رابطه ورزش با يادگيري . . .

رابطه ورزش با يادگيري . . . مقدمه : مطالعات جديد در مورد مغز و شيوه يادگيری مغز برای معلمان و والدين ،ديدگاه های جديدی درباره تدريس و يادگيری ايجاد كرده است پژوهش های جديد نه فقط يافته های نوينی را عرضه كرده است ،بلكه به نوسازی برداشت های قديمی درباره يادگيری هم كمك كرده است . پژوهش های مغز محور،جدا از جنبش آموزش و پرورش نيستند،بلكه آنها رويكرد هايی هستند كه آموزش و پرورش را مرتفع می سازند. (كانی 1990). با آن كه برخی پيشنهادهای پژوهشی مغز محور،دير به بار می نشينند،ولی بينش ها و چشم اندازهای عملياتی هم عرضه می كنند حتی برای ساختمان سازی و آماده سازی فضای بازی در مدارس . اريك جنسن (1995) در كتاب جديد خود تحت عنوان تدريس مبتنی بر مغز اظهار می كند كه همگی در صدد هستيم تا راه حل هايی برای مسايل و چالش های آموزش و پرورش بيابيم و بايد در كاربرد يافته های جديد تا حدودی احتياط كنيم .آن گاه كه فردی رويكرد خاص سازگار با مغز برای ارتقای يادگيری معرفی می كند،به واقع،آن نمی تواند گام نهايی درباره يادگيری و تدريس باشد. حال آن قدری كه معلمان ورزش می توانند در ميدان ورزش بچه ها را تربيت كنند،در كلاس واقعاً نمی شود آن ها را تربيت كرد؛ برای اين كه در كلاس، بچه ها خودشان را جمع و جور می كنند و آدم نمی فهمد كه ذات آنها چيست.( شهيد بزرگوار رجايی ( يادگيری و عملكرد مهارتهای حركتی همواره مورد توجه بوده است زيرا مهارتهای بنيادی و ابتدايی از همان اوايل كودكی كسب می شوند و به تديج به كنترل قامتی دست می يابند و برای رسيدن به اين مرحله كودك بايد مراحل رشدی خود را به طور متوالی طی نمايد و اين مهم در بدو تولد نوزاد با انجام حركات غير ارادی در دستان نوزاد شروع و به تدريج به كنترل گردن و در سنين بالاتر به كسب مهارتهای پيشرفته مثل مهارتهای دستكاری(دريافت، پرتاب و ...) و مهارتهای جابجايی می شود. كودك همچنان، روابط اجتماعی و مهارتهای مرتبط به آن را كسب می نمايد عملكرد مهارتهای حركتی نيز سازگارتر و متعادل تر می گردد. حركت جزء اساسی ترين عوامل زندگی انسان است و نقش مهمی در رشد عمومی و به خصوص رشد ذهنی دارد.( حركت يعنی زنده بودن و زندگی كردن.( تاریخچه تربیت بدنی مدارس : انسان از بدو تولد پيوسته در تلاش است كه به وسيله تربيت ابعاد روحی و جسمی خود به يك زندگی سالم و پر نشاط دست يابد وجهت نيل به اين هدف از فعاليت های بدنی استفاده می نمايد . تربيت بدنی نوعی تربيت است كه به وسيله فعاليتهای بدنی، مجموعه وجود انسان ( جسم و روح ) را مورد تربيت قرار می دهد يا به سخن ديگر « تربيت بدنی » نوعی تربيت و بخشی از تربيت مكتبی است كه جسم او را واسطه قرار می دهد ولی هدف نهایی تنها جسم نيست. حضور تاریخی تربیت بدنی در برنامه های درسی مدارس و سایر نهادهای رسمی و غیر رسمی اجتماعی گویای این حقیقت است که تربیت بدنی آزمون زمان را پشت سر گذارده و به عنوان یک فعالیت آموزشی و پرورشی پذیرفته شده است. درنیمه دوم قرن بیستم شواهد بسیار قوی پزشکی و سایر شواهد علمی در تأئید وجود درس تربیت بدنی به عنوان یک درس اساسی در برنامه درسی مدارس ارائه شد که این شواهد مبانی علمی سنگ زیربنای " فرد فرهیخته در تربیت بدنی " و شرکت منظم مادام العمر در فعالیت های بدنی را تشکیل می دهد.تربیت بدنی آن قدر مهم است که تشکیلات آموزشی،علمی و فرهنگی سازمان ملل ( یونسکو ) در منشور خود در سال 1978 جایگاه آن را به عنوان یکی از " حقوق اساسی بشر " به رسمیت شناخت و خواستار فراهم آوردن برنامه های آموزشی برای آن در سیستم های آموزشی کشورها گردید ( ماده 1 ) و از کشورها خواسته شد تا با اختصاص جایگاه شایسته و مهم در نظام آموزشی، تربیت بدنی و ورزش را ارتقا بخشند. ( ماده 2( همچنین ماده های 4 و 5 منشور یونسکو بر تأمین نیروی انسانی کافی و متخصص برای درس تربیت بدنی ، برنامه ریزی درسی جامع الاطراف و فراهم آوردن امکانات و ابزارهای لازم برای درس تربیت بدنی و ورزش تأکید دارند.علاوه بر این ها، حمایت پژوهشی ، اطلاع رسانی کافی و حمایت وسایل ارتباط جمعی ، مقامات دولتی و نهادهای تخصصی غیردولتی نیز به صورت یک کوشش هماهنگ در جهت ارتقای درس تربیت بدنی خواسته شده است.( مواد 6 و 8 ).اما علی رغم حضور تاریخی و شواهد فراوان علمی و پذیرش ماهیت تربیت بدنی به عنوان نیاز دانش آموزان و یک فعالیت آموزشی ، تربیت بدنی برای سیاست گزاران در مدارس و بسیاری از کشورها اولویت به شمار نمی آید و به نظر می رسد که این درس در مدارس این گونه کشورها در خطر قرار دارد.درس تربیت بدنی در ایران نیز در طول تاریخ 80ساله خود دستخوش فراز و نشیب های فراوانی شده است. این درس که در بدو قانونی شدن آن در سال 1306 شمسی توسط مجلس شورای ملی سابق روزی یک ساعت در برنامه درسی همه پایه های تحصیلی قرار گرفت همواره با کمبود معلمان متخصص و امکانات فیزیکی و ابزار و وسایل ورزشی و از همه مهمتر کاهش زمان از یک ساعت در روز به دو ساعت در هفته در مدارس رو به رو بوده و علی رغم تلاش هایی که برای تربیت معلم صورت پذیرفته است ،کمبود معلم متخصص هنوز به چشم می خورد.همچنین امکانات فیزیکی و ابزار و وسایل لازم نیز هیچ گاه در حد قابل قبول نبوده است ، اگرچه عواملی مانند ناپایداری بخش مدیریت تربیت بدنی در سطح وزارت آموزش و پرورش از جمله تحولات نگران کننده ای است که هر چند سال یک بار اتفاق می افتد. بر اساس مطالعات به عمل آمده در وزارت آموزش و پرورش انگلستان ، فراهم کردن امکانات و زمینه ارتباط بیشتر میان مدارس و باشگاههای ورزشی ، میزان ساعات فعالیت جسمانی دانش آموزان را بالا خواهد برد و آن ها خواهند توانست در اوقات فراغت خویش نیز طی یک برنامه منظم به ورزش بپردازند. در جهت يادگيری و پيشرفت تربيت بدنی عوامل بسیاری تاثیر می گذارند که برخی از آنها عبارتند از : بازخورد ، تمرين ذهنی ، انتقال مهارت، امكانات و تجهيزات ورزشی مدرسه، پوشش ورزشی دانش آموزان ، رعايت اصول ايمنی و بهداشتی در ساعت ورزش، ميزان كنترل و نظارت دبير ورزش، رعايت نظم و انضباط در ساعت ورزش، توجه به تفاوتهای فردی، توجه به آمادگی اوليه دانش آموزان و توجه به پيشينه سلامت دانش آموزان، ايجاد انگيزه در دانش آموزان ، خلاقيت و نوآوری معلم و تشويق دانش آموزان و اهميت ورزش در مدارس راهنمايی از سوی مسوولين مدرسه. توجه و تقويت تمامی عوامل ذكر شده به پرورش ابعاد جسمانی و روحی دانش آموز منتج می گردد. سنين مدرسه، سنينی است که به عنوان دوره های انتقالی محسوب می گردند . برای مثال از دوره دبستان به راهنمايی ، از دوره راهنمايی به دبيرستان و الی آخر . بنابراين دوران مدرسه ، دوران شخصيت ساز زندگی انسان است و در نحوه رفتار افراد تأثير به سزايی دارد مهمترين نقش مدرسه، اجتماعی کردن کودکان می باشد. ورزش به لحاظ اجتماعی و جرم شناسی ابزار مفیدی برای جلوگیری از بسیاری آسیب های اجتماعی در سنین بالاتر است. بسیاری از آسیب هایی که در جامعه رخ می دهد نتیجه تراکم نیازهای پاسخ داده نشده ای است که نوجوان و جوان در خویش احساس می کند. بنابراین اگر محیطی مساعد برای تخلیه انرژی جسمانی و روانی نوجوانان و جوانان فراهم آید می تواند از بسیاری آسیب های اجتماعی جلوگیری کند. تاثیر ورزش بر متغیرهای روان‌ شناختی : تحقیقات بسیاری نشان داده است که ورزش علاوه بر اینکه ابزار ارزشمندی برای حفظ سلامت جسمانی است رابطه نزدیکی با سلامت روانی و به ویژه پیشگیری از بروز ناهنجاری‌های روانی دارد. ورزش از اضطراب و افسردگی می‌کاهد، اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد و خود پنداره را تقویت می‌کند. ورزش به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی مفر سالمی برای آزاد کردن انرژی‌های اندوخته شده است و این خود بسیار لذت‌بخش و آرامش‌دهنده است. شرکت در فعالیت‌های ورزشی به اجتماعی شدن و کسب مهارت و کفایت و همچنین دوست‌یابی و ارتباط سالم با همسالان کمک می‌کند. در جریان یکی از پژوهش‌های اخیر در ایالات متحده 65 درصد از جوانان ابراز کردند که ورزش آنها را از اعتیاد به الکل و مواد مخدر باز داشته است. ( سیمون 1999.( در جریان فعالیت‌های ورزشی شدید میزان ترشح اندورفین‌ها افزایش می‌یابد و به همین دلیل ورزشکاران پس از انجام تمرینات احساس لذت و آرامش خاصی می‌کنند که به آن اصلاحاً joggrs high گفته می‌شود. با توجه به شباهت بین اندورفین‌ها و ترکیبات افیونی، ورزش کردن می‌تواند جایگزین سوء مصرف مواد مخدر در معتادان شود. در نتیجه تمرینات ورزشی مدام میزان جریان خون در مغز افزایش می‌یابد. افزایش جریان موجب اکسیژن رسانی و تغذیه بهتر نرون‌های مغز شده و از تنگ شدن عروق مغز جلوگیری می‌کند. این تاثیرات خود موجب پیشگیری از فراموشی و زوال توانمندی‌های ذهنی در سالمندی می‌شود. تمرینات ورزشی همچنین موجب آزادسازی نوعی فاکتور رشد به نام B.D.N.F می‌شود که می‌تواند نرون‌ها را در مقابل آسیب و صدمه مقاوم نموده و از بروز بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون تا حدود زیادی جلوگیری نماید . در تحقیقی که در دانشگاه اورگان در سال 1995 انجام شد 354 دانشجوی کالج در رابطه با تاثیر ورزش بر افسردگی مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا میزان انجام تمرینات ورزشی در این دانشجویان از حیث شدت و مدت تمرینات در طول سه ماهه قبل از تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و دانشجویان بر اساس میزان تمرینات بدنی به سه دسته ورزشکار (میزان فعالیت سه جلسه در هفته)، فعال (میزان فعالیت یک یا دو جلسه در هفته) و غیرفعال (فعالیت کمتر از یکبار در هفته) تقسیم شدند. سپس هر گروه پرسشنامه واحدی را در زمینه افسردگی پاسخ گفتند که شامل 30 سوال بله و خیر بود. آن گروه از دانشجویان که به عنوان گروه ورزشکار شناخته شده بودند کمترین میزان افسردگی را گزارش کردند.در تحقیق دیگری 4 نوجوان 12 تا 18 ساله با تشخیص افسردگی عمده به مدت 65 روز سه بار در هفته و هر بار به مدت یک ساعت تمرینات ورزشی راه رفتن سریع و دویدن را انجام دادند. این نوجوانان قبل از شروع برنامه تمرینی، به پرسشنامه افسردگی بک به عنوان پیش آزمون پاسخ گفته بودند. سپس در روزهای بیست و نهم، پنجاهم و شصت و پنجم مجدداً به پرسشنامه مذکور پاسخ گفتند. نتایج نشان دهنده کاهش افسردگی بود. در تحقیق دیگری که بر روی گروهی از دانشجویان مبتلا به افسردگی متوسط تا خفیف توسط انجام گرفت مشاهده گردید که ورزش در فضای باز می‌تواند افسردگی را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد. در این تحقیق دانشجویان به طور تصادفی به سه گروه ورزش در فضای باز(aerobic exercise) آرمیدگی و گروه کنترل تقسیم شدند. پس از انجام یک دوره انجام تمرینات مشاهده گردید که ورزش بیشترین تاثیر را در کاهش افسردگی داشته است.( مک کان و هونجر1984.( البته دانشجویانی که تمرینات آرمیدگی را انجام دادند در قیاس با گروه کنترل میزان افسردگی‌شان تا اندازه ای کاهش یافته بود تأثیر تمرینات یوگا: آزمایشی که در بنیاد کلیولند بر روی 70 نفر از سالمندان بالای 55 سال دارای پرتنشی خفیف تا متوسط انجام شد نشان دهنده تاثیر تمرینات یوگا بر متغیرهای روان‌شناختی است. در این آزمایش سالمندان به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه به مدت 12 هفته دو بار در هفته به انجام تمرینات ساده یوگا پرداختند و گروه دیگر در همین مدت به انجام تمرینات ورزشی همراه با موسیقی پرداختند. وضعیت بالینی دو گروه در زمینه‌های اضطراب، افسردگی، پرتنشی، احساس خستگی، عصبانیت و اختلالات خواب قبل و بعد از انجام تمرینات و همچنین 12 هفته بعد از خاتمه تمرینات (به عنوان پیگیری) بررسی گردید نتایج نشان داد که گروهی که تمرینات ساده یوگا را انجام می‌داد در تمام زمینه‌های یاد شده در مقایسه با دیگر گروه تمرینات ورزشی همراه با موسیقی بیشتر بهبود یافته بود. تحقیقی که در جنبش سالمندان آمریکا در فلوریدا بر روی بیش از صد نفر از زنان سالمند انجام گرفت نشان داد که انجام تمرینات یوگا می‌تواند اضطراب، تنش و عصبانیت را کاهش داده و عزت‌نفس را افزایش دهد. در این آزمایش شرکت کنندگان به طریق کاملاً تصادفی در گروه آزمون و گروه شاهد قرار گرفتند. گروه آزمون روزانه 35 دقیقه به انجام تمرینات یوگا می‌پرداختند. برنامه تمرینی آنها شامل تمرینات بدنی و تنفس، آرمیدگی و مراقبه بود. پیش از اجرای آزمایش گروه آزمون و شاهد توسط آزمون‌های مقیاس عزت‌نفس روزنبرگ و پرسشنامه اضطراب استیت تریت مورد ارزیابی قرار گفتند. نتایج نشان داد که گروهی که یوگا تمرین می‌کرد اضطراب کمتر و عزت‌نفس بالاتری نسبت به گروه شاهد داشت. در تحقیقی که بر روی 87 نفر از دانشجویان در دانشگاه ایالتی کنت در آمریکا صورت گرفت دانشجویان را به طور تصادفی به 4 گروه تقسیم نمودند. دو گروه از دانشجویان به ورزش شنا پرداختند و یک گروه حرکات و وضعیت‌های یوگا را تمرین کردند و بر گروه دیگر که به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شده بود هیج متغیر ورزش اعمال نشد. دانشجویان هر چهار گروه قبل و بعد از انجام تمرینات توسط آزمون‌های خلق و شخصیت مورد ارزیابی دقیق قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل‌های آماری نشان داد که دانشجویانی که به ورزش‌های شنا و یوگا پرداخته بودند نسبت به گروه شاهد خشم یا تنش افسردگی و پریشانی کمتری داشتند. همچنین دانشجویان پسری که به ورزش یوگا پرداخته بودند در مقایسه با گروه شناگر تنش و خستگی و عصبانیت کمتری داشتند. ظاهراً اثر یوگا و شنا بر دانشجویان دختر تقریباً یکسان بود و تفاوت چشمگیری بین دختران دانشجو که به یوگا و شنا پرداخته بودند مشاهده نگردید.فرضیاتی در تبیین تأثیرات ورزش فرضیه کته کولامین ها: کته کولامین‌ها گروهی از مواد شیمیایی مانند نوراپی‌نفرین، اپی‌نفرین و دوپامین هستند که به عنوان انتقال دهنده شیمیایی عمل می‌کنند. نوراپی نفرین و دوپامین بر یادگیری و حافظه تاثیر می‌گذارند. تمرینات منظم، ترشح این ترکیبات را افزایش داده و مقدار آنها را در پلاسمای خون زیاد می‌کند (کتی و براون، (1966،1973. (بنابراین انجام تمرینات ورزشی به طور منظم می‌تواند از طریق افزایش ترشح انتقال دهنده‌های شیمیایی، موجب تقویت حافظه و تغییرات خلقی شود. فرضیه اندورفینها: اندورفین‌ها دسته‌ای از مواد شیمیایی هستند که از نرونهای مغز ترشح می‌شوند و آثار شبه افیونی دارند (ضد درد و آرام‌بخش.( تمرینات ورزشی و بویژه دویدن می‌توانند موجب افزایش اندورفین‌ها شوند. همچنین مصرف الکل یا برخی از غذاها، موجب تحریک ترشح این مواد می‌شوند. تزریق ماده نالوکس که در پیوند با گیرنده‌های اندورفینی مانع اثربخشی اندورفین می‌شود، می‌تواند تاثیرات مثبت ورزش بر خلق را کاهش دهد. بنابراین می‌توان گفت تاثیرات خلقی ناشی از ورزش عمدتاً ناشی از ترشح اندورفین‌ها است (جانال 1984.( تاثیر ورزش بر حافظه تحقیقات دکتر هیتر.س.اولیف در دانشگاه علوم تندرستی : اورگان در آمریکا نشان داد که سالمندانی که یک برنامه تمرینی شامل راه رفتن سریع بر روی نوارگردان را سه بار در هفته و به مدت یک ساعت، در طول چهار ماه انجام می‌دادند حافظه و زمان واکنش آنها، بهبود یافته بود. تحقیقات بیشتر نشان داد که آهسته دویدن ( Jogging )، راهپیمایی، دوچرخه‌سواری و حرکات موزون نیز مانند راه رفتن سریع موجب بهبود حافظه و زمان واکنش در سالمندان می‌شوند. (اولیف -2000( پژوهشگران همچنین دریافتند که سالمندانی که در یک برنامه تمرینی قدرتی وانعطافی به مدت یک ساعت سه بار در هفته و در طول 4 ماه شرکت کردند عملکردشان در اجرای آزمون‌های حافظه، بهبود یافت. اگر چه این گونه بهبود حافظه بیشتر در سالمندانی که تمرینات هوازی انجام می‌دهند رخ می‌دهد، اما تحقیقات بیشتر نشان داده است که هیچ تمرین ورزشی نسبت به تمرینات ورزشی دیگر از لحاظ تاثیر بر حافظه برتری ندارد. به عبارت دیگر بین ورزش‌های مختلف از حیث تاثیر بر حافظه تفاوت معنی داری مشاهده نمی‌شود. در تحقیقی دیگر، سالمندانی که به تازگی بازنشسته شده بودند و زندگی کم تحرکی را آغاز کرده بودند، در طول 4 سال توسط آزمون‌های شناختی گوناگون مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بررسی‌ها، نشان داد که توانمندی‌های شناختی این سالمندان از زمان بازنشستگی تا 4 سال بعد از آن به طور فزاینده‌ای کاهش می‌یابد.از سوی دیگر، سالمندانی که پس از بازنشستگی در تمرینات منظم از قبیل راهپیمایی، آهسته دویدن، دوچرخه‌سواری و حرکات موزون شرکت داشتند در نمرات آزمون‌های شناختی آنها در طول 4 سال کاهشی صورت نگرفته بود. (اولیف 2000) . در پژوهشی دیگر که در ژاپن انجام گرفت 827 نفر از سالمندان بالای 65 سال در طول یک دوره 7 ساله، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود سالمندانی که هر روز در تمرینات ورزشی شرکت می‌کنند و همچنین سالمندانی که فعالیت بدنی متوسط تا شدید، قسمتی از کار روزانه آنها را تشکیل می‌دهد در مقایسه با سالمندان کم تحرک‌تر به طور معنی داری کمتر به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند. در واقع بسیاری از پژوهشگران معتقدند که یک زندگی پرتحرک ممکن است افراد را در برابر ابتلا به بیماری آلزایمر مقاوم سازد. در مطالعه ای که به منظور تبیین علل بهبود حافظه در در اثر تمرینات ورزشی بر روی موش‌ها انجام گرفت، ابتدا گروهی از موش‌ها به دو دسته تقسیم گردیدند. به یک دسته اجازه داده شد که به طور آزادانه بر روی چرخ گردان بدوند. در مقابل، دسته دیگر هیچ گونه تمرینی انجام نمی‌دادند. وقتی که این دو گروه از لحاظ ساختارهای مغز با یکدیگر مقایسه شدند معلوم شد که در موش‌های دونده‌، سلول‌های بیشتری در ناحیه هیپوکامپ وجود دارد. این ساختاری است که در حافظه و یادگیری نقش تعیین کننده‌ای دارد. پژوهشگران معتقدند که ممکن است فرآیندهای مشابهی در مغز انسان وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، تمرینات ورزشی ممکن است موجب تقویت ساختار هیپوکامپ در انسان شوند. دکتر نیکل برکتولد معتقد است که تمرینات ورزشی برای سلامت جسم و روان، به یک اندازه، ضرورت دارد. کشف هیجان انگیزی که صورت گرفته این است که تمرینات ورزشی علاوه بر افزایش جریان خون در مغز، میزان تولید مولکول BDNF را هم افزایش می‌دهند. BDNF نوعی فاکتور رشد است که نرون‌های مغز را در مقابل آسیب و صدمه مقاوم می‌کند و به بقای آنها کمک می‌کند. این مولکول همچنین می‌تواند از تباهی سلولها در اثر بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون جلوگیری کند. بر طبق نتایج آزمایش‌هایی که اخیراً در رابطه با تاثیر ورزش بر حافظه انجام شده، افزایش میزان تولید BDNF می‌تواند بر یادگیری و حافظه تاثیر مثبت داشته باشد. بنابراین در نتیجه تمرینات ورزشی، میزان جریان خود در مغز، تعداد سلول‌های مغز در ناحیه هیپوکامپ و ترشح مولکول‌های حفاظتی مانند BDNF افزایش می‌یابد. مجموعه این فرآیندها می‌تواند موجب بهبود حافظه و به تعویق انداختن بیماری آلزایمر شوند.( برکتولد ) انجام تمرینات ورزشی می‌تواند کاهش توانمندی‌های شناختی را که در اثر سالمندی حادث می‌شود به تاخیر اندازد. تمرینات ورزشی با افزایش رشد سلول‌های عصبی و گسترده شدن ارتباطات بین سلولی که برای یادگیری و حافظه ضرورت دارد می‌تواند مغز را جوان و فعال نگهدارند.( کریستیت یافه ) دکتر یافه تأثیرات تمرین بر سلول های عصبی ناشی از افزایش جریان خون : در مغز است که منجر به آزاد شدن فاکتورهای رشد می‌شود و می‌تواند از سکته مغزی پیشگیری نماید. از سوی دیگر تمرینات ورزشی می‌تواند مانند برخی ترکیبات دارویی، موجب آزادسازی سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین شود. در یک بررسی طولی، گروهی از زنان بالای 65 سال را به مدت 8 سال و با در نظر گرفتن میزان فعالیت جسمانی آنان (از قبیل دویدن، دوچرخه‌سواری، باغبانی و پیاده به خرید رفتن) مورد مطالعه قرار داد. پس از انجام آزمون‌های شناختی حافظه، جهت‌یابی، محاسبات عددی، بیان و توجه و با کنترل سایر عوامل دخیل در سلامتی مانند آموزش، جایگاه اجتماعی، سلامتی عمومی، افسردگی و سیگار کشیدن معلوم شد که تمرینات بدنی تاثیر مستقیمی بر کارکردهای شناختی دارند. زن‌هایی که بیشتر در فعالیت‌ها مشارکت داشتند به طرز معنی‌داری کمتر به اختلال در توانمندنی‌های ذهنی دچار شده بودند. بر طبق یافته های انجمن علم عصب نگرآمریکا که بر اساس آزمایش بر روی موش‌ها بدست آمده‌اند، تمرینات ورزشی می‌تواند در بهبود طیف وسیعی از بیماری‌ها موثر باشد. ظاهراً بهبود بسیاری از بیماری‌های دستگاه عصبی بر اثر تکثیر مجدد سلول‌های مغز صورت می‌گیرد. قبلاً تصور می‌شد که مغز، ساخت سلول‌های جدید را خیلی زود در جریان رشد متوقف می‌کند، اما در سال‌های اخیر پژوهشگران شواهد روشنی یافته‌اند که نشان می‌دهد مغز به تولید سلول‌های جدید در طول حیات خود ادامه می‌دهد البته حتی بدون رشد نرون‌های جدید هم ممکن است ساختار مغز به دو طریق تغییر کند، زیرا سلول‌های گلیا که در تغذیه نرون‌ها و دفع مواد زاید و سمی نقش دارند می‌توانند تکثیر شوند و انشعابات دندریتی نرون‌ها هم می‌تواند رشد کرده و افزایش یابد. (کالات- 1375) تمرینات ورزشی موجب تکثیر سلول‌های مغز بویژه در ناحیه هیپوکامپ می‌شود. این ساختار در انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت دخالت دارد. در آزمایش‌هایش که بر روی موش‌ها انجام گرفت معلوم گردید که موش‌هایی که بر روی چرخ‌گردان، مسافتی معادل 4 تا 6 مایل در روز می‌دویدند، تعداد نرون‌های هیپوکامپ در مغزشان شدیداً افزایش می‌یافت. اما موش‌هایی که از دویدن محروم بودند در مغزشان تغییری مشاهده نشد. موش‌های دونده همچنین، در یادگیری ماز (مسیر پر پیچ و خم)، مهارت بیشتری از خود نشان می‌دادند. جالب این است که حتی موش‌های دونده، از تیره‌ای از موش‌ها انتخاب می‌شدند که بطور ارثی در یادگیری ضعیف بودند ولی باز هم دویدن توان یادگیری آن‌ها را افزایش می‌داد. همچنین مشاهده گردید که دویدن از افت عملکرد ناشی از سالمندی در یادگیری پیشگیری می‌کند. (یافه-2001) ظاهراً مطلوب یا نامطلوب بودن تمرینات، برای آزمودنی می‌تواند در میزان تاثیر آنها بر مغز نقش عمده‌ای داشته باشد. وقتی گروهی از موش‌ها به جای دویدن، به شنا کردن پرداختند هیچ گونه تغییری در توانایی یادگیری و حافظه آنها مشاهده نگردید. شاید از آنجایی که جوندگان به شنا کردن علاقه‌ای ندارند. فشار روانی ناشی از شنای اجباری مانع از هر گونه تغییر مفیدی در مغز موش‌ها و توانایی یادگیری و حافظه آنان شده بود (یافه- 2001) . عاملی که موجب افزایش توانایی موش های دونده در یادگیری شده بود ترشح مولکول BDNF بود. زیرا این مولکول می‌تواند از حیات سلول‌های عصبی و عملکرد بهینه آنها حمایت کند. میزان این مولکول پس از انجام تمرینات در هیپوکامپ افزایش می‌یابد. به طور کلی پژوهشگران دریافتند که محیط‌های چالش برانگیز که شامل سه عامل موقعیت‌های یادگیری فشرده، تعامل‌های اجتماعی و فعالیت‌های فیزیکی هستند نقش مهمی در افزایش تعداد سلول‌های مغز در جانداران مختلف و حتی در انسان دارند. انرژی برای یادگیری : اگرچه مغز انسان بالغ فقط دو درصد از وزن بدن او را تشكيل می دهد، ولی به تنهايی بيست درصد از انرژی جسمانی را مصرف می كند .انرژی مصرفی مغز از طريق خون پراكسيژن تدارك می شود ،اكسيژن مصرفی مورد نياز از طريق شش ها تامين می گردد.مغز انسان در هر ساعت به گردش 8 گالن خون يا در هر روز تقريباً 200 گالن (800 تا 600ليتر) خون نياز دارد. توازن الكترونيكی مناسب برای كاركرد مغز از طريق آب بدن به دست می آيد. برای حصول اين توازن ،هر فرد بالغ بايد 6 تا 12 ليوان آب بنوشد. از دست دادن آب بدن درطول ساعات حضور دانش آموزان در كلاس درس عاملی برای آسيب های يادگيری ،تنبلی و بی حالی است. ( هانافورد1995) . عامل حياتی ديگر برای كاركرد مطلوب مغز،اكسيژن است. بدون هوای تازه، نمی توان انتظار داشت كه مغز كاركرد بهينه ای داشته باشد. از اين رو،طراحی ساختمان مدارس و در پيش بينی تسهيلات و تجهيزات مدارس ،نبايد تامين هوای تازه كلاس های درس مورد غفلت قرار گيرد. هنگام يادگيری ،سلول های مغز- نرون ها- اطلاعات را تقريباً با سرعتی بيش از 300 كيلومتر در ساعت انتقال داده يا مورد تبادل قرار می دهند.هر نرون می تواند هزاران سيگنال يا علامت را از ساير منابع نرونی ،بدون آن كه با آن ها ارتباط فيزيكی داشته باشد ،دريافت كند.نرون ها،پيام ها را بيشتر به صورت شيميايی تبادل می كنند(جنسن 1998 ) . انرژی لازم برای فعاليت نرونی ،انرژی الكتريكی و شيميايی است .ماهيت عمل نرون ها، مغز را به يك پردازشگر الكترو- شيميايی تبديل كرده است .الگوی يادگيری مغز از زمان تولد و بنا به ديدگاهی عمر از دوره جنينی آغاز می شود .شيوه پاسخ وی و سازگاری فرد با محيط، نحوه زيست و يادگيری مغز را تعيين مي كند.الگوی يادگيری پايه گذاری شده را فرو بريزد .مدارس ،يكی از مراكز عمده برای ايجاد تغيير در الگو های يادگيری دانش آموزان هستند. بازی ، ورزش ،تجربيات عملی و انواع فعاليت های چالش برانگيز منبع اصلي يادگيری هستند. با اين همه ، هنوز مدارس بر خلاف الگو های يادگيری دانش آموزان طراحی می شوند . برای نمونه ،استخر شنا از محيط های محرك و چالش برانگيز برای كودكان ابتدايی و راهنمايی اند،ولی مدارس به ندرت به آن دسترسی دارند. اهمیت و نقش ورزش در تسریع روند یادگیری : هر دانش آموزی بارها و بارها در سالن های ورزشی دیوار حیاط و راهروی مدارس، انواع رسانه های گروهی ، کتاب ها و نشریات با عبارات " عقل سالم در بدن سالم است " مواجه می شود. با این حال عده کمی از نوجوانان و جوانان حقیقت و معنای اصلی این جمله را عملاً در زندگی خود به کار می گیرند و اغلب آن ها در برنامه های روزانه درس و ورزش را همراه هم تنظیم نمی کنند. خانم صابره شوکتی ، مربی ورزش یکی از دبیرستان های تهران در این زمینه می گوید: متأسفانه در کشور ما درس و ورزش به ندرت با یکدیگر توأم می شوند.اغلب آن ها که به پرورش نیروی بدنی خود همت گماشته اند از پرداختن به قدرت فکری خویش غافلند و بیشتر دانش آموزان مستعد و پرتلاش نیز که مدام به مطالعه و کار فکری مشغولند از نظر بدنی در حد بسیار ضعیفی قرار دارند که این خود نیمی از تلاش شبانه روزی آن ها را هدر می دهد. سلول های مغزی برای فعالیت خود به 25درصد از کل انرژی مورد استفاده بدن نیاز دارند. آیا این انرژی تنها به وسیله تغذیه و استراحت – به صورتی که در بین دانش آموزان رایج است – تأمین می شود؟ خانم نرگس سماوات ،کارشناس در زمینه زیست شناسی و تغذیه در توضیح این مطلب می گوید: غذا خوردن با عجله شایع بین دانش آموزان بدون تحرک جسمی لازم، حتی اگر با استراحت کافی هم همراه باشد نمی تواند تأثیر کاملی در رساندن ماده و انرژی مورد نیاز بدن داشته باشد.در صورت نبودن برنامه ریزی صحیح برای انجام حرکات ورزشی روزانه ، مغز انرژی کافی در اختیار ندارد زیرا تلاشی تلاشی برای به جریان انداختن و تنظیم و گستردن انرژی به تناسب نیاز هر قسمت از بدن- خصوصاً مغز – صورت نگرفته است. علاوه بر این کم تحرکی و رخوت جسمی از آن، تأثیر مستقیم بر روی روح و روان و اعصاب دارد و ذهن را نیز به سمت خستگی و ناتوانی هدایت می کند که نتیجه همه اینها بالقوه ماندن بسیاری از قابلیت های ذهنی و استعدادهای محصلان در یاگیری است. اغلب اوقات دانش آموزان خمود و بی حوصله و با اکراه به سوی انبوه کتاب هایشان می روند و سعی می کنند خلل همیشگی ناشی از عدم تحرک بدنی را با فشار آوردن های بی مورد به ذهن و انواع و اقسام روش های یادگیری جبران کنند در حالی که راه بسیار ساده تر و سالم تری مانند ورزش می توانند علاوه بر سلامت،نشاط و افزایش فعالیت ذهنی،شور و اشتیاق آنان را نسبت به درس خواندن تضمین کند.برای اینکه مغز به خوبی از عهده یادگیری و حفظ مطالب درسی برآید،علاوه بر رساندن مواد غذایی و انرژی کافی باید از خونی پاک و غنی از اکسیژن تغذیه شود.بدین منظور باید شش ها کاملاً از هوا پر و خالی شوند بنابراین دانش آموزان باید ریه های خود را نیز نیرومند کنند و این کار نیز به وسیله ورزش میسر است. هر حرکت ورزشی خواص و نتایج خاص خود را دارد و این گونه نیست که ورزش فقط ماهیچه ها را قوی کند. معلمین ورزش در مدارس باید خواص هر حرکت را نیز به محصلین خود آموزش دهند تا آن ها با آگاهی کامل از نتایج سودمند ورزش بهره مند شوند.در ضمن برای رساندن اکسیژن کافی به سلول های مغزی دانش آموزان باید یاد بگیرند که صحیح و اصولی تنفس کنند و با عادت دادن شش ها به نحوه مطلوب بازده تنفسی خود را افزایش دهند. دکتر شعبان طاووسی محقق و صاحب نظر در زمینه امور آموزش عقیده دارد ورزش نخستین پرونده احساسات و ادراکات آدمی است.دانش و زیبایی در تندرستی است و تندرستی حقیقی به وسیله ورزش و گردش و غذای سالم،مقوی و منظم حاصل می شود.ورزش خون را به نسبت به تمام اعضای بدن به عضلات دست و پا و گردن و کمر به خصوص اعصاب می رساند و در تمام بدن خون را به جریان در می آورد. برخی از دانش آموزان ممکن است دیرتر یا زودتر از دو ماه به ورزش صبحگاهی عادت نمایند و بالاخره این اقدام مفید عادت و طبیعت ثانوی آنان خواهد شد. ورزشی که دختران می نمایند نباید ورزش های سنگین قهرمانی باشد بلکه آنان باید در مدرسه بیشتر تنیس روی میز و بازی های توپ دار مثل والیبال و بسکتبال و ورزش های سبک دیگر نمایند و با اسباب های ورزشی سنگین مانند هالتر و دمبل کار نداشته باشند. خانم بهناز خزائی مربی بدنسازی یکی از باشگاه های قزوین در این باره می گوید: ممکن است در بین دانش آموزانافرادی باشند که به دبیر ورزش و دبیرستان دسترسی نداشته باشند این گونه افراد می توانند به یکی از باشگاه های ورزشی که در دسترس شان وجود دارد مراجعه کنند و با چند جلسه شرکت در آن حرکات ورزشی لازم و مناسب خود را از مربی آن باشگاه و یا هر یک از اشخاص دیگری که مهارت و اطلاعات کافی در این زمینه دارند بیاموزند. بنابراین بهتر آن است که محصلان خود به فکر تنظیم فعالیت های ذهنی و جسمی خویش باشند و با تصمیم گیری و به کار بستن اراده ، روی آوردن به ورزش و توأم کردن آن با تحصیل از سنگینی بار مشکلاتی که بر روح و ذهنشان انباشته اند بکاهند و به تجربه عینی دریابند که در صورت هماهنگ کردن این دو با صرف همان وقت و همان کار ذهنی در عرصه یادگیری به نتایجی چند برابر مطلوب تر از قبل دست خواهند یافت و در نهایت با ذهنی بازتر و بسیار راحت تر از استعدادهای خود بهره برداری خواهند کرد. فعالیت های جسمانی و افزایش عملکرد تحصیلی : برای رشد كاركردهای مغزی، فعاليت جسمانی بسيار حائز اهميت است. فعالیتهايی چون دويدن ،پريدن،جهيدن ،شنا كردن سبب تقويت عقده های پايه ،مخچه و جسم پينه ای می شود. ورزش و تمرين بدنی ،اكسيژن زيادی را به مغز می رساند و بر ميزان ارتباط بين نرونی می افزايد(1980Palmer-1995Brink ). یادگیری از طريق پياده روی ،حركات كششی ،رقص و سایر فعاليت های جسمانی ارتقاء يافته و تقويت می گردد.( جنسن 1998 ) یافته های يك پژوهش علوم تربيتی حاكی از آن است كه ورزش عملكرد تحصیلی دانش آموزان را افزايش می دهد. به گزارش سرويس پژوهشی خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا) ـ منطقه خوزستان ـ مرتضی نقيبی و دكتر بهمن نجاريان، اعضای هيات علمی دانشگاه شهيد چمران اهواز، در پژوهش خود با عنوان “بررسی ارتباط بين هوش و عملكرد تحصیلی با آمادگی های عمومی جسمانی دانش آموزان پسر كلاس های سوم راهنمايی شهرستان اهواز” آورده اند: « هدف از انجام اين تحقيق، بررسی ارتباط بين هوش و عملكرد تحصیلی با آمادگی های عمومی جسمانی از يك طرف و بررسی تاثیر ميزان وقتي كه دانش آموزان صرف ورزش می كنند بر چگونگی اين ارتباط از طرف ديگر است بدين منظور ابتدا توسط يك پرسشنامه كوتاه، اطلاعات مربوط به ميزان وقتی كه دانش آموزان صرفاً ورزش روزانه می كنند كسب و پس از استخراج معدل تحصیلی سال قبلی آنها كه در اين پژوهش نشان دهنده عملكرد تحصیلی دانش آموزان است، با استفاده از آزمون هوش ريون (فرم استاندارد) بهره هوشی آنها تعيين شد.» دراين پژوهش به منظور سنجش آمادگی های عمومی جسمانی، به ترتيب، آزمودنی ها در تست های دو ۹×۴ متر رفت و برگشت، پرش جفت بدون دورخيز (آمادگی های حركتی)، كشش بارفيكس، دراز و نشست پا جمع و دو ۵۴۰ متر استقامت (آمادگی های جسمانی) شركت نمودند. جامعه آماری تحقيق شامل كليه دانش آموزان پسر كلاس های سوم راهنمايی شهرستان اهواز بود كه جمعا ۲۷۰ نفر آزمودنی به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. همچنین در اين پژوهش چنانچه انتظار می رفت بهره هوشی با عملكرد تحصیلی همبستگی معني داری را نشان داد و از طرفی با توجه به نتايج تحقيق، بهره هوشی و عملكرد تحصیلی با امتياز آزمون های سنجش چابكی و سرعت، نيروی عضلانی، آمادگی حركتی و آمادگی عمومی جسمانی دانش آموزان، همبستگی معنی داری نشان دادند. اما رابطه آن ها با امتياز آزمون های سنجش استقامت عضلات شكم، استقامت قلبی ـ تنفسی و آمادگی جسمانی از نظر آماری به سطح معنی داری نرسيد. اين يافته ها با بسياری از تحقيقات همخوان است. ليكن با برخی نتايج تحقيقات ديگر تناقض ديده می شود. ارتباط آمادگی های حركتی با هوش، ضعيف اما با پیشرفت تحصيلی، مثبت و معنی داری مشاهده شده است اسماعيل و گروبر (۱۹۶۷).نيز، ارتباط بين آمادگی های حركتی و ذهنی را در معلمان مرد، ضعيف ولی در معلمان زن، مثبت و معنی دار مشاهده كرد ( گیائینی ). نتايج تحليل واريانس در اين پژوهش نشان می دهد كه عملكرد تحصيلی، با تركيب هوش و ميزان زمان صرف شده برای ورزش روزانه همبستگی مثبت و معنی داری دارد. با توجه به ميانگين عملكرد های تحصیلی مشاهده شده و پيگيری توكی، می توان دريافت كه اختصاص وقت كم، متوسط يا زياد برای ورزش روزانه دانش آموزان در صورت هم سطح بودن بهره هوشی آنها، تفاوت قابل توجهی در عملكرد تحصیلی شان به وجود نخواهد آورد. ليكن، رابطه بهره هوشی، با چگونگی عملكرد تحصیلی معنی دار است. اين پژوهش يادآور شده است : « اين رابطه زمانی كه با توجه وقت صرف شده برای ورزش روزانه ملاحظه شود، بيشتر آشكار می شود . » با توجه دقيق تر به نتايج تحقيق می توان نتيجه گرفت كه صرف وقت بيشتر برای ورزش نه تنها هيچ گونه اثر سويی بر عملكرد تحصیلی و هوش نداشته است، بلكه در بيشتر موارد باعث عملكرد تحصیلی بهتر دانش آموزان نيز شده است. جايگاه تربيت بدنی دوره ابتدايی در جهان معاصر : بايد دانست كه تربيت بدنی در مدارس ابتدایی مفهوم بازی به شكل آزاد يا حكم ساعت تنفس بين دو كلاس را ندارد. كلاس درس تربيت بدنی، حكم آزمايشگاهی را دارد كه در طی آن، كودك با وظيفه مهم فراگيری حركت و يادگيری از طريق حركت درگير می شود. شادی، تنوع و سرگرمی محصول فرعی يك درس تربيت بدنی خوب است. معنای واژه تعليم و تربيت هدايت به جلو است. تربيت بدنی آن جز از فرآيند تعليم و تربيت است كه درآن هم تربيت بدن و هم تربيت ازطريق بدن، مطرح است. اهداف درس تربيت بدنی : در برنامه ی درسی تربيت بدنی، جهت گيری اساسی ياددهی- يادگيری، كسب و حفظ سلامتی برای دانش آموزان است. برنامه درسی تربيت بدنی بايد به دانش آموزان آگاهی های لازم را جهت حفظ سلامت خود در آينده، بدون كمك ديگران، بدهد. از جمله اين آگاهی ها انجام صحيح حركات پايه- يعنی راه رفتن، دويدن، پريدن، با پرش رفتن، با جهش رفتن، ... منتقل شود. از جمله اهداف ديگر تربيت بدني آمادگی جسمانی دانش آموزان همچون استقامت عمومی انعطاف پذيری و قدرت می باشد كه در سلامت جسمی و حركتی فرد عامل تعيين می باشد. هدف سوم تربيت بدنی ارتباط تنگاتنگ بين ورزش و تغذيه می شود. دانش آموزان با زمان دقيق صرف غذا، نقش آب و مايعات آشنا خواهند شد. در كنار اين اهداف، هدفهای اجتماعی، شناختی و عاطفی و روانی به آسانی در درس تربيت بدنی بدست می آيند. چرا بايد در مدرسه ورزش كرد؟ از جمله دلايل مهم می توان به ايجاد موارد زیر اشاره كرد : 1- سلامت جسمانی و روانی دانش آموزان 2- رشد تكامل و يادگيری حركتی مناسب با سن 3- تربيت فردی و گروهی 4- پشتوانه قوی برای ورزش قهرمانی 5- عادت به ورزش كردن 6- پيشگيری از آلودگی دانش آموزان به عادت ناپسند و مضر در محيط زندگی 7- پر كردن اوقات فراغت و لذت بردن 8- پی بردن به اهميت نظم و سازماندهی در كلاس 9- داشتن نقش توانبخشی 10- اهميت تربيت بدنی در تعليم و تربيت كودكان فعاليتهای بدنی و ورزش علاوه بر تقويت قوای جسمانی كه يك اصل مهم در ارتقای بهداشت همگانی است بر رشد قوای ذهنی و روانی دانش آموزان نيز تأثير قابل ملاحظه ای دارد. تدوين يك برنامه ورزشی مناسب در مدارس بسيار ضروری است. بايد به هدف تربيت بدنی ارج نهيم و مسايل كاربردی اين علم را در مدارس به اجرا درآوريم، تربيت بدنی و ورزش می تواند به موارد زير كه اكثر دانش آموزان به آن مبتلا هستند بپردازد و آن را تا حدی رفع نمايد، حتی پزشكان برای درمان بسياری از ناراحتيهای جسمانی به بيماران خود توجه می كنند كه ورزش و كارهای اصلاحی جسمی كه جزء علوم تربيت بدنی و ورزشی انجام دهند. اين موارد عبارتند از: 1- برطرف نمودن ضعف عضلانی 2- تقويت انعطاف پذيری عضلات 3- دادن نشاط روحی 4- اجتماعی نمودن 5- تقويت سيستم قلب و عروق 6- تقويت حواس و ذهن 7- تقويت عضلات جهت جلوگيری از انحراف ستون فقرات 8- ارتباط آموزش حركات بدنی با برنامه های تربيت بدنی مدارس درآموزش حركات تربيت بدنی كودكان با چگونگی و چرايی حركات بدن خود آشنا می شوند. از جمله اهداف اساسی آموزش حركات، كمك به كودكان است تا از طريق الگوهای حركتی فعال، به توانايی های بدنی خود پی می برند. مهمترين كمك مربی در برنامه ريزی حركات بدنی كودكان، آن است كه كودك اصول و مبنای حركات را ياد بگيرد و در زمان های مختلف و در شكل های متفاوت آن ها را اجرا كند و يا مسائل رقابتی را برای كودكان ترتیب دهد و با ارائه تمرينهای متناسب با قابليتها و سطح تواناييهای هر كودك خاص آن ها را در حل مسائل، كمك كنند: در واقع آموزش حركات بدنی در برنامه های تربيت بدنی نقش جايگزينی ندارد، بلكه می تواند كامل كننده آن باشد. برای مثال اگر كودكی در فعاليتهايی كه نياز به شروع و توقف كردن، چرخيدن و حركت به طريقی خاص دارد، مشكل داشته باشد، فعاليتهای حركتی می تواند توانايی در اين جهت بالا ببرد. برنامه ريزی در جهت شكل دهی برنامه های ورزشی- حركتی آموزش حركات بدنی و مورد علاقه كودكان نه تنها برای رشد همه جانبه بلكه برای كاهش رفتارهای تخريبی كودكان در مدرسه و محيط های ديگر نيز موثر است. مهمترين كمك مربی در برنامه های حركات بدنی كودكان ايجاد جوی است كه در آن كودك اصول حركات راياد بگيرد و فرصت های متنوع برای كاوش درشكلهای مختلف حركات را پيدا كند. در مورد ايجاد زمين های ورزشی در فضای باز، اولاً بايد حداقل مساحت را نسبت به تعداد دانش آموزان در نظر گرفت. ثانياً دقت شود كه سطح زمين صاف و بدون پستی و بلندی باشد. ورزش و نقش آن در سلامت روان : ناراحتی های جسمانی ، اختلالات روانی را به همراه داشته و برعكس. نكته برجسته درتقویت قوای جسمانی،حفظ روان سالم می باشد. پسرانی كه از نظر قوای جسمانی ضعیف می باشند علاوه بر ضعف جسمانی دارای مشكلات روانی مانند احساس حقارت و عدم توانائی تطبیق خود با دیگران می باشند. دانش آموزان ورزشكار دارای صفات ممتاز رفتاری چون رهبری، تحركهای اجتماعی حس ارزشهای فردی و اجتماعی، عدم شك و تردید در خود عدم بهانه جوئی و نتیجتاً رشد اجتماعی بیشتر می باشد. تحقیقات بسیاری نشان داده است که ورزش علاوه بر اینکه ابزار ارزشمندی برای حفظ سلامت جسمانی است رابطه نزدیکی با سلامت روانی و به ویژه پیشگیری از بروز ناهنجاری‌های روانی دارد. ورزش از اضطراب و افسردگی می‌کاهد و اعتماد به نفس را افزایش می دهد. ورزش به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی مفر سالمی برای آزاد کردن انرژی‌های اندوخته شده است و این خود بسیار لذت‌بخش و آرامش‌دهنده است. به گفتۀ جامعه شناسی Jeffrey Thomas که مطالعاتی پیرامون تأثیر شرکت جستن در فعالیت های ورزشی بر دانش آموزان مقاطع ابتدایی و راهنمایی انجام داده است، جوانان، صرف نظر از نژاد و جنسیت آن ها، از شرکت در برنامه های ورزشی مناسب بهره ی زیادی می برند. بکت برو ، استادیار جامعه شناسی دانشگاه ویتنبرگ در اوهایو، در سال 2005 رساله ای در جامعه شناسی آموزش به چاپ رساند که در آن نتیجه گیری کرده بود که شرکت در فعالیت های ورزشی، بیشتر از هر نوع فعالیت دیگر فوق برنامه، موجب بهبود تحصیل نوجوانان در مقطع دبیرستان است. او در مصاحبه ای اظهار داشت، "آن ها در کسب اعتماد به نفس و قابلیت حل مشکلات، پیشرفت می کنند؛ از آن جا که در چارچوب تحصیلی، با دانش آموزان دیگر ومعلمان و والدین خود ارتباط برقرار می کنند،به لحاظ اجتماعی هم رشد دارند." او گفت، ورزش باعث می شود آن ها در کیفیت گروه های همسن و سال خود تجدید نظر کنند. آن ها در مدرسه از یک جایگاه اجتماعی برخوردار می شوند و همین موضوع، موجب تعهد بیشتر شان در محیط آموزشی هم می گردد و برای همین، کمتر احتمال می رود که ترک تحصیل کنند؛ کمتر احتمال می رود از محیط درسی دور شوند و مسائلی از این قبیل. در سال 1972، به موجب قانون دوران ساز حقوق مدنی، تبعیض جنسی در مدارس آمریکا، در زمینۀ درسی و ورزشی، هر دو، ممنوع اعلام شد. این قانون که تحت عنوان "تایتل IX " شناخته می شود، منجر به افزایش جدی شرکت کنندگان دختر در رویداد های ورزشی مدارس ابتدایی، دبیرستان ها و کالج ها گردید. ورزش در موفقیت تحصیلی موثر است این قانون دارای پیامد های غیر منتظره بود، مخصوصا ً طرز تلقی از ورزش در چارچوب تحصیلات. قانون تایتل IX فرصت های زیادی برای دختران جوان و زنان برای پیشرفت در زمینه های گوناگون پیش آورده است. ( برو ) با این حال، در سال های اخیر، مدارس آمریکا، تحت فشار مردم ، باید بر پیشرفت های تحصیلی دانش آموزان خود در دروس اصلی، مانند ریاضیات، علوم و خواندن، تأکید بیشتری کنند. به فعالیت های فوق برنامه کمتر اعتنا شده است" قطعا ً بازگشتی به اصول مطرح است. و در عین حال، فلسفۀ [آموزشی] برتر حاکی از این است که رشد دانش آموزان بیش از توانایی های عقلایی آنان است، به این ترتیب، رشد احساسی و اجتماعی آن ها بر قابلیت هایشان در به حداکثر رساندن توانایی های فکری آن ها تأثیرگذار است. ( برو ) در واقع، پژوهشی در سال 2007 راجع به منافع دراز مدت ورزش به چاپ رسید که درآن نشان داده شده بود شرکت در تیم های ورزشی دبیرستان موجب 41 درصد افزایش فرصت یک زن جوان برای فارغ التحصیلی از کالج بوده است. اگر مدارس قصد دارند به دلیل کمبود بودجه از برنامه های ورزشی خود کم کنند باید این قبیل پژوهش ها را مدنظر داشته باشند . ارتباط هایی نیز میان شرکت دختران در تیم های ورزشی در مقاطع راهنمایی و دبیرستان و موفقیت آن ها در زندگی حرفه ای کشف شده که به ارزش های کار تیمی، تعیین هدف و پاداش برتر بودن باز می گردد. در تارنمای بنیاد ورزش زنان آمده، " تصادفی نیست که 80 درصد از مدیران زن 500 شرکتی که در فورچون آمده اند، خود را به این دلیل که در نوجوانی در دنیای ورزش بوده اند، دخترانی شیطان و شلوغ معرفی کرده اند." تنظیم ساعت زنگ ورزش با نیازهای دانش آموزان : زنگ ورزش ، زمان بروز خلاقیت کودکان است. کودک با حضور در ساعت ورزش علاوه بر تقویت بعد جسمانی به بازی ، تفریح ، پرورش روحیه تعاون و همکاری و.. می پردازد ولی ساعت زنگ ورزش در مدارس ایران با اولویت های اصلی نیازهای دانش آموزان تنظیم نشده است.در تحقیق زیر به مقایسه اولویت های نیازهای جسمانی ، مهارتی ، شناختی و عاطفی دانش آموزان در درس تربیت بدنی و ورزش مدارس پرداخته شده است. ( رحیم رمضانی نژاد ، حمید محبی ، مهرعلی همتی نژاد) . در این تحقیق آمده است توجه به نیازهای چندگانه دانش آموزان و پرهیز از پرورش تک بعدی با توجه به یک هدف با یک نیاز اهمیت بساری دارد ، به ویژه اینکه برخی محققان معتقدند نقش معلمان تربیت بدنی در برآوردن برخی از نیازهای اجتماعی حتی بیشتر از والدین است. بررسی محتوای درس تربیت بدنی در کشورهای مختلف نشان می دهد که بسیاری از نیازهای آموزشی دانش آموزان مورد توجه قرار گرفته است. همچنین در بسیار

رابطه ورزش با يادگيري . . .

مطالب مشابه :

ورزش متناسب با طالعتان

واقعياتي در مورد ورزش

آنچه باید در مورد ورزش و دیابت بدانید

اهمیت ورزش با کودکان

سرگرم کردن بچه ها در خانه

شنا برای کودکان

ضرورت ورزش برای کودکان

رابطه ورزش با يادگيري . . .

پندارهای غلط در مورد فعالیت بدنی