کلیات ایمنی حریق

مقدمه:

تمامي افراد آگاهند كه غالبا مرگ ناشي از آتش سوزي بيشتر در خانه ها صورت ميگيرد تا مراكز صنعتي يا كارخانجات. برآوردي كه در كشور انگلستان صورت گرفته نشان داد كه مرگ ناشي از كار طي يك دوره يكساله از طريق آتش سوزي 3000 - 4000 نفر بوده است كه كمتر از 5% آن در مراكز صنعتي بوده است. اما حريق هائي كه در صنعت روي مي دهد از لحاظ مالي بسيار زيانبارتر از حريقهاي خانگي است. مثلاً حريق و انفجار ناشي از گازسمي متيل ايزوسيانات در سال 1984 در شهر بوفال هند باعث مرگ 2000 نفر و صدمه هزاران نفر شد و در حادثه اي مشابه در شهر مكزيكوسيتي بعلت نشت گازهاي نفتي در همان سال (1984) موجب مرگ 650 نفر و صدمه ديدن افراد زيادي شد كه زيان هاي مالي اين حوادث بسيار زياد مي باشد، بطوريكه حتي مي‌تواند صنعتي را فلج نمايد.

سيگار و ته سيگار حدود 18% از آتش سوزيها را در مراكز صنعتي بوجود مي آورند و مواد بيش از اندازه حرارت ديده 8% آتش سوزيها را تشكيل مي دهد و اين امر اغلب در مورد مايعات و ديگر مواد اشتعال زاست كه در دما بالا نگهداري مي شوند.

به غير از عللي كه گفته شد، سطوح داغ 7% ، شعله برخي ابزار آلات 7% ، جرقه هاي مواد سوختني 5% ، تورم ناگهاني 4% ، دستگاه برش جوشكاري 4% ، در مجاورت آتش قرارگرفتن 3% ، حريق هاي عمدي 3% ، جرقه هاي ناشي از سايش 2% ، پاشش مواد مذاب 2% ، فعل و انفعالات شيميائي 1% ، جرقه هاي مخرب 1% ، جرقه هاي ناشي از برق 1% ،ساير عوامل نيز حدود 1% از عوامل ايجاد حريق مي باشند.

طبقه‌بندي حريق بر مبناي استاندارد National Fire Protection Association (NFPA):

حريق گروه A: عمدتاً از سوختن مواد جامد به وجود آمده و اغلب پس از سوختن خود خاكستر به جاي مي‌گذارند.

حريق گروه B: از ناحيه مايعات و گازهاي قابل اشتعال به وجود مي آيند.

حريق گروه C: از ناحيه دستگاههاي الكتريكي و سيستم هاي الكتريكي ناقص بوجود مي آيند.

حريق گروه D: از ناحيه فلزات قابل اشتعال نظير سديم، پتاسيم، منيزيوم و آلومينيوم و ... بوجود مي آيند.

روش هاي اطفاء حريق گروه A: بهترين روش حذف ضلع حرارت توسط ماده اطفائي آب است. اگر در فشار عادي آب تبخير شود افزايش حجمي حدود 1700 برابر پيدا مي كند و در اين حالت قدرت خفه كنندگي اش 7 برابر كف و 5/6 برابر Co2 مي شود.

روش هاي اطفاء حريق گروه B: بهترين روش حذف ضلع اكسيژن يا خفه كردن مي باشد كه توسط مواد شيميائي مختلف نظير كف پودر و گاز، هالوژنها، پودر خشك و ... انجام مي شود.

روش هاي اطفاء حريق گروه C: بهترين روش حذف ضلع اكسيژن مي باشد نكته قابل توجه اين است كه در اطفاء اينگونه حريقها بايد از موادي استفاده شود كه:

الف) عايق الكتريسته باشد.

ب) به دستگاه الكتريكي آسيب وارد نكند.

معمولاً Co2 و پودر خشك چند منظوره جهت اطفاء اين حريقها استفاده مي شود.

روش هاي اطفاء حريق گروهD : جهت اطفاء اين حريق ها از پودر خشك ( Dry powder ) مخصوص براي هر فلز استفاده مي شود.

جدول 1 : انواع حريق و روش كلي اطفاء بر اساس طبقه بندي NFPA

نوع آتش

خاموش كننده

نوع A

چوب و كاغذ

نوع B

نفت و بنزين

نوع C

تجهيزات برقي

نوع D

فلزات

آب

سوداسيد

شن و پتو

كف شيميايي

CO2

پودري

هالوژنه

بسيار خوب

خوب

براي حريقهاي كوچك

خوب

بسيار خوب

نامناسب

بسيار خوب

نامناسب

خوب

نامناسب

بسيار خوب

خوب

بسيار خوب

نامناسب

مناسب

بسيار خوب

درجه بندي خاموش كننده ها:

خاموش كننده هاي دستي قابل حمل را از لحاظ فيزيكي خاموش كننده به دو دسته A وB تقسيم بندي مي‌نمايند. گروه A را از 1-A تا 40 – A تقسيم بندي مي نمايند.

خاموش كننده هايي كه بر روي آنها 1 – A درج شده مي تواند حريقي به مساحت 1 ft2 از گروه A را خاموش نمايد و به همين ترتيب براي 40 – A تعميم داده مي شود.

گروه B را از 1 – B تا 160 - B درجه بندي مي نمايند. به عنوان مثال خاموش كننده اي كه بر روي آن 1 – B درج شده مي تواند حريقي به مساحت 1ft2 از نوع B را به عمق 4/1 اينچ يا كمتر خاموش كند. درجه بندي در گروه C صورت نگرفته و علت آن اين است كه بين حريقها پس از گذشت زماني كوتاه بسته به مواد پيرامون خود به حريق هاي گروه A يا B تبديل مي شود.

جدول 2 : اندازه خاموش كننده و استقرار آن براي حريقهاي كلاس A بر اساس NFPA

حد اقل درجه بندي خاموش كننده ها بر مبناي مناطق كاري	حد اكثر فاصله دسترسی به خاموش كننده	مكان با خطر زياد (فوت مربع)	مكان با خطر متوسط (فوت مربع)	مكان با خطر كم (فوت مربع)
1 – A	75 فوت			3000
2 – A	75 فوت	2000	3000	6000
3 – A	75 فوت	3000	4500	9000
4 – A	75 فوت	4000	6000	11250
6 – A	75 فوت	6000	9000	11250
10 – A	75 فوت	9000	11250	11250
20 – A	75 فوت	11250	11250	11250
40 – A	75 فوت	11250	11250	11250

جدول 3 : اندازه خاموش كننده و استقرار آن براي حريقهاي كلاس B بر اساس NFPA

نوع خطر	حد اقل درجه بندي اساسي براي خاموش كننده	حد اكثر فاصله دسترسي به خاموش كننده
كم خطر	5 – B 10 – B	30 فوت 50 فوت
خطر متوسط	10 – B 20 – B	30 فوت 50 فوت
پر خطر	40 – B 80 – B	30 فوت 50 فوت

سازمان N.F.P.A مكان ها را از نظر پتانسيل خطر آتش سوزي و استانداردهاي خاموش كننده ها به سه دسته كم خطر (Low)، با خطر متوسط (Moderate) و پرخطر(High) به شرح ذيل تقسيم نموده است:

1) خطر كم Low:

مكان با خطر كم، مكاني است كه تنها مقدار كمي مواد قابل احتراق در محل وجود دارد و در نتيجه آتش سوزي كوچكي پيش بيني خواهد شد. مكان هاي اداري، اتاق هاي درس مدارس، كليساها، سالن مونتاژ و نظاير آن در گروه مكانهاي كم خطر قرار دارد.

2)خطر متوسط يا معمولي Moderate:

مكان با خطر متوسط مكاني است كه ميزان مواد قابل احتراق در محل بطور متوسط باشد و در نتيجه آتش سوزي در حد متوسط قابل پيش بيني است. پاركينگ، محل هاي نمايش، انبارهاي تجاري و نمايشگاه اتومبيل و نظاير آن در گروه مكان هاي خطر متوسط قرار دارند.

2) خطر زياد يا مكان پرخطرHigh :

در اين مكان ها ميزان مواد قابل احتراق موجود در آن نسبتاً زياد است و در نتيجه آتش سوزي قابل توجهي پيش بيني مي شود. مكان هاي پرخطر از جهت استانداردهاي مربوط به خاموش كننده هاي بيشتر شامل: مكانهايي است كه با مواد سلولزي و چوب سروكار دارند.

همچنين مكانهاي ارائه سرويس به هواپيما، انبارها با تلي از مواد قابل احتراق در اين گروه قرار دارند. در عمليات ايمني حريق معمولاً برنامه‌هاي اجرايي در چهار مرحله زير انجام مي‌گيرند:

الف) شناسايي ريسك Risk Recognition

ب) آناليز ريسك Risk Analysis

ج) آشكار سازي Risk Detection

د) پيشگيري Prevention

· در مرحله اول يعني شناسايي ريسك به اين شكل عمل مي‌شود كه ريسك اصلي حريق مربوط به ماده سوختي است و خطرناك‌ترين مواد، مواد قابل اشتعال مي‌باشند. بنابراين اولين اقدامي كه در زمينه ايمني حريق بايستي صورت گيرد، ليست كردن كليه مواد قابل اشتعال يك محيط مي‌باشد.

· در مرحله دوم، ريسك‌هاي شناخته شده در مرحله اول، مورد آناليز قرار مي‌گيرد. جهت آناليز ريسك شيوه‌هاي مختلفي وجود دارد. يكي از اين روش‌ها. استفاده از متد جدولي P.H.A يا تحليل مقدماتي خطر مي‌باشد كه در آن بر اساس شدت بروز خطر و از طريق ماتريكس بررسي خطر كه تركيبي از احتمال خطر و شدت خطر مي‌باشد، صورت مي‌گيرد. در نهايت با توجه به ميزان و معيار ريسك. الويت بندي جهت انجام اقدامات در رابطه با ايمني حريق انجام مي‌شود.

شناخت انواع خاموش كننده‌ها از روي كد رنگي‌طبق استاندارد B.S:

· براي آب، قرمز

· براي پودر، آبي

· براي كف (فوم)، زرد

· براي گاز CO2، مشكي

ارتفاع نصب خاموش كننده دستي با توجه به وزن آنها براساس استاندارد NFPA :

1ـ خاموش كننده‌هايي كه وزن آنها بيشتر از 40 پوند باشد بايد به گونه‌اي نصب شوند كه سر خاموش كننده در ارتفاع بالاتر از 5/1 متر از كف قرار گيرد.

2ـ خاموش كننده‌هايي كه وزن كمتر از 40 پوند مي‌باشد بايد بگونه‌اي نصب گردند كه در ارتفاع يك متر از كف قرار گيرند.

3ـ خاموش كننده‌هايي كه به صورت سيار (چرخ‌دار) مي‌باشند بايد حداقل به ميزان 10 سانتي‌متر از كف زمين فاصله داشته باشد.

تعيين تعداد كپسول هاي اطفاء حريق با استفاده از روش NFPA:

كليه كپسول ها بر حسب عامل يا ماده ضد حريق، روش عملكرد، ظرفيت، جريان پرتابي در خط افقي بر حسب فوت، زمان تخليه، دماي نگهداري و كلاسهاي حريق طبقه بندي مي گردند. لذا با داشتن اطلاعات فوق الذكر و تعيين محل از نظر كيفيت خطر و درجه بندي خاموش كننده، به تناسب ميزان خطر محل، حداكثر مساحتي كه خاموش كننده، حفاظت مي كند را مي توان بدست آورد.

در طراحی اطفاء حريق بايد ملاحظاتی را مد نظر قرار داد که تعدادی از آنها در زير آمده است:

1. تعداد تعيين شده خاموش کننده ها حداقل تعداد است.

2. خاموش کننده ها برای حريق های کوچک می باشد.

3. زمان تخليه خاموش کننده 8 تا 10 ثانيه است.

4. سطح حريق برای مايعات قابل اشتعال نبايد از 0/92 متر مربع بيشتر باشد.

= تعداد كپسول

حال با توجه به مساحت تحت پوشش كپسول ميتوان تعداد كپسول مورد نياز براي هر كارگاه را طبق رابطه زير محاسبه نمود. مساحت كارگاه

سطح تحت پوشش

با توجه به تعداد كپسول مورد نياز، نحوه چيدمان كپسول ها بايد بگونه اي باشد كه تمام سطح كارگاه تحت پوشش قرار گيرد. سطح تحت پوشش كپسول عبارت است از مساحت مربع محاطي به دايره اي به شعاع تحت پوشش كپسول.

بهتر است از کپسول های 12 کيلويي استفاده شود تا برای خانم ها نيز قابل حمل باشد و در ارتفاع 1 تا 1/5 متری نصب گردد و همچنين برای پوشش فضاهای غير مسقف توصيه می شود 2% به تعداد كپسول ها اضافه گردد. با توجه به اين كه در گروه خاموش كننده هاي نوع B مساحت تحت پوشش هر كپسول ارائه نشده است و همانطور كه مي دانيم، براي تعيين تعداد كپسولهاي مورد نياز، به اين پارامتر نياز است.

اصول پخش و نصب صحيح كپسول‌هاي دستي اطفاء‌حريق:

بعد از محاسبة تعداد كپسول‌هاي مورد نياز با روش استاندارد بايد آنها را به طور صحيح در نقاط مورد نظر كارگاه نصب كرد. خاموش كننده‌ها بايد بر روي ستون‌ها يا ديوارهاي انبار يا مكان مورد نظر به نحوي قرار گيرند كه همواره فاصله دسترسي با توجه به نوع كپسول رعايت گردد. اين فاصله‌ براي خاموش كننده‌هاي گروه A، 75 فوت يا كمتر و نسبت به خاموش كننده‌هاي گروه B كمتر از 30 فوت باشد. استاندارد NFPA روش رسم دايره‌اي را براي چيدمان خاموش كننده‌هاي دستي پيشنهاد مي‌كند.

در نصب خاموش كننده‌ها بايد موارد زير مدنظر باشند.

· توزيع يكنواخت خاموش كننده‌ها.

· راحتي دسترسي و نبود موانع موقت

· نزديكي به ورودي‌ها و خروجي‌ها

· محفوظ بودن كپسول از زنگ زدن و آسيب و صدمه ديدن

سيستم كشف و اعلام حريق:

در كنترل و اطفاي حريق، زمان نقش تعيين كننده اي دارد. در صورتيكه مامورين يا سيستم اطفاء حريق به موقع از بروز حريق آگاه نشوند به علت گسترش تصاعدي حريق مهار آن دشوار مي گردد. كشف و اعلام حريق در لحظات اوليه نقش مهمي در كنترل خسارات دارد.

كشف و اعلام به موقع مي تواند از وارد آمدن صدمات به انسانها و از بين رفتن سرمايه جلوگيري نمايد. روشها و وسايل اعلام خطر متنوع مي باشند مانند:

1- روش دستي اعلام حريق: در اين روش كشف و اعلام حريق توسط افراد شاغل يا ساكن انجام مي گيرد. مزيت اين روش ارزاني و سادگي آن مي باشد. سيستمهاي خروجي دستي مبتني بر امكانات موجود در محل بوده و شامل موارد زير مي باشد:

الف) اعلام دستي از طريق آژير دستي

ب) اعلام توسط سيستم الكتريكي

ج) اعلام توسط بلندگو

د) استفاده از تلفن

حداكثر فاصلة دسترسي افراد در محدوده با كليدهاي اعلام كننده بايد 30 متر و ارتفاع آنها از سطح زمين حداقل 110و حداكثر 140 سانتيمتر باشد.

2- سيستمهاي اتوماتيك كشف حريق: سيستم اتوماتيك شامل كاشف هاي حريق (دتكتورها)، كابلهاي رابط و منبع تغذيه است. اين سيستم به دليل حساسيت بالا مي تواند در مراحل اوليه آتش را شناسايي و به مركز كنترل و اعلام حريق گزارش نمايد.

3- انواع كاشفهاي اتوماتيك حريق

1- كاشفهاي حرارتي: اين نوع كاشفها با توجه به مكانيزم و ساختمان خود به صورت اپتيكي و حرارتي حريق راشناسايي مي كنند و در دو نوع ساخته شده اند:

· كاشف حرارتي ثابت

· كاشف حرارتي متغير

2 - كاشفهاي دودي: اين نوع از كاشفهابراي تشخيص انواع ذرات حاصل از آتش سوزي مناسب و بر دو نوع يونيزه و فتوالكتريك مي باشند.

3 - كاشفهاي شعله اي: اين كاشفها به نور مرئي شعله كه داراي طول موج 760-380 نانومتر هستند حساس هستند و جزء كاشفهاي سريع و مطمئن به حساب مي آيند. اين گروه شبيه به نوع فتوالكتريك ولي با حساسيت بالا مي باشند.

4- كاشفهاي گازياب: اين كاشفها براي تشخيص گازهاي قابل انفجار يا گازهاي ناشي ا زحريق به كار مي روند. اين وسايل در واقع نوعي از وسايل اندازه گيري گازها مي باشند كه كاربرد ويژه داشته و در تراكم خاصي از يك گاز يا بخار معين اعلام خطر مي كنند.

انتخاب و نصب كاشف ها:

1- در صورتيكه محل كار ماهيتاً داراي شعله، دود، ذرات يا حرارت است نمي توان از كاشفهاي حساس به ماهيت كار استفاده نمود.

2- نوع و حساسيت كاشف با توجه به ريسك حريق و ارزش كالاهاي محدوده انتخاب مي شود.

3- كاشفها معمولا در سقف يا در شرايط ويژه روي ديوارها در ارتفاع بالا نصب مي شوند.

4- براي افزايش ضريب اطمينان كارايي سيستم بهتر است در هر محدوده از دو نوع كاشف استفاده شود كه يكي از آنها حرارتي خواهد بود.

5- اگر كاشف در سقف نصب شود بايد فاصله اي بين يك تا 4 اينچ از سقف داشته باشد.

جدول فواصل چيدمان دتكتورها

انواع دتكتورها	سقف عادي (حداكثر 25 متر)	سقف هاي بلند (تا40 متر)
دتكتورهاي دودي درجة يك درجة دو درجة سه	9 متر 5/7 متر 6 متر	5/13 متر 12 متر 5/10 متر
دتكتورهاي حرارتي	5/10	15
دتكتورهاي حرارتي با درجة بالا	6 متر	5/10 متر
دتكتور دودي بيم ( Optical beam detector)	25 متر	40 متر

مركز كنترل و اعلام حريق:

به سيستم سخت افزاري و نرم افزاري اطلاق مي شود كه اعلام حريق ابتدا به آن مركز ارسال و مركز مربوطه توانايي تصميم گيري و اجرا براي اعلام و هدايت عمليات اطفاء حريق را داشته باشد.

نشانگرهاي نوري پانل مركز كنترل و اعلام حريق:

در مركز اتوماتيك اعلام حريق لازم است كه كلية ناحيه هاي حريق بر روي تابلوهاي مربوطه داراي نشانگر بوده و به هنگام رسيدن پيام الكتريكي از كاشفهاي هر ناحيه در صورت لزوم آژير صوتي نيز به صدا درآيد. به هنگام عادي بودن وضعيت چراغ هر محدوده با رنگ سبز و در هنگام حريق چراغ با رنگ قرمز و در هنگام نقص سيستم چراغ زرد مربوط به هر ناحيه روشن مي شود.

سيستمهاي خبركنندة حريق:

پيامهاي اعلام حريق مي تواند براي ساكنين، ‌شاغلين يا گروههاي عملياتي باشد كه براي هر يك متفاوت خواهد بود. پيامها مي تواند به صورت صوتي، ‌نوري، يا تركيبي از اين دو باشد.

اجزاء سيستم اعلام حريق اتوماتيكي

1- مركز كنترل

2- دتكتور

3- شستي

4- آژير

5- چراغ چشمك زن

6- كابلها و سيمها (با قطر 2-5/1 ميليمتر)

7- تكرار كننده

اطفاء حريق دستي بر مبناي آب:

براي خاموش كنندة آب بايستي با توجه به محدويت‌هاي منبع، تغذيه دائم آب كه نياز 60 دقيقه‌اي آب را براي اطفاء حريق تأمين نمايد، پيش‌بيني كرد. براي اطفاء دستي توسط افراد بايد از تجهيزات موسوم به جعبة آتش‌نشاني (FireBox) استفاده كرد. حداقل فشار آب در شاخه انتهايي منتهي به شير برداشت نبايد از psi50 كمتر باشد. بدين منظور سيستم لوله‌كشي آب جهت اطفاء حريق به طور جداگانه نياز است. در جعبة آتش نشاني يك شير برداشت با قطر 5/1 اينچ به صورت فلكه‌اي يا اهرمي و شيلنگ‌هاي برداشت آب از جنس لاستيك يا كتاني داراي قطر 1 تا 5/1 اينچ و طول 20ـ17 متر كه بر روي يك قرقره نصب شده‌اند قرار دارد. سر لوله مورد استفاده مي‌تواند آب را به صورت جت يا اسپري بپاشد. فاصلة هر دو جعبه حداكثر 30 متر در نظر گرفته مي‌شود. در صورتيكه مساحت نواحي كوچك باشد يا براي طبقات مختلف، بايد حداقل يك جعبه آتش‌نشاني در نظر گرفته شود. براي مواقعي كه ممكن است كنترل حريق از عهده افراد حاضر در محل خارج باشد، لازم است از طريق كليد اعلام خطر يا خط تلفن تيم عملياتي نيز با خبر گردد.

در اين رابطه: CA0.518=F

F: جريان آب مورد نياز بر حسب گالن بر دقيقه (gpm)

A: سطح زير بنا بر حسب فوت مربع

C: ضريب مربوط به نوع بنا بر حسب كاگاه‌هاي مختلف (اين ضريب براي محيط‌هاي خيلي كم خطر برابر با 6/0، محيط كم خطر برابر 8/0، براي محيط با خطر متوسط 1 و محيط‌هاي پر خطر برابر 5/1 مي‌باشد).

براي بالابردن ضريب ايمني مي‌توان به مقدار بدست آمده از فرمول بالا با توجه به نوع خطر 25/0 اضافه يا كم نمود. بهرحال حداقل جريان آب مورد نياز نبايد از gpm500 كمتر باشد همچنين اگر ساختمان داراي طبقات مي‌باشد لازم است تعداد طبقات در سطح زير بنا ضرب شود يا مساحت طبقات با هم جمع شود و در فرمول قرار گيرد.

لازم به ذكر است كه فايرباكس بايد قادر باشد حداقل 4/0 ليتر بر ثانيه آب را تا فاصلة 6 متر پرتاب كند. فشار خروجي بايد حداقل 200 كيلو پاسكال باشد. هر واحد سسيستم فايرباكس حداكثر مي‌تواند 418 متر مربع يا 4500 فوت مربع را تحت پوشش داشته باشد. همچنين در ساختمان‌هايي تا ارتفاع 15 متر قطر آبرساني 12 اينچ و بيشتر از آن 5/2 اينچ در نظر گرفته مي‌شود.فايرباكس‌ها را معمولاً 1 تا 4 فوت بالاتر از كف زمين نصب مي‌كنند.

محاسبات اطفاء‌حريق دستي ( بر مبناي پودر و گاز) :

براي خاموش كردن آتش مواد شيميايي مي توان از پودر گاز استفاده كرد مواد شيميايي خطرزا در شرکت سپنتا كه طراحي سيستم اطفاء حريق براي آن باید انجام گيرد ، بیشتر در انبار این شرکت می باشند و این مواد بیشتر شامل : مواد پلاستیکی ،پارچه ای و کاغذی و فلزی به مقدار جزئی و کم می باشند.

براي خاموش كننده پودرگاز، چون روش خاموش كردن به روش خفه كردن سطحي است لذا سطح حريق مهم بوده و لازم است با توجه به جدول محاسباتي وزن مورد نياز پودر تعيين شود .

1ـ محاسبه سطح كارگاه: در اين مرحله مساحت كل كارگاه يا ناحيه احتمالي بروز حريق، بر حسب m2تعيين مي‌‌گردد.

2ـ تعيين دانستيه مواد سوختي: با توجه به قرارگيري مواد در سطح كارگاه دانستيه آن در هر متر مربع تعيين مي‌گردد. در مورد خطر كم 60 ، خطر متوسط 70 و خطر زياد 90 (كيلوگرم بر متر مربع) در نظرگرفته مي‌شود.

3ـ تعيين ميزان خطركارگاه: در محاسبه اطفاء حريق دستي پودر و گاز سه سطح خطر (1و2و3) براي كارگاه در نظر گرفته مي‌شود. اين عامل بهمراه فاكتور خاموش كنندگي در تعيين ميزان پودر مورد نياز كاربرد دارد . ميزان خطر براي اين كارگاه 1 در نظر گرفته مي‌شود.

4ـ تخمين حداكثر سطح احتمالي حريق: چون در اين روش از خفه كردن سطحي استفاده مي‌گردد بايد حداكثر سطحي از مادة سوختي كه ممكن است در هنگام كشف حريق دچار آتش‌سوزي شود با داشتن بار حريق و سرعت احتمالي گسترش آتش توسط كارشناس طراح تخمين زده شود. بديهي است اين سطح نمي‌تواند زياد باشد زيرا در آن صورت به روش‌ دستي قابل اطفاء نخواهد بود.

5ـ فاكتور خاموش كنندگي: اين فاكتور با توجه به نوع پودر مصرفي از نظر مرغوبيت، ميزان خطر حريق از نظر بار حريق و سرعت گسترش، ارزش دستگاه‌ها و كالاهاي در معرض سوختن و ميزان مهارت افراد عمل كننده بين 2 تا 10 كيلوگرم براي هر متر مربع تعيين مي‌گردد. اگر خطر حريق كم باشد 4-2، خطر متوسط باشد 8-6 و در صورتيكه خطر زياد باشد 10 انتخاب مي‌گردد.

6ـ محاسبه وزن كلي پودر مورد نياز: در اين مرحله وزن پودر حاصل ضرب سطح احتمالي حريق در فاكتور خاموش كنندگي خواهد بود.

7ـ تعيين تعداد و نوع دستگاه‌هاي خاموش كننده: در اين مرحله با توجه به وسعت كارگاه و دسترسي افراد براي رسيدن به خاموش كننده و حداكثر فاصله دسترسي كه نبايد از 10 متر بيشتر باشد، تعداد و نوع خاموش كننده‌ها تعيين مي‌گردد. وزن كپسولهاي پودري بازار 6 ، 9 ، 12 ، 25 ، 45 و 50 كيلويي مي‌باشد.

8ـ در خاتمه بايد پلان كارگاه و محل مناسب نصب خاموش كننده‌ها دستي بر روی آن مشخص گردد.

کلیات ایمنی حریق