به ملاک مانند آزمون های پیشرفت تحصیلی که در سنجش یادگیری در حد تسلط مورد استفاده قرار می گیرند ، پرسش هایی باید مطرح شود که پس از آموزش مطالب ، آسان تر از قبل از آموزش جلوه کنند . تحلیل سوالات آزمون پیشرفت تحصیلی باید نشان دهد که سوالات امتحان تا چه اندازه تاثیر آموزش
را می سنجد . جهت تعیین میزان تاثیر آموزش بدینصورت عمل می کنیم :
1- اجرای آزمون ، پیش وپس از آموزش
2- محاسبه ی ضریب دشواری هر سوال برای پیش آزمون وپس آزمون
3- محاسبه ی تفاوت ضرایب دشواری هر سوال پیش آزمون وپس آزمون
این نوع ضریب تمییز را ضریب تمییز پیش وپس از آموزش می نامند و با D یا S نشان می دهند . نام دیگر این ضریب ، ضریب حساسیت نسبت به آثار آموزش است . فرمول آن :
RB - RA= (D یا (S ضریب تمییز سوال
T
RA = PA تعدادافرادی که پس از آموزش به سوال جواب درست داده اند .
RB = PB تعدادافرادی که قبل از آموزش به سوال جواب درست داده اند .
مطالب مشابه :
فرمول محاسبه درصد در المپیاد زیست شناسی مرحله اول
فرمول محاسبه درصد در المپیاد زیست شناسی مرحله اول نمونه سوالات تستی و تشریحی زیست پیش
چند نکته در مورد کارنامه های کنکوری و نحوه محاسبه نمره تراز و نمره خام :
و نحوه محاسبه فرمول نمره خام یا درصد عبارت است از ضرب تعداد سوالات درست در
نمونه سوال عملی Excel
ضمنا منتظر سوالات تستی و عملی زیر محاسبه کنید. درصد خالي را توسط فرمول محاسبه
نحوه گزینش دانشجو در کنکور کارشناسی ارشد سال 1392 دانشگاه آزاد/ فرمول محاسبه نمرات
ارشد سال 1392 دانشگاه آزاد/ فرمول محاسبه سوالات تستی. هر درس به درصد از رابطه ذیل
نحوه گزینش دانشجو در کنکور ارشد 92 آزاد/ فرمول محاسبه نمرات
نحوه گزینش دانشجو در کنکور ارشد 92 آزاد/ فرمول محاسبه سوالات تستی به درصد از
تحلیل سوالات آزمون ها
تحلیل سوالات دارد که 50 درصد به سوال پاسخ درست از فرمول محاسبه می
برچسب :
فرمول محاسبه درصد سوالات تستی