احاديث مربوط به جايگاه دختران

پیامبر صلی الله علیه و آله و دخترش فاطمه

در عصری که جهان، غرق در جهل و نادانی، ظلم و ستم، غارتگری و وحشیگری به سر می برد، و به این زندگی افتخار و مباهات می کرد، خداوند پیامبری را برانگیخت که «رحمة للعالمین» بود و منجی انسانها از سیاهی، او هم با شرک و بت پرستی مبارزه کرد و هم با سنّت ها و ضدّ ارزش هایی همچون تحقیر و زنده به گور کردن دختران.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله این رسالت عظیم را، هم در سخن و هم در عمل انجام می داد. آن حضرت در برخورد با دخترش فاطمه علیهاالسلام همگان را به حیرت وامی داشت. دست دخترش فاطمه علیهاالسلام را می بوسید و می فرمود: «پدرش فدای او باد.»7 و زمانی که حضرت عازم سفر بود فاطمه علیهاالسلام آخرین کسی بود که پیامبر از او خداحافظی می کرد و در بازگشت نیز زودتر از هر کسی به دیدن وی می رفت و می فرمود: «بوی بهشت را از دخترم فاطمه استشمام می کنم.»8 رسول مکرّم اسلام صلی الله علیه و آله با این سخنان و برخورد عملی با دختر خود، علاوه بر شناساندن مقام و عظمت اهل بیت علیهم السلام و تأکید بر ادامه سلسله ولایت و امامت از طریق دختر خود، می خواستند به تمامی انسانها ثابت کنند که در آخرین دین الهی، «دختران و زنان» از کرامت و جایگاه خاصّی برخوردارند. و به حق می توان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را بنیان گذار تکریم دختران و زنان دانست.

در حدیثی نقل شده است که به رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله خبر دادند، خداوند به وی دختری عطا کرده است؛ حضرت نگاهی به اصحابش کرد، آثار ناخشنودی را در چهره آنان نمایان دید. لذا فرمود: «این، چه حالتی است که در شما می بینم؟ خداوند گُلی به من داده است که آن را می بویم و (اگر نگران روزی او هستید) روزی او با خداست.»9

آن حضرت با آنکه پسری برای او نماند ولی هرگز شنیده نشد که اظهار گلایه کند.

دختر؛ هدیه الهی

در سیره امامان معصوم علیهم السلام نیز اگر کسی از داشتن فرزند دختر احساس ناخشنودی می کرد، آن بزرگواران با آنان برخورد می کردند و سعی داشتند تا رسوبات جاهلی را از ذهن آنان پاک کنند. در حدیثی چنین نقل شده که فردی از یاران امام جعفر صادق علیه السلام دختردار شد، حضرت نزد او رفت، دید خشمگین است، فرمود: «اگر خداوند به تو وحی کند که آیا می خواهی چیزی را من برای تو انتخاب کنم یا تو برای خودت انتخاب می کنی؟ چه پاسخ می دهی؟» آن مرد گفت: به خدا عرض می کنم: آنچه را تو برایم بپسندی و انتخاب کنی، می پسندم. امام صادق علیه السلام فرمود: «اکنون خداوند فرزند دختر را برای تو انتخاب کرده است.» سپس فرمود: «آن عالم و ولیّ خدا (خضر علیه السلام ) که همراه موسی علیه السلام بود و آن پسر بچه را کشت، خداوند از قول او فرمود: ما آن پسر را کشتیم چراکه بیم آن بود پدر و مادرش را به طغیان و کفر وادارد، از این رو خواستیم پروردگارشان به جای او فرزندی پاک تر و با محبّت تر به آن پدر و مادر بدهد.»10 امام صادق علیه السلام در ادامه فرمود:

«خداوند به آن دو، دختری عنایت کرد که از او و نسل وی هفتاد پیامبر به دنیا آمدند.»11

گاه می شد که افرادی از امامان علیهم السلام برای داشتن فرزند پسر دعایی طلب می کردند، امّا معصومان علیهم السلام دختر را برای آنان می پسندیدند. به عنوان نمونه در حدیثی آمده است:

یحیی بن زکریا ـ از اصحاب امام هادی علیه السلام ـ نامه ای به آن حضرت نوشت و عرض کرد: همسرم باردار است، دعا کن خداوند پسری روزی ام گرداند! امام علیه السلام در پاسخ او نوشت: «چه بسا دختری که از پسر بهتر است.»12

در تاریخ می خوانیم که گاه برخی از پیامبران، از خداوند درخواست فرزند دختر می کردند تا از رأفت و دلسوزی او بهره مند شوند. به عنوان مثال حضرت ابراهیم علیه السلام از خداوند تقاضا کرد به وی دختری عنایت فرماید تا بعد از مرگش برای او گریه کند.13

از چشمه سار نور

در فرهنگ اهل بیت علیهم السلام که ریشه در وحی و کلام الهی (قرآن) دارد، زنان و دختران از جایگاه خاصّی برخوردارند. تعابیر زیبا و بلندی که برای دختران به کار گرفته شده است، حاکی از این موضوع است. در سخنان معصومان علیهم السلام از دختران با واژه هایی چون: ریحانه (گل)، قواریر (بلورها)، و حسنه (نیکی) یاد شده است؛ که هر یک، نشان از امتیاز و ویژگی خاصّ طبیعی و روحی دختران دارد. در اینجا به برخی از سخنان معصومان علیهم السلام اشاره می کنیم:

میزان سنجش مردان

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله میزان سنجش و ارزش مردان را در نوع برخورد و تعامل با زنان و دختران می داند. لذا می فرماید:

«بهترین شما (مردان) کسی است که برای زنان و دخترانش بهترین باشد.»14

محبّت الهی بر دختران

امام رضا علیه السلام می فرماید:

«خداوند بر زنان و دختران مهربان تر است تا بر مردان و پسران.»15

آنچه از این حدیث شریف برمی آید، درسی است که به خانواده و جامعه داده می شود که چه الگویی بالاتر از خداوند است که بتوان به آن اقتدا کرد. و این ارتباط مهربان تر بودن نسبت به زنان و دختران را باید از خداوند علیم و حکیم آموخت؛ چرا که این مهربانی بی شک هماهنگ و بر اساس فطرت و جسم و روح دختران است.

مجالست با پیامبر صلی الله علیه و آله در بهشت

پاداش همنشینی با اولیای خدا ـ به ویژه پیامبران و بالأخص اشرف مخلوقات، نبیّ گرامی اسلام ـ آن هم در بهشت، امتیازی است که بنابر نقل روایات به اشخاص و گروههای خاص و بلندمرتبه ای تعلّق دارد. از جمله، این امتیاز بزرگ نصیب کسانی می شود که دخترانی را در نزد خود سرپرستی کنند.

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: «هر کس سه خواهر یا سه دختر شایسته داشته باشد و به آنان نیکی و احسان نماید، من و او در بهشت همانند این دو انگشت (اشاره به انگشتان سبّابه و وسطی) در کنار یکدیگر خواهیم بود.»

راوی پرسید: ای رسول خدا! اگر دو نفر سرپرستی شوند، چه؟ فرمود: همان پاداش را دارد. راوی پرسید: اگر یک نفر سرپرستی شود، باز هم همان پاداش را دارد؟ فرمود: آری.16

دختران را نکشید

تعبیر بسیار زیبا و بلندی که در سخن امام سجّاد علیه السلام است، حاکی از ارزشها و لطافتهای روحی و روانی دختران است که تنها می توان در سخن بزرگ مردی چون امام سجّاد علیه السلام آن را یافت. آن حضرت می فرماید:

«زنان چون بلورند، آنها را نشکنید.»17

رحمت های الهی

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

«خانه ای که در آن دخترانی وجود داشته باشند، هر روز دوازده برکت از آسمان بر آن خانه نازل می شود و رفت و آمد ملائکه از آن خانه قطع نمی شود و برای پدر در هر شب و روز، عبادت یک سال را می نویسند.»18

شادی دختران

رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

«کسی که از بازار هدیه ای بخرد و آن را برای خانواده اش ببرد، مانند کسی است که صدقاتی را برای افراد مستمند می برد، پس باید هنگام تقسیم هدیه دختران را مقدّم بدارد؛ زیرا کسی که دخترش را شاد کند، مانند آن است که برده ای از فرزندان حضرت اسماعیل علیه السلام را خریده و در راه خدا آزاد کرده است.»19

همچنین می فرماید:

«هدایا را در میان فرزندان به عدالت تقسیم کنید. اگر من می خواستم فضیلتی را (در تقسیم هدیه میان دختر و پسر) در نظر بگیرم، دختران را (در دادن هدیه) مقدّم می داشتم.»20

نشانه سعادت

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

«از نشانه های سعادت و نیکبختی زن آن است که نخستین فرزندش دختر باشد.»21

دختران حسنات اند

امام صادق علیه السلام فرمود:

«پسران، نعمت خداوند هستند ولی دختران، حسنات الهی می باشند. خداوند از نعمت سؤال می کند و به حسنات پاداش می دهد.»22

رزق و روزی دختران

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: چون شب معراج از سدرة المنتهی گذشتم، از جانب پروردگار خطاب آمد:

«ای محمّد! به دختردارها بگو بر این نونهالان غمگین و دلتنگ نباشند، من همان گونه که آنان را آفریدم، خود روزی شان را می دهم.»23

بانگ فرشتگان

امام صادق علیه السلام فرمود:

«هنگامی که دختری به دنیا می آید، خداوند فرشته ای را مأمور می کند تا بال خود را بر سر و سینه نوزاد دختر بگستراند و بگوید: او دختری ناتوان و ضعیف است؛ هر کس او را کمک کند، تا روز قیامت مورد توجّه خداوند خواهد بود.»24

برکات اخروی و دنیوی

رسول گرامی صلی الله علیه و آله فرمود:

«بهترین فرزندان، دختران هستند. هر کس یک دختر را سرپرستی کند، خداوند متعال او را از آتش دوزخ دور نگه می دارد و آن کس که دو دختر را سرپرستی کند، خداوند او را داخل بهشت می کند و کسی که سه دختر، یا سه خواهر را سرپرستی کند، جهاد در راه خدا و صدقه دادن از او برداشته می شود.»25

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

«چه فرزند خوبی است دختر! هم پرمحبّت است، هم کمک کار، هم مونس است و هم پاک و پاک کننده.»26

پدر دختران

امام صادق علیه السلام در عظمت دخترداری فرمود:

«رسول خدا صلی الله علیه و آله (که اشرف مخلوقات عالم است) خود، پدر چند دختر بود

احاديث مربوط به جايگاه دختران

پیامبر صلی الله علیه و آله و دخترش فاطمه

دختر؛ هدیه الهی

از چشمه سار نور

میزان سنجش مردان

محبّت الهی بر دختران

مجالست با پیامبر صلی الله علیه و آله در بهشت

دختران را نکشید

رحمت های الهی

شادی دختران

نشانه سعادت

دختران حسنات اند

رزق و روزی دختران

بانگ فرشتگان

برکات اخروی و دنیوی

پدر دختران

مطالب مشابه :

آدرس دانشگاه پیام نور خوراسگان

آدر س جدید دانشگاه پیام نور خوراسگان

جزئیات ثبت نام دوره های فراگیر پیام نور سال 92-91 + دانلود دفترچه

طرح کتابخوانی(باطعم هلو)

نکات مهمی که باید در زمان حذف و اضافه رعایت کنید، چیست؟ // پيام نوري ها بخوانند

همه چیز درباره ثبت نام دورهای کارشناسی فراگیر پیام نور

دلتنگ زندگی

احاديث مربوط به جايگاه دختران

نکات لازم برای مسافرین اربعین حسینی

ثبت نام سفر زیارتی کربلای معلی سال ۹۲