كاشي و سراميك ميبد

كاشي و سراميك ميبد

هنركاشي سازيمعرقيا كاشي گل وبته كه نزد اروپائيان بيشتر به موزائيك شهرت دارد ، ازقرنهفتم هجري بتدريج زينت بخش معماري ايران ، به ويژه بناهاي مذهبي گرديد . اهميت كاشي معرق نسبت به انواع ديگر كاشي ، زيبائي فوق العاده ودرجهاستحكام آن است وبه همين دليل پس از گذشت ساليان سال بر روي بناها برجايمي ماند .

براي ساخت كاشي معرق ابتدا كاشي را به قطعات كوچك يا بزرگ بريده وطبق نقشهاي كه قبلا تهيه گرديده پهلوي هم مي چينند وسپس بادوغ آب گچ درزها ومنافذراپرمي كنند به طوري كه تمامي آن به صورت يك قطعه كاشي يكپارچه درآيدوزماني كه سفت ومحكم شد آن رابرروي بنا نصب مي كنند .

هنرمندان دوره تيموريه كاشيكاري معرق رادرشرق ايران توسعه داده وبسياري اربناهاي مذهبي اين ناحيه به ويژه درهرات ، سمرقند وبخارا پايتخت هاي تيموروجانشينان اوباكاشي معرق تزئين گرديده است . به موازات رونق اين نوع كاشيدرخراسان بزرگ استفاده ازآن درشهرهاي ديگر ايران نيزرواج يافت .

مسجد مولانا به تاريخ 848 ه.ق مدرسه غياثيه خرگرد ، به تاريخ 848 ه.قمسجد گوهرشاد ، 821ه.ق ، مدرسه دودر 843ه.ق دراستان خراسان ، مقبره شيخصفي الدين اردبيلي ومسجد كبود 870ه.ق دراستان آذربايجان ومدرسه امامي 725ه.ق درامام شهر 857ه.ق وهارون ولايت به تاريخ 918 ه.ق ومسجد امام خميني ( مسجد شاه سابق ) مدرسه چهارباغ متعلق به عهد صفويه دراصفهان ومدرسه خان 1024ه.ق درشيراز ومسجد جامع يزد 861ه.ق وبالاخره مسجد ورامين دراستانمركزي 722ه.ق ازجمله بناهاي مذهبي هستند كه شاهكار كاشيكاري هاي معرقرادربر مي گيرد . دركاشيكاري معرق رنگهاي متنوع بكار برده شده كه دراينبين رنگهاي سفيد وآبي تيره ، فيروزه اي سبز و پرتقالي بيشتر به چشم ميخورد .

تااوايل قرن 17 اين سبك كاشي كاري درايران رواج داشته است .

طرحهائي كه دراين زمان بيشتر مشاهده گرديده اند عبارتند از: گل وبرگ به همپيچيده ويك قطعه ، گل آبي ( رزآبي ) ولاله آبي از چين وگلدان وگاهي نيزپرندگان .

رنگهاي اين آثاركاملا بارنگهاي كاشي هائي كه درقرن 13 ساخته شده ودرتركيهمشاهده گرديده متفاوت است . اين رنگها : آبي ، فيروزه اي متمايل به زرد ،قهوه اي ، سبز ، سفيد ، ارغواني ويك رنگ قرمزمات نپخته كه بر روي سطوحبدنه هاي خاك رسي ويا برروي يك لعاب زرد رنگ نقاشي شده مي باشد .

اينگونه موزائيك ها نيز كاملا باموزائيك هاي تركيه تفاوت دارند . اهميتفوق العاده اين كاشي ها وزيبائي مخصوص آنها فقط اثرهنر لعاب كاري با ضخامتزياد آن مي باشد كه رنگ لعاب كاملا مشخص بوده ودرخشندگي مخصوص خود راظاهرمي سازد . خواص مخصوص خاك رس ودرجه حرارت پخت كم بيسكويت هاي ( خشت هايكوچك) مواد ايراني وضخيم شدن لعاب درحين انجماد مي تواند دليل زيبائيموزائيك هاي فوق باشند . وجود لعاب شفاف كه برروي آنها داده شده ميتواندموجب پيدايش درخشندگي بيشتر رنگها بوده باشد .

درمرز سده هاي 13-14 ساختمان هاي مهمي درتبريز وحومه آن بنا گرديدندازآنجمله مقبره غازان خان ايلخاني مغول كه داراي گنبدي بسيار بلند بودهويا سنگ مرمر تزئين شده است ، مسجد وزير، تاج الدين عليشاه گيلاني مي باشد .

برخي ازساختمان هاي مهم كه درآغاز سده ي 14 ساخته شده اند به شرح زيرميباشد : مسجد ويا مقبره هشت ضلعي وگنبددار الجايتو خان درسلطانيه ، مسجديدرورامين باسردرنوك تيزوگنبد كه با كاشي هاي لعابي رنگارنگي پوشيده شدهوكنده كاري هاي عالي محراب الجايتو خان درمسجد جامع قديمي اصفهان كه بسيارجالب وزيبا است .

ازاواخر دوره تيموريه وآغاز دوره صفويه استفاده ازنوع ديگري ازكاشي معروف به كاشي خشتي ياهفت رنگ درتزيين بناهاي گوناگون متداول شد .

همانطور كه قبلا نيزياد گرديد ، دراواخر دوره هاي تيموري وصفويه بتدريجتزئينات كاشي هفت رنگ جايگزين كاشيكاري معرق گرديد . تحويل ورواج كاشي هفترنگ راتاحدودي ميتوان ناشي ازدلايل اقتصادي وسياسي دانست . باتوجه بهاهميت معماري واحداث روزافزون بناهاي مذهبي وغيرمذهبي دردوره صفويهمعماران برآن شدند كه درتزئين بناهاي گوناگون از شيوه تزئيني كاشي هفت رنگبهره گيرند . بااستفاده از اين شيوه هنرمندان قادر بودند .

كاشي و سراميك ميبد

كاشي و سراميك ميبد

مطالب مشابه :

بازرگانی کیان

سفرنامه اصفهان

درباره لنگرود

شرکت کاشی و سرامیک اصفهان

كاشي و سراميك ميبد

شرکت کاشی و سرامیک آپادانا سرام

کاشی معرق

کتابهاباموضوع سرامیک