مقاله درباره باغبانی عمومی .......مقاله درباره پرورش انگور

راهکارهای مناسب مدیریت بقایای گیاهی در نخلستان‌های کشور

چکیده:

نخل خرما با نام علمی phoenix dactilifera یکی از محصولات مهم در باغبانی کشور محسوب می‌شود. بر اساس آمار منتشر شده بیش از 180 هزار هکتار اراضی کشور زیر کشت این محصول می‌باشد و تعداد زیادی از استان‌های کشور بویژه استان‌های جنوبی به نوعی با کشت این محصول سروکار دارند. هر اصله درخت نخل در سال 15 تا 25 برگ تولید می‌کند. طول عمر برگ نخل با توجه به شرایط متفاوت اقلیمی، آبی و خاکی و روش‌های داشت نخلستان بین 3 تا 7 سال می‌باشد. برگ ‌های مسن وقتی که شروع به خشک شدن می‌نمایند از درخت خرما هرس و قطع می‌شوند. در طول یک سال قریب به 15 تا 25 برگ از یک درخت می‌بایست هرس شوند. افزون بر آن قاعده برگ و الیاف اطراف آن نیز می‌بایست حذف و هرس شوند (عمل تکریب). وزن متوسط هر برگ خرما 2 تا 3 کیلوگرم می‌باشد. بنابراین تعمیم این مقدار به چند میلیون اصله، حجم زیادی خواهد بود که در حال حاضر مدیریت صحیح و بهینه‌ای در بهره برداری از این بقایا وجود ندارد. در حال حاضر در بسیاری از باغات خرما این بقایا سوزانده می‌شوند. در برخی مناطق نیز از برگ خرما جهت ساخت سایه‌بان (shade)، آلاچیق، بادشکن و پوشش نهال‌های تازه کشت شده درختان میوه از جمله خرما استفاده می شود. انجام این پژوهش در جهت استفاده از ضایعات و بقایای نخلستان‌ها در تولید خوراک دام، بستر تولید قارچ خوراکی، تولید کمپوست و کود گیاهی و خرد کردن و استفاده مستقیم جهت حفظ حاصلخیزی خاک باغ و همچنین استفاده از الیاف نخل جهت بسترهای کاشت و تکثیر در محیط‌های گلخانه‌ای نتایج مطلوبی را به همراه داشته است لذا ضرورت دارد مدیریت بقایای گیاهی در باغات مورد استفاده و ترویج قرارگیرد و از بروز خسارات زیست محیطی حاصل از روش های معمول جلوگیری شود.

مقدمه

در نواحی جنوب و جنوب غربی ایران سطح وسیعی از اراضی را نخلستان‌ها به خود اختصاص داده‌اند. اگرچه درخت خرما گیاهی همیشه سبز می‌باشد اما بطور میانگین بسته به شرایط نگهداری بعد از 3 تا 7 سال برگ‌های مسن آن خشکیده می‌شوند و می‌بایست از درخت حذف و هرس شوند.

در هر درخت خرما بسته به رقم و شرایط زراعی در طول سال حدود 15 تا 25 برگ خشک می‌شود که هر کدام بطور متوسط 5/1 تا 5/2 کیلوگرم وزن دارد. تعمیم این مقدار بقایای گیاهی به چند میلیون اصله نخل موجود در کشور رقم بزرگی بوده که نیاز به مدیریت بهره وری و استفاده بهینه را می‌طلبد. در حال حاضر نه تنها استفاده مطلوبی از این بقایا نمی‌شود بلکه بدلیل سوزاندن آنها توسط اغلب نخلکاران مشکلات زیست محیطی را نیز به همراه داشته است. . طی سال‌های اخیر استفاده از ضایعات درختان خرما در موارد متعددی گزارش شده است. استفاده از این ضایعات بعنوان بستر پرورش قارچ خوراکی بصورت موفقیت‌آمیزی توسط محققین زیادی گزارش گردیده و امروزه جایگاه تجاری پیدا نموده است (3 ). استفاده از یرگ درختان خرما (قسمت انتهایی برگ) برای تولید غذای دام در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است و نتایج مثبت این پژوهش توسط محققین مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر گزارش شده است ( 1 ). در این روش قسمت انتهایی برگ‌های درختان خرما پس از خرد شدن مورد غنی سازی قرار می گیرند که پس از مدتی نگهداری جهت تغذیه دام قابل استفاده خواهند شد. در سال های اخیر استفاده از ضایعات برگی خرما جهت تولید کمپوست نیز مورد توجه قرار گرفته است و تحقیقاتی در زمینه تهیه کمپوست از بقایای گیاهی در دست اجرا می‌باشد که تاکنون نتایج مطلوبی به همراه داشته است (2). در این تحقیق روش‌های موجود و مطلوب در راستای بهره‌وری مناسب از این ضایعات و جلوگیری از اثرات سوء زیست محیطی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نتایج و بحث:

روش‌های متداول در نخلستان‌های کشور

هر ساله ضایعات و بقایای زیادی در سطح نخلستان‌ها تولید می‌شود. بیشترین بقایا بعد از عملیات حذف برگ‌های خشک و دمبرگ‌هاو همچنین جداسازی الیاف در نتیجه عمل تکریب درختان خرما جمع‌آوری می‌شوند. از گذشته تا کنون در مناطق خرماخیز با توجه به نیاز ساکنان و کاربرد بقایا از آنها در موارد متعددی استفاده می‌شده است. شاید تا دو دهه قبل سرپناه درون باغات و حتی بخشی از منازل با استفاده از چوب تنه و برگ خرما با مهارت‌ها و روش‌های خاص خود ساخته می‌شد. چوب تنه درختان مسن نخل سقف بسیاری از خانه‌های روستایی را در مناطق خرماخیز تشکیل ‌داده است. از طرف دیگر حصار بسیاری از چراگاه های موقت صحرایی و اطراف باغات با استفاده از برگ های ردیف شده خرما در کنار هم محدود و محصور می‌گردد. این موارد استفاده به دلیل ترویج فن‌آوری نوین کم رنگ و کاربرد خود را به جزء در مواردی محدود، از دست داده است.

استفاده عمده دیگر از ضایعات و بقایای خشک شده نخلستان‌ها بعلت عدم وجود و رایج بودن سوخت‌های فسیلی در دهه‌های گذشته بکارگیری این بقایای به عنوان هیزم در ایجاد حرارت جهت طبخ غذا بویژه در مراسمات می باشد. اگرچه استفاده از آتش در موارد مختلف هنوز در میان مردم این نواحی رایج می‌باشد اما در همین خصوص نیز با وفور سوخت‌های فسیلی در سال های اخیر، کاربرد ضایعات به میزان زیادی محدود شده است. ایجاد بادشکن از جمله مواردی است که از زمان‌های قدیم کاربرد داشته و اکنون نیز در حاشیه مزارع و باغات از آن استفاده می‌شود. همچنین ایجاد سایه‌بان و پوشش نهال‌ درختان میوه با استفاده از برگ درختان خرما روش مرسوم و متداول در این مناطق می‌باشد، اما نکته مهم این است که بعد از پایان استفاده از برگ درختان خرما بعنوان بادشکن یا سایه‌بان مجدداً آنها را جمع‌آوری کرده و می سوزانند. نکته مهم و قابل توجه دیگر اینکه اگرچه در گذشته به نوعی از این بقایا در موارد مختلف استفاده می‌گردید و اما در سال های اخیر با ظهور مصالح ساختمانی متنوع و فن‌آوری‌های نوین، این بقایای گیاهی در سطح نخلستان‌های کشور کاربرد خود را از دست داده‌اند و اکنون نخلکاران با حجم وسیعی از این ضایعات روبرو می‌باشد که به دلیل عدم توصیه و ترویج روش‌های مناسب جهت بهره‌برداری، اقدام به سوزاندن آن می نماید.

راهکارهای مناسب و روش‌های نوین

آثار و بقایای درختان خرما از منابع مواد آلی محسوب می‌شوند که در سیستم پایدار و در راستای حفاظت از منابع محیط زیست می‌بایست با روش مناسبی حتی بعد از موارد گوناگون بهره‌برداری، بصورت فرآیند شده به خاک نخلستان برگردد. کاربرد این ضایعات چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم، در راستای تامین بخش مهمی از مواد آلی خاک و ماده اولیه بستر کشت قارچ و همچنین خوراک دام، گامی ارزنده در راستای توسعه و افزایش منابع پروتئینی گیاهی و حیوانی محسوب می شود، ضمن اینکه بازگشت صحیح این منابع غنی سازی خاک از مواد آلی و حفظ حاصلخیزی را به همراه خواهد داشت.

کاربرد ضایعات و بقایای گیاهی درختان خرما جهت تولید قارچ خوراکی و خوراک دام

ضایعات چوبی منابع ارزشمندی برای تولیدقارچ‌های خوراکی به شمار می‌رود. امکان استفاده از ضایعات مختلف درخت خرما جهت تولید قارچ خوراکی و همچنین بقایای عمل‌آوری شده جهت تغذیه دام در چندین تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و نتایج رضایت بخشی نیز به همراه داشته است. امکان پرورش قارچ‌های خوراکی صدفی (pleurotus spp.) در مناطق خرما خیز کشور وجود دارد و از طرفی جهت پرورش قارچ نیاز به بستر اولیه ای (بقایای لگنینی و سلولزی) می باشد که مواد اولیه این بستر بصورت معمول و فراوان در باغات خرما یافت می‌شود. گونه‌ای از این قارچ‌ها به صورت خودرو بر روی تنه درختان واجدالیاف در زمستان‌ها می رویند. هرچند که محصول دهی قارچ‌های خوراکی صدفی بر روی ضایعات به مانند کاه بهتر از بقایای چوبی می‌باشد اما مواد چوبی منبع غذائی غنی تری برای قارچ‌ها محسوب می‌شوند. از طرف دیگر قارچ‌ها با حذف لیگنین موجود در ضایعات چوبی در اثر عمل تجزیه می‌توانند منبع خوبی از کربوهیدرات را جهت تغذیه دام فراهم نمایند. در بیشتر تحقیقات، برگ و دمبرگ خرما به عنوان ترکیبی مناسب جهت تولید قارچ پاسخ مطلوب داده است. با این حال در خصوص استفاده از ضایعات چوبی خرما جهت خوراک دام ممکن است دوره دوماهه چرخه رشد رویشی و زایشی قارچ مدت زمان کافی برای تجزیه تمام لگنین موجود در بافت‌های اینگونه ضایعات نباشد که در این رابطه انجام مطالعات بیشتر ضرورت می یابد.

استفاده از برگ خرما در تغذیه دام:

با استفاده از روش‌های ساده و کم هزینه می‌توان برگ درخت خرما را به خوراک دام تبدیل نمود. معمولاً قسمت انتهایی برگ که شامل برگچه‌ها می‌باشد، برای غنی‌سازی و تهیه خوراک دام استفاده می‌شود. در این روش، ابتدا قسمت انتهائی برگ به قطعات کوچک (3 تا 4 سانتی متری) خرد می‌شوند و سپس با استفاده از برخی مواد افزودنی عمل غنی سازی بروی آنها انجام می پذیرد و بعد از مدتی برای خوراک دام قابل استفاده می‌شود. با فرموله کردن این ماده خوراکی با مواد علوفه‌ای می‌توان به جیزه غذائی کامل و باارزشی دست یافت. بدین ترتیب بخش اعظمی از ضایعات موجود در نخلستان‌ها را می‌توان به مواد ارزشمند تبدیل نمود.

تهیه کود گیاهی کمپوست از برگ و ضایعات درخت خرما:

استفاده از ضایعات نخل خرما جهت تهیه کود گیاهی به صورت عمل‌آوری شده یکی از راه‌کارهای مناسب و اقتصادی در مدیریت نخلستان می‌باشد. جهت عمل آوری برگ و تهیه کمپوست از روش‌های متعددی می‌توان استفاده نمود که با توجه به امکانات موجود از نظر مواد افزودنی، اندازه قطعات خرد شده برگ و شیوه‌های نگهداری و انبار کردن توده ضایعات و ... روش‌ها متفاوت می‌باشد. در یکی از روش ها ابتدا ضایعات قسمت های مختلف درخت جمع آوری و سپس به قطعات کوچک خرد می‌شوند و پس از آن عمل‌آوری، میکروارگانیسم‌های عامل بوشانیدن به آن اضافه می‌شود. توده مذکور در محلی با رطوبت و تهویه مناسب نگهداری می‌شود تا کود گیاهی آماده گردد. در حال حاضر حجم زیادی از بقایای گیاهی در سطح نخلستان‌ها قابل تبدیل به کود گیاهی می‌باشد که می‌بایست روش‌های آن در بین باغداران ترویج شود.

تهیه قطعات (خرد کردن) از بقایا و افزودن به خاک باغ:

شاید ساده‌ترین روش و حداقل استفاده ممکن از بقایای نخل خرما استفاده مستقیم و برگشت آن به خاک نخلستان به منظور بهبود ساختار فیزیکی خاک و افزایش مواد آلی آن ‌باشد. بر اساس اندازه‌گیری‌های بعمل آمده خاک اغلب نخلستان‌ها از میزان مواد آلی بسیار پایینی (کمتر از نیم درصد) برخوردار می‌باشند. طبق تحقیقات انجام شده تاثیر مواد آلی بر خصوصیات کمی و کیفی محصول در باغات خرما بسیار مثبت بوده است. لذا با توجه به وضعیت موجود شاید ساده‌ترین و ارزان‌ترین روش افزایش مواد آلی خاک استفاده از بقایای گیاهی حاصل از خود درختان خرما باشد. این عمل در برخی مناطق خرماخیز کشور آغاز شده است. عمده‌ترین مشکل این روش عدم وجود دستگاه مناسب جهت خرد کردن بقایا به قطعات کوچک بوده است که با توجه به اهمیت موضوع، مطالعه در جهت طراحی دستگاه مناسب این کار و یا وارد نمودن نمونه های خارجی بسیار مفید می باشد.

سایر موارد استفاده از ضایعات:

از ضایعات خرما در موارد متعدد می‌توان استفاده نمود. برخی از این روش‌ها نیاز به فن‌آوری پیشرفته دارند و برخی نیز با امکانات محدود قابل اجرا می باشند. علاوه بر موارد یادشده استفاده از ضایعات چوبی خرما جهت ساخت نئوپان و تولید mdf مورد توجه قرار گرفته و پیشرفت‌هایی نیز حاصل شده است. همچنین امکان استفاده از ضایعات نخل در تولید مواد گیاهی جهت بسترهای کشت گلخانه‌ای وجود دارد. قابل ذکر است که سالانه ارز زیادی جهت تهیه مواد مذکور از کشور خارج می‌شود. این موضوع در دست بررسی است و موفقیت‌هایی نیز در بر داشته است.

پیشنهادات:

بقایای گیاهی و چوبی نخلستان‌های کشور حجم بسیار زیادی می‌باشد که با بکارگیری راه‌کارهای مناسب مدیریتی می‌توان علاوه بر بهره‌برداری اقتصادی از آن، اثرات سوء زیست محیطی را نیز کاهش داد. در حال حاضر ساده‌ترین روش جهت جلوگیری از هرگونه خسارت استفاده از این بقایا جهت افزایش مواد آلی خاک در مدیریت نخلستان می‌باشد که پیشنهاد می‌شود تکنولوژی ساده آن در کلیه مناطق خرما خیز، ترویج و بکار گرفته شود. علاوه بر آن توصیه می‌شود بهینه‌سازی روش‌های ارائه شده جهت بکارگیری ساده و کم هزینه آنها و ترویج در سطوح بزرگ در دستور کار آینده باشد.

مقاله دیگر

نخل روغنی

گیاهشناسی :

نخل روغنی با نام علمی guineensis elaeis متعلق به خانواده نخیلات palmaceae بوده از سواحل غربی آفریقا و کشورهای آسیایی نظیر اندونزی و مالزی منشاء گرفته است. نخل روغنی گیاهی یک پایه بوده و برخلاف خرما تولید پاجوش نمی کند. ساقه گیاه واحد و رشد آن منحصر به وجود جوانه انتهایی می باشد.برگها به صورت مارپیچ و با میانگره های کوتاه روی تنه ظاهر می شوند. با اینکه نخل روغنی گلاذین خوشه ندارد ولی میوه ها به صورت cluster (مجتمع) تشکیل می شود.

خصوصیات گیاهشناسی و ژنتیکی نخل روغنی :

باتوجه به اینکه این گیاه تولید پاجوش نمی کند، تنها از طریق بذر و یا کشت بافت قابل تکثیر می باشد.بذر گیاه در شرایط محیطی گرم و مرطوب بعد از طی 100 -90 روز جوانه می زند، با این وجود در شرایط نامساعد سالها جوانه نمی زند، از این رو اغلب باغداران تمایل به خرید و تهیه نهال هایی دارند که حاصل جوانه زنی و رشد بذور می باشد (در این حالت گیاه دارای 5 -4 برگ می باشد).

میوه های نخل روغنی به صورت متراکم در نزدیک یکدیگر به حالت cluster رشد و نمو می کند و به لحاظ تقسیم بندی بوتانیکی سته می باشد (نظیر نخل خرما).

گیاه بالغ نخل روغنی، هرسال 25 -20 عدد برگ تولید می کند. باتوجه به نقش مستقیم برگها در میزان فتوسنتز، تعداد برگ، اندازه و وضعیت سلامت برگ بسیار مهم و قابل توجه می باشد. با این وصف باید اضافه نمود که چون گلها در قاعده برگ (leat base) تشکیل می شود، هرچه مقدار برگها بیشتر باشد، تعداد گلهای بیشتری تولید شده و در نتیجه به تعداد کلاسترهای میوه افزوده می شود.

از زمان کشت بذر و جوانه زنی آن، گیاهچه حاصل را به گلدان های پلاستیکی به مدت 5 -4 ماه منتقل می کنند. بعد از این مدت، گیاه رشد کرده را به خزانه منتقل کرده و به مدت یک سال در آنجا نگهداری می کنند.

در این مدت نگهداری، گیاه تولید حدود 15 برگ می کند که در این زمان به عنوان یک پایه بذری 18 -16 ماهه آماده انتقال و کشت به زمین اصلی می باشد. (بطور معمول هر ماه تولید یک برگ جدید می کند).

باردهی گیاه پس از گذشت 4 -3 سال از سن پایه بذری آغاز می گردد. در این سن گیاه ارتفاعی در حدود 2 متر دارد و بعد از آن بسته به رقم و شرایط اقلیمی منطقه کشت سالانه 70 - 35 سانتیمتر رشد طولی خواهد داشت. گیاه در سن 10 -6 سال بیشترین میزان عملکرد و تولید را دارد و این میزان تا سن حدود 30 سالگی به صورت اقتصادی خواهد بود، با این وجود بعد از این سن نیز گیاه باردهی خوبی دارد.

عملکرد متوسط نخل روغنی 4 -3 تن در هکتار می باشد.

گیاه کاشته شده در زمین اصلی ابتدا به مدت چند ماه تنها تولید گلهای نر می کند که این گلها در قسمت لیف (قاعده برگ) ظاهر می شود. بعد از این مدت، تولید گلهای ماده آغاز می شود و بعد از این مرحله تولید توام گلهای نر و ماده را خواهیم داشت.

نگهداری و شرایط مناسب در خزانه :

طبق مباحث اخیر، پایه های بذری که تولید 5 -4 برگ نموده اند برای رشد و استقرار بهتر، توسعه ریشه و افزایش ذخایر کربوهیدرات در بافتها به خزانه منتقل می گردد. معمولاً باغداران در انتخاب پایه ای که تولید بذر می کند، دقت زیادی بکار می برند تا بهرحال بذر مربوط به گیاهی خوب و قوی و با عملکرد بالا باشد.

برای نگهداری مطلوب پایه های بذری و به دست آوردن پایه ای با رشد و قدرت مناسب، موارد زیر حایز اهمیت و توجه می باشند:

1 - انتخاب مکان خوب و مناسب برای خزانه: از جهت، قابل کنترل بودن، در دسترس آسان قرار داشتن قابل کشت و کار و سایر موارد فنی انتخاب باغ یا خزانه.

2 - انتخاب پایه های بذری مناسب :

در انتخاب پایه های بذری همان طور که قبلاً گفته شد، ضمن اینکه باید از پایه مادری مولد بذر اطلاع حاصل نمود، باید از بین پایه های بذری رشد کرده، آنهایی انتخاب شوند که قوی، شاداب، سالم،رشد معمولی (نه کند و نه سریع) و قطرتنه مناسبی داشته باشند. علی رغم اینکه نخل روغنی معمولاً به صورت دگرگشنی لقاح می یابد و حالت هتروزیگوتی در بذور (نتاج) بارز می گردد ولی در نظر داشتن سلامت گیاه مادری، عملکرد مطلوب، مقاومت به شرایط نامناسب و سایر ویژگیهای مطلوب به عنوان پایه مادری باید مدنظر واقع شود تا بذور تحت کشت، حتی الامکان از این دسته پایه های مادری انتخاب شوند.

3 - آبیاری منظم و دقیق، کوددهی مناسب و مطلوب : براساس آزمون خاک، مراقبت علیه بیماریها و آفات گیاهی و مبارزه دائمی با علف های هرز باید بطور دائم صورت گیرد.

4 - از مکانهایی که قبلاً محل کاشت گیاهانی چون کاکائو، قهوه و نخل روغنی بوده است نباید به عنوان خزانه استفاده کرد چرا که مواد مترشحه از ریشه این گیاهان از رشد مطلوب پایه های بذری می کاهد.

5 - خاک خزانه باید تا عمق 40 سانتیمتر شخم بخورد.

6 - کاشت گیاهان لگوم و برگرداندن آنها همراه با شخم اثر مطلوب و مفیدی در رشد و توسعه نهال بذری خواهد داشت.

7 - برای داشتن خزانه ای منظم و قابل رسیدگی، تسطیح خزانه ضروری می باشد.

8 - بلوک های استاندارد برای کشت در خزانه (منظور از بلوک همان کرت میباشد) به ابعاد 5/3 ×45 متر می باشد.

9 - کود کامل 20 :10: 10 به مقدار 250 کیلوگرم در هکتار اثرات خوبی در رشد داشته و در اغلب خزانه های پرورش نهال بذری نخل روغنی غیرقابل چشم پوشی می باشد.

10 - آبیاری باید در خارج از زمانهای گرم روز و در زمان طلوع یا غروب انجام گیرد با این وجود نیاز آبی این گیاه بالاست.

11 - برای جلوگیری از تبخیر سطحی خاک استفاده از پوشش مالچ توصیه می شود. با این وجود دورتادور نهال تا قطر 20 سانتیمتر را نباید پوشاند.

12 - استفاده از سایبان در خزانه نخل روغنی به دلیل حساسیت نهال های تازه کشت شده به آفتاب سوختگی و blast الزامی می باشد. این موضوع در مناطق بسیار گرم جهان ضرورت بیشتری می یابد. ارتفاع مناسب برای این سایبان 5/2 متر می باشد.

13 - در صورت استفاده از سایبان (البته در نه مناطق بسیار گرم) نیازی به استفاده از مالچ نیست ولی مبارزه با علفهای هرز باید بطور مستمر و مفید انجام گیرد.

14 - با رعایت تمام موارد فوق و با نگهداری نهال بذری به مدت یک سال در خزانه، گیاه آماده کشت در زمین اصلی خواهد بود.

کاشت :

نهال های رشد کرده با شرایطی که قبلاً بیان شد آماده کشت در زمین اصلی می باشند. حفر گودال با ابعاد 1 متر و مخلوط نمودن خاک سطح الارض با کود پوسیده حیوانی اولین قدم در این مهم میباشد. خاک باغ باید عمیق و مسطح باشد. ریشه نخل روغنی در هنگام برخورد با قسمت سخت خاک از رشد می ایستد و این توقف رشد، تأثیر منفی مستقیمی در عملکرد و رشد قسمت هوایی گیاه خواهد داشت.

تا جائیکه گیاه حتی قادر به جذب مقدار مناسب و مورد نیاز آب نیز نخواهد بود و باتوجه به نیاز آبی بالای این گیاه، کاهش عملکرد اولین تبعه منفی این موضوع خواهد بود.

علی رغم موارد فوق، خاک مزرعه باید حاصلخیز و دارای تهویه کافی باشد چراکه ریشه این گیاه به هوا و در اصل اکسیژن بالایی نیز نیازمند است.

از آنجا که این گیاه نیاز حرارتی و رطوبتی بالایی دارد، توجه به این دو اصل مهم و کلیدی در انتخاب منطقه مناسب کشت آن در کشور بسیار حائز اهمیت است.

شرایط محیطی مناسب برای کشت نخل روغنی :

اولین شرط لازم برای مناسب بودن یک منطقه جهت کشت نخل روغنی تأمین نیازهای حرارتی این گیاه است.

باتوجه به منشاء این محصول روغنی که نواحی آفریقایی و استوایی بوده است، نیاز حرارتی آن نیز کاملاً روشن است. این گیاه به حرارت روزانه 30 - 25سانتیگراد در طول سال نیازمند است.

یکی از عوامل مهم در تحریک گیاه به تولید برگ جدید حرارت می باشد. در ضمن با عنایت به این موضوع که به دلیل تشکیل گلها در قاعده هر برگ، مقدار برگهای تولید شده در گیاه نمایانگر تعداد کلاسترها یا همان عملکرد گیاه است. رابطه مستقیم بین تعداد برگ و عملکرد گیاه قابل استنتاج می باشد.

براساس تحقیقات انجام گرفته، کاهش دما از میزان یاد شده تولید برگ جدید را کاهش داده و در نتیجه آن تعداد گلها به دلیل تولید نشدن گل جدید نیز کاهش می یابد که در پی آن کاهش عملکرد صورت خواهد گرفت. علاوه بر این کاهش دما، حساسیت گیاه را نسبت به بیماریها افزایش داده و گیاه برای ابتلا به بیماری و حتی حمله آفات مساعدتر خواهد شد.

از دیگر موارد مورد نیاز گیاه، نور فراوان می باشد. نیاز نوری این گیاه بیش از حالت معمول است. چنانچه در مناطقی که در طول سال زمانهای ابری زیادی دارند توصیه نمی شود.

نیاز بالای نوری این گیاه به دلیل ماده سازی بالا و تولید روغن در آن می باشد. آزمایشات انجام شده، نشان می دهدکه نور زیاد باعث رشد برگها شده و متعاقب آن به دلیل افزایش سطح برگ که در واقع سطح فتوسنتزکننده است و افزایش در ماده سازی عملکرد گیاه افزایش می یابد و حتی تعداد گلهای بیشتری نیز تولید می شود.

نیاز دیگر گیاه آب فراوان است، بطوریکه کاهش میزان بارندگی بطور مستقیم رشد برگها و حتی تعداد برگهای جدید را کاهش می دهد. این کاهش در سطح و مقدار برگ مکانیسم مقاومتی گیاه در برابر کمبود رطوبت است تا حتی الامکان رطوبت موجود به هر نحو حفظ شده و از دست گیاه خارج نشود. با این تفاسیر در اثرکاهش رطوبت و کاهش سطح وتعداد برگها، تعداد گلها و در نتیجه عملکرد گیاه نیاز کاهش می یابد. طی بررسیهای انجام شده بهترین عملکرد این گیاه مربوط به مناطق گرمسیری دارای 1500 میلی متر بارندگی یا حتی بیشتر می باشد. این ویژگی در انتخاب منطقه موردنظر برای کشت نخل روغنی باید دقیقاً مدنظر واقع گردد. با این وجود در صورت وجود بارندگی با میزان یاد شده، انجام عملیات آبیاری منظم و کافی برای رسیدن به مقدار رطوبت گفته شده الزام می یابد. باید اضافه کرد که با وجود نیاز آبی بالای نخل روغنی ولی بارندگی زیاد (در حد 300 میلی متر) در زمان گرده افشانی و لقاح، باعث کاهش میزان گرده افشانی و کاهش محصول خواهد شد.

نگهداری پس از کاشت :

یکی از مهمترین و شاید اصلی ترین مرحله تعیین کننده میزان عملکرد نخل روغنی و حتی سایر محصولات باغی مرحله داشت می باشد.این مرحله در مورد نخل روغنی نیز اهمیت خاص خود را دارد.

در اینجا به برخی موارد مهم اشاره می شود:

1 - مبارزه دقیق و مستمر با علفهای هرز باغ حداقل تا محدوده ای 2 متری اطراف نهال.

2 - قطع دائمی برگهای خشک شده و یا با سن بیشتر از 6 سال از نزدیکی ساقه (تنه)

4 - قطع کلیه گلهای نر ظاهر شده روی گیاه تا زمان ظهور گلهای ماده (همانطور که قبلاً گفته شد در ابتدای رشد و توسعه نهال کشت شده نخل روغنی، گیاه صرفاً تولید گلهای نر می کند و ظهور گلهای ماده حداقل بعد از 6 ماه آغاز می شود. گلهای نر بودن وجود گلهای ماده عملاً جز مصرف مواد غذایی گیاه کاری نخواهد کرد.

5 - نخل روغنی به نمک های معدنی نیاز دارد. این نیاز معمولاً بالاتر از سایر گیاهان است، لذا این گیاه چنین خاکهایی را می پسندد.

6 - نخل روغنی در زمان جوانی به دلیل رشد قوی خود نیاز زیادی به کودهای ازته و به عبارتی نیتروژن دارد.

7 - پس از به بار نشستن نیاز گیاه به سوی پتاس تغییر جهت می دهد. افزایش میزان پتاسیم باعث افزایش تعداد کلاسترهای میوه و همچنین افزایش اندازه میوه ها می گردد.

بیماریها و آفات :

گیاه نخل روغنی دارای بیماریها و آفات چندی می باشد که اغلب با نخل خرما مشترک می باشند. بعنوان مهمترین آفت این گیاه، سوسک سرخرطومی حنایی می باشد که البته نخل روغنی را بیشتر از نخل خرما می پسندند تا جائیکه بعنوان میزبان اول این حشره شناخته شده است. از دیگر آفات مهم می توان به strategus beetle, augo some beetles, rhinoceros beetles و palm weevil یا همان rhynchophora نام برد. سایر آفتاب نظیر زنجره ها، شته و کنه نیز از مهاجمان این گیاه می باشند.

جهت مبارزه با سوسکهای این گیاه اغلب روش طعمه سموم با استفاده از خاک اره و سوین در جوانه انتهایی استفاده می شود.

باید دقت کرد که گیاه زخمی نشود چرا که حشرات معمولاً تخمهایشان را درون اینگونه زخم ها می گذارند. برای مبارزه با موشها استفاده از پوشش توری فلزی اطراف تنه گیاه با ارتفاع مناسب مرسوم می باشد.

تنها نکته مهم بررسی وضعیت قرنطینه ای و پیش بینی وضعیت سوسک حنایی می باشد که در مناطق خرماخیز جهان می تواند مشکلات جدی به لحاظ میزبان بودن نخل روغنی ایجاد کند. برای این منظور تهیه نهال از نهالستانهای کاملاً تأیید شده و مورد اطمینان با ایجاد قرنطینه های ایزوله و فنی حداقل به مدت یک سال قابل بررسی و تأکید می باشد.

برداشت :

زمان برداشت در مورد نخل روغنی بسیار مهم است، چرا که بالاترین عملکرد به لحاظ روغن در میوه هایی حاصل می شود که در زمان مناسب برداشت شوند.

کلاستری که به این وضعیت مناسب رسیده باشد دارای میوه هایی در حالت تغییر رنگ به قرمز هستند و معمولاً در این زمان 6- 5 عدد میوه از آن کلاستر جدا شده و روی زمین می افتد.

اگر از این زمان بیشتر صبر کنیم، میوه ها می ریزند و علی رغم جمع آوری بسیار مشکل، مقدار روغن میوه و حتی کیفیت آن نیز به دلیل طولانی شدن زمان، پایین خواهد آمد.

همچنین اگر بخواهیم میوه ها را زودتر از موعد برداشت کنیم، به دلیل نارسی میوه ها، جداسازی آنها از کلاستر جهت عملیاتهای بعدی مشکل و هزینه برخواهد بود.

هرکلاستر در نخل روغنی با نام اختصاری ffb (fresh fruit brunch) شامل 3000 -1000 عدد میوه که کلاً به وزن 20 -10 کیلوگرم می رسد و در نهایت می توان عملکرد گیاه را 35 -10 تن در هکتار تخمین زد.

وضعیت ساختاری میوه :

میوه نخل روغنی سته بوده که در مباحث باغبانی به قسمت گوشتی آن pulp و به قسمت سفید رنگ درون هسته عبارت kernel اطلاق می شود. هر دو قسمت نامبرده شده حاوی روغن می باشند. اطراف kernal را پوسته ای چوبی احاطه کرده است که ضخامت این پوسته در ارقام مختلف، تفاوت می کند.

بطور مثال رقم dura دارای پوسته ضخیم و رقم tenera پوسته نازک تری دارد.

همچنین رقم pisifera پوسته ندارد. باتوجه به اینکه بیشترین کاربرد میوه نخل روغنی در تهیه روغن می باشد، می توان گفت که عملکرد این گیاه را میزان روغن آن مشخص می کند. در این خصوص بهترین میوه آن است که دارای پالپ زیاد، پوسته نازک و kernal بزرگی باشد.

تحقیقات انجام شده بیانگر آن است که بهترین میوه برای تولید روغن میوه ای است که حاصل تلاقی گرده رقم pisifera و ماده رقم dura باشد.

نگاهی به نخل روغنی پس از برداشت :

میوه برداشت شده باید حداکثر ظرف 24 ساعت تحت عملیات روغن گیری قرار گیرد چون با گذشت زمان طولانی تر از آن، شکل گرفتن اسیدهای چرب آزاد باعث تغییر در مزه و بد شدن طعم روغن خواهد شد، لذا احداث تأسیسات فرآوری نخل و روغن گیری باید در نزدیکی باغ باشد.

روغن اولیه حاصل از میوه cpo (crude palm oil) رنگی بین قرمز و زرد دارد که باید تحت فرایندهای شفاف سازی و خالص سازی قرار گیرد.

باتوجه به اینکه حدود 20% از میوه را روغن شامل می شود می توان عملکرد روغن گیاه را بسته به رقم بین 7 -2 تن در هکتار ارزیابی نمود. در کشور مالزی این مقدار برابر با 2/3 تن در هکتار می باشد که این میزان روغن در هکتار از کلیه محصولات روغنی دیگر بیشتر می باشد. این مقدار در مورد گیاه سویا برابر با 5/0 تن روغن در هکتار می باشد.

در اغلب کشورهای زیرکشت نخل روغنی،تفاله میوه پس از روغن کشی به عنوان مالچ قابل استفاده می باشد. بطور کلی محصول نخل روغنی شامل 2/3 تن در هکتار روغن گوشت (cpo)، 34/0 تن روغن کرنل (pko)و 42/0 تن گوشت کرنل (pkm) می باشد.

kernel در نخل روغنی شامل 45% روغن و 55% گوشت می باشد. موضوع جالب در مورد روغن نخل روغنی این است که ترکیبات روغن میوه با روغن kernal متفاوت است. این تفاوت خصوصیات خاصی را به هرکدام از این دو نوع روغن می بخشد.

روغن حاصل از گوشت میوه (pulp ) شامل پلاسمتیک و اولئیک اسید می باشد که 5% اشباع شده است.

روغن حاصل از kernel شامل میرسیتیک و لائوریک اسید و میزان 82% اشباع شدگی می باشد.

عملیات های فرآوری روغن :

برای استفاده از روغن نخل، فرایندهایی روی روغن اولیه صورت می گیرد که عبارتند از:

1 – neutralisation (degumming)نترالیزاسیون

طی این فرایند اسیدهای چرب آزاد از روغن خارج شده از میوه جدا می گردد. باتوجه به اینکه اسیدهای چرب آزاد می توانند به راحتی با اکسیژن ترکیب شوند و حاصل این ترکیب طعم بدی به روغن می دهد، انجام این مرحله الزامی می باشد.

2 - bleaching (رنگ زدایی)

همانطور که قبلاً گفته شده، روغن استخراج شده از میوه رنگ قرمز تا زرد تیره دارد. این خصوصیت از موارد منفی در رابطه با صنایع روغن کشی بوده که از بازارپسندی آن به شدت می کاهد. به همین دلیل همواره در کارگاه های روغن سازی قسمت مهمی را به خود اختصاص می دهد.

3 - deodorizing (از بین بردن طعم و بو)

معمولاً روغن استخراج شده از کلیه محصولات گیاهی دارای طعم و بوی اولیه نامطلوب بوده و از بین بردن آنها به بازارپسندی کمک فراوانی می کند. گرچه معمولاً روغن بدون انجام این مرحله قابل استفاده نمی باشد. برای این منظور اغلب از روش عبور بخار آب از میان روغن گرم شده تحت شرایط خلإ استفاده می شود.

پس از انجام 3 مرحله فوق بر روی روغن اولیه مایعی شفاف و روشن حاصل می شود که با نام rbdpo یا refined,bleached,deodorized palm oil شناخته می شود.

این روغن در دمای اتاق به صورت نیمه جامد می باشد و قابلیت های بالایی نظیر استفاده در ساخت مارگارین، مواد شوینده، ساخت بستنی و حتی پخت و پز را داراست.

4 - froctionating of refind palm oil

طی این فرایند که فقط روی rbdpo انجام می گیرد، دو نوع محصول (روغن) حاصل می شود. انجام این فرایند به طریق سردکردن روغن تحت شرایط کنترل شده خاص صورت می گیرد.

در پایان این مرحله محصولات زیر حاصل می شود:

روغن اولئین 1- rbd palm olein

روغن اسیترین 2- rbd palm stearin

روغن اول مایع زرد شفاف در دمای اتاق که درصد اولئیک آن بیش از پلاسمتیک می باشد.

روغن شماره 2 در دمای اتاق به صورت جامد سفید رنگ می باشد که البته با کمی حرارت سریعاً به مایع تبدیل می شود. در این روغن درصد اولئیک کمتراز پلاسمتیک می باشد.

از روغن شماره 1 به دلیل گفته شده اغلب در آشپزی، سرخ کردن و000 استفاده می شود در حالیکه روغن شماره 2 بیشتر در تولید مواد شوینده، مارگارین و سایر فرآورده های روغنی کاربرد دارد.

کاربردها:

پزشکی و داروسازی:

1 - تولید اسیدهای چرب 14c و 12c از روغن kernel (هسته)

2 - تولید اسیدهای چرب 18c و 16c از روغن pulp (میوه)

3 - تولید گلیسرین

4 - تولید الکل های چرب (اینگونه الکل ها از مهمترین ضدعفونی کننده ها به شمار می روند)

5 - تولید مسهل های طبی – گیاهی

6 - استفاده در قرص ها و شربتهای حاوی ویتامین های محلول در چربی

صنایع غذایی :

1 - تولید مارگارین

2 - انواع مایونز

3 - انواع سس های چرب و نیمه چرب

4 - ساخت روغن سالاد

5 - پخت نان، کیک

6 - صنایع بیسکویت سازی

7 - ساخت و پخت شکلات

8 - ساخت کرم و خامه مخصوص قهوه

9 - صنایع بستنی سازی

10 - مصارف پخت پز خانگی از جمله سرخ کردن، پخت کیک و شیرینی و000

صنایع آرایشی :

به دلیل جذب سریع و راحت روغن نخل روغنی توسط پوست بدن می توان در تولید و ساخت انواع مواد زیر از آن استفاده نمود.

1 – لوسیون و مرطوب کننده پوست

2 – کرمهای آرایشی

3 – کرمهای تغذیه و تقویت پوست

4 – انواع شامپوهای شستشو

5 - انواع شامپوهای نرم کننده مو

6 – شامپوهای بدن

7 – صابون های آرایشی

صنایع فلزی :

از روغن این گیاه بعنوان عامل خنک کنندگی در اغلب ابزارهای برنده، سوراخ کننده و تراشکاری و ابزارهای برنده با لبه های بسیار نازک استفاده می شود. همچنین این روغن بسیار مناسب جهت خنک نمودن تیغه های الماسی مته ها و سایر ابزار می باشد.

صنایع چرم :

استفاده این روغن در صنایع چرم بیشتر به عنوان جلادهنده، نرم کننده و ساخت واکس می باشد. قابل ذکر است که این گیاه کاربردهای جزئی دیگری نیز دارد که از حوصله این بحث خارج می باشد

مقاله دیگر درمورد پرورش انگور

انگور یکی از میوه هایی است که از زمانهای بسیار قدیم مورد استفاده قرار میگرفته است.به طور کلی 2نظریه متفاوت در مورد انگور وجود دارد،عده ای معتقدند که حتی پیش از پیدایش غلات مورد استفاده بشر قرار گرفته است.عده ای دیگر دیرینگی انگور را در حدود 6تا7هزارسال تخمین میزنند.

انگور درختچه ای بالارونده که به کمک پیچک های خود به سهولت از موانع و درختان مجاور بالا میرود و درازای ان به 10 الی 15 متر میرسد ساقه ان گره دار و برگهایش متناوب دارای دمبرگ دراز شامل 5لوب دندانه داربه رنگ سبز تیره در سطح فوقانی برگ پهنک کرک دار و مایل به سفید در سطح تحتانی پهنک است.گلهای کوچک و مجتمع به صورت خوشه مرکب دارد کاسه گل ان 5 دندانه جام ان مرکب از 5گلبرگ ازاد و 5پرچم است.میوه ان سته و گوشتدار است و پس از رسیدن دارای طعم شیرین ملایم و رنگهای متفاوت به تناسب نژادهای مختلف میگردد.

نیاز به اب و هوای گرم و معتدل دارد،سیستم ریشه ای عمیق دارد و نیاز ابی متوسط است به خشکی مقاومت دارد مخصوصا اگر در خاکهای عمیق استقرار یابد،به رطوبت مقاومت پایینی داردو نسبت به باد اگر روی داربست باشد مقاومت متوسط تا خوبی دارد.گرده افشانی با باد انجام میشود و نیاری به حشره نیست شرایط گرم و خشک گرده افشانی و میوه دهی را بهبود میبخشد

ازدیاد مو

ازدیاد مو به دو صورت انجام میشود:الف)ازدیاد غیرجنسی:۱/قلمه زدن برای اینکار هرگاه در پاییز خواستیم قلمه بزنیم از شاخه های سال جاری که مقداری هم شاخه ۲ساله داشته باشد استفاده میکنند قسمت ۲ ساله را در اگور کاری کلید مینامند. طول قلمه ها را ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر میگیرند.بعد از بریدن در پاییز انها را در زیر ماسه نرم مرطوب و نسبتاً سرد تا بهار نگه می دارند. در بهار و زمان درخت کاری انها را ابتدا مدت ۴۸ ساعت در داخل اب می خوابانند به طوری که کاملاً در اب غرق باشند انگاه انها را می کارند. قلمه ها را می توان در اذر یا دی ماه هم گرفته و در سرمای ۴ درجه و هوای مرطوب تا بهار نگه داشت با گرم شدن هوا از سردخانه دراورده شپش انها را کاشت.اگر بخواهند در بهار قلمه بگیرند باید از شاخه های یک ساله استفاده شود که همراه چند سانتیمتر از شاخه چند ساله(کلید) است.

۲/خوابانیدن:شاخه های دراز یکساله یا امسال را در پایز زیر خاک میکنند و به گیاه فرصت میدهند که ریشه بدهد . حتی هر جوانه اش به گیاه تازه ای تبدیل شود.همیشه قویترین شاخه یکساله را انتخاب میکنند.روش خوابانیدن بهترین نتیجه را میدهد و همچنین گیاه تولید شده زودتر به بار مینشیند.

۳/پیوند:در درخت انگور از پیوند اسکنه استفاده میشود زمان پیوند فصل پاییز است و درخت پایه فرتوت را از نزدیکی خاک بریده در مقطع ان شکافی ایجاد کرده و جوانه یا پیوندک را در شناف قرار میدهند.

۴/ازدیاد به وسیله جوانه:یک جوانه را که خوب رشد کرده با یکی دو سانتی متر چوب در سمت راست و چپ ان بریده و در داخل یک خاک گلدان افقی گذاشته و فشار میدهند به طوریکه داخل خاک فرورفته تنها جوانه از خاک بیرون باشد.گلدان را باید در اطاق گرم گذاشت چون جوانه برای رشد به خاک گرم احتیاج دارد.

ب)ازدیاد جنسی:ازدیاد به وسیله بذر این روش زیان معمول نیست و بیشتر برای اجاد واریته های تازه انگور استفاده میشود.

تنک کردن نگور (مو)

تنک کردن عبارتست از کم کردن تعداد خوشه های گل یا میوه.این عمل اثر حتمی بر بالا بردن کیفیت انگور دارد.با هرس ملایم یعنی باقی گذاشتن تعداد زیادتری جوانه مرکب بر روی بوته در فصل زمستان.وسپس تنک کردن تعدادی از خوشه های گل در فصل بهار عملا نسبت برگ به گل بالا میرود یعنی برای هر خوشه تعداد زیادتری برگ روی بوته باقی می ماند که از طریق مقدار بیشتری مواد قندی به حبه ها رسیده و درشت تر میشود.باقی گذاشتن تعداد زیادتری برگ روی بوته نه تنها باعث تغذیه بهتر خوشه میشود بلکه خود گیاه نیز به طور کلی از مواد غذایی بیشتری برخوردار خواهد شد.از انجا که تنک کردن عبارتست قطع بعضی از قسمت های زنده و فعال گیاه دارای اثری مشابه هرس دارد یعنی واکنش گیاه در برابر تنک کردن عبارت خواهد بود از تمرکز بیشتر مواد به قسمتهای باقیمانده.درعین حال طی تنک کردن از سطح برگ کم نمیشود این عمل نه تنها باعث تضعیف گیاهنمیشود بلکه باعث تقویت گیاه میشود.بنابراین تنک به مراتب بهتر و بیشتر از هرس کردن کیفیت میوه را بالا میبرد.

با تنک کردن صحیح عملا میتوان ظرفیت میوه دهی بوته را افزایش داد زیرا سطح برگ بیشتر باعث تقویت تدریجی ان شده و به تدریج میتوان خوشه های بیشتری را روی بوته باقی گذاشت.

خوشه های بوته های تنک شده کمتر دچار پوسیدگی و قارچ زدگی میشوند و معمولا هزینه برداشت به دلیل همزمان رسیدن پایین می اید.

تنک کردن گل:

تنک کردن خوشه گل معمولا در زمانی بین ظهور برگ تا باز شدن گلها انجام میگیرد.نسبت تعداد برگ به خوشه افزایش می یابد.به هنگامی که پرچم و مادگی در حال تشکیل باشند افزایش تعداد برگ باعث میشود که مواد قندی بیشتری به خوشه باقیمانده برسد و تعداد حبه های سالم در خوشه بالا رفته و خوشه ها پرپشت میشود.تنک کردن خوشه گل در اوایل بهار و به محض ظهور گلها انجام پذیرد.برتری این روش بر دیگر تنک کردن ها این است که خوشه های گل باقیمانده مدت طولانی تری از بالا رفتن نسبت برگ به خوشه استفاده می کنند.

تنک کردن خوشه میوه:

در این نوع تنک کردن خوشه ها پس از تشکیل حبه از شاخه جدا میشوند.این روش بر روی تعداد حبه و یا طول ان اثر مستقیمی ندارد.در واقع خوشه های کوچک یا بسیار بزرگ و خوشه های که شکل مناسبی ندارند جدا میشود.بدیهی است که خوشه های باقیمانده از موتد غذایی بیشتری برخوردار شده و حبه های ان درشت تر میشود.این روش برای تنظیم میزان محصول ارقامی به کار میرود که بیش از حد محصول میدهند.

تنک کردن حبه:

مقداری از انتهای خوشه بطوری که تعداد دلخواهی از حبه ها باقی بماند قطع میشود.با اجرای این روش در صورتی که بلافاصله پس از تشکیل حبه ها عمل تنک کردن انجام شود حبه های باقیمانده ۳۰٪اضافه وزن پیدا می کنند.تاخیر در انجام تنک کردن باعث میشود از میزان اضافه وزن کاسته شود و به ۱۰ تا ۲۰٪ برسد.معمولا در بیشتر ارقام خوشه ها را به گونه ای کوتاه می کنند که حدود ۸۰ تا۱۰۰ حبه باقی بماند

پیش رس کردن انگور:

در بعضی از مناطق گرم تولید رنگ در پوست به دلیل گرمای زیاد به اندازه طبیعی و مردنظر نمیرسد.برای رفع این مشکل میتوان از اتفن یا اتیلن(که باعث ازاد شدن تدریجی اتیلن در گیاه میشود) باغلظت ۲۰۰ تا ۲۰۰۰قسمت در میلیون استفاده کرد بهترین زمان هورمون اشی ۱یا ۲ هفته پس از شروع تغییررنگ در پوست حبه است.

اتیلن به صورت گازی است و مصرف ان در محیط سربسته و انبارها س از برداشت امکان پذیر بوده و برای استفاده از این گاز در مزارع از افتن استفاده میشود.

به تعویق انداختن رسیدگی:

به دلیل همزمان رسیدن انگورهای مناطق مختلف معمولا با قیمت ایین به فروش میرسد به کارگیری از بعضی هورمونها رسیدن میوه را به تعویق می اندازد.یکی از هورمونها اکسین است یا غلظت ۵/۲تا۲۵ قسمت در میلیون رسیدن ارقام بیدانه را تا حدود ۱تا۳ هفته به تاخیر می اندازد.زمان هورمون پاشی پس از تشکیل میوه در اوایل فصل رشد است.

ازدیـــــــاد حجــــــــم حبــــــــه های انگــــــــور

بعضی از هورمون های گیاهی در صورتی که با غلظت مناسب و در زمان مناسب روی خوشه ها پاشیده شوند اثری مشابه حلقه برداری (ازدیاد حجم حبه ها)دارند.اگر هورمون پاشی با حلقه برداری باشد اثر ان تشدید خواهد شد.ژیبرلین یکی از هورمون هایی است که در بزرگ شدن حبه ها نقش دارد.

ژیبرلین به صورت قرص هایی سفیدرنگ با نام تجاری برلکس موجود است هر قرص حاوی ۱گرم ماده موثر خواهد بود این قرص ها قابل حل در اب بوده و به دو طریق در اختیار گیاه قرار میگیرد:یکی فروبردن خوشه انگور در محلول و دیگری پاشیدن محلول برروی بوته.روش دوم اسانتر بوده اما اجرای ان میزان مصرف هورمون را بالا برده.این ماده بسیار سریع الانتقال در گیاه بوده و به هر نقطه ای پاشیده شود به خوشه میرسد.محلول پاشی رسیدن انگور را تا ۱هفته به تاخیر می اندازد و تا حدودی از میزان مواد جامد محلول در حبه(قند)میکاهد.

در بیشتر کشورها ارقام بیدانه را ۲بار محلول پاشی میکنند:بار اول در ابتدای ظهور گلها باغلظت۵/۲ تا ۲۰ قسمت در میلیون به منظور تنک کردن خوشه و بار دوم پس از لقاح تقریبا دو هفته پس از هورمون پاشی اول با غلظت ۲۰ تا۴۰ قسمت در میلیون به منظور ازدیاد حجم حبه.به این ترتیب تعداد حبه در خوشه کم شده اما حبه های باقیمانده بسیار درشت میشوند

جلوگیری از ریزش گل انگور

برای جلوگیری از ریزش گل ۳تا ۶روز پس از باز شدن گلها محلول ۲ تا ۱۰ قسمت در میلیون اکسین استفاده کرد.برای دستیابی به نتیجه مطلوب تر بایستی خوشه ها را کامل به این محلول اغشته کرد

نتیجه ناشی از محلول پاشی مساوی در پاره ای از اوقات بهتر از حلقه برداری است.محلول پاشی در زمانی که گل ها باز شده اند باعی تشکیل دیواره بذر در ارقام بیدانه شده و بذرهایی پوک تولید میکند.

محلول پاشی با غلظت بیشتر از ۱۰ قسمت در میلیون باعث ایجاد سوختگی در برگ میشود.

از اکسین های دیگر مانند اسید نفتوکسی استیک میتوان استفاده کرد.

برای جلوگیری از بذرهای پوک میتوان از ژیبرلین استفاده کرد.ژ

مقاله درباره باغبانی عمومی .......مقاله درباره پرورش انگور

مطالب مشابه :

انگور

انگور

مشکلات و ناهنجاری های تغذیه ای در انگور

مقاله درباره باغبانی عمومی .......مقاله درباره پرورش انگور

مشکلات درختان مرکبات در تابستان های گرم

اهمیت وپرورش درختان مثمردرافغانستان

اصول کاشت نهال درختان میوه در مناطق معتدله

خانه گوزن زرد باغ انگور می شود ( گزارش کامل خبرگزاری مهر از روند تخریب ها در دشت برم)

روش های کاشت، داشت وبرداشت محصولات باغبانی در منطقه الموت قزوین

درختان میوه پاکوتاه