گل نیلوفر در شعر سهراب سپهری

به نام خدا

« گل نیلوفر» در شعر سهراب سپهری

گیاهانی که نیلوفر می نامند به دو دسته تقسیم می شوند : یکی نیلوفر آبی و دیگر نیلوفر خشکی ( نیلوفر باغی و نیلوفر صحرایی ) . در سنت شعر سرایی ایران شعرا به نیلوفر آبی توجه داشته اند . در کتاب « گل و گیاه در ادبیات منظوم فارسی » فقط یک نمونه از نیلوفر خشکی آمده است و تنها نمونه ی آن در کتاب ، به عنوان« تعاون و هم کاری دو گیاه » به کار رفته است .

سهراب سپهری به دفعات نیلوفر را در اشعارش آورده است . نیلوفر سپهری گاهی آبی و گاهی خشکی است . در این جا به چند نمونه ی نیلوفر آبی در اشعار او اشاره می شود :

اگرچه منحنی آب بالش خوبی است /  برای خواب دلاویز و ترد نیلوفر ، همیشه فاصله ای هست

            ( مسافر )                                                                                                                                         ( مسافر )

کار ما شاید این است / که میان گل نیلوفر و قرن  /  پی آواز حقیقت بدویم

                                                                                                 ( صدای پای آب )

نیلوفر آبی سپهری سمبل آرامش و یا آیین بودایی است و دکتر سیروس شمیسا در کتاب « نگاهی به سپهری » این مسئله را کامل توضیح داده اند اما نیلوفر خشکی در شعر سپهری رنگی دیگر دارد . نیلوفر خشکی که در ایران به آن توجه خاصّی در ادبیّات سنتی نمی شد و در ژاپن به گل آن به عنوان سمبل گذرا بودن این دنیا می نگریستند ، در شعر سپهری جایگاه ویژه ای دارد .

نیلوفر خشکی ، چه باغی باشد چه صحرایی ، گلی شیپوری دارد و در بیش تر نقاط جهان در فصل تابستان گل می دهد . نوع باغی آن در ابتدا به عنوان دارو در قرن هشتم میلادی وارد ژاپن شد و در قرون بعدی به دلیل داشتن گلی زیبا ، آن را پرورش دادند . در شعر قدیم ژاپن نیلوفر خشکی را سمبل ناپایداری و گذرا بودن عمر انسان می دانستند . در شعر زیر این معنی کاملا هویدا است :

دل آدم به عمر کوتاه گل نیلوفر می سوزد

اما در حقیقت این دل گل نیلوفر است

که به کوتاهی عمر انسان می سوزد

                                                           ( فوجی وارا ـ نو ـ می چو نو بو )

سپهری به خود ِ گل این گیاه چندان توجهی ندارد . توجه او بیش تر به ساقه ی نیلوفر است . به ساقه ای که دور چیزی می پیچد و آن را به فنا می کشاند . او در جایی می گوید :

نیلوفر به همه ی زندگی ام پیچیده بود /  در رگ هایش من بودم که می دویدم / هستی اش در من ریشه داشت / همه ی من بود

نیلوفر تمام وجود « من » را فرا گرفته ف از « من » تغذیه کرده و رشد می کند . ساقه ی نیلوفر سپهری مانند اعصاب و رگ ها باریک اند و « مــن » را سخت گرفتار کرده اند . در شعر سپـــهری « ساقه ی نیلوفر » بـــه جسم و روح « من » حلـــول کرده ، با « من » یکی شده است .

در رگ هایش ، من بودم که می دویدم / هستی اش در من ریشه داشت / همه ی من بود

« من » یعنی انسان معاصر که سخت زیر فشار نامطلوب ِ ناامیدی ، تنهایی ، اضطراب و احساس گناه است .

 

برگرفته از فصل نامه ی ادبیات معاصر ، سال سوم شماره 27 ، ناهو کو ـ تاواراتانی ( باورچی ) ، ص 32

گروه زبان و ادبیات فارسی دوره ی متوسطه در منطقه ی میمه ـ بهمن ماه 90


مطالب مشابه :


اینم یه جوک باحال در مورد گل وختنه

اینم یه جوک باحال در مورد گل. ختنه به زبانهای دنیا: ایتالیایی:دولینو بورینو. هندوستان:دولاهه




یک شعر زیبا در مورد ایران

یک شعر زیبا در مورد ایران . ما برای آنکه ما برای بوییدن بوی گل




شعر زیبا در مورد قضا و قدر

شب تاریک وسنگستان ومو مست . قدح از دست مو بفتاد ونشکست . نگهدارنده اش نیکو نگهداشت




نوروز

شعر نو در وصف آن كاروان شادي و گل از كدام راه در اين هواي سردِ توان سوز مي رسد."




اشعار در مورد امام زمان (ع)

اشعار در مورد امام زمان سرشماري كن تو در آدينه از گل هاي پرپر هم دعا با لاله هاي بي شمارم




مطالبی در مورد موتورهای سنکرون

گل یاس - مطالبی در مورد موتورهای سنکرون - در مورد صنعت و شعر و برق و کامپیوتر




گل نیلوفر در شعر سهراب سپهری

« گل نیلوفر» در شعر سهراب سپهری . در شعر سپـــهری « ساقه ی نیلوفر » بـــه جسم و روح « من




برچسب :