ارتباط بین نطام مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست HSE با استانداردهای ISO و OHSAS

HSE : Health - Safety - Environmental

مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست

بعد از استقرار نظام مدیریت ایمنی و احساس نیاز به حفاظت از محیط زیست و آشکار شدن معیارهای اساسی بجز تولید همانند توسعه پایدار ُ .

صنایع برای یکپارچه کردن و رسیدن به دید منطقی و فراگیر در زمینه ایمنی ، بهداشت و محیط زیست الگوی نظام واحدی برای مدیریت این بخش پیشنهاد نمودند . که به دلیل پیوستگی و در هم تنیدگی این معقوله ها نظامی واحد به نام HSE تشکیل شد. در برخی صنایع نیز کنترل کیفیت نیز به این مجموعه اضافه گردید HSEQ

دید مدیریتی و فرا بخشی در این زمینه باعٍث کارایی این ۳ معقوله خواهد شد.

امروزه فلسفه HSE با نگرشی نوین به عوامل بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی در صنعت نفت، از اهمیت ویژه ای در توسعه همه جانبه کشور و پیشرفت و رشد جامعه انسانی برخوردار است. سیاستهای اتخاذ شده در این نگرش براساس اهدافی از جمله کاهش آثار نامطلوب صنعت بر محیط، افزایش آثار مثبت صنعت بر جامعه، افزایش تامین ایمنی کارکنان، تجهیزات و تاسیسات در مراکز صنعتی، کاهش حوادث و آسیب های محیط های صنعتی، به پایین ترین میزان ممکن از طریق حذف شرایط ناامن و حفاظت هرچه بیشتر از محیط زیست تعیین و تبیین شده اند.

در طول سالیان متمادی، مباحث ایمنی، بهداشت و محیط زیست در صنعت نفت مطرح بوده است. امروزه با نگاهی ریزبین و پر دقت همراه با نظارت مدیریتی واحد به صورت سیستماتیک و همه جانبه به این مباحث پرداخته شده است.
نظام مدیریت فراگیر HSE با ایجاد بستر فرهنگی به تبیین تاثیر متقابل عوامل بهداشت، ایمنی و محیط زیست پرداخته و از این روش نواقص، مخاطرات بالقوه، حوادث و مشکلات را مورد ارزیابی قرار داده و روشهای مبتنی بر پیشگیری را ارایه می دهد.

هر چند دستیابی به نظامی خلاق در ساختار مدیریت فراگیر بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE.MS) و رویکرد یکپارچه سازی فرایندها و گردش کار فعالیتهای سه گانه بهداشت، ایمنی و محیط زیست در تمامی سطوح صنعت نفت نیازمند تلاشهای زیادی است اما متخصصین و مدیران صنعت در سالهای اخیر گامهای موثری درجهت شکل گیری ساختار HSE.MS وارتقای اهداف این نظام مدیریتی برداشته اند.
بطوریکه امروزه صنعت نفت در این فاصله زمانی کوتاه شاهد کسب موفقیت هایی در این سه مقوله بوده است. از میان این موفقیت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتخاب فرایندها و تولید محصولات سازگار با محیط زیست در طرحهای جدید و اجرای طرح ارزیابی آثار زیست محیطی قبل از احداث و استقرار سیستم مدیریت زیست محیطی در تمامی مجتمع ها. همچنین، اصلاح فرایندهای موجود به منظور به حداقل رسانیدن ضایعات تولیدی، حرکت به سمت Zero discharge و تصفیه پساب های صنعتی و بهداشتی و توسعه فضای سبز.

- جلوگیری از سوزانده شدن۲۴۱ میلیون فوت مکعب گاز و کاهش انتشار آلاینده ها در حدود۱۸ هزار تن با اجرای طرح آماک یکی از بزرگترین پروژه های جمع آوری گازهای همراه نفت، جلوگیری از سوزانده شدن۳۲۰ هزار بشکه نفت با بهره گیری از دستگاه سیار فراورش نفت (MOT) در مناطق نفت خیز جنوب، کاهش آلاینده های هوا از طریق تولید و توزیع بنزین بدون سرب در سراسر کشور (از ابتدای سال۱۳۸۱) و توزیع گازوییل کم گوگرد (۵۰۰ PPM) در شهرهای بزرگ.
- کاهش آلودگی هوای۱۹ شهر بزرگ با احداث۷۱ جایگاه عرضه گاز طبیعی فشرده (CNG) ، افزایش سهم گاز طبیعی در سبد انرژی کشور از۳۸ درصد (در سال۱۳۷۵) به۵۶ درصد (در سال۱۳۸۳) و افزایش خانوارهای برخوردار از گاز طبیعی از تعداد۹ میلیون و۴۴۵ هزار و۳۸۶ خانوار (در سال۱۳۸۲) به۱۰ میلیون و۲۲۲ هزار خانوار (در سال۱۳۸۳) بخشی از فعالیتهای مجموعه صنعت نفت در زمینه محیط زیست و در راستای توسعه پایدار است.

براساس خط مشی HSE وزارت نفت، هدف HSE ، حذف تمامی حوادث و آثار زیانبار بر افراد و محیط زیست و حرکت در راستای توسعه پایدار، افزایش بهره وری، رشد و بالندگی نیروی انسانی با فراتر رفتن از استانداردهای روز است.
در سالهای اخیر ضریب شدت حوادث و ضریب تکرار حوادث به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است، برای نمونه در یک واحد تولیدی صنعت نفت، رکورد۲۰ میلیون نفر ساعت کار بدون حادثه بدست آمده است.

در این سیستم تمامی مسایل مربوط به بهداشت حرفه ای، بهداشت محیط، بهداشت عمومی، بهداشت روانی و بهداشت تغذیه و همچنین پیگیری مشکلات درمانی کارکنان با اجرای روش های یکسان و با نظارتهای مستمر، کنترل می شوند. همچنین در نهایت از اجرای صحیح برنامه های شناسایی، ارزیابی و کنترل موثر ریسک فاکتورهای بهداشتی، اطمینان حاصل می شود.

با نیاز سنجی و بکارگیری برنامه های کاربردی بهداشت و ایجاد انگیزه لازم به منظور پیروی از روشهای اجرایی تدوین شده در این نظام، در آینده ای نه چندان دور شاهد ارتقای سلامت کارکنان، حذف و یا کنترل تمامی ریسک فاکتورهای بهداشتی، تطابق بهینه کار با انسان و در نهایت تسهیل دستیابی به اهداف HSE خواهیم بود.

محیط ناسالم و غیر ایمن باعث به خطر افتادن سلامتی و بالا رفتن ضریب خطای انسانی می شود.خطای انسانی باعث شکست فعالیتهای ایمنی خواهد شد و حادثه بوجود می آید. حادثه باعث تخریب محیط زیست و از بین رفتن منابع انسانی میشود و این خود آغاز چرخه ایی دیگر خواهد شد. که به انسان ناسالم میانجامد.

HSE مدیریتی برای پوشاندن نقاط ضعف یک مجموعه خواهد بود.

ISO

حرکت بسوی یکپارچه سازی نظامهای مدیریتی باعث بوجود آمدن مجموعه استانداردهای ISO گردید .پس از موفقیت مجموعه 9000 ISO سازمان جهانی بران شد تا در زمینه محیط زیست و ایمنی نیز استاندارد تهیه نماید .

ارتباط بین HSE و مجموعه قوانین ISO یک مولفه دو سویه است و یک سازمان بدون استقرار نظام HSE قادر به پیاده کردن مجموعه استاندارد ۱۴۰۰۰و ۱۸۰۰۰OHSAS نخواهد بود از طرفی مجموعه استاندارد ISO باعث یکپارچه شدن مدیریت HSE و قابل ارزیابی شدن این مجموعه خواهد شد

نظام مدیریتHSE سعی در بهبود وضعیت بهداشت ،ایمنی و محیط زیست یک مجموعه دارد و مجموعه استانداردهای ۱۴۰۰۰و۱۸۰۰۰OHSAS الزاماتی رابرای این معقوله ها پیش بینی کرده است .

طرح ریزی و داشتن برنامه ای مشخص و از پیش تدوین شده از شرطهای ISO میباشد و مدیریت HSE را در شناسایی راه درست یاری می نماید. داشتن خط مشی زیست محیطی و ایمنی برای یک مجموعه افقهای دید را روشن مینماید و استقرار چرخه PDCA (طرح ریزی - انجام - بررسی - اقدام و بازنگری ) باعث پویایی مجموعه و بهبود مستمر خواهد شد

شناخت جنبه های مختلف کار از نظر HSE و حرکت به سوی بهبود مستمر از اهداف استاندارد کردن روشهای اجرایی است

بعد از شناخت مجموعه و بررسی تحلیلی وضعیت موجود مدیریت باید سرسپردگی و تعهد خود را اثبات نماید و این اولین قدم در استقرار سیستم است.که بوجود آورنده خط مشی مجموعه است . و افق دید را مشخص مینماید .

در مرحله طرح ریزی و مدون کردن فرایندها باید دقت شود و شاخصها که از مهمترین قسنت فرایند است به خوبی تشخیص داده شود که معیار درستی برای ارزیابی صحیح فرآیند بوجود آورد .

سازمان ها از هر نوعی که باشند به طور فراینده ای علاقمند به دستیابی و اثبات عملکرد صحیح ایمنی و بهداشت شغلی از طریق کنترل ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی خویش سازگار با اهداف کلان و خط مشی ایمنی و بهداشت شغلی خود می باشند. آنها این کار را در قالب قوانینی که به طور روز افزون سخت گیرانه تر می شوند، توسعه خط مشی های اقتصادی و دیگر اقدامات در جهت فعالیت های خوب ایمنی و بهداشت شغلی و افزایش توجه گروههای ذینفع به مسائل ایمنی و بهداشت شغلی انجام می دهند.

بسیاری از سازمان ها به منظور ارزیابی عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی خود، بازنگری ها یا ممیزی های ایمنی و بهداشت شغلی را انجام می دهند. با این وجود ممکن است این بازنگری ها و ارزیابی ها به تنهایی کافی نباشند تا یک سازمان اطمینان حاصل نماید که عملکرد آن نه تنها الزامات قانونی و خط مشی را برآورده می نماید بلکه این امر استمرار خواهد داشت. این فعالیت ها برای اینکه موثر باشند لازم است در قالب سیستم مدیریت ساختار یافته ای که با سازمان یکپارچه شده است انجام شوند.

استانداردهای OHSAS بدین منظور تهیه شده اند تا عناصر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی موثری را برای سازمان فراهم نمایند به طوری که بتوانند با سایر الزامات مدیریت ادغام شده و سازمان ها را در دستیابی به اهداف کلان ایمنی و بهداشت شغلی و اقتصادی یاری نمایند.

این استاندارد همچون سایر استانداردها قصد ندارد با کاربرد خود موانع تجاری غیر تعرفه ای ایجاد نموده یا تعهدات قانونی را افزایش داده یا تغییر نماید.

این استاندارد OHSAS الزامات یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی برای توانمند سازی سازمان جهت توسعه و اجرای خط مشی ها و اهدافی که در راستای پاسخگویی به نیازهای قانونی و اطلاعات در خصوص ریسکهای ایمنی و بهداشت شغلی می باشد را مشخص می نماید و تصور می شود که در تمام سازمان ها از هر نوع و با هر اندازه ای قابل اجرا می باشد و شرایط گوناگون جعرافیایی، فرهنگی و اجتماعی را در بر می گیرد. بنای این نگرش در شکل 1 نشان داده شده است. موفقیت این سیستم به تعهد تمامی کارگران در کلیه سطوح و بخش های سازمان و به خصوص مدیریت ارشد بستگی دارد. چنین سیستمی سازمان را به توسعه خط مشی ایمنی و بهداشت شغلی، ایجاد اهداف ایمنی و بهداشت شغلی و فرایندها در دستیابی به تعهدات خط مشی و انجام فعالیت هایی در راستای ارتقاء عملکرد خود و دستیابی به انطباق سیستم با الزامات این استاندارد OHSAS قادر می سازد. هدف کلی این استاندارد OHSASپشتیبانی و ارتقاء فعالیت های خوب ایمنی و بهداشت شغلی است به طوری که با نیازهای اجتماعی– اقتصادی در تعادل باشد. باید متذکر شد که بسیاری از الزامات را می توان همزمان مورد توجه قرار داد یا در هر زمانی به آنها رجوع نمود.

ویرایش دوم این استاندارد OHSAS بر شفاف سازی ویرایش اول آن تمرکز دارد و ضمن توجه به الزامات ISO9001, ISO14001, ILO-OSH و دیگر انتشارات و استانداردهای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، به منظور افزایش سازگاری این استاندارد ها توجه مناسبی صرف شده است تا جامعه استفاده کننده از مزایای آنها بهره مند شوند.

بین این استاندارد OHSASکه الزامات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی یک سازمان را تشریح می کند و می تواند برای صدور گواهی، ثبت و یا خود اظهاری سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی سازمان مورد استفاده واقع گردد و یک راهنما که مبنای صدور گواهی نمی باشد و به منظور ارائه کمک عمومی به سازمان جهت ایجاد، استقرار یا بهبود یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی در نظر گرفته شده است، تمایز مهمی وجود دارد. مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی طیف کاملی از مسائل شامل مواردی که از ماهیت استراتژیک و رقابتی برخوردارند را در بر می گیرد. یک سازمان می تواند با اثبات استقرار موفقیت آمیز این استاندارد OHSAS گروههای ذینفع را نسبت به وجود سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی مناسب مطمئن کند. سازمان ها به راهنمای عمومی تری درباره موضوعات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی نیاز دارند که این راهنما تحت عنوان OHSAS18002 نامیده می شود. هرگونه ارجاع به دیگر استانداردها صرفا جهت آگاهی می باشد.

ارتباط بین نطام مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست HSE با استانداردهای ISO و OHSAS

مطالب مشابه :

حفاظت از دستگاه تنفسی

انتشار کتاب حقوق حفاظت از هوا

رسپیراتور

بررسی ماسکهای محافظ تنفسی و رسپیراتور ها

آنچه از کدکس غذایی باید بدانیم

دانلود پاورپوینت کلیات بهداشت حرفه ای

دانلود کتاب و روش کمی سازی چک لیستهای بازرسی سیستم های OHSAS 18000

ارتباط بین نطام مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست HSE با استانداردهای ISO و OHSAS

دانلود کتاب راهنمای عمليات بلند كردن بار و قوانین تجهیزات حمل بار (LOLER)

روشهاي استاندارد اندازه گيري و ارزشيابي عوامل زيان آور محيط كار (متن كامل)