دیدگاه میهمان (دکتر محمد رضایی /دانشگاه تربیت مدرس /گروه جامعه شناسی )

وبلاگی است در حوزه مطالعات فرهنگی

اين روزها اعمال فشار بر دانشگاهها بيش از پيش آشكار شده است. عدم تمديد احكام همكاران، تجديد گزينشهاي اساتيد و دانشجويان به ويژه دانشجويان دكتري، كنترلهاي محسوس و نامحسوس كلاسها نمونههايي از اعمال فشار فزاينده بر فضاهاي دانشگاهيست. اين مسئله البته اخير نيست. مدتهاست كه اين موضوع در محافل دانشگاهي مطرح است. روزي نيست كه دانشگاه آماج حملات و انتقادات گروه ها و افراد مختلف قرار نگيرد. همه به خود اين حق را مي دهند درباره دانشگاه بگويند و نقدش كنند. به هرنامي كه بخواهند بخوانند و تخطئهاش كنند. گويا ريشهي همه مشكلات كشوردانشگاهست. اگر غير از اين بود نمادها و نهادهاي دانشگا هميشه مورد حمله نبود. اگر غير از اين باشد چگونه ميتوان حمله به فضاي دانشگاهها و خوابگاههي آن را توجيه كرد؟ اين همه درنظامي رخ مي دهد كه علم و علم آموزي افضل عبادات برشمرده شده است. اين همه در جامعه اي رخ مي دهد كه قصدش تعميق اموزههاي اسلاميست كه پيامبر نازنينش بارها بر كرامت دانشمندان تاكيد كرده است. امروز فضاهاي دانشگاهي بيش ازهر زمان ديگري مظلوم است. همه اين نهاد را به تيغ نقد مينوازند اما منتقدانش را برنميتابند و به كوچكترين زاويههاي متفاوت نگاه واكنشهايي تند نشان ميدهند.

بخشي از اين موضعگيريها درقبال دانشگاه به رويكردهاي بسيار تنگنظرانهاي برميگردد كه اساسا هيچ امر متفاوتي را به رسميت نميشناسد. اما، بايد پذيرفت كه دانشگاه ماهيتا نهادي متفاوت است. همين تفاوت است كه اين نهاد را به موتور محركهاي براي جوامع تبديل ميسازد. فارغ از تعابير مختلف و گاه منفي كه از مفهوم روشنفكر ارائه شده وظيفه اصلي دانشگا پرورش همين گونه افراد است: بر مرزهاي دانش حركت و ديناميسم جامعه را حفظ كنند و مرزهاي تثبيتشده را دائما به چالش بكشند و از اين رهگذر به بهبود اوضاع مردمان دست يابند. از همين روست كه حاكميت نميتواند و نبايد قراردادي يك سويه با اصحاب فكر وانديشه تنظيم كند. به رسميت نشناختن فضاي نقد دانشگاهي و برنتافتن هر گونه انديشه متفاوت و برچسب دگرانديش زدن به آنها شاخص تنگنظريست.[1]

همان طوری که گفته شد، تحت فشار قراردادن و عدم تمديد قراردادهاي دوستان و همكارانمان از جمله دكتر عباس كاظمي عضو هئيت علمي دانشگاه تهران نمونهای از تنگنظری رایج در جامعه است. ده ساليست كه ايشان را ميشناسم. از لحظهاي كه اين خبر را شنيدم به فكر بودم كه اگر نظام، نيروهايي مانند كاظمي را برنميتابد، چه كساني در ذيل چتر آن تعريف ميشوند؟ دعواهاي زيادي در تاريخ سيساله نظام جمهوري اسلامي جريان داشته كه همه ماها به ياد داريم، من روند خطرناكي را در اين دعواها ميبينم: هرروز دايره نظام محدودتر و افراد زيادي از ذيل چتر آن خارج ميشوند. اين با روح اصل درست «جذب حداكثري و دفع حداقلي» سازگار نيست. نميتوان معتقد به اين اصل بود اما از ديگران انتظار داشت كه سعي كنيد جذب شويد. فكر ميكنم از دست رفتن نيروها مذهبي و وفادار به نظام كه مرور ساده سابقه آنها براي اثبات وفاداريشان كافيست قبل از هر چيز و هركس به خود نظام آسيب ميزند.

[1] البته نبايد غافل بود كه اين ماجرا سه بازيگر دارد: دانشگاه، حاكميت و حوزه . توجه به اين موضوع اساسيست چون امروزه اكثر نقدهايي كه از سوي برخي علماي محترم حوزه مطرح ميشود تعريفيدرست از دانشگاه ارائه نميكنند. بحثهاي به طور كلي ناظر بر طيفي است كه دانشگاه را نفي حوزه قلمداد ميكنند

دیدگاه میهمان (دکتر محمد رضایی /دانشگاه تربیت مدرس /گروه جامعه شناسی )

مطالب مشابه :

سولات احكام

مواد قانون گزينش

شرایط جذب و گزينش روحانیون عمره، عتبات، سوريه و مداحان عتبات اعلام شد+ منابع آزمون

نحوه گزینش

شرح وظايف هسته گزينش

نقد راى ديوان عدالت ادارى در خصوص تجديد نظر در آراى كميته هاى انظباطي دانشگاهها

آيين نامه اجرايي قانون گزينش كشور2

آیا رابطه نامشروع سوءپیشینه محسوب می شود؟

ضرورت استعلام نظرهسته هاي گزينش قبل ازصدور حكم استخدام آزمايشي و يا استخدام افراد بطور غير رسمي

دیدگاه میهمان (دکتر محمد رضایی /دانشگاه تربیت مدرس /گروه جامعه شناسی )