بهداشت مدارس

سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس

هدف کلی بهداشت مدارس

تأمين ، حفظ، ارتقاء سطح سلامت جسماني و رواني دانش آموزان، نوجوانان و جوانان و در نهايت جامعه

اهميت بهداشت مدارس

- بخش عظيمي از جمعيت كشور را تشكيل ميدهند (بيش از 25%)

- به دليل كامل نشدن مهارتها و شرايط سني بعد از گروه مادر و كودك آسيب پذيرترين قشر جامعه مي باشند

- پايه گذاري رفتارهاي بهداشتي و شيوه زندگي در اين سنين صورت مي گيرد

- از مهمترين گروههاي در معرض خطر حوادث و سوانح هستند

- با توجه من اينكه در سن آموزشي پذيري هستند من آساني مطالب بهداشتي را فرا گرفته و من خانواده و جامعه انتقال ميدهند

- در دسترس و من آساني مي توان مطالب آموزشي من آنها انتقال داده شود.

فعاليتها

برنامه هاي بهداشت مدارس

1- آموزش بهداشت

2- معاينات دانش آموزان و تكميل شناسنامه سلامت

3- بهبود وضعيت تغذيه دانش آموزان و نظارت بر نحوه توزیع، نگهداری و مصرف شیر در مدارس و تغذیه دانش آموزان

4- بیماریابی پدیکلوزیس و سایر بیماریهای واگیردار شایع در مدرسه

5- پيشگيري از سوانح و حوادث در سنين مدرسه

6- واكسيناسيون توام دانش آموزان اول متوسطه

7- تشكيل پرونده بهداشتي جهت مدارس

8- نظارت

9- بهبود وضعيت بهداشت محيط مدارس

آموزش بهداشت

- هدف آن بالا بردن سطح دانش بهداشتي و در نهايت تغيير مطلوب در رفتار دانش آموزان و انتقال آن به خانواده ها

-گروههاي هدف در آموزش بهداشت دانش آموزان ، والدين، معلمين و ساير پرسنل بخش

موضوعات آموزشي

دوره ابتدائي : بهداشت فردي – دهان ودندان- تغذيه و بهداشت مواد غذايي – بيماريهاي شايع – بهداشت روان- بهداشت محيط – سوانح و حوادث

دوره راهنمايي و متوسطه: بهداشت فردي – دهان ودندان – بهداشت دوران بلوغ- تغذيه در سنين بلوغ- واكسيناسيون – بهداشت محيط – مسائل جمعيتي – نظام ارائه خدمات بهداشتي و درماني – بيماريهاي واگيردار و غيرواگيردار (انگلهاي روده اي – بيماريهاي آميزشي – تالاسمي – قلبي- ايدز- انفلوآنزا) بهداشت روان – سوانح و حوادث

والدين: - آشنايي با نيازها ، مشكلات بهداشتي فرزندان در سنين مدرسه

- نقش والدين در رشد و تكامل فرزندان

- اهميت معاينات سالانه دانش آموزان

- بهداشت فردي – خانواده – محيط – روان – دوران بلوغ

- تغذيه و بهداشت مواد غذايي

- بيماريهاي شايع در سنين مدرسه

- واكسيناسيون

- سوانح و حوادث

2- معاينات غربالگری دانش آموزان و تکمیل شناسنامه سلامت: منظور از معاینات غربالگری جستجوی بیماری یا نقص به وسیله آزمونهای عملی و سریع

معاینات بالینی توسط پزشک عبارتند از:

آنمی-پوست ومو(گال-کچلی سر)-بزرگی تیروئید-گوش وحلق وبینی –چشم-ستون فقرات-اندام-شکم(بزرگی طحال-بزرگی طحال)-قلب وعروق-قفسه سینه-ریه-ادراری تناسلی(ابهام تناسلی-عدم نزول بیضه-کلیوی) –روان –اعصاب-پرفشاری خون-بیماریها .

معاینات بهداشتی (غربالگری):

معاینات غربالگری دانش آموزان پایه اول ابتدایی قبل از ورود به مدرسه در قالب طرح سنجش و معاینات پایه اول راهنمایی و اول دبیرستان در طول سال تحصیلی انجام می شود.

معاینات غربالگری توسط پرسنل بهداشتی (بهورز-کاردان ....)عبارتند از:

ارزیابی رشد (قدووزن –نمایه توده بدنی )-سنجش بینایی-سنجش شنوایی-دهان ودندان –بیماریهای نیازمند مراقبت ویژه (دیابت-قلبی وعروقی- صرع - آسم –هموفیلی – تالاسمی)-اختلالات رفتاری -

جلدي(رشک وشپش سر –کچلی سر)= كليه دانش آموزان همزمان با غربالگري پديكلوز با اولويت مدارس ابتدايي – خوابگاهها قبل از شروع سال تحصيلي و حداكثر در دو هقته اول سال تحصيلي از نظر جلدی معاینه می شوند.

بهبود وضعيت بهداشت محيط مدارس

شامل فعالیتهایی است که در جهت اجرای ضوابط بهداشتی مدرسه انجام می شود و آنچه در محیط مدرسه مورد توجه هستند عبارتند از:

الف)محل احداث مدرسه : دور از سر و صدا و عبور و مرور وسايل نقليه

دوري از محل انباشتن زباله – راه آهن – و كارخانه

ب) وضعیت ساختمان مدرسه : كف كلاس ها – سقف كلاسها – روشنايي – تهويه كلاس ها – پنجره ها – درجه حرارت (21- 18 درجه) وسيله گرمازا – كپسول ضد حريق – پله ها (ارتفاع 18 – عرض 30 سانتي متر ) – تابلو كلاس (از رديف اول 5/2 متر) – ميز و صندلي – دستشوئي (من ازاي هر 60 دانش آموز) – استفاده از صابون – توالت (من ازاي هر 45 دانش آموز) – دفع بهداشتي فاضلاب – آبخوري (من ازاي هر 75 دانش آموز) – دفع بهداشتي زباله

ج) بوفه مدرسه – (رعايت مقررات آئين نامه مربوطه ) پوشش ديوار بوفه از سنگ یا كاشي و به رنگ روشن باشد

- بايد داراي نور كافي ومجهز به هواكش بوده و نيز داراي وسايل گرمازا و سرمازا باشد . كف آن از سيمان يا ساير مصالح قابل شستشو پوشيده شود .

- سطل زباله درداخل و بيرون بوفه به تعداد كافي وجود داشته باشد تا دانش‌آموزان پس مانده هاي مواد غذايي را در آن بيندازند .

- براي جلوگيري از ورود مگس و حشرات درب و پنجره ها با توري فلزي

پوشانده شود ، درب و ديوار و سقف آن مننفذ و سوراخ نداشته باشد .

- فردي كه متصدي بوفه است چون با مواد غذايي سر و كار دارد بايد از نظر بيماريهاي واگيردار (انگلي ، قارچي و ...) مورد آزمايش قرار گرفته و كارت تندرستي داشته باشد و مسايل بهداشت فردي مانند شستشوي دستها و كوتاه كردن ناخن ها و نيز پوشيدن كلاه و روپوش را كاملاً رعايت نمايد .

- بوفه بايد حتماً مجهز به يخچال بوده و مواد غذايي فاسد شدني در يخچال و ساير مواد غذايي در محل خشك و بدون رطوبت تگهداري شود

د) آب آشاميدني مدرسه

تامين آب آشاميدني سالم و بهداشتي در مدرسه يكي از موضوعات بسيار مهم و اساسي است . بهتر است در مدرسه از شبكه آب لوله كشي و يا منابع بهسازي شده استفاده شود . و در محلهايي كه آب سالم دردسترس نباشد آب راپس از ضد عفوني كردن مصرف نماييد .

3- بهبود وضعيت تغذيه دانش آموزان

اهميت تغذيه كودكان در سنين مدرسه

اهميت تغذيه در دوران بلوغ

نظارت بر وضعيت تغذيه دانش آموزان

مشكلات تغذيه اي شايع در سنين مدرسه و دوران بلوغ (سوء تغذيه پروتيئن ، انرژي – اختلالات ناشي از كمبود يد – كمبود ويتامين A– كم خوني فقر آهن)

كمك هاي غذايي: شير مدرسه

علل اصلي سوء تغذيه در سنين مدرسه: مصرف نكردن غذاي كافي- عادات غذايي نادرست(نخوردن صبحانه- استفاده از تنقلات بي‌ارزش مثل پمفك و ابتلاء و بيماريهاي عفوني و انگلي )

4- بیماریابی پدیکلوزیس و پيشگيري از بيماريهاي شايع واگیردار در سنين مدرسه

بیماریابی رشک و شپش سر جهت دانش آموزان کلیه مقاطع تحصیلی فصلی یکبار انجام و مبتلایان درمان و پیگیری های لازم تا حصول بهبودی فرا گیرند. قابل ذکر است شامپوی پرمترین به صورت رایگان در اختیار مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش انجام می گیرد.

آموزش راههاي انتقال بيماريهاي شايع در سنين مدرسه

شناسايي – ارجاع- پيگيري دانش آموزان بيمار

جدا سازي دانش آموزان مبتلا من بيماري تا منبودي (ممنوعيت از مدرسه )

شايع ترين بيماريهاي واگيردار در سنين مدرسه : گلودرد چركي – انگلهاي دستگاه گوارش – بيماريهاي اسهالي – هپاتيت- كچلي – سرماخوردگي – آنفلوانزا – ژيارديا – سرخجه – گال- شپش- عفونتهاي ادراري – آبله مرغان

5- پيشگري از سوانح و حوادث در سنين مدرسه

6- واكسنياسيون توام دانش آموزان اول متوسطه

7- تشكيل پرونده بهداشتي جهت مدارس

تشكيل پرونده بهداشتي جهت كليه مدارس و ثبت نتايج معاينات و ارجاع و پيگيري و كليه گزارشهاي مربوط من فعاليت هاي آموزشي بيماريهاي واگير - حوادث – نياز من مراقبت ويژه – فعاليت هاي بهداشت محيط مدرسه

8- نظارت

بر خانه هاي بهداشت – مراكز بهداشتي و درماني

بازديد از شبانه روزيها همراه با كارشناسان بهداشت محيط جهت مسائل بهداشتي

نظارت بر طرحهاي در حال اجرا در مدارس :

طرح شير مدرسه

طرح پديكولوز

طرح تكميل شناسنامه سلامت

طرح آهن ياري

طرح پايش يد ادرار

طرح بهداشت محيط مدرسه

طرح واكسيناسيون توام

طرح سوانح و حوادث

شرح وظایف واحد بهداشت مدارس:

-بررسی و شناخت وضعیت موجود به منظور تعین نیازها و اولویتها

- تهیه برنامه عملیاتی با توجه به اولویتهای منطقه

- هماهنگی با اداره آموزش و پرورش در تهیه و تنظیم برنامه های اجرایی خدمات بهداشت مدارس

- نظارت و پایش از خانه های بهداشت و مراکز بهداشتی درمانی

-هماهنگی با واحد بیماریها جهت انجام واکسیناسیون توام دانش آموزان اول دبیرستان

- تشکیل پرونده بهداشتی جهت کلیه مدارس شهرستان(شهری و روستایی)و بازدید منظم از وضعیت بهداشت مدارس

- برقراری پایگاه سنجش جهت دانش آموزان پایه اول ابتدایی و انجام معاینات غربالگری – پزشکی – دندانپزشکی و تکمیل واکسیناسیون آنها

- انجام معاینات غربالگری و پزشکی دانش آموزان پایه اول راهنمایی و اول دبیرستان

- پیگیری و ارجاع دانش آموزانی که پس از معاینه دچار اختلال بوده تا رفع نقص

- بررسی وضعیت بهداشتی کلیه مدارس با همکاری واحد بهداشت محیط

- تشکیل کمیته پدیکلوزیس – شیر مدرسه با حضور کارشناسان مرکز بهداشت و آموزش وپرورش

- برگزاری جلسات آموزشی در خصوص بهداشت مدارس جهت بهورزان و کاردانان مدارس

- اجرای طرح آهن یاری در دبیرستانهای دخترانه شهر و روستا با همکاری و هماهنگی واحد تغذیه

- آموزش چهره به چهره دانش آموزان به مناسبتهای مختلف بهداشتی و نیازهای آن منطقه –آموزش کارکنان و والدین

- هماهنگی جهت انجام خدمات دندانپزشکی دانش آموزان با توجه به گروه هدف و توزیع دهانشویه سدیم فلوراید در بین دانش آموزان مقطع ابتدایی با همکاری واحد بهداشت دهان و دندان

- بررسی دانش آموزان از لحاظ پدیکلوزیس بصورت فصلی و توزیع شامپوی پرمترین در بین دانش آموزان مبتلا به پدیکلوز

- برگزاری مسابقات مقاله نویسی – نقاشی و مسابقه علمی (در خصوص بهداشت و بیماریها)

- ارسال پمفلت – پوستر و تراکت با عنوانهای مختلف بهداشتی به آموزش و پرورش جهت توزیع در بین مدارس تحت پوشش

- برگزاری جلسات آموزشی در خصوص بهداشت مدارس جهت بهورزان و کاردانان مدارس

- توزیع فریم عینک ( به تعداد ارسال شده از مرکز بهداشت استان) در بین دانش آموزان بی بضاعت دچار اختلال بینایی

- انجام کنترل کیفی کلیه مدارس روستایی تحت پوشش و ارسال پسخوراند به خانه های بهداشت و پیگیری تا رفع نقص

- شرکت در دوره های بازاموزی و کارگاههای آموزشی

- بررسی نیازهای تجهیزاتی خانه های بهداشت و مراکز بهداشتی درمانی درخصوص اجرای برنامه های مدارس

- تشکیل کمیته و شورای بهداشت مدارس به صورت فصلی با توجه به ضرورت اجرای برنامه ها

- همکاری و مشارکت در برگزاری کلیه مناسبتها (هفته سلامت، هفته بهداشت و درمان)

- تجزیه و تحلیل داده های آماری و گزارشات دریافتی

شاخص های برنامه های مدارس در سال تحصیلی 89-88

جدول 1: نتايج معاينات ارزيابي مقدماتي دانش آموزان 18-6ساله مناطق شهري به تفکيک پايه تحصيلي در سال تحصيلي 89-88

رديف	پايه تحصيلي	تعداد کل دانش آموزان تحت پوشش	معاينه شده مقدماتی	معاینه شده پزشکی
تعداد	درصد	تعداد	درصد
1	اول ابتدايي	982	966	37/98	966	37/98
3	اول راهنمايي	757	752	34/99	750	08/99
4	اول متوسطه	504	499	01/99	495	21/98
	جمع	2243	2217	84/98	2211	57/98

بهداشت مدارس

مطالب مشابه :

دانلود پمفلت های پزشکی پرستاری

عملكرد سه ماهه سوم 1387 واحدآموزش سلامت مركز بهداشت چالوس

بهداشت مدارس

میکرودرم چیست؟

تیفوس چیست ؟

دوره آموزشی پرستاری از کودکان بیمار

ایدز در زندانهای ایران