آزمایش کشت و مشاهده جلبک ها

هدف:

آزمایش کشت و مشاهده جلبک ها

مقدمه :

آیا تا به حال به داخل جویهای آب , استخرهای روباز و رودخانه ها توجه کرده اید ؟

آیا تا به حال به گیاهان سبز رنگی که روی آبها شناور است یا کف آبها قرار گرفته است نگاه کرده اید ؟

اگر این گیاهان به صورت رشته ای بوده یا شکلی نامعین و بدون ساقه ,ریشه و برگ داشته باشند و به صورت توده ای تجمع یافته باشند و هنگامی که آنها را لمس میکنید حالت لزج داشته باشند حتما جلبک هستند .

چون دیواره خارجی جلبک ها از جنس ترکیبات پکتیکی است که حالت لزج و ژله مانند دارند به همین دلیل جلبک ها لزج هستند . البته برای اینکه مطمئن شوید این گیاهان به راستی جلبکند باید آنها را زیر میکروسکوپ مشاهده کنید . جلبک ها گیاهان بسیار سودمندی هستند که از آنها میتوان برای خوراک دام ,تولید آنتی بیوتیک , کودنیتروژنی , آزمایشهای ژنتیکی , آزمایش داخل آکواریوم , خوراک ماهی و غیره استفاده نمود. به همین دلیل تکثیر و پرورش جلبک ها بسیار مهم است.

جلبک ها به سه طریقه رویشی , جنسی و غیر جنسی تکثیر می شوند که روش رویشی برای تکثیر مصنوعی جلبک ها مناسبتر است . یکی از روش های تکثیر رویشی , قطعه قطعه شدن جلبک ها است که بهترین و سریعترین روش برای تکثیر و کشت جلبک های رشته ای است . راه دیگر تکثیر رویشی تقسیم دوتایی است که در جلبک های تک سلولی مشاهده می گردد .

آماده کردن محيط کشت

پس از تکميل آزمايشگاه نوبت به تهيه محيط کشت مغذي آگار مي رسد. آگار ، محصولي است که از نوعي جلبک دريايي بدست آمده و براي سفت کردن محيط کشت بکار مي رود و از نظر ظاهري بسيار شبيه ژلاتين است اما از نظر کارکرد، به مراتب از آن سودمندتر است. در زمينه توليد محيط کشت آگار غني شده که مناسب قارچ هاي خوراکي باشد، فرمول هاي متعددي وجود دارد که از اين ميان مي توان به فرمول هاي استاندارد PDA وMEA همراه با مکمل خميرمايه اشاره نمود. در بسياري از مجلات قارچ شناسي، فهرستي از انواع محيط هاي کشت آگار حاوي پپتن و نئوپپتن (دو منبع سرشار از پروتئين مورد نياز ميسليوم) ارائه شده است. محيط کشت ي که مؤلفان توصيه مي نمايند، مخلوطي از دانه هاي جوشانده شده گندم يا چاودار غني شده با شيره مالت است. براي افزايش رشد مي توان به محيط کشت زايلوز و ۱- آرابينوز (از قند هاي پنج کربنه پنتوزي متبلور) اضافه کرد. از جمله مواد لازم ديگر براي محيط کشت مي توان کلسيم، بيوتين، تيامين، اسيد هاي آمينه اسپاراژين، آلانين و گلايزين را نام برد.

آنجایی که این روش شمارش روشی آماری است که از قوانین احتمالات با توجه به نحوه توزیع نمونه در لوله های محیط کشت تبعیت می کند به آن روش MPN می گویند. این اصطلاح از حرف اول سه کلمه Most Probable Number به معنای حداکثر تعداد احتمالی گرفته شده است.

نحوه محاسبه تعداد کلی فرم ها در هر ۱۰۰ میلی لیتر نمونه مورد آزمایش به این صورت است که تعداد لوله های مثبت مرحله تأییدی (و درصورتی که مرحله احتمالی انجام شود تعداد پلیت های مثبت مرحله تکمیلی) در سری لوله ها ثبت می شود. سپس تعداد کلی فرم ها را با پیدا کردن این عدد (کد) در جدولی موسوم به جدول MPN (و یا در برخی موارد با استفاده از فرمول هایی خاص که درمورد برخی روش های MPN در دسترس است) به دست می آورند. این عدد حداکثر تعداد کلی فرم ها در ۱۰۰ میلی لیتر نمونه آبی بوده و واحد آن به صورت MPN Index/100mL نوشته می شود.

افزايش محصول به كمك همزيستي گياه با جلبك :

جلبك هاي سبز آبي كه گونه ها و جنس هاي مختلفي دارند ، رابطه همزيستي و زندگي اشتراكي با برخي از گياهان آبزي چون آزولا يا سرخس دارند كه شيوه زندگي آنها به اين گونه است كه اين جلبك ها ازت مولكولي را جذب و تبديل به ازت آمونياكي و در پيكره گياه آزولا ذخيره مي كنند ، لذا اين جلبك در زير برگ گياه آزولا زندگي ميكند ، به همين دليل در بسياري از كشورها آزولا ( كود سبز ) گياهي است كه سرشار از ازت است و از آن به عنوان كود زيستي استفاده مي شود .

در ادامه ابتدا جلبک های اطرافمان را شناسایی و سپس به کشت و تکثیر آنها میپردازیم .

مواد و لوازم مورد نیاز برای شناسایی جلبک ها

1- میکروسکوپ

2- دستکش

3- لام و لامل

4- قطره چکان و سوزن تشریح

5- ظرف شیشه ای

روش آزمایش :

از آب برکه یا جوی یا استخری که داخل آن موجودات سبز رنگ وجود دارد مقداری بردارید . اگر آب آلوده است حتما دستکش پلاستیکی به دست کنید . آب جمع شده داخل ظرف شیشه ای را به داخل آزمایشگاه برده و با یک قطره چکان یک یا چند قطره از موجودات سبز رنگ موجود در آب را روی لام بگذارید . یک لامل روی آن قرار دهید و زیر میکروسکوپ مشاهده کنید . اگر گیاهان رشته ای با قطره چکان برداشته نمیشوند با سوزن آنها را برداشته و روی لام قرار دهید و پس از گذاشتن لامل آن را زیر میکروسکوپ مشاهده کنید .

تکثیر جلبک ها : همان طور که قبلا اشاره شد تکثیر جلبک ها از طریق قطعه قطعه کردن آنها صورت میگیرد و در تک سلولی ها تکثیر بیشتر از طریق تقسیم دوتایی است که مورد آزمایش قرار میگیرد.

مواد و لوازم مورد نیاز :

1- آکواریوم توربین دار

2- قیچی

3- خط کش

4- لام و لامل

5- میکروسکوپ

6- ترازوی حساس

7- جلبک پر سلولی مثل کرا , کلادوفورا , اسپیروژیر یا جلبک تک سلولی مثل دیاتومه ,کلرا

8- کود آماده (جعبه های حاوی پودر آماده برای تقویت گیاهان آپارتمانی حاوی همه مواد معدنی مورد نیاز )

روش آزمایش:

یک آکواریوم توربین دار تهیه و داخل آن را از آب پر میکنید و به ازای هر 10 لیتر آب آکواریوم یک قاشق چای خوری کود آماده بیفزایید (البته روی هر کود آماده مقدار مورد مصرف نوشته شده است ,دقت شود به مقدار زیاد کود مصرف نشود زیرا نتیجه عکس میدهد. ) پس از پر کردن قاشق میبایست سر آن را صاف کرد . اگر از جلبکهای پر سلولی استفاده شود میبایست به شکل زیر عمل کرد . ابتدا مقدار مشخصی جلبک کرایا را تهیه نمود . برای تهیه مقدار مشخص میتوان در مواردی که ممکن است از طول و درموارد دیگر از وزن استفاده کرد , بدین شکل که با خط کش طول جلبک کرا را اندازه میگیرند . اگر از جلبک دیگری مثل اسپیروژیر استفاده میشود میتوان وزن آن را اندازه گیری و یادداشت نمود . سپس آنها را قطعه قطعه نموده و داخل آکواریوم قرار داد . پس از یک ماه طول قطعات یا وزن آنها را اندازه گرفته و شاخه های جانبی ایجاد شده را مشاهده نمود . در مواردی که از جلبک تک سلولی استفاده شده با اندازه گیری وزن اولیه و وزن جلبک ها پس از یک ماه میتوان میزان رشد را سنجید . برای این کار میتوان جلبک ها را سانتریفیوژ کردهیا بگذارید ته نشین شوند و سپس آب چکیده آنها را اندازه بگیرید وپس از یک ماه نیز به همین شکل عمل نموده و میزان رشد را بسنجید . روش دیگر شمارش آنهاست که به شکل زیر میباشد . جلبک ها را داخل آکواریوم ریخته و کاملا به هم میزنیم تا خوب پخش شوند . حال سه نمونه تصادفی از آب آکواریوم برداشته تا زیر میکروسکوپ مشاهده شود . تعداد جلبک ها را با هم جمع کرده و میانگین آنها را میگیریم . پس از یک ماه دوباره این کار را انجام داده و مشاهده میشود میانگین تعداد جلبک ها افزایش یافته است .اگر میزان مواد غذایی کود را زیادتر یا کمتر کنید نتیجه تغییر خواهد کرد .

منابع :

1- www.az0098.blogfa.com

2- دکتر یوسفی - مطالب عنوان شده در کلاس تئوری

3- علی اصغرزاده . ن -1385 – روش های آزمایشگاهی در بیولوژی خاک – انتشارات دانشگاه تبریز

Downlod /دانلود

آزمایش کشت و مشاهده جلبک ها

مطالب مشابه :

اهميت اقتصادي و كاربردي جلبكهاي دريايي

جلبک ها و نقش انها در زندگی انسان و محیط زیست

معرفی محصولات آرایشی و بهداشتی تهیه شده از آبزیان

جلبک و اهمیت آن ...حنیسه رئیسی....

اهمیت و کاربرد جلبک ها در زندگی بشر

آزمایش کشت و مشاهده جلبک ها

روغن کبد کوسه ماهی