آموزش و پرورش در مصر

بخش اول:
از اوائل دهه 1990، مرحله آموزش پيش دبستاني در كانون توجهات مسئولان مصر قرار گرفت.
در اين ارتباط، سند موسوم به (مبارك و آموزش)كه به سال 1992 منتشر شد، نقطه عطف بسيار مهمي محسوب مي‌شود. اين سند بر اهميت و ضرورت تعيين برخي از كلاس‌ها در مدارس جديد به‌عنوان كلاس‌هاي آموزش پيش دبستاني تأكيد دارد. اين مرحله از آموزش در واقع مهمترين و كارسازترين مرحله زندگي كودك به شمارمي‌رود. آنچه كه در اين ارتباط از ضرورت و اهميت خاصي برخوردار است، اين است كه اين مرحله مهم و حساس بايد تحت نظارت و حمايت دولت قرار گيرد، چراکه دوره چهارتا شش سال در زندگي يك كودك از لحاظ شكل‌گيري شخصيت و آفرينش توانائيها و خلاقيتهاي آينده وي، بسيار مهم بوده و به مثابه سنگ بناي زندگي او است. حضور در مراكز پيش ‌دبستاني و گذراندن اين دوره، قوي‌ترين عامل و شاخص موفقيت کودکان در ديگر مراحل آموزشي است.اهميت اين دوره آموزشي در ساختار نظام آموزشي کشور مصر تا بدان حد است که از دوره زماني بين سال‌هاي1989 تا 1999 با عنوان دهه مراقبت و حمايت از كودكان مصري ياد مي‌شود. در اين دوره، پرداختن به موضوعاتي به شرح زير مورد تاکيد قرار گرفت:
1- اعطاي اولويت خاص به اجراي پروژه‌هاي آموزشي دوران كودكي
2- اعمال تلاشهاي مستمر و پيگير براي كاهش نرخ مرگ و ميركودكان به طور اعم و كاهش نرخ مرگ و مير نوزادان به طور اخص و همچنين كاهش نرخ مرگ و مير مادران
3- انجام فعاليتهاي مستمر براي حفظ و تأمين زندگي مطلوب كودكان در سايه تحقق اهداف تعيين شده تا سال 2003
4- افزايش آگاهي جامعه در ارتباط با اهميت بكارگيري فنون پيشرفته در زمينه‌هاي مربوط به مراقبت از كودكان و خدمات بهداشتي تا رسيدن به يك زندگي بهتر براي تمامي كودكان
5- فراهم‌سازي آموزش پايه براي تمامي كودكان مصري و تضمين كاهش نرخ بيسوادي
6- مشارکت متعادلانه تمامي كودكان در فعاليتهاي فرهنگي- اجتماعي
7- فراهم‌سازي امکان دسترسي همگاني کودکان به فعاليت‌هاي ورزشي در رشته‌هاي مناسب و تشويق به سرگرمي‌هاي مختلف براي تقويت خلاقيت کودکان
8- ارائه خدمات مراقبتي ويژه اجتماعي، بهداشتي و روان شناختي به كودكان استثنايي.
در سال1993،كنگره ملي توسعه آموزش پيش دبستاني بر اهميت گذراندن اين مرحله از تحصيل براي تمامي کودکان مصري تاکيد كرد. از جمله پيشنهادهاي ارائه شده در اين كنگره مي‌توان به الحاق دوره دو ساله پيش دبستاني به بخش مكمل آموزش پايه (اجباري) اشاره كرد. مشروط براينكه در صورت نبود امكانات كافي، طول دوره به يك سال كاهش يافته و کودکان مناطق شهري و روستايي در گذراندن اين دوره با مشكلي مواجه نشوند.
ساختار آموزشي
آموزش پيش دبستاني مربوط به كودكان رده‌هاي سني 4 تا 6 سال است كه قبل از ورود به دوره پايه آن را تجربه مي‌كنند. اين دوره آموزشي در جهت رشد و توسعه همه جانبه و كامل كودكان مصري، ضمن توجه به تفاوتهاي فردي آنان در نظر گرفته شده است. هدف اصلي اين دوره آموزشي آماده‌سازي كودكان براي آشنايي با فعاليت منظم تحصيلي در دوره آموزش پايه است.به عبارت ديگر مي‌توان گفت که دوره پيش دبستاني در کشور مصر، مقدمه و لازمه ورود به مقطع آموزش پايه است.
اهداف آموزشي
از جمله مهمترين اهداف آموزش پيش دبستاني در کشور مصر مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
* رشد و توسعه همه جانبه و كامل كودكان در تمامي زمينه‌هاي رواني، جسمي، حركتي، عاطفي، اجتماعي و مذهبي.
* رشد و نمو صحيح اجتماعي و رواني و جسمي در قالب ارزش‌ها، اهداف و اصول حاكم بر اجتماع.
* رفع نيازها و ضرورت‌هاي رشد در اين سنين.
* فراهم‌سازي زمينه مناسب براي ورود كودكان به مدارس رسمي در مقطع آموزش پايه.براي رفع اين نيازها و دستيابي به اهداف تعيين شده، وزارت آموزش و پرورش مصر اقدامات لازم را براي بهره‌مندي كودكان خردسال از آموزش مناسب به عمل آورده است که از جمله مهمترين اين اقدامات مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.
اجراي طرح مدرسه سازي
طرح مدرسه‌سازي در واقع براي فراهم‌سازي كلاس‌هاي موردنياز دوره پيش دبستاني به عنوان دوره مكمل آموزش پايه به اجرا درآمده است.
* افزايش نرخ مدارس استثنايي براي رفع نيازهاي ويژه كودكان استثنايي .
* تضمين رشد كيفي آموزش كودكان.
هدف اصلي اين سياست، برخورداري برنامه‌ها و مطالب آموزشي ارائه شده به كودكان از رشد و بهبود روزافزون و مستمر است. پذيرش و انتخاب معلمان و ارائه خدمات آموزشي پيش از خدمت و ضمن خدمت حاصل بهره‌گيري از فنون پيشرفته و بسيار عالي آموزشي منتج از سياست فوق است. مربيان زن مراکز پيش دبستاني براي آشنايي و آگاهي با پيشرفت‌هاي به دست آمده درحوزه‌هاي تخصصي خود، به خارج اعزام مي‌شوند.فعاليت‌ها و جشن‌هاي مختلفي براي برانگيختن ميل و اشتياق كودكان به حضور در مراکز آموزش پيش دبستاني و توسعه توانائي‌هاي آنان صورت مي‌گيرد. رشد توانائي‌هاي كودكان در زمينه خلاقيت‌هاي مختلف آنان در رأس اولويت‌هاي اين سياست قرار دارد.
* فراهم‌سازي زمينه مراقبت از كودكان معلول (کودکان مواجه با ناتواني‌هاي جسمي و ذهني).
وزارت آموزش و پرورش مصر درصدد فراهم‌سازي زمينه‌هاي مناسب مراقبت از كودكان معلول به بهترين و جامع‌ترين شكل ممكن از طريق مشاركت فعال كودكان ناشنوا و عقب مانده ذهني در مدارس رسمي براي انجام فعاليت‌هاي مختلف، افزايش تعداد مدارس و كلاس‌هاي ارائه دهنده خدمات آموزش استثنايي بدون قائل شدن كمترين تبعيض براساس جنسيت، است.
* توجه به فعاليت‌هاي آموزشي و رشد فرهنگي كودكان.
هدف عمده و اصلي اين سياست، كشف و شناسايي كودكان تيزهوش و تشويق و ترغيب آنان به فراگيري و دلبستگي به محيط مدرسه و پرورش شخصيت آنان و آموزاندن منش‌هاي پسنديده و نگرش‌ها و ارزش‌هاي صحيح به آنان است.
* توجه به سلامت و بهداشت كودكان.
وزارت آموزش و پرورش مصر، از طريق سيستم جامع اعطاي بيمه تحصيلي و براساس برنامه ريزي‌هاي علمي مناسب، اسباب و شرايط مناسب مراقبت از سلامت كودكان را تأمين مي‌كند. از جمله مهمترين اين خدمات بهداشتي، مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
* بررسي و معاينه همه جانبه پزشكي كودكان در سنين مدرسه.
* واكسيناسيون تمامي كودكان براي ايجاد ايمني در برابر بيمارهاي مختلف.
* انجام معاينات دوره‌اي بر روي تمامي دانش آموزان.
* اشاعه و گسترش آگاهي‌هاي بهداشتي در ميان كودكان.
* افزايش آگاهي‌هاي كودكان در ارتباط با بهداشت فردي، پرهيز از عادات بد و تبعيت از عادات صحيح بهداشتي.
* برقراري ارتباط ميان كودكان و محيط زيست.
وزارت آموزش و پرورش مصر علاقه و اهتمام فراواني براي تبيين اهميت محيط زيست بر زندگي كودكان داشته و با سعي فراوان مي‌كوشد تا ميان كودكان و محيط زيست آنان، رابطه هدفمند و مفيدي برقرار شود. در اين خصوص تأكيد غالبا بر فنون و راهبردهايي بوده كه سبب تقويت و تعميق حس احترام كودكان نسبت به محيط‌زيست و افزايش تمايل آنان در لذت بردن از طبيعت و فعاليت براي حمايت و نگهداري از آن مي‌شود. ازاين رو، وزارت آموزش و پرورش مصر براي بيان ديدگاه‌هاي مختلف كودكان نسبت به محيط زيست و طبيعت،به تدارک و برگزاري مسابقات مختلف و سازمان يافته‌اي مبادرت مي‌كند تا از اين طريق كودكان در قالب نقاشي‌ به بيان احساسات خود نسبت به طبيعت و محيط زيست بپردازند. علاوه بر اين، دوره‌هاي آموزشي مناسبي، در ارتباط با آموزش مفاهيم محيط زيست براي مشاوران زن در مراكز آموزش پيش دبستاني طراحي شده است.
* گسترش فضاهاي آموزشي و افزايش كلاس‌هاي پيش دبستاني.
استخدام بهترين و باصلاحيت‌ترين افراد به‌عنوان مشاور وناظر ارشد و اعضاء كادر اداري در مقاطع آموزش پيش دبستاني.
* تبديل و استحاله كتاب‌هاي آموزشي پيش دبستاني به كارت‌هاي آموزشي.
* تأكيد بر انجام بازي‌هاي هدفمند با هدف توجيه رفتار صحيح و افزايش صبر و مقاومت و حس خيرخواهي و نوعدوستي کودکان.
* فراهم‌سازي كتاب راهنما براي مشاوران و ناظران ارشد زن در مدارس پيش دبستاني.
* برگزاري دوره‌هاي ويژه و تخصصي آموزشي براي آموزش در دوره‌هاي پيش دبستاني با بهره‌گيري از فن آوري‌هاي نوين.
به نقل از روزنامه اطلاعات 24/4/1388
بخش دوم:
از جمله مهمترين نهادهاي مرکزي آموزش پيش‌دبستاني مي‌توان به شوراي ملي كودكان و مادران اشاره كرد. شوراي ملي كودكان و مادران به سال 1988 با همكاري وزارتخانه‌هاي آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، ارتباطات و امور اجتماعي تشكيل شد. افرادي از اين وزارتخانه‌ها، اعضاي اين شورا را تشكيل مي‌دهند. اين شورا با اقتدار سياسي بالا از توان و اختيار لازم براي تعيين سياست‌هاي كلي حوزه كودكان و مادران برخوردار است.
شورا همچنين مسئول تدوين طرح‌هاي جامع ملي در زمينه حمايت از كودكان و مادران مصري محسوب مي‌شود. شوراي ملي كودكان و مادران درگردآوري داده‌ها و آمارها و انجام مطالعات و ارزيابي شاخص‌هاي به دست آمده از اين مطالعات، از نقش كاملاً مؤثري برخوردار است.اين شورا ارائه دهنده برنامه‌هاي فرهنگي، آموزشي و اطلاعاتي است. تعيين و سازماندهي دوره‌هاي آموزشي براي آن‌دسته از افرادي كه با كودكان سروكار دارند نيز از جمله ديگر مسئوليت هاي اين شورامحسوب مي‌شود. شوراي فوق همچنين، از تجارب و مطالعات مراكز و موسسات تخصصي و دانشگاهي به ويژه از تحقيقات دانشگاه Ain Chams نهايت بهره ‌را مي‌برد. اين شورا مشوق تمامي تحقيقات و مطالعات مربوط به كودكان به ويژه گروه‌هاي محروم همچون كودكان كارگران است.
توسعه آموزشي
از جمله مهمترين اقدامات انجام شده براي توسعه هرچه بيشتر دوره آموزش پيش دبستاني در کشور مصر مي‌توان به تاسيس كميته عالي توسعه آموزش پيش دبستاني در سال 1996، اشاره كرد. اين كميته عهده‌دار مسئوليت ارائه مطالعات، تحقيقات و ديدگاه‌هاي مربوط به سياست‌هاي آموزشي مراکز آموزش پيش دبستاني است. از جمله مهمترين عملكردهاي اصلي اين كميته مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
* تأسيس نهاد مديريتي آموزش پيش دبستاني به طور اعم و مطالعه و بررسي توانايي‌ها و شرايط لازم براي رشد و شكوفايي كودكان به طور اخص.
* تعيين نوع خدمات آموزشي مطابق با نيازهاي كودكان.
* ارائه طرح‌هاي آموزشي در تمامي سطوح و زمينه‌ها
* سازماندهي كنفرانسها، كارگاهها و هدايت تحقيقات مختلف در حوزه آموزش پيش دبستاني.
* اتخاذ بهترين راهکار براي گسترش چتر خدمات آموزشي براي تمامي كودكان و بهره‌مندسازي آنان از امکانات آموزش پيش دبستاني.
از جمله مهمترين اقدامات انجام شده در طرح توسعه همه جانبه مراقبت‌هاي‏‎ ‎بهداشتي كودكان روستايي مي‌توان به موارد زير اشاره كرد‎:
‎انجام مطالعات ميداني براي بررسي شرايط واقعي زندگي کودکان مناطق روستايي.‏‎ ‎
* ‎تعيين و تعريف شاخص‌هاي مربوط به كودكان و زنان مناطق روستايي‎.
*‎اتخاذ راهبردي مناسب براي اجراي بهينه طرح و ارتقاء سطح كيفي و كمي خدمات‏‎ ‎متعدد و بكارگيري از اين نوع خدمات در براي رشد و تعالي كودكان، خانواده‌ها و‏‎ ‎اجتماع‎.
‎توسعه تكنولوژيك آموزشي‎
‎از جمله مهمترين اهداف آموزشي توسعه تکنولوژيک آموزشي مراکز آموزش پيش دبستاني‎ ‎مي توان به موارد زير اشاره كرد‎:
‎تجهيز و بهره مندي مدارس از آخرين فنون آموزشي براي رشد و شكوفايي فكري و‎ ‎ذهني كودكان در جهت رويارويي آنان با چالش بزرگ انفجار اطلاعاتي
‎ ‎در اين راستا، حضور يك زن متخصص در فنون آموزشي در تمامي مراکز پيش دبستاني‎ ‎الزامي است‎.
‎*تأسيس باشگاههاي علمي مجهز به تجهيزات مناسب با سن كودكان‎
‎*تجهيز مراکز پيش دبستاني به برنامه‌هاي آموزش از راه دور(كانال‌هاي آموزشي‎ ‎تلويزيوني و ماهواره‌اي).‏‎
‎*استانداردسازي برنامه‌هاي مربوط به توسعه آموزش کودکان در دوران خردسالي‏
*تأسيس كميته‌اي متشكل از استادان برجسته دانشگاه‌ها براي سازماندهي و‏‎ ‎برنامه ريزي دوره‌هاي آموزشي‎
‎*دعوت از استادان برجسته و متخصص دانشگاهها براي همکاري در زمينه‌هاي مختلف‏‎ ‎آموزش پيش دبستاني همچون تئاتركودكان، موزه كودكان، توسعه و رشد قوه تفكر و خلاقه‎ ‎كودكان.‏‎
‎*تأسيس كتابخانه‌هاي تخصصي ويژه مراکز پيش دبستاني همراه با سالن‌هاي مطالعاتي‎ ‎مجهز به مواد آموزشي مناسب با سنين كودكان پيش دبستاني.‏‎
‎*حضورفعال کودکان مصري در بسياري ازمسابقات بين‌المللي نظيرمسابقه‎ Chikar ‎ژاپن.‏
آموزش پايه‎ ‎
آموزش پايه عبارت است از آموزش اجباري و رايگان كه براساس قانون اساسي مصر براي‏‎ ‎تمامي كودكان رده‌هاي سني شش تا 15 سال در نظر گرفته شده است. طول اين دوره نه سال بوده‏‎ ‎و خود بر2 مرحله مشتمل مي‌شود‎:‎
مرحله نخست (آموزش ابتدايي شش ساله)
‎مرحله دوم (آموزش مقدماتي متوسطه سه ساله)‏«مصر و قرن بيست و يكم» که در سال 1997 از سوي هيأت دولت منتشر‏‎ ‎شد، بر اهميت آموزش سطوح مختلف جامعه و شهروندان مصري تأكيد فراواني دارد. اين‎ ‎سند همچنين مبين تعهد قاطع دولت در توسعه جامع فرايند آموزش است، آن چنان كه بتوان در پرتو‎ ‎چنين سيستم آموزشي‌ كيفيت آموزشي و دسترسي همگاني به تجارب آموزشي مفيد و ضروري براي‎ ‎رفع نيازهاي فعلي و آينده آنان را تضمين كرد، به‎ ‎عبارت ديگر اين سند، بيانگر مفهوم جديدي از آموزش به‌عنوان «امنيت ملي» است.‏
اهداف آموزشي
از جمله مهمترين اهداف آموزش پايه در مصر كه مورد تأييد قوانين مختلف و كنفرانس‎ ‎ملي آموزش نيز است، مي‌توان به موارد زير اشاره كرد‎:‎
*رشد و شكوفايي و تجهيز شهروندان مصري براي تطبيق آنان با نيازها و ضرورت‌هاي‎ ‎جامعه نوين در حال تغيير و همگامي با چالش‌هاي گوناگون. ‏
*هدايت شهروندان مصري براي دستيابي به ادراك عميق نسبت به هويت مذهبي، ملي و‏‎ ‎فرهنگي خود.‏
*تشکيل جامعه‌اي متشکل از شهرونداني با مهارت‌هاي علمي بنيادين و مسلط بر‎ ‎مهارت‌هاي خواندن، نوشتن، رياضيات و زبان‌هاي خارجي.‏‎
‎*تربيت و آموزش شهروندان آگاه به سلامت و بهداشت، تغذيه، محيط زيست و توسعه‎ ‎اطلاعاتي‎.
‎*كمك به شهروندان در راستاي فراگيري مهارت‌هاي ضروري از جمله مهارت هاي تجزيه و‎ ‎تحليل، تفكر نقادانه، مهارت‌هاي علمي و مهارت حل مسائل به گونه‌اي كه بتوانند در‎ ‎برابر نيازهاي روزافزون واكنشي سازنده از خود بروز داده و خود را با پيشرفت‌هاي علمي‎ ‎و تكنولوژيك همراه و همگام كنند‎.
‎*ايجاد حس تعلق به كشور و احساس كرامت و افتخار‎ ‎‏.‏
*شناخت وتقويت پايه‌هاي ديني و ارزش‌هاي مذهبي،معنوي و اجتماعي و احترام به‎ ‎مذاهب و عقايد ديگران‎.
‎*دستيابي به مهارت‌هاي پايه خواندن، نوشتن و محاسبه براي برقراري ارتباط مناسب‏‎ ‎باساير شهروندان‎
‎*بهره گيري از شيوه‌اي علمي در تفكر و توانايي تصميم‌گيري براساس تجزيه و‎ ‎تحليل اطلاعات مربوطه
*مواجهه با چالش‌هاي قرن بيست و يكم‎.
‎*فراگيري و حفظ مباني بهداشت روان وتن.‏‎
‎*دستيبابي به توانايي‌هاي لازم براي مشاركت در فعاليت‌هاي گروهي و توانايي تشخيص‎ ‎و تمييز ميان حقوق و وظائف.‏‎
‎*قدرشناسي از ميراث ملي به صورت هدف مند، پي بردن به ارزش واقعي آن و ادراك‎ ‎موقعيت اجتماع خود در سطح بين‌المللي.‏
*تشويق افراد به انجام فعاليت‌هاي آزاد سازمان يافته براي افزايش توانايي‎ ‎فهم و درك افراد نسبت به هنر، موسيقي و درام و ترغيب آنان به بيان آزادانه فكر و‎ ‎انديشه و تقويت اراده مستقل و ترجيح فهم و درك و مباحثه برحفظ بيهوده و طوطي وار‏‎.
‎*تقويت روابط افراد با محيط زيست و توسعه و تقويت مهارت‌ها و توانايي‌هاي آنان‎ ‎در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگي روزمره‎.
‎*فراهم سازي بستر مناسب براي مراقبت از افراد معلول و آشنايي آنان با فرهنگ‏‎ ‎ملي.‏
*فراهم سازي زمينه مناسب براي شكوفايي افراد برخوردار از استعدادهاي خاص و‎ ‎تيزهوش‎.
‎دستاوردهاي آموزشي
در كنفرانس‏‎ Gometain ‎طي سال1990، دولت مصر در چارچوپ بيانيه مربوط به اصول‎ ‎و مباني آموزش همگاني، بر فراهم سازي فرصت‌ها و امكانات لازم آموزش همگاني و توسعه‎ ‎كيفي آموزش در مدارس و مقاطع مختلف براي توانمندسازي دانش آموزان در مواجهه‎ ‎باآينده، تأكيد فراواني كرد. چراکه كشور مصر در زمره نه كشور پرجمعيت دنياست كه‏‎ ‎آموزش در آنها از اهميت خاصي برخوردار است. در راستاي آماده سازي و حمايت‎ ‎شهروندان مصري به منظور شكوفايي استعدادها و توانايي‌هايشان در مواجهه با چالش‌هاي‎ ‎آتي زندگي،دولت با تأسيس سازمان توسعه ملي‎ ‎كودكان مصري درصدد برآمده است تا با برگزاري و سازماندهي كنفرانس‌هاي ملي راه توسعه‎ ‎آموزش در مصر را هموار سازد. با همكاري وزارت آموزش مصر، كنفرانس ملي در راستاي‎ ‎توسعه آموزش ابتدايي بعنوان سرآغاز مجموعه‌اي از كنفرانس‌ها و تلاش‌هاي مربوط به‎ ‎اعمال اصلاحات آموزشي در مصر، برگزار شد.اين كنفرانس خود حكايت از حصول موفقيت‌هاي‏‎ ‎چشمگير در حوزه توسعه كيفي مقطع آموزش ابتدايي دارد. توسعه كمي و گسترش فضاهاي‎ ‎آموزشي و تلاش‌هاي فراوان براي اعمال اصلاحات آموزشي از جمله ديگر دستاوردهاي قابل‏‎ ‎توجهي است كه در اين كنفرانس به آن اشاره شد.
به‎ ‎طور کلي مي‌توان از مهمترين دستاوردهاي آموزش ابتدايي به موارد زير اشاره كرد‎:‎
کسب مهارت‌هاي سه گانه خواندن، نوشتن و رياضيات توسط دانش آموزان تا پايان سه‎ ‎سال اول ابتدايي است. در پايان مرحله دوم نيز انتظار مي‌رود كه دانش‌آموز قادر به‎ ‎بهره گيري از اين قبيل مهارت‌ها و بكارگيري آن‌ به صورت آزادانه در فعاليت‌هاي‏‎ ‎روزمره زندگي باشد‎.
‎رفع محدوديت‌هاي رشد و توسعه كودكان و فراهم سازي زمينه‌هاي مناسب براي بالندگي و‏‎ ‎شكوفايي همه جانبه آنان.‎
‎اين هدف با ارائه فعاليت‌هاي آموزشي مشتمل بر مهارت‌هاي جسمي،‎ ‎روحي، موسيقي و تئاتر و نيز فعاليت‌هاي آزاد و مهارت‌هاي عملي جامه عمل به خود‎ ‎پوشيده است. از اين رو، حداقل 30درصد از فعاليت‌ها و برنامه‌هاي آموزشي مقطع آموزش‏‎ ‎ابتدايي به چنين فعاليت‌ها و مهارت‌هايي اختصاص يافته است‎.
‎تخصيص سهم قابل ملاحظه‌اي از فعاليت‌هاي آموزشي به فراگيري نگارش به خط عربي.‎
ازجمله مهمترين اصلاحات انجام شده در ساختار آموزش ابتدايي مي‌توان به موارد‎ ‎زير اشاره كرد‎:
سازماندهي مدارس
در راستاي توسعه و ترقي فضاهاي آموزشي مدارس ابتدايي، توجهات قابل ملاحظه‌اي به‎ ‎پايه‌هاي آموزشي و كلاس‌هاي درسي مبذول گرديده و تلاش‌هاي فراواني صورت گرفته تا‎ ‎كلاس‌هاي درسي به اتاق‌هاي كاملاً مجهز و مناسب و برخوردار از انواع تجهيزات و‎ ‎ابزار كمك آموزشي متناسب با موضوعات درسي مختلف و فعاليت‌هاي آموزشي گوناگون مبدل‎ ‎شده است. كلاس‌هاي درس همچنين به ابزار گوناگون تكنولوژيك آموزشي مجهز شده‌اند‎. ‎سالن‌هايي نيز تدارك ديده شده است كه به انواع تجهيزات آموزشي مجهز هستند. مطابق‏‎ ‎برنامه‌هاي طراحي شده، دانش آموزان بر اساس برنامه‌هاي زمان بندي در اين سالن‌ها‎ ‎حضور مي‌يابند.به عبارت ديگر آنان مجبور به حضور ممتد در کلاسهاي درسي نيستند،بلكه در عوض آزادانه در سالن‌ها حضور يافته و خود را با فعاليت‌هاي مختلف و‎ ‎در عين حال نشاط آور مشغول مي‌كنند. درحال حاضر توجهات خاصي نسبت به توسعه‎ ‎تجهيزات مدارس به ويژه از لحاظ ابزار كمك آموزشي و ديگر لوازم مبذول مي‌شود‎.
‎طراحي دروندادهاي نوين برنامه‌هاي آموزشي‎
‎مطابق دروندادهاي نوين برنامه‌هاي آموزشي، آموزش زبان انگليسي در پايه چهارم‎ ‎ابتدايي از سال 1994 گنجانيده شده است.
آموزش زبان فرانسه نيز يك سال بعد در زمره برنامه‌هاي آموزشي پايه چهارم ابتدايي تعيين شد. آموزش اين دو زبان‏‎ ‎خارجي در اين پايه درواقع مقدمه‌اي براي فراگيري كامل آن در آينده تلقي مي‌شود.
به نقل از روزنامه اطلاعات 31/4/1388
بخش سوم و پاياني:
در‏‎ ‎اين راستا، براي فراگيري زبان فرانسه، مدرسه تخصصي برخوردار از آزمايشگاه‌هاي زبان‎ ‎تأسيس شد. از آنجا که ارتقاء سطح علمي و توانائي‌هاي عملي دانش آموزان و‎ ‎شكوفايي استعداد‌هاي آنان، از جمله دغدغه‌هاي حائز اهميت نظام آموزشي مصر به ويزه‎ ‎در مقطع آموزش ابتدايي است، از اين رو دولت مصر درصدد است تا با گنجانيدن دروس‎ ‎عملي همچون نحوه نگهداري و تعمير وسايل و تجهيزات در پايه‌هاي چهارم و پنچم ابتدايي‎ ‎به اين دغدغه پايان داده و به اهداف‌مورد نظر دست يابد. با اين توصيف دانش آموزان‎ ‎مي‌توانند به صورت عملي به تجارب عملي زندگي و نيز شكوفايي استعدادهاي خود دست‎ ‎يابند.از جمله ديگر دروندادهاي نوين آموزشي مي‌توان به تأكيد فراوان برآميخته سازي‏‎ ‎برنامه‌هاي آموزشي با مفاهيم آموزشي جمعيت شناختي و محيط شناختي اشاره كرد. گفتني‏‎ ‎است که در قالب اين برنامه‌ها تلاش مي‌شود تا دانش آموزان هرچه بيشتر با مسائل و‏‎ ‎معضلات منشعب از افزايش جمعيت و تغيير و تخريب محيط زيست آشنايي يابند.در اين‎ ‎راستا، توجه عمده‌اي بر اهميت ارتقاء سطح توانائي‌هاي شناختي كودكان، و دستيابي‎ ‎آنان به منابع اطلاعاتي به ويزه از طريق كتابخانه براي توسعه و تقويت مهارت‌هاي‏‎ ‎خودآموزي آنان معطوف شده است. نسبت به فراگيري جنبه نوشتاري زبان عربي به عنوان‎ ‎موضوع مستقل و مرتبط با كلاس‌هاي درسي و پايه‌هاي تحصيلي توجهات خاصي مبذول شده‎ ‎است كه از آن مي‌توان به عنوان يكي ديگر ازدرون دادهاي مدرن آموزشي ياد كرد. علاوه‎ ‎براين، نسبت به استمرارروند توسعه كيفي برنامه‌هاي آموزشي، مراکزآموزش ابتدايي نيز‎ ‎توجهات ويژه‌اي مبذول شده است‏‎.
اقدام هاي آموزشي‎ ‎
ازجمله مهمترين اقدام هاي آموزشي مراکز آموزش ابتدايي کشور مصر مي‌توان به موارد‎ ‎زير اشاره كرد‎:‎
1- تحقق برقراري ارتباط ميان مدارس ابتدايي و محيط پيرامون بواسطه انجام فعاليت‌ها و برنامه‌هاي آموزشي مناسب به نحوي كه مدارس همچنان عهده دار رسالت توسعه و ترقي محيط اجتماعي پيرامون خود باشند.
2- آموزش و تشويق كودكان به انجام عملي فعاليت‌ها و مهارت‌هاي سخنوري، نمايش و تئاتر، و فعاليت‌هاي هنري، علمي و ورزشي.
3- تدارك برنامه‌هاي ويژه براي دانش آموزان تيزهوش جهت ترقي و شكوفايي استعدادها و توانائي‌هاي آنان و اعطاء پاداش و مدارك افتخاري به آنان.
4- تشويق بخش خصوصي و حوزه صنايع به مشاركت در سرمايه‌گذاري آموزشي.
5- تشويق به تأسيس تعاوني‌ها براي تأسيس مدارس آموزش پايه مطابق با خصوصيات شكلي و محتوايي مؤسسات ملي.
ارزشيابي تحصيلي
ارزشيابي دانش آموزان مقطع آموزش ابتدايي در کشور مصر، بر مبنا و معيار جامع و پيشرفته‌اي صورت مي‌پذيرد. به طوري كه ارزشيابي صرفاً به امتحانات كتبي محدود و منحصر نشده، بلكه از چنان وسعت و پيشرفتي برخوردار است که بر آزمون‌هاي عملي و برآورد عملكرد کلاسي دانش آموزان مشتمل مي‌شود. علاوه بر اين، تلاش هاي عمده‌اي براي كاهش حجم تكاليف خانگي و تخريب نشدن بعد رواني دانش آموزان صورت گرفته است.
آموزش مقدماتي متوسطه
آموزش مقدماتي متوسطه مبين مقطع مياني مراحل آموزشي است. اين مقطع از تحصيل باعث پيوند خوردن بخش‌هاي گوناگون آموزشي مي‌شود. مدارس مقدماتي متوسطه از يك خصيصه بارز و برجسته و يك كاركرد ويژه برخوردار‌ند و آن اينکه در اين مقطع دانش آموزان به توانايي‌هاي لازم براي بازشناسي استعدادها و كشف توانمندي‌هاي وجودي خويش دست يافته و به هدايت و جهت دهي اين قبيل توانايي ها در راستاي نوع مناسبي از آموزش در اين مقطع مي‌پردازند. طي اين مرحله از آموزش، فرهنگ ملي درنهاد و وجود دانش آموزان رسوخ كرده و نهادينه مي‌شود.
درحقيقت اين مقطع آموزشي حد وسط مقاطع ابتدايي و متوسطه است كه طي آن‌ مبناي اوليه آموزش شكل گرفته و دانش آموزان از قدرت تشخيص استعدادها و علاقمنديهاي خود براي ادامه تحصيل درمراکز تکميلي متوسطه و دانشگاه برخوردار مي‌شوند. ازاين روي، آموزش مقدماتي متوسطه در پايه‌گذاري و شكل دهي شخصيت دانش آموزان نقش بسيار مهمي را ايفا مي‌كند، چراکه دراين مقطع علاقه و حساسيت آنان نسبت به فعاليتهاي جمعي و مسائل ملي دو چندان مي‌شود.درمدارس مقدماتي متوسطه همچنين مراحل اوليه شكل گيري خود آگاهي و عواطف دانش آموزان تثبيت و ترسيم شده و در واقع نقطه آغاز تحول از دوره كودكي به جواني به وقوع مي‌پيوندد.علاوه بر اين،آموزش مقدماتي متوسطه سبب ايجاد تحولات روانشناختي و شكل گيري نگرش‌ شهروندان مصري مي‌شود. در اين مرحله از تحصيل، دانش آموز به قدرت تشخيص توانايي‌هاي خود براي ادامه تحصيل در حوزه‌هاي فني يا غير فني دست مي‌يابد.
اهداف آموزشي
در پرتو سياست‌ها و اصول آموزشي جديد، آموزش مقدماتي متوسطه بهتر از هميشه تأمين اهداف زير را سرلوحه برنامه‌هاي خود قرار داده است:
* ريشه كن سازي فاکتورهاي بي‌سوادي و توانمند سازي فراگيران در كسب مهارت‌هاي ارتباطي.
* تأكيد بر عناصر ارزش‌هاي بدست آمده توسط فراگيران بر اساس معيارهاي عقلي.
* كمك به فراگيران براي درك اهميت مشاركت اجتماعي و تشويق به مشاركت درامور آموزشي.
* تجهيز و آشناسازي فراگيران با اصول، ارزش‌ها و مهارت‌هايي كه به توانايي آنان در كار و سازگاري و تعامل با جامعه تكنولوژيك منتهي شود.
* همكاري با فراگيران براي تقويت و توسعه مهارت‌هاي خود آموزي.
* تجهيز فراگيران به مباني بنيادين علم و دانش
* ترميم و تحقيق اهداف تعيين شده براي آموزش مقدماتي متوسطه همچون رشد و پرورش توانايي‌هاي جسمي، رواني، عاطفي و اجتماعي فراگيران.
* رشد و توسعه منش‌ها و عملكردهاي دمكراتيك و طرح‌ريزي شالوده‌هاي لازم براي مشاركت افراد در امور سياسي و فعاليت‌هاي جمعي از طريق انجام فعاليت‌هاي متعدد مدرسه‌اي به گونه‌اي كه باعث تعامل مثبت فراگيران با مؤسسات و افراد جامعه و آشنايي آنان با وظائف و حقوق شهروندي شود.
* تقويت مباني هويت ملي و تعالي جنبه‌هاي شخصيتي افراد با اتكا بر عظمت ملي.
اصول آموزشي
آموزش مقدماتي متوسطه بر پايه يكسري اصول بنيادين و حائز اهميت بنا نهاده شده است كه به يك معنا مي‌توان آن‌ها را مكمل آموزش ابتدايي دانست. از جمله مهمترين اين اصول مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
- تأكيد بر ارزش‌هاي مذهبي همراه با درك و فهم صحيح اين ارزش ها.
- توسعه و ترقي مهارت‌هاي ارتباطي مؤثر كه منجر به رشد و تعالي افراد در فرآيند فراگيري زبان عربي به عنوان ابزار و مبناي تحكيم و تثبيت هويت ملي مي‌شود. به همين سان به فراگيري زبان‌هاي خارجي به عنوان ابزار ارتباط با تمدن و تكنولوژي جهاني تأكيد و توجهي خاص مبذول مي‌شود.
- اولويت دهي به رشته‌هاي جديد آموزشي و مطالعه دقيق و همه جانبه اين قبيل رشته‌ها.
- توسعه و ترقي تفكر هدف‌مند و خلاق.
- تربيت و پرورش نگرش‌‌هاي خلاق براي شكوفايي افراد در فعاليت‌هاي مختلف.
6- توسعه و ترقي نگرش‌ها و تمايلات شخصي.
7- تأكيد بر ارزش‌هاي ديني و اجتماعي.
8- بذل توجه به آموزش زبان عربي براي تقويت زبان عربي كلاسيك به عنوان ابزاربيان ملي.
9- بذل توجه به آموزش و فراگيري زبان‌هاي خارجي و سعي درارتقاء سطوح يادگيري زبان‌هاي خارجي.
دستاوردهاي آموزشي
از جمله مهمترين دستاوردهاي مقطع آموزش مقدماتي متوسطه که در پرتو پيشنهادهاي كنفرانس ملي توسعه آموزش مقدماتي متوسطه، حاصل شد، عبارتند از:
1- كاستن از حجم مطالب و تعداد كتاب‌هاي درسي و تاکيد بر غناي محتواي کتابها
2- التفات و عنايت به سطوح عاليه شناختي همچون ادراك، بكارگيري و تجزيه و تحليل
3- توسعه و ترقي طرح‌هاي مطالعاتي براي همنوايي با سيستم آموزش تمام وقت
توسعه آموزشي
در ادامه اعمال تلاش‌هايي براي توسعه آموزشي، كميته‌هاي برجسته‌اي براي بررسي پيشنهادهاي ارائه شده در كنفرانس‌هاي ملي در خصوص توسعه آموزشي تشكيل شد. اين كميته‌ها بر اجراي اين پيشنهادها و نحوه توسعه برنامه‌هاي آموزشي تأكيد خاصي داشتند. در پرتو ملاقات‌هاي مختلف و پيشنهادهاي گوناگون لازم شد تا برنامه‌هاي آموزشي توسعه يافته يك بار ديگر مورد ملاحظه و تجزيه و تحليل دقيق قرار گيرد تا جوابگوي تحولات و توقعات تازه شكل يافته باشد. كميته‌هاي فوق با بررسي دقيق برنامه‌هاي آموزشي مقاطع ابتدايي و مقدماتي متوسطه نكات مهم زير را مورد تأكيد قرار دادند:
- ضرورت و اهميت همنوايي برنامه‌هاي آموزشي مقاطع ابتدايي و مقدماتي متوسطه با سطوح بين‌المللي.
- روزآمد سازي اطلاعات و داده‌ها براي هماهنگي با تحولات و پيشرفت‌هاي بين‌المللي.
- كاهش حجم برنامه‌هاي درسي و برقراري تناسب ميان اين برنامه‌ها با سن دانش آموزان و حفظ سطح و استاندارد علمي در تمامي مقاطع تحصيلي.
- سهيم سازي دانش آموزان در مسائل و مفاهيمي چون مشاركت اجتماعي و فعاليت‌هاي گروهي.
- درج مفاهيم و مسائل نوين در كتاب‌ها و تحول محتوايي آنها.
- درج مفاهيم و مسائلي چون حمايت و حفاظت از محيط زيست، بهداشت، جمعيت، توريسم، حقوق انساني و توسعه، تساهل، آموزش براي صلح، احترام به كار و كيفيت توليد.
- برقراري ارتباط ميان برنامه‌هاي آموزشي و تكنولوژي مدرن.
- توجه به شكل و محتواي كتاب‌هاي درسي.
آموزش پيش دانشگاهي
وزارت آموزش و پرورش مصر با اتخاذ سياستي جديد درصدد توسعه همه جانبه آموزش در مقاطع ابتدايي، مقدماتي و متوسطه است تا بتواند در پرتو آن زمينه لازم براي دستيابي به آينده‌اي بهتر و تحقق اهداف بنيادين كنفرانس ملي را فراهم كند. اين اهداف كه مورد تأييد و پذيرش شوراي عالي آموزش پيش دانشگاهي است، به شرح است:
1- توسعه و بهبود مستمر برنامه‌هاي آموزشي و شيوه‌هاي آموزش در مقاطع ابتدايي براي برآورده سازي نيازها و ضرورت‌هاي نوين آموزشي و همگامي با پيشرفت هاي علمي و تكنولوژيك.
2- محدودسازي تعداد كتاب هاي آموزشي مقطع ابتدايي و به حداقل رساندن حجم و مقدار اطلاعات و مطالب آموزشي اين کتابها.
3- تاکيد عميق بر فراگيري زبان مادري و خارجي، رياضيات و آموزش مذهبي.
مدارس پيش دانشگاهي
از جمله انواع مدارس پيش دانشگاهي مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
مدارس تك كلاسه
مدارس تك كلاسه جزء مدارس دولتي و سيستم آموزش عمومي مصر است كه در مناطق محروم ساخته مي‌شود. اين نوع مدارس براي دختران سنين هشت تا 14 سال كه هيچ گونه دسترسي به مدرسه ندارند در نظر گرفته مي‌شود. اين گونه مدارس شامل ساختماني است كه در آن يك كلاس درس وجود داشته و در آن تمامي دختران با سطوح مختلف آموزشي با سنين مختلف به تحصيل مي‌پردازند. اين نوع مدارس از جمله مدارس چند پايه‌اي هستند. در اين مدارس برنامه‌هاي آموزشي مقطع ابتدايي همراه با دانستنيهاي حرفه‌اي به دانش آموزان آموزش داده مي‌شود.
مدارس عمومي
هدف از تأسيس اين نوع مدارس تحقق آموزش همگاني با تأكيد بر آموزش دختران بر اساس اصولي استوار و مشابه با برنامه‌هاي آموزشي مقطع ابتدايي و منطبق با اصول و مقررات حاكم بر وزارت آموزش و پرورش است. برنامه‌هاي درس اين نوع مدارس با نيازهاي محلي هر منطقه براي پذيرش دختران سنين شش تا 12 سال همخواني دارد.
اولويت پذيرش تحصيلي اين قبيل مدارس در وهله نخست با كودكان رده سني بالا و به ويژه با دختران است. به طور کلي مي‌توان گفت که اين نوع مدارس، مناطق روستايي، دور افتاده و محروم از خدمات آموزشي را زير پوشش قرار مي‌دهند.
مدارس سيار
مدارس سيار مدارسي است كه به منطقه يا گروه خاصي مختص نبوده و در تمامي مناطق نيازمند به تجهيزات و تسهيلات ويژه‌ آموزشي همچون آزمايشگاه ها، كارگاه ها و امکانات آموزشي قابل تاسيس است.
مدارس مرجع
اين نوع مدارس، از جمله مهمترين عناصر پروژه توسعه تكنولوژيك آموزشي به شمار مي‌آيند. هدف اصلي اين مدارس، تبديل و استحاله مدارس معمولي به مدارس مرجع است. اين نوع مدارس انواع مختلفي از امکانات تکنولوژيک آموزشي نظير CD/Rom و كتابها و نوارهاي ويدئويي را در اختيار دارند.
به نقل از روزنامه اطلاعات 5/5/1388

آموزش و پرورش در مصر

مطالب مشابه :

کانون زبان ایران - شعبه زنجان

کانون

رمان های برتر نوجوانان

وبلاگ برتر مراكز فرهنگي هنري كانون گلستان معرفي شد

اعلام نتايج برگزيدگان چهاردهمين جشنواره قصه گويي استاني

رزومه رقیه دوست فاطمیها

مقاله‌نويسان براي قصه‌گويي دست به قلم مي‌شوند

آموزش و پرورش در مصر

معارفه مدیر کل جدید اداره کتابخانه های عمومی استان

معرفی مرجع سايت هاي اينترنت آموزش و پرورش