دانش نامه بين المللي ارتباطات

دائره‌المعارف بین‌المللی ارتباطات چیست؟ دونسباخ کیست؟

دائره‌المعارف بین‌المللی ارتباطات (The International Encyclopedia of Communication) در سال 2008 توسط انتشارات بلک‌ول منتشر گردیده است. این دائره‌المعارف 1339 مدخل داشته و 11 جلد می‌باشد. این دائره‌المعارف به لحاظ اعتبار دانشگاهی وابسته به «انجمن بین‌المللی ارتباطات» می‌باشد.

پیش از این چند دائره‌المعارف در حوزه ارتباطات منتشر شده بود. "دايره المعارف بين المللي ارتباطات بارنو در چهار جلد(1989)" ،"دايره المعارف اطلاعات و ارتباطات اشمنت در چهار جلد(2001)"، و "دايره المعارف بين المللي رسانه ها و ارتباطات جانستون در چهار جلد(2003)" از آن جمله می‌باشد. اما به لحاظ حجم و تنوع موضوعات، هیچ کدام به پای دائره‌المعارف بین‌المللی ارتباطات نمی‌رسد.

در عین این که دائره‌المعارف‌ها از ابزارهای اصلی پژوهش در هر حوزه دانشی می‌باشند، دانشجویان، پژوهش‌گران و حتی اساتید ارتباطات در ایران توجه چندانی به دائره‌المعارف‌های حوزه ارتباطات ندارند. در این زمینه، اشاره کوتاهی به دیدگاه‌های دکتر احمد پاکتچی خالی از لطف نمی‌باشد. ایشان با ذکر ویژگی‌هایی چون کلی نویسی و مختصرنویسی، معرف منابع بودن، سهولت دسترسی به اطلاعات مورد نیاز و ... خاطرنشان می‌سازند که یکی از نخستین گام‌های تحقیق و پژوهش در هر حوزه دانشی، مراجعه به دائره‌المعارف‌های تخصصی آن حوزه است (پاکتچی، 1387: 35-36). امروزه دائره‌المعارف نویسی گسترش زیادی یافته و جایگاه خاصی در فعالیت‌های مطالعاتی و تحقیقاتی به خود اختصاص داده است. دائره‌الماعرف‌های تخصصی عمدتاً به دلیل خاص‌بودن مخاطبان خود، از سطح علمی بسیار بالایی برخوردارند (همان: 151).

ولفگانگ دونسباخ (Wolfgang Donsbach) سرویراستار (General Editor) این مجموعه می‌باشد. وی، استاد ارتباطات و مدير بنيانگذار بخش ارتباطات در دانشگاه فن‌آوري درسدن (Dresden University of Technology) در آلمان مي‌باشد. او در دانشگاه‌هاي دورتموند، مينز، و برلين در آلمان درس خوانده و استاد مهمان در دانشگاه سيراکوس ايالات متحده، دانشگاه ناوارا در اسپانيا و دانشگاه هاروارد در ايالات متحده ميباشد. او رئيس "انجمن جهاني تحقيق در افکار عمومي" (1995-1996) و "انجمن بين‌المللي ارتباطات (2004-2005) و نيز مدير سردبيري "مجله بين‌المللي تحقيق در افکار عمومي" بين سال‌هاي 1999 تا 2007 بوده است. روبرت تي کريگ (Robert T. Craig) و جنينگ بريانت( Jenning Bryant) دو ویراستار کمکی این مجوعه بودند.

مقدمه این اثر، محلی برای پرداختن به مباحثات دامنه‌دار در رابطه با رشته بودن ارتباطات می‌باشد. گمان می‌کنم، این پروفسور کریگ بوده که در مقدمه دائره‌المعارف گریزی به این موضوع می‌زند. آن‌جا که می‌گوید: « اگر يک رشته به صورت کامل و من حيث المجموع اين امکان را داشته باشد که در قالب يک دايره المعارف قرار بگيرد، اين بدان معناست که لااقل مجالي براي تعيين کردن حدو مرزها و ذکر شواهد اجماعي آن رشته وجود دارد».

ارائه اثری از سوی «انجمن بین‌المللی ارتباطات»، این نگرانی را همراه خود دارد که منعکس‌کننده نگاه صرفاً آمریکایی به حوزه ارتباطات باشد. برخی صاحب‌نظران معتقدند «انجمن بین‌المللی ارتباطات» (ICA) در واقع «انجمن آمریکایی ارتباطات» می‌باشد. همان‌گونه که در کنفرانس‌های سلالانه این انجمن نیز بیش از 80 درصد شرکت‌کنندگان را آمریکایی‌ها تشکیل می‌دهند. البته ظاهراً آی‌سی‌ای نیز به فکر چندفرهنگی‌شدن افتاده است. کنفرانس امسال آی‌سی‌ای اول تیر ماه امسال در کشور سنگاپور برگزار می‌گردد!

مقاله ایران در دائره‌المعارف بین‌المللی ارتباطات

رشته ارتباطات پیشینه قابل توجهی در ایران دارد و عدم حضور نام ایران در این نوع دائره‌المعارف‌ها تأسف آور است (یا به عبارت صحیح‌تر تأسف‌آور بود). این امر بیش از همه، ضعف ما در معرفی پیشینه رشته در ایران و تبیین جهت‌گیری‌ها و فعالیت‌های کنونی ارتباط پژوهان کنونی در ایران را نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد باید همت بیشتری در رابطه با حضور در صحنه‌های بین‌المللی ارتباط‌پژوهشی داشته باشیم. چنین حضوری در بالندگی رشته ارتباطات در ایران می‌تواند بسیار مؤثر باشد.

مدخل ایران در دائره‌المعارف بین‌المللی ارتباطات را بخوانید (این مقاله را پروفسور باب کریگ برای بنده ارسال کرده اند). آن‌چه که در این نوشته جلب توجه می کند اشاره به سنت آموزش تبلیغ در حوزه‌های علمیه (که می‌توان آن را هم‌ردیف رتوریک دانست) در کنار دوره‌های دانشگاهی می باشد.

دیدگاه شما در این زمینه چیست؟ چگونه می‌توان با حفظ هویت اسلامی و ایرانی خود در ارتباط‌پژوهی، حضور پررنگ‌تر و مؤثرتری در عرصه بین‌المللی رقم زد؟

دانش نامه بين المللي ارتباطات

مطالب مشابه :

انتشار سومین و چهارمین شماره فصلنامه " وکیل مدافع "

لیست جدید کتب طب سنتی

پزشکی

مدیریت بکارگیری منابع انسانی

کتابهای آماری (2)

بافت شهر من

کتاب «Persia cuna de civilization y cultura, historia» اثر دکتر سید احمد رضا خضری

معرفی دکتر احمد دوست محمدی از کتاب هنری فورد

دانش نامه بين المللي ارتباطات

به بهانه تبریک روز پزشک :معرفی کتب مهم طب سنتی