چالش های دستوری زبان فارسی 2 دبیرستان

طرح نکته ها و راهکارها : م . نقش

نیازهای کتاب زبان فارسی 2 دبیرستان

درس 2 :

با توجه به ضرورت آشنایی با نمودار جمله و نیز با توجه به حجم اندک درس دوم نسبت به درس های چهارم و هشتم، خوب است مبحثی در درس دوم طرح شود با این دو رویکرد :

الف – نمودار جمله ب – نمودار اجزای جمله

درس 4:

الف – لازم است رسم نمودارِ جمله های دارای متمم اسم، آموزش داده شود.

ب – خوب است قبل از درس چهارم، تدریس انواع متمم در بیاموزیم ها برنامه ریزی شود؛ زیرا درس چهارم بسیار پرکار است و دبیران ناچار می شوند در کمی وقت از مبحث متمم به سرعت بگذرند.

( یادآوری: درس واحدهای زبرزنجیری گفتار در بیاموزیم های کتاب زبان فارسی سوم انسانی جا گرفته است؛ در حالی که سابقاً همین مبحث در یک درس مستقل برای رشتهی ریاضی و تجربی عرضه می شد. منظور این که، امکانِ قرار دادن یک درس مهم در بیاموزیم ها وجود دارد. )

درس 12:

لازم است به عناوین فعل ساده، مرکب و پیشوندی، عنوان فعل « مرکب پیشوندی » هم افزوده شود.

مانند « چشم فروپوشید »

درس های 12 و 16 و 18 و 24:

به دلیل اهمیت شمارش تکواژ و واژه در سؤال کنکور، لازم است در متن این درس و نیز در تمرین ها، قدری جدی تر به این بحث پرداخته شود.

بی دقتیهای کتاب

درس 2:

الف - در اولین جمله، ذیلِ عنوان « مطابقت نهاد و شناسه » جمله ی « اما استثنا دارد » جمله ی دقیقی نیست. استثنا یعنی روشی کاملاٌ متفاوت. در حالی که در سه مورد ذکر شده ( احترام، نهاد غیر جاندار، اسم های مبهم ) هم می توان نهاد و شناسه را مطابقت داد و هم می توان عکس آن رفتار کرد.

ب – اگر بعد از اسم های مبهم، یک گروه متممیِ جمع نیاید، در نثر معیار به شناسه ی جمع نیاز نیست.

به عنوان نمونه: « هر یک از بچه ها چیزی گفتند. » « هر یک چیزی گفت. »

درس 4:

الف – در پاورقی صفحه ی اول این درس، به جای « نوع فعل » بهتر است نوشته شود: « گذر فعل ».

ب – هنگام طرح مبحث متمم فعل، این گروه اسمی یکی از اجزای گزاره خوانده شده است. (بهتر است برای بالا بردن دقت علمی کتاب، اجزای گزاره را به اصلی و فرعی تقسیم کنیم. اجزای اصلی گزاره: 1 - گروه فعلی و گروه های اسمی به جز متمم اسم ( مسند، مفعول، متمم فعل ) 2 – جزء فرعی گزاره: گروه اسمی " متمم اسم "

پ – خوب است قبل از مبحث « نقش گروه های اسمی » به این نکته ی مهم که مفعول نوعی متمم است که با نقش نمای « را » می آید، اشاره شود.

درس 10:

دو سطر بالاتر از عنوان « پرسشی کردن جمله » نوشته شده است: « تکواژ ... پیش از جزء صرفی می آید. »

جزء صرفی و جزء غیر صرفی فعل، در درس 12 آموزش داده می شود و جای ذکر این اصطلاح، در درس 10 نیست!

درس 20:

مبحث شبه جمله در درس گروه های اسمی مطرح شده است. در تعریف شبه جمله، لازم است که رسماٌ مشخص شود که شبه جمله گروه اسمی است یا جمله محسوب می شود.

درس 23:

به جای طرح مبحث غیرضروری « قید جمله، قید فعل، قید قید، قید صفت » بهتر است مفاهیم قیدها ( مکان، زمان، حالت، کیفیت، آلت ... ) به این درس افزوده شود تا هنگام بررسی متمم های قیدی و بررسی امکان حذف آن ها ضریب اطمینان کار بالا رود.

( درست مانند مبحث تشخیص فعل ساده از فعل مرکب، که بررسی « نقش پذیری »، نکته ی مهمی برای تشخیص استقلال تکواژ قبل از جزء صرفی و نیز مطالعه ی وضعیت ساختمان فعل است؛ اما بررسی

« گسترش پذیری » به افزایش ضریب اطمینان کار کمک می کند. )

پراکندگی دروس دستور:

با توجه به اهمیت دستور زبان، چه ضرورتی دارد که پراکندگی این درس ها بین دو ترم تحصیلی یکسان باشد؟ وقتی درس هایی مثل گروه قیدی و جمله ی مرکب به اواخر کتاب اختصای می یابد، جدی گرفته نمی شود و فرصت پرداختن به آن ها و تمرین و مرور کم می شود.

خوب است تدریس دروس دستور در دو سوم سال تحصیلی تکمیل شود.

20 / 8 / 89

چالش های دستوری زبان فارسی 2 دبیرستان

مطالب مشابه :

روش های پیشنهادی برای تدریس دروس زبان وادبیات فارسی

چالش های دستوری زبان فارسی 2 دبیرستان

روش های تدریس

گزارش عملکرد کارگاه آموزشی برگزارشده زبان و ادبیات فارسی سال 92

مشکلات کنونی زبان فارسی

نقد ادبیات 2

مقاله ترجمه حقوقی عربی به فارسی و غیره : چالش ها و نظریه های معاصر

مقاله ی آقای محمد زارعی

فراخوان مقاله/همایش

برنامه ی عملیاتی گروه ادبیات فارسی متوسطه ی اول در سال تحصیلی 93-92