دستیابی محققان ایرانی به روش جدید مبارزه با آفت برنج

محققان موسسه تحقیقات برنج کشور پس از 10 سال کار تحقیقاتی به روش جدیدی از مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه خوار برنج دست …..محققان موسسه تحقیقات برنج کشور پس از 10 سال کار تحقیقاتی به روش جدیدی از مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه خوار برنج دست یافتند.
متخصصان حشره شناسی این موسسه موفق شدند در اجرای این طرح پژوهشی با بهره گیری از یک نوع قارچ به نام “بوواریا باسیانا” به یک روش جدید مبارزه طبیعی با کرم ساقه خوار برنج دست یابند.
رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور با بیان اینکه برای مبارزه با این آفت خطرناک سالانه شش تا هشت هزار تن انواع سهم حشره کش درشالیزارها مصرف می شود، افزود: قارچ “بوواریا باسیانا” قادر است ضمن سازگاری با شرایط جوی استان گیلان بدون آسیب رساندن به ساقه و محصول برنج تا 60 درصد کرم ساقه خوار برنج را کنترل کند و استفاده از سموم شیمیایی را تا 90 درصد کاهش دهد.
قارچ “بوواریا باسیانا” استفاده از سموم شیمیایی را تا 90 درصد کاهش می دهد
عباس شهدی کومله با بیان اینکه پودر این قارچ به دو صورت محلول با آب و مخلوط با ماسه سبوس گندم سورگوم و سایرغلات در زیر بوته های برنج ریخته می شود، یادآور شد: تولید انبوه قارچ به زودی آغاز می شود و کشاورزان می توانند با بهره گیری از آن به مبارزه با کرم ساقه خوار برنج در شالیزارها بپردازند.
برنج یکی از محصولات عمده غذایی دنیاست که در ایران با سطح زیر کشت حدود 700 هزار هکتار معادل چهار دهم درصد از سطح زیر کشت برنج دنیا را به خود اختصاص می دهد، بنابراین مدیریت اصولی زراعت برنج از جمله مدیریت مبارزه با آفات و بیماریها بسیار اساسی است.
اهمیت دستیابی به این روش جدید برای مبارزه بیولوژیک با کرم ساقه خوار برنج به این دلیل است که معمولا جدیترین آفات برنج در سراسر دنیا ساقه خوارها معرفی می شوند که از مرحله خزانه تا برداشت، بوته های برنج را آلوده می کنند.
50 گونه ساقه خوار از خانواده پیرالیده، نوکتوئیده و دیوپسیده به برنج حمله می کنند.
50 گونه ساقه خوار از خانواده پیرالیده، نوکتوئیده و دیوپسیده به برنج حمله می کنند که رایج ترین ساقه خوارها مربوط به خانواده پیرالیده است که کرم ساقه خوار نواری برنج به عنوان گونه ای مهم از این خانواده آفت اصلی برنج در ایران است که سالیانه خسارت زیادی در شالیزارهای برنج ایجاد می کند که خسارت زیاد این آفت مصرف بی رویه سموم شیمیایی علیه این آفت را به دنبال داشته است.
مشکل حاصله در اثر کاربرد بی رویه سموم مانند مقاومت حشرات به حشره کشها، طغیان مجدد آفتها، مرگ و میر حشرات مفید، اثرات سوء و زیانبار بروی محیط زیست وغیره بر کسی پوشیده نیست.
این آفت، در زمستان به صورت لارو کامل در داخل ساقه های خشک برنج یا علفهای هرز دارای ساقه تو خالی نظیر شال تسبیح، سوروف، ارداله، نی، پلهم، ارزن وحشی، مسک، بند واش و … به سر می برد و اولین شفیره های حاصل از لاروهای زمستان در دهه اول اردیبهشت ماه در کنار سوراخی که توسط لارو ایجاد شده است، تشکیل می شود.
حشره کامل در بهار همزمان با رشد نشاهای برنج در خزانه بر روی برگ بوته های جوان تخم ریزی می کنند. لاروهای نسل اول که تازه از تخم بیرون آمده اند به مدت یک ساعت از پارانشیم برگ تغذیه کرده و سپس وارد غلاف برگ می شوند و با تغذیه از پارانشیم غلاف و بر جای گذاشتن فضولات موجب زردی و کمرنگ شدن آن می شوند که اصطلاحا آلودگی غلاف برگ گویند.
پس از این مرحله لاروها با ایجاد سوراخی وارد ساقه شده ضمن تغذیه از محتویات درون آن موجب زردی و خشکیدگی برگ میانی و جوانه مربوط به آن می شود که در اصطلاح به آن جوانه مرکزی خشک شده گویند. این مرحله از خسارت آفت معمولا 45-35 روز بعد از کاشت نشاء در مرحله رویشی (به ویژه پنجه زنی) بوده و گیاه به خوبی می تواند خسارت فوق را جبران کند.
لاروها با تغذیه از بافت ساقه کم کم رشد کرده و ساقه آلوده را ترک می دهند و سپس وارد ساقه های اطراف می شوند. لاروها پس از مدت 37-21 روز داخل ساقه برنج تغذیه نموده و به شفیره بدون پیله و قهوه ای رنگ تبدیل شده و هفت روز بعد پروانه های نسل دوم از آن خارج می شوند در صورتیکه حمله آفت در زمان خوشه کردن و گل دادن همراه باشد دانه در خوشه تشکیل نشده و خوشه خشک می شود که اصطلاحا خوشه های برنج سفید شده می نامند.
آلودگی در شروع تشکیل دانه باعث لاغری و شکنندگی دانه می شود این نوع خسارت (خوشه های برنج سفید شده) انواع متعددی دارد که پوکی کامل فقط یک نوع از آنهاست.
برداشت برنج از یک سوم انتهایی ساقه و شخم زمین بلافاصله بعد از برداشت، کاشت یکپارچه نشاها در هر منطقه به منظور محدود کردن رشد و نمو آفت، نصب تله نوری قبل از آماده سازی خزانه تا زمان برداشت به منظور آگاهی از حضور آفت، بررسی تغییرات جمعیتی آفت، زمان دقیق مبارزه شیمیایی همراه با مطالعات حالات رشدی آفت در مزرعه برای تکمیل اطلاعات لازم برای مبارزه شیمیایی از عمده ترین روشهای مبارزه زراعی با این آفت است.
جدا کردن برگهای حاوی دستجات تخم آفات و انهدام آنها، وجین پنجه های آلوده به ساقه خوار بعد از نشاکاری همزمان با وجین اول و دوم علفهای هرز مزرعه برنج، باقی نگذاشتن دسته های نشاء در زمین اصلی، عدم انتقال شلتوک و ساقه هایی از مناطق آلوده به مناطق سالم، انجام تناوب زراعی در مزرعه، کشت شبدر برسیم بعد از برداشت برنج، کاشت واریته مقاوم به کرم ساقه خوار، عدم آتش سوزی بقایای موجود در مزرعه از دیگر روشهاست.
در رابطه با دشمنان طبیعی این آفت قارچ beauveria bassiana و metarhizium anisopliae و گونه hirsutella بوده که از روی لاروهای ساقه برنج جدا شدند که این دو گونه اخیر برای اولین بار روی کرم ساقه خوار برنج و از ایران گزارش شده است.
همچنین دو گونه زنبور از خانواده ichneumonidae که پارازیت شفیره در نسل زمستانه آفت و یک نوع زنبورپلی فاژ به نام apanteles sp پارازیت لارو و سه گونه زنبور پارازیت تخم از خانواده trichogrammatidae همچنین یک نوع سوسک شکاری بنام andrallus spinidens که پوره های آن لارو پروانه ساقه خوار برنج را طعمه خود قرار می دهند را می توان نام برد که در بین این دشمنان طبیعی زنبور تریکوگراما کاربردی تر است.
زنبور تریکوگراما می تواند به طور طبیعی 60 درصد آفات را از بین ببرد.
زنبور تریکوگراما دشمن طبیعی آفت کرم ساقه خوار، کرم سبز برگخوار، مگس سفید و پروانه تک نقطه ای است اگر فرهنگ سمپاشی رایج نباشد زنبور تریکوگراما می تواند به طور طبیعی تا 60 درصد آفات را از بین ببرد.
همچنین به علت پایین بودن انبوهی جمعیت انتقالی لاروهای زمستان گذران و شب پره های مربوط به آن از حشره کشها در خزانه ها نباید استفاده کرد و به گفته کارشناسان در صورتی که محصول زودتر از تقویم معمولی منطقه کاشت شوند برای نسل اول و چنانچه دیرتر از معمول کاشت شوند برای نسل دوم یکبار سمپاشی توصیه می شود.
برای ارقام زودرس و میان رس چنانچه نیازی به کنترل شیمیایی علیه ساقه خوار باشد تا حداکثر پنجه زنی (45 روز بعد از پنجه زنی) به صورت گرانول پاشی و اگر بعد از آن مرحله باشد به صورت محلول پاشی با یک سم سیستمیک مانند دیمیکرون به مقدار 5/1 در هزار صورت گیرد برای ارقام زودرس و میان رس چنانچه به کنترل شیمیائی نیاز باشد حداکثر یکبار سمپاشی صورت می گیرد.
برای ارقام دیر رس کنترل شیمیایی علیه کرم ساقه خوار تا حداکثر پنجه زنی (60 روز) بعد از نشاکاری به صورت گرانول پاشی و بعد از آن به صورت محلول پاشی انجام گیرد.
از سموم گرانولی که می توان استفاده کرد گرانول ری جنت دو دهم درصد به میزان 20 کیلو در هکتار و گرانول دیازینون 10درصد به میزان 15 کیلو در هکتار و گرانول دیازینون پنج درصد به میزان 30 کیلو در هکتار و پادان چهار درصد به میزان 25 کیلو در هکتار می توان نام برد.
از سمومی که می توان برای محلول پاشی استفاده کرد سم فنیتروتیون به میزان 5/1 لیتر در هکتار و دیمیکرون به میزان 1.5 لیتر در هکتار و دیازینون به میزان 1.5 لیتر در هکتار است.
سمپاشی باید حداقل 20 روز قبل از برداشت متوقف شود چون گیاه حدود 20- 15 روز قبل از برداشت هیچ نوع موادی را جذب نمی کند همچنین زمینهایی که دارای کشت دوم برنج است مبارزه علیه نسل سوم ساقه خوار به دلیل عدم جذب توسط گیاه حداقل باید 12 روز بعد از نشاء کاری صورت گیرد.
منبع : http://maadweb.com

منبع مطلب

دستیابی محققان ایرانی به روش جدید مبارزه با آفت برنج

مطالب مشابه :

افات مهم برنج

دستیابی محققان ایرانی به روش جدید مبارزه با آفت برنج

آفات انباری مهم برنج

انبارداری برنج

شپشه برنج Sitophilus oryzae L

سوسک قهوه ای غلات (Anisoplia.sp)

کرم ساقه خوار برنج

کرم ساقه خوار نواری برنج

سوسک شاخدار خرما و یا سوسک کرگدنی خرما Oryctes elegans

سوسک سیاه گندم: Zabrus tenebrioides