گل محمدی

 نام لاتين :  

Domask - Rose

اسم علمي :                                                  

 Rosa Domascena - Mill

گل محمدي يك گياه گل دار از خانواده  Rosaceaeاست كه بيشتر براي گلاب گيري ، داروسازي و طب ، عطرسازي و صنايع غذائي مصرف دارد. رويشگاه اولية آن ايران و در حال حاضر در استانهاي اصفهان ( كاشان ) ، فارس ، كرمان ، آذربايجان شرقي و غربي ، مركزي و ... كشت ميشود. مناطق عمدة توليد گل محمدي در استان اصفهان عبارتند ازكاشان، گلپايگان ونطنز. سطح زير كشت در استان اصفهان معادل 1206 هكتار با ميزان توليد 5481 هكتار مي باشد (آمار سال 1385) كه در رتبه سوم كشوري قرار دارد.

از نظر گياهشناسي گل محمدي درختچه اي خاردار با ارتفاع حدود 5/1 متر با برگهاي 5 تا 7 برگچه اي به شكل تخم مرغ و رنگ سبز براق بوده و گل آن كم پر تا نيمه پٌرپر به رنگ صورتي تا صورتي- قرمز و معطر با گل آذين خوشه اي مركب يا منفرد مي باشد. زمان گلدهي در اكثر گونه ها در بهار مي باشد.

 اين گياه بسيار مقاوم بوده و اكثر شرايط آب و هوائي را به خوبي تحمل مي كند ولي اصولاً مناطق باز و آفتابگير با شبهاي نبستاً خنك را ترجيح مي دهد. نسبت به كم آبي مقاوم بوده و بسته به منطقه كشت شده بين 7 تا 15 روز يكبار در زمان گلدهي و 20 تا 30 روز يكبار در ديگر دوره هاي رشد آبياري مي شود. در كاشان آبياري 5 تا 10 مرتبه با دوره آبياري 12 تا 50 روز مرسوم مي باشد. خاكهاي حاصلخيز شني- رسي داراي بافت نسبتاً خشك كه هوا را به خوبي از خود عبور دهد و داراي مقاديري مواد آلي پوسيده باشد و  PH حدود 5/6 بهترين محيط رشد براي گل محمدي مي باشد.

كاشت نهال هاي آن معمولاً در اسفندماه در گودالهائي به عمق 30 تا 40 سانتي متر انجام مي شود. عمده ترين روش كشت جوي و پشته با فواصل خطوط كشت حدود 4 متر و فاصله نهالهاي حدود 2 متر است. البته روش كرتي نيز در بعضي از مناطق مرسوم است كه در اين حالت فاصله كاشت 5/1×5/1 متر تا 2 × 2 متر در نظر گرفته مي شود.

عمليات هرس بيشتر براي حذف شاخه هاي ضعيف و كنترل بيماري ها و آفات انجام مي شود و در اكثر مناطق عمل هرس فرم دهي ديده مي شود. معمولاً 5 تا 6 سال بعد از كاشت درختچه هاي گل محمدي راكف بر مي كنند تا عمل جوان سازي گياه انجام شود.

گل محمدي از سال دوم شروع به گل دهي مي كند و بيشترين محصول را در سالهاي 3 و 4 دارد ولي از سال ششم گل ها ريز شده و مقدار محصول نيز كم مي شود. زمان برداشت از اول ارديبهشت شروع شده و در بعضي مناطق گاهي تا آخر خرداد نيز ادامه مي يابد ولي معمولاً طول دورة برداشت 20 تا 30 روز است. ميانگين مقدار محصول يك درختچة گل محمدي 2 تا 5/2 كيلوگرم است.

گل محمدي از راه پاجوش ، قلمه زدن ، خوابانيدن و پيوندزدن و از طريق بذر ( براي مصارف خاص ) تكثير مي شود كه در كاشان اكثراً به روش پاجوش است.

مهمترين آفات گل محمدي شته ها ( خصوصاً شتة گل سرخ ) كنه ها، شپشك ، كرم ساقه خوار و مهمترين بيماري آن سفيدك مي باشد. در كاشان سموم مصرفي براي كنترل آفات بيشتر گوزاتيون، مالاتيون و ديازينون و براي بيماري سفيدك سموم سولفوره مي باشد.

منبع : جهادکشاورزی اصفهان