شكست برنامه پنج ساله افزایش تولید گندم

با وجود اجرای برنامه پنج ساله افزایش تولید خوشه های طلایی درکردستان امسال با کاهش حدود 100 هزار تنی این محصول نسبت به سال گذشته مواجه شد که علت این امر نیز کاهش بارندگی عنوان شده است بنابراین چه با برنامه چه بی برنامه تولید گندم کردستان وابستگی به میزان بارندگی دارد و به همين دليل همواره اين مهم در برنامه ريزي ها مورد توجه قرار نمي گيرد.

به گزارش خبرنگار مهر، 497 هزار و 500 هکتار از اراضی دیم و 32 هزار و 563 هکتار از اراضی آبی کردستان در سال زراعی 93-92 به زیرکشت گندم رفت.

براساس آمار سازمان جهاد کشاورزی کردستان میزان سطح زیرکشت گندم آبی و دیم به تفکیک شهرستان های استان مطابق جدول ذیل است:

شهرستان	دیم/هکتار	آبی/هکتار
بیجار	150000	833
دیواندره	80000	500
سقز	75000	5000
دهگلان	70000	6680
قروه	68000	12400
سنندج	25000	1300
کامیاران	25000	3500
بانه	3000	800
مریوان	2500	1000
سروآباد	1500	500

سطح زیرکشت، زمان کشت، وضعیت سبز پاییزه گندم، میزان سرمازدگی فصل زمستان، بازدید بهاره کارشناسان از اراضی کشت شده و میزان بارندگی بهاره از شاخص های تعیین میزان پیش بینی تولید گندم در یک سال زراعی است.

به گفته مدیر امور زراعی سازمان جهاد کشاورزی کردستان در میان شاخص های ذکر شده میزان بارندگی بهاره از مهمترین و تاثیرگذارترین عامل در افزایش یا کاهش میزان تولید گندم است.

پیش بینی میزان تولید این محصول در سال زراعی امسال دراستان به قرارذیل بوده است:

شهرستان	میزان پیش بینی تولید(تن)
بیجار	130500
دیواندره	61500
سقز	86250
دهگلان	94000
قروه	135200
سنندج	22650
کامیاران	41500
بانه	7750
مریوان	5750
سروآباد	3095

میانگین عملکرد گندم دیم و آبی استان به ترتیب در سال زراعی امسال 880 کیلوگرم و 4 هزار و 500 کیلوگرم پیش بینی شده بود.

علاوه بر تولید گندم میزان خرید آن هم از سوی مراکز خرید گندم در سطح استان نیز پیش بینی می شود، که این امر هم توسط سازمان جهادکشاورزی استان انجام می شود. بدین گونه که به هر میزان تولید داشته باشیم 100 تا 120 هزار تن آن را برای مصارف بذری و غیربذری کشاورز در نظر گرفته و مابقی به عنوان مازاد برنیاز کشاورزان اعلام می شود که توسط مراکز خرید سطح استان خریداری می شود.

از ابتدای فصل برداشت تا10شهریور ماه به گفته مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی کردستان 484 هزار تن گندم مازاد برنیاز از کشاورزان استان خریداری شده است.

جمال صالحی در گفتگو با خبرنگار مهر، عنوان کرد: بیشترین گندم خریداری شده به ترتیب مربوط به شهرستان های بیجار،قروه، دهگلان، دیواندره، سقز، کامیاران، سنندج، سروآباد، مریوان و بانه بوده است.

حال با وجود این مقدار گندم خریداری شده معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی از تولید 600 هزار تن گندم در استان خبر می دهد یعنی بیش از مقدار پیش بینی شده هم تولید صورت گرفته است.

باوجود افزایش تولید گندم نسبت به میزان پیش بینی بازهم شاهد کاهش 97 هزار تنی گندم در سال زراعی امسال نسبت به سال زراعی گذشته هستیم.

بر اساس برنامه پنج ساله افزایش تولید گندم می بایست از سال 92 تا 97 میزان گندم تولیدی در استان از حدود 697 هزار تن (تولید سال 92) به 877 هزار تن افزایش یابد، امسال که به گفته مسئولان جهادکشاورزی استان شاهد کاهش حدود 97هزار تنی گندم نسبت به سال گذشته بودیم، این امر نیز در سنوات آینده مگر در صورت پراکنش مناسب باران و گرنه قابل جبران نیست.

علاوه بر خشکسالی خروج گندم استان بدون ضابطه و ورود در آمارهای تولیدی سایر استان های همجوار، تعیین سلیقه ای افت گندم، وجود ماشین آلات فرسوده، عدم مدیریت زراعی مناسب همه و همه دست به دست هم داده و خواهند داد که تحقق این برنامه پنج ساله دور از انتظار باشد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی کردستان نیز به خبرنگار مهر گفت: برنامه پنج ساله افزایش تولید گندم توسط وزارت جهاد کشاورزی تدوین و به استان های تولیدکننده این محصول ابلاغ شده است.

کمال الدین رشادت با بیان اینکه اهداف این برنامه متناسب با شرایط استان تعریف شده است،افزود: در این برنامه مشخص شده که عملکرد استان باید از چه مقدار به چه مقداری در طول این پنج سال برسد.

وی ادامه داد: به دلیل اینکه قسمت اعظم کشت گندم در کردستان به صورت دیم است در صورت پراکنش نامناسب باران الزاما نمی توان به عملکرد مدنظرو تعیین شده در برنامه رسید.

وی عنوان کرد: عدم تحقق برنامه ذکر شده در سال جاری هم به دلیل کم کاری جهاد نیست بلکه پراکنش باران مناسب نبوده است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی کردستان در پاسخ به این سوال که ایا در راستای برنامه پنج ساله افزایش تولید گندم اقدام و کار ویژه ای در استان تعیین و صورت گرفته که متمایز از فعالیت های سال ماقبل آن باشد، اظهارداشت: در این برنامه کار یا فعالیت جدیدی مشخص و انجام نشده است بلکه فقط توجه بیشتری صورت گرفته و می گیرد.

رشادت افزود: در سال زراعی 93-92 سطح مبارزه با علف های هرز در استان نسبت به سال زراعی ماقبل آن افزایش پیدا کرد و از 70 هزار هکتار به 100 هزار هکتار رسید.

وی افزود: از دیگر مواردی که در سنوات قبل هم بوده ولی به صورت ویژه ای مورد توجه قرار گرفت تولید و توزیع بذور گواهی شده گندم بوده است.

وقتی که برنامه ای متناسب با شرایط استان تعیین می شود یعنی با علم بر اینکه بیشترین سطح زیرکشت گندم کردستان دیم است و افزایش تولید این محصول هم وابستگی زیادی به شرایط اقلیمی دارد این برنامه تدوین شده است ولی با این وجود در سال نخست آن این برنامه با شکست مواجه شد.

در این برنامه راهکار و عملیات جدید و نوینی در نظر گرفته نشده است و فقط توجهات بیشتری نسبت به سنوات قبل در آن لحاظ شده است،مگر با اکتفا به توجه بیشتر هم می توان در یک دوره پنج ساله شاهد 180 هزار تن افزایش تولید گندم بود،با وجود شرایط پیش آمده در سال زراعی جاری پاسخ منفی است و باید فکر به حال اصلاح این برنامه هم شود و لااقل به سمت استفاده از پیشرفت ها و تکنولوژی هایی که سایر کشورها از آن برای افزایش عملکرد خود در سطح بهره می برند گامی برداشته شود.

کاهش بارندگی بهاره عامل اصلی کاهش تولید گندم در کردستان

مدیرامور زراعی سازمان جهادکشاورزی کردستان در رابطه با وضعیت بارندگی بهاره امسال به خبرنگار مهر گفت: حداقل میزان بارندگی بهاره استان 160،170 میلیمتر در سنوات گذشته بوده است ولی امسال سالی استثنایی بود به گونه ای که 60،70 میلیمتر بارندگی در اردیبهشت ماه شاهد بودیم.

ابراهیم مولودی ادامه داد: قبل از اردیبهشت ماه بر اساس کارهای کارشناسی و برآوردهای صورت گرفته شده پیش بینی تولید 700 هزار تن گندم در استان شده بود که کاهش حدود 100 میلی متری بارندگی در اردیبهشت ماه منجر شد که میزان پیش بینی تولید هم به 588 هزار و 195 تن کاهش یابد.

عامل اصلی محدودکننده رشد و تولید گندم رطوبت است نه بارندگی بهاره

عزت کرمی که دکترای اصلاح نباتات دارد در رابطه با عوامل تاثیرگذار در میزان تولید گندم در استان کردستان به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه بیشترین سطح زیرکشت گندم در کردستان را کشت دیمی تشکیل می دهدلذا عامل اصلی محدودکننده رشد و تولید این محصول رطوبت است که صرفا از بارندگی سال جاری هم حاصل نمی شود.

وی بیان کرد: اکثر زمین هایی که دریک سال زراعی به کشت گندم در استان اختصاص می یابد سال قبل از آن به صورت آیش بوده اند و در این زمان انجام مکانیزاسیون درست عاملی تاثیرگذاردر عملکرد گندم خواهد بود.

وی ادامه داد: در زمان آیش به جای گاوآهن برگرداندار باید از گاوآهن قلمی به منظور افزایش نفوذپذیری و ذخیره رطوبتی استفاده شود.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه در زمان آیش باید اقدامات لازم و موردنیاز در راستای ذخیره رطوبتی صورت گیرد،عنوان کرد:وقتی زمینی ذخیره رطوبتی داشته باشد در مقابل کاهش بارندگی بهاره به نوعی بیمه خواهد شد.

کرمی از دیگر عوامل تاثیرگذار در تولید گندم را استفاده از ارقام مقاوم به خشکی در استان خواند و بیان کرد: متاسفانه 30 سال است که در استان بیشتر رقم سرداری کشت می شود در صورتیکه ارقام مقاوم به خشکی هم چون آذر2 و هما هم وجود دارد که نیاز است در استان کشت آن ترویج داده شود.

وی عنوان کرد: در زمان آیش باید به صورت اصولی و صحیح هم اقدام به مبارزه با علف های هرز شود تا ذخیره رطوبتی تخلیه نشود و این مهم نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار در تولید این محصول است.

این عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج بهترین راه مقابله با خشکی را هم اعمال تناوب زراعی خواند وافزود: تناوب گندم-آیش که در دیمزارها تناوب معمولی است با ذخیره کردن رطوبت سال آیش در خاک حتی با 200 میلیمتر بارندگی سالانه هم می توان محصول مقرون به صرفه ای تولید کرد.

البته کاهش تولید گندم استان تنها به میزان کاهش بارندگی بر نمی گردد بلکه عوامل دیگری هم در این امر دخیل اند که در این قسمت مدیریت حرف اول را می زند که اگرچه شرایط اقلیمی قابل پیش بینی است ولی این امر را نمی توان پیش بینی کرد و در سال هایی هم که شاهد افزایش قابل توجه این محصول استراتژیک بودیم به واسطه بارندگی مناسب در ان سال بوده است.

خوشه های طلایی کردستان سر از خاک استان های همجوار درآوردند

روانه شدن گندم استان کردستان به مراکز خرید استان های همجوار اتفاق تازه ای نیست و این امر در سال های گذشته هم صورت گرفته است و امسال نیز باردیگر تکرار شد ولی با توجه به کاهش تولید گندم امسال انتظار می رفت تدابیری لااقل برای ممانعت از این امر صورت می گرفت.

سال گذشته میزان گندم استان به ویژه در شهرستان بیجار که بیشترین سطح زیرکشت و تولید گندم استان را به خود اختصاص داده است روانه سیلوها و مراکز خرید در استان زنجان شد.

امسال همدان هم وارد عرصه شد و برای جذب بیشتر کشاورزان بیجاری اقدام به ارسال پیامک هایی به آنها کرد و در این پیامک ها هم عنوان شده بود که گندم های شما را بدون احتساب افت خریدار هستیم و همین امر هم موجب شد کشاورزان بابارشانی و خسروآباد و سایر شهرها و روستاهای بیجار گندم های خود را به همدانی ها بفروشند.

کیفیت بالای گندم های استان به ویژه شهرستان بیجار منجر شده که طالب و خواستار فراوانی داشته باشد و همین امر هم در طول سالیان مختلف موجب شده که قسمتی از گندم این شهرستان به مراکز خرید در سایر استان ها تحویل داده شود.

مقداری از گندم های شهرستان بیجار هم هم به دلیل درنظر گرفتن میزان کمتری افت تحویل مراکز خرید گندم شهرستان قروه شده است.

مراکز خرید گندم گویا در سطح شهرستان های استان هم در اعمال افت این محصول سلیقه ای عمل می کنند که اینگونه کشاورزان شهرستان ها حاضر می شوند گندم خود را به دیگر شهرستان های استان وحتی خارج از استان تحویل دهند.

علاوه بر این میزان گندمی که کشاورزان به مراکز خرید استان های همجوار تحویل دادند مقداری هم توسط دلالان سرمزرعه خریداری شد و امسال اگرچه فعالیت و تکاپوی دلالان نسبت به سال های گذشته به مراتب کاهش داشت ولی باز هم حضور داشتند.

براساس آمار موثقی که به دست ما رسید تا تاریخ 24 تیرماه امسال که 23 درصد از میزان گندم استان برداشت شده بود 14 هزار و 361 تن از این محصول توسط دلالان خریداری شده بود و 87 هزار و 655 تن هم توسط مراکز خرید گندم در سطح استان.

سازوکار اصولی در کشور برای سنجش افت در محصول گندم وجود ندارد

نماینده مردم شهرستان بیجار در مجلس شورای اسلامی گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با تحویل گندم از سوی کشاورزان این شهرستان به مراکز خرید در استان های همجوار کردستان گفت: به علت تعداد کم مراکز خرید در بیجار شلوغی و تراکم زیاد در این مراکز کشاورزان بیجاری هر ساله ترجیح می دهند گندم های خود را به مراکز خرید در استان های همجوار استان کردستان تحویل دهند.

سید محمد بیاتیان عنوان کرد: از دیگر عوامل اصلی و تاثیرگذار که موجب تحویل گندم از سوی کشاورزان بیجاری به مراکز خرید سایر استان های کشور شده است نبود راه روستایی مناسب است.

وی با اشاره به اینکه مسافت تعدادی از روستاهای شهرستان بیجار و هم راه دسترسی آنها به استان های زنجان و همدان کمتر و مناسب تر از شهر بیجار است، بیان کرد: نبود زیرساخت های لازم به ویژه راه آسفالته در روستاهای بیجار مزید بر علت تحویل گندم به مراکز سایر استان ها شده است.

نماینده مردم شهرستان بیجار در مجلس شورای اسلامی افزود: از دیگر مشکلاتی که منجر به تحویل گندم به سیلوها و مراکز خرید استان ها همجوار می شود تعیین افت این محصول است که کشاورزان به مراکزی که کمترین افت را لحاظ کنند گرایش خواهند داشت.

وی با اظهار تاسف از اینکه در کشور ما سازوکار اصولی برای سنجش افت در محصول گندم وجود ندارد ، بیان کرد: اکنون در کشورهای دیگر هم چون ترکیه افت گندم به صورت کاملا مکانیزه و بدون دخالت انسان انجام می شود ولی در کشور ما به صورت کاملا سنتی و ابتدایی ، سلیقه ای و غیر علمی صورت می گیرد.

چون شهرستان بیجار بیشترین سطح زیرکشت گندم در استان را به خود اختصاص داده لذا بیشتر وضعیت تولید و تحویل گندم به مراکز خرید در این شهرستان مد نظر قرار گرفت و این شرایط به نوع های دیگری هم در شهرستان های دیگر استان نیز وجود دارد.

دولت از کشاورزان دیم کار هیچ گونه حمایتی نمی کند

محمد رسول رحیمی که به همراه برادرانش 300 هکتار سطح زیرکشت گندم در شهرستان بیجار دارند، به خبرنگار مهر گفت: براساس برآوردهایی انجام شده هزینه کاشت، داشت و برداشت هر کیلوگرم گندم در سال زراعی امسال 950 تومان است وبا توجه به قیمت تضمینی آن که 1050 تومان است سودی چندانی نصیب کشاورز نمی شود.

وی ادامه داد: امسال هم تعداد زیادی از کشاورزان بیجار به خاطر هزینه های حمل و نقل تمایل به فروش گندم خود به دلالان دارند.

این کشاورز کردستانی با بیان اینکه دولت از دیم کاران هیچ گونه حمایتی نمی کند، بیان کرد: متاسفانه دولت از کشاورزان دیم کار حمایت آنچنانی نمی کند و بیشتر مسئولان از کشت های آبی حمایت می کنند به گونه ای که برای توسعه آبیاری تحت فشار در هر هکتار چهار میلیون تومان تسهیلات اختصاص می دهد ولی در رابطه با کشت دیم شاهد هیچ نوع حمایتی نیستیم.

رحیمی یکی از عوامل موثر در افزایش عملکرد را انجام عملیات خاک ورزی خواند و اظهارداشت: به دلیل سهمیه کم گازوئیل انجام عملیات خاک ورزی برای کشاورزان به صرفه نیست.

وی با اشاره به اینکه هزار لیترگازوئیل برای دوماه یک تراکتور 6 سیلندر اختصاص داده می شود، ادامه داد: این میزان گازوئیل در صورت کار تراکتور در حدود پنج روز به اتمام می رسد و همین امر منجر به عدم انجام کامل عملیات خاک ورزی می شود.

کمباین و تراکتور های فرسوده عامل کاهش عملکرد گندم

علاوه بر خشکسالی و شرایط آب وهوایی کمباین و تراکتور های فرسوده نیز بر کاهش عملکرد گندم افزوده اند و سالیانه 100 ها تن گندم در این میان از بین می روند.

چندین سال از از اعلام طرح جایگزینی تراکتورهای فرسوده می گذرد ولی هنوز اقدام جدی صورت نگرفته است.

سید حسین رحیمی مسئول نظام صنفی کشاورزان شهرستان بیجار به خبرنگار مهر گفت: امسال حضور دلالان کمرنگ بوده، دولت زودتر قیمت تضمینی را اعلام کرد تا حدودی قیمت تضمینی گندم افزایش یافت ولی هر چند جوابگو نیست.

وی عنوان کرد: اگر در هر هکتار کشاورز 600 کیلوگرم برداشت کند هزینه فقط کاشت هر کیلو گندم 800 تومان است امسال در هر هکتار از مزارع دیم عملکرد کمتر از800 کیلوگرم را هم داشتیم.

پیش بینی تولید 60 هزار تن گندم در بیجار

مدیرجهادکشاورزی شهرستان بیجار به خبرنگار مهر گفت: میزان سطح زیرکشت گندم دیم در بیجار 150 هزار هکتار و گندم آبی هم یک هزار و 700 هکتار است.

رحمت الله عفیفی متوسط عملکرد در هکتار گندم آبی در شهرستان بیجار را 4 هزار و 500 کیلوگرم ذکر کرد و افزود: میزان میانگین عملکرد گندم دیم پیش بینی شده در سال زراعی جاری هم هزار و 100 کیلوگرم است.

وی پیش بینی میزان تولید گندم بیجار در سال زراعی امسال را 160 هزار تن خواند و عنوان کرد: میزان تولید گندم بیجار در سال گذشته 168 هزار تن بود که 148 هزار تن آن توسط مراکز خرید دولتی و خصوصی خریداری شد.

وی ادامه داد: امسال پیش بینی شده بود که 130 هزار تن گندم مازاد برنیاز کشاورزان استان خریداری شود که بیش از 120 هزار تن آن تاکنون خریداری شده است.

کردستان به غیر از سال گذشته که رتبه سوم تولیدگندم درکشور را کسب کرد در بیشتر سال ها در رتبه پنجم قرار داشته است و امسال هم به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاوری استان بعد از استان های فارس،خوزستان،گلستان،کرمانشاه قرار گرفته است.

..............

مهر

چنور صادقی

شكست برنامه پنج ساله افزایش تولید گندم

مطالب مشابه :

راهنمای سفر به بانه (3)

هتل ها و مراکز اقامتی بانه

مراکز عرضه کننده پوشاک عفاف و حجاب

گزارش از بانه

مرکز خرید

از تهران تا بانه

بانه بازار ، اولین سایت معرفی کالا در شهر تجاری و توریستی بانه

شكست برنامه پنج ساله افزایش تولید گندم