تاریخ هنر ایران دوره هخامنشی 1

پاسارگاد: اقامتگاه کورش بوده و در فاصله 48 کیلومتری تخت جمشید قرار دارد و شامل بخشهایی چون : کاخ دروازه اصلی ، تالار بار عام ، کاخ مسکونی میباشد . حدود 2.5 کیلومتر وسعت داشته .تالار ستون دار ان مشتمل بر دو ردیف چهارتایی از ستون های سنگیست که در طرفین آن یک جفت پیکره عظیم گاو بالدار وجود داشت . ستون های کاخها از سنگ سفید بدون شیار و ساده بوده و ته ستون ها به شکل مربع و از سنگ سیاه وسرستونها نیز از سنگ سیاه به شکل نیم تنه گاو نر یا اسب بود است .

کاخهای شوش : یکی دیگر از آثار معماری دوره هخامنشی کاخهای شوش میباشد که به دستور داریوش ساخته شده است و متشکل از چهار جزء اصلی تالار پذیرایی ، تالار بارعام ، اطاقهای مسکونی و دروازه اصلی میباشد و اصل معماری آن نیز شبیه به پاسارگاد است و تنها تفاوت آن ستون های شیاردار است . درون کاخ تزیینات و کاشیکاری هایی با نقوش شیر بالدار و گاو بالدار و سرباز گارد جاویدان مزین شده و به صورت لعابدار و رنگیست .

تخت جمشید : مجموعه ای عظیم از کاخها و بناهای سنگی که بر روی بخشی از کوه که به صورت صفه در امده ساخته شده . معماری کاخها در تخت جمشید عموما به تقلید از معبد تِب در مصر باستان ساخته شده

انواع سرستونها:

1. دو نیم تنه گاو نر که پشت به هم قرار دارند

2. دو نیم تنه شیر

3. حیوان افسانه ای عقاب با تن شیر (گریفون)

4. سرستون سر انسان با بدن گاو بالدار (لاماسو)

بزرگترین تالار تخت جمشید تالار آپادانا یا بار عام نام دارد و تمام راهرو های آن پهنایی به یک اندازه داد و همه ستونها با هم برابرند.همچنین سقف بنا با تیر های چوبی از جنس درخت سدر که از لبنان اورده شده بود ساخته شده .

آرامگاه ههای هخامنشی 2 گروه هستند:

1. در نقش رستم در نزدیکی تخت جمشید

2. در دامنه کوه رحمت و مشرف به تخت جمشید

آتشگاه های هخامنشی:

آتشگاه معروف به کعبه زرتشت در نقش رستم و در مقابل آرامگاه داریوش دوم قرار دارد . بنایی است مکعب شکل که از سنگهای آهکی روشن و خوش تراش ساخته شده است.

نقش برجسته های تخت جمشید :

مجموعه تصویری غنی از نقوش دوران هخامنشی است که گویای بسیاری از آداب و رسوم رایج در دربار هخامنشی میباشد . در نقش برجسته تخت جمشید صحنه هایی از مراسم و مناسک رایج در تخت جمشید است که عموماً پیکره پادشاه کانون اصلی هر صحنه است ، نقش برجسته های هدیه اوران ، صحنه بار عام پادشاه ، و دیگر نقش برجسته مربوط به آرامگاهها هر یک گوشه ای از مراسم و وقایع سیاسی مذهبی آن دوران را به نمایش میگذارد.

ویژگی این آثار این است که هنرمندان پیکره تراش به تمامی در خدمت اجرای طرح بودند و مجالی برای بروز بیان و خلاقیت شخصی خود نداشتند .

آثار فلز کاری هخامنشی:

اشیای فلزی این دوره از طلا و نقره و برنز ساخته شده اند از جمله ارابه زرین که چهار اسب در جلوی آن قرار دارد و دو پیکره آدمی بر روی نیمکت ارابه نشسته اند .

کاربرد نقوش و پیکره های حیوانی در ساخت ظروف و زیور الات این دوره دیده میشود ، این نقوش را میتوان بر روی بشقابهای نقره ای و طلایی به صورت جنگ شیر و گاو یا وبز کوهی مشاهده کرد . همچنین در دسته جامها و کوزه های نقره ای و طلایی که به شکل بز کوهی یا اسب تزیین شده است .

یکی از برجسته ترین زیورالات این دوره دست بند های طلایی است که انتهای آن به دو سر شیر ختم میشود و یا زیور الات کوچک و قرص مانند که به شکل سر حیوانات یا پرندگان و یا نقوش هندسی تزیین شده اند . شکلها و تزیینات این آثار تقریبا شبیه هنرزاگرس است دسته جام بزرگ طلا و نقره به شکل بز کوهی بالدار یکی از آثار فلزکاری دوره هخامنشی میباشد .

مسکوکات و سکه های طلای خالص در دوران پادشاهی داریوش اول در ایران رایج بود. در اواخر دهه 1950 م با کشف فرش پازیریک (1.83*2متر) در یخهای سیبری جلوه ای دیگر از هنر هخامنشی اشکار میگردد. نوع بافت و ظرافت و نقش این قالی گویای مهارت و تبحر هنرمندان مافنده هخامنشی و نشانگر سنت دیرپای بافت فرش در ایران است.

پیکره تراشی در دوره هخامنشی :

هخامنشیان وارث رموز تزیینی آشوریان شدندو اصول آن را پذیرفتند . یکی از ویژگیهای حجاری دوره هخامنشی پیکره های ساده و بدون جزئیات میباشدو فقط در قسمت های بالای ساختمان به ریزه کاری و جزئیات میپرداختند . نقشهای شیروگاو روی سرستون ها که سقف بنا بر روی آن قرار دارد با جزئیات و تزئینات بیشتر متاثر از هنر آشوری کار شده است .معمولا عناصر تزئینی در پیکره های دوره هخامنشی دیده نمیشود .

آثار معروف پیکره تراشی در دوره هخامنشی :

ü سردیس یک شاهزاده هخامنشی متعلق به صده های چهارم و پنجم ق.م

ü پیکره ماری که در حال گرفتن یک بچه شیر میباشد.

تاریخ هنر ایران دوره هخامنشی 1

مطالب مشابه :

آشنائی با موزه فرش ایران

معرفی کتاب

فرش‌های صفویه موزه فرش ایران

فرش ایرانی؛ نماد زندگی ایرانی

کتاب شناسی فارسی موزه داری

تاریخ هنر ایران دوره ساسانی 1

تاریخ هنر ایران دوره هخامنشی 1

تاریخ فرش ایران ( دوره صفویه )