تدوین ساختار پایان نامه کارشناسی (طرح نهایی)

- تاریخچه كارهای انجام شده
- ارتباط موضوع تحقیق با كارهای قبلی
- موضوعات و مفاهیم علمی مرتبط با موضوع تحقیق
- اهمیت موضوع و هدف آن
- روش‌های انجام كار
- نتایج بدست آمده و تجزیه و تحلیل آنها

در بدنه اصلی هر رساله کارشناسی معماری سه قسمت اساسی قابل تشخیص است:
- مطالعات وضع موجود
- اصول بنیادی و ایده‌های ذهنی طراح
- طراحی معماری و تهیه نقشه‌های اجرایی

1-2-1- مطالعات وضع موجود
در این فصل ما به کلیه عوامل پاسخده محیط گوش فرا می‌دهیم و یک یک آنها را اهمیت می‌دهیم. پاسخهای محیط را از نظر کمی و بدون هیچ گونه دخل و تصرف و مستقل از ارزش گذاری شخصی ثبت و گزارش می‌کنیم. مطالعات وضع موجود شامل: تحلیل الگوی نمونه، مطالعات فرهنگی و اجتماعی، مطالعات اقلیمی، ضوابط اجرایی و استانداردها، مطالعات الگوهای معماری بومی و جهانی، و در نهایت شناخت زمین طرح است. اطلاعات وضع موجود محیط، مجموع دانشی را برای طراح فراهم خواهد کرد تا به استناد نتایج ماخوذ از همه آنها با اعتقاد و اعتماد به نفس اقدام به تحلیل داده‌ها و سپس طراحی معماری بنماید

1-2-2- تحلیل الگوی نمونه
برای ارایة موضوعی جدید یكی از مراحل شناخت آن، بررسی یكی از نمونه‌های ساخته شده‌ای است كه تا حد ممكن به موضوع مورد نظر ما نزدیك باشد. به عبارت دیگر عواملی كه در بوجود آمدن آن ساخته مؤثر بوده‌اند، از بسیاری جهات با عوامل مورد نظر ما مشترك باشند. از اینرو اقدام به شناخت و تحلیل مرحله به مرحله خواهیم كرد. به طور مثال مطالعة معماری یك بنا ما را به شناخت موارد كلی و جزیی كه منجر به ساخت آن گشته رهنمون می‌سازد. بنابراین یك بنا مناسب با طرح می تواند از جنبه‌های نظری مثل مبانی فكری معمار، خواسته‌های عملكردی و زیبایی‌شناسانة استفاده كننده‌ها و نیز روحیات اجتمایی غالب تودة مردم، و همچنین جنبه‌های عملی مثل موقعیت جغرافیایی، اقلیمی، تكنولوژیكی و مسایل بی‌شمار شهری مورد بررسی قرار گیرد.
• ارایة نقطه نظرهای معمار در درجة اوّل به صورت ماكت در مقیاس مناسب، در درجة دوّم به صورت تصویر و دیاگرام، در مرتبة بعد به صورت نوشته و در نهایت گفتار خواهد بود از اینرو توجه هنرجویان عزیز را به ارایة دانش و فن معماری تحت مراحل فوق جلب می‌نماید.

1-2-3- مطالعات فرهنگی و اجتماعی
آداب و رسوم رایج در بین مردم یك منطقه در نوع زندگی آنها بسیار تأثیر‌گذار است. این آداب و رسوم از گذشته‌ای بس دور تا زمان حال در کشاکش تاریخ همراهی شده‌اند و احتمالاً در آینده نیز ادامه پیدا کنند. آنها در مجموع همه باورهایی هستند که مردم در تماس با آنها راحت و دلخوشند و علایق آنها را به اكنون و همچنین امید آنها را به آینده معنا می‌بخشد. آنها شامل مذهب، سابقة تاریخی، نوع كار و معیشت، جشن‌ها، سوگواری‌ها، ورزش، رقص‌، پوشاک، اوقات فراغت، سواد و ... هستند. با توجه به مطالب فوق سوالهایی مطرح می‌شود كه:
مردم چه انتظاری از محیطی كه در آن زندگی می‌كنند، دارند؟
با توجه به امكانات در دسترس و دانش روز خود چگونه این محیط را سامان می‌دهند؟
و در مجموع عكس‌العمل آنها در برابر رویدادهای محیط چگونه است؟

1-2-4- مطالعات اقلیمی
شرایط محیط مستقیماّ بر موجودات مؤثر است و آنها را وادار به واكنش می‌كند بنابراین شناخت عوامل اقلیمی به ما كمك می‌كند تا بتوانیم قدرت پیش بینی بیابیم و بتوانیم با اتخاذ تدابیری مناسب، بدون حذف كامل هیچكدام از آنها، هر یك را در بهترین وضعیت استفاده نماییم.
- تابش خورشید: قبلاّ می‌دانیم كه تابش خورشید از جانب شرق به غرب صورت می‌گیرد. ضروری است كه حركت خورشید را در سه حالت از هنگام برخاستن تا غروب آن در دو زمان مشخص اول تیر ماه و همچنین اول دی ماه در نظر بگیریم؛ زاویة حداقل سحرگاهی (زاویة سمتی و ارتفاعی) یا زاویه‌ای كه تحت آن بدنه‌های رو به شرق بناها نورانی می‌شوند. زاویة حداكثر در هنگام ظهر یعنی ساعت دوازده و همچنین زاویة حداقل در هنگام غروب كه در واقع تابش مستقیم پرتو نور خورشید بر بدنه‌ها ساختمانها قطع می‌گردد. با توجه به این اطلاعات قادر خواهیم بود بر پیش آمدگی و پس رفتگی بناهای موجود بخوبی اشراف پیدا كنیم و در طراحی سایبان‌ها و تابش بندهای افقی و عمودی بناهای جدید تسلط لازم را داشته باشیم. در كتاب‌های مربوط به اقلیم و معماری حتی میزان شدت انرژی تابشی روی بدنه‌های افقی و عمودی به وسیلة نودارهایی نشان داده شده است.
- باد: وزش باد در صورتی كه موافق انتظار باشد بعنوان باد مطلوب و در غیر اینصورت باد را نامطلوب به حساب می‌آوریم. بنابراین با شناخت بادهای زمستانی و تابستانی از نظر راستا و شدت وزش و نیاز آنها در ساعات مختلف شب و روز می‌توان اقدامات ضروری را برای بهینه سازی شرایط زیست به عمل آورد.
درجة حرارت: دمای هوای محیط به عواملی چند بستگی دارد. ولی در هر حال درجة هوا در سایه مورد نظر است كه در نمودارهایی كه به وسیلة سازمان هواشناسی منتشر می‌شود قابل استفاده است.
- رطوبت: رطوبت تا اندازة معینی بسیار مورد نیاز و مفرح است امّا در صورتی كه مقدار آن از حد معین بالاتر و یا پایین‌تر بشود شرایط آسایش طاقت‌فرسا می‌شود. در ضمن میزان رطوبت با دمای هوا و جریان هوا ارتباط دارد. میزان رطوبت در ساعات مختلف شبانه روز طی نمودارهایی از طرف سازمان سازمان هواشناسی بطور منظم منتشر می‌شود.
- پوشش گیاهی: نوع گیاهان در ایجاد شرایط مناسب زندگی از نظر ایجاد تعادل درجة حرارت، تابش و رطوبت محیط بسیار مؤثر است. در اولین مراقبت در این زمینه، بهتر است حجم سبزینه از نظر سطح سبز، درخت‌های خزان دار و درختان همیشه سبز مورد توجه قرار گیرد.

1-2-5- ضوابط اجرایی و استانداردها
كلیة اندازه و ابعادی كه در طراحی در معنای عام و در معنای خاص می‌گنجد را شامل می‌شود. استانداردها در حقیقت اندازه‌ها وابعاد تجربه شده و پیشنهاد شده‌ای هستند كه غالباً در كتاب‌های مشخص مانند ‹Time saver› قابل دستیابی است.

1-2-6- مطالعات الگوهای معماری بومی و جهانی
معماری بومی نوعی از شرایط را معرفی می‌كند كه سالها عمر كرده‌اند و زندگی آنها همزبان با زندگی آدمیان شكل گرفته است. از اینرو آنها را به عنوان عناصری كه بسیار قابل اعتماد هستند می‌توان نخستین سرچشمه‌های عملی معماری نوبنیاد دانست. الگوها شامل بزرگترین و كوچكترین حجم‌ها در پیكره و نیز بزرگترین و كوچكترین شكل‌ها در پلان است و همچنین ارتباط فضایی، تنوع شكلی و حجمی، نوع مصالح و همجواری آنها در كنار یكدیگر، استخوانبندی بنا، شالوده سازی، رنگ، نقش‌های تزئینی، مبلمان فضاها، فن گرم كردن و سرد كردن بنا، سلسله مراتب عملكرد در بنا، خط زمین و آسمان، پیمون كردن بنا، گردش در بنا و ... از جملة اینها هستند. الگوهای معماری را از هر بنایی می‌توان معتبر دانست. به عبارت دیگر غالب الگوهای معماری بومی مستقل از نوع الگوهای قابل طرح در طراحی یك بنا است.

1-2-7- شناخت زمین طرح
شناخت زمین طرح ما را در بكارگیری مجموعة عوامل مؤثر در طراحی كمك خواهد كرد. آنها عبارتند از معرفی زمین طرح (كه آن شامل: شیب زمین، شكل زمین، ابعاد آن، توپوگرافی، جنس خاك)، نقشه‌های شهری (شامل: موقعیت زمین طرح در شهر از دید دانه‌های مهم شهری و شبكة دسترسی)، موقعیت زمین طرح در بین پلاك‌های هم جوار، طرح‌های بالا دست مثل طرح جامع و تفصیلی (كه قبلاّ در مورد زمین مورد نظر ما تصمیم گیری‌هایی كرده‌اند).
پرفیل طولی و عرضی از زمین طرح( خط آسمان، و خط شیب زمین به ما كمك می‌كند تا زمین طرح را از نما و یا برش مورد شناسایی قرار دهیم در این گونه نقشه‌ها خط آسمان یا خطی كه با حركت‌های خستگی ناپذیر تحت زاویة 90 درجه به بالا و پایین، یك مسیر غالب و كلی افقی را طی می‌كند. این نوع خط را به دلیل همجوار لبة فوقانی نما با پهنة آسمان به نام خط آسمان خوانده می‌شود. حال اگر استقرار بنا را بر زمین در نظر بگیریم خطی دیگر بنام خط شیب زمین، مفهوم می‌یابد كه گواهی دهندة نشیب و فراز زمین است كه بعداّ به تبع آن در خود بنا تسری می‌یابد. در نقشه‌های پرفیل شهری تأسیسات زیرزمینی مانند مجراهای فاضل آب، كابل گذاری، مترو و یا گذرهای زیر زمینی قابل مطالعه است. و همچنین در این نقشه‌ها اندازه‌ها و ابعاد بناها را به تنهایی و یا در ارتباط با هم می‌توان مطالعه كرد.
رون شهری: در اولین نگاه منقدانه به نقشة جامع یك شهر متوجة نظم نسبی در چگونگی استقرار پلاك‌های مستطیل شكل بناها می‌شویم. راستای كلی این پلاك‌ها با اندكی انحراف، شمالی- جنوبی است. تعیین دقیق راستای غالب در طراحی بسیار مهم است.

1-2-8- تحلیل سایت
نتایج حاصل از مطالعات فرهنگی- اجتماعی، نتایج اقلیمی، نتایج مشخصات بومی شهر و منطقه كه در پایان هر اطلاع رسانی صورت می‌گیرد مجموعاً در یك نقشه و یا یك مجموعة محدود از نقشه‌ها گردآوری می‌شود. تحلیل این اطلاعات ما را بر آن خواهد داشت كه اقدام به گزینش اندیشمندانه كنیم. و از بین همة اطلاعات ارایه شده، برخی از آنها و یا حتی در شرایط خاص همة آنها را انتخاب نماییم.

1-2-9- كاربری‌ها و فضاهای عملكردی
1-2-9-1- نمودار حُبابی
نتاج حاصل از نقشة كلی تحلیلی از سایت كه در واقع چكیده‌ای از انتخاب‌های طراح است. به صورتی تغییر شكل یافته به گونه‌ای جدید نشان داده می‌شود. نمودار حبابی نشان دهندة بخشی از فرآیند طراحی را نشان می‌دهد كه از لحاظ نشان دادن روش تحقیق بسیار حایز اهمیت است. در نمودار حبابی نام فضاها، مقدار سطح اشغال و همجواری آنها را نشان داده می‌شود.
1-2-9-2- نمودارعملكردی
نتایج حاصل از نمودار حبابی در دیاگرام موسوم به دیاگرام عملكردی (همجواری) نشان داده می‌شود در حقیقت این نقشه بیان كنندة یكی از حالات ممكن از نمودار حبابی است. در این نقشه ما اطلاعات مربوط به گزینشمان را از نام فضاها، مساحت سطح اشغال و همجواری آنها را نسب به هم می‌گنجانیم. در دیاگرام عملكردی علاوه بر اینها تعداد طبقات، ورودی و خروجی و اهمیت فضاها بر خلاف نمودار حبابی، به خوبی قابل تشخیص است.

1-2-9-3- ماتریس سازگاری اجزا
در هر طرحی مجموعه‌ای از عناصر شركت دارند كه گاهی تعداد آنها بسیار زیاد می‌شود بطوریكه تحلیلشان در ارتباط با هم مشكل می‌گردد. در این حال می‌توان از روشی بنام ‹ماتریس سازگاری› استفاده كرد. در این روش عناصر شركت كننده در طرح در دو ردیف افقی و عمودی یك جدول مربع شكل درج می‌شوند. در این جدول ردیفهای افقی و عمودی زوجهایی از عناصر را به توالی بهم مربوط می‌نمایند. در این حالت كیفیت ارتباط دو عنصر در محل تقاطع قید می‌گردد. طبق قراردادی تعیین شده، سازگاری زوج عناصر را با علامت ‹ + ›، ناسازگاری آنها را با علامت ‹ - ›، و بی‌تفاوتی دو عنصر نسبت به هم را با علامت ‹ 0 ›، مواجهة دو عنصر هم نام را با علامت ‹ دایره› نشان می‌دهیم. در این تركیب عناصر سازگار، ناسازگار و بی‌تفاوت نسبت به هم تعیین می‌شوند.

1-2-10- مبانی نظری و بسط ایده‌ها
هر طرحی بر اساس مفاهیمی پایه می‌گیرد كه عموماً باورهای معمار و مردم جامعه است. این باورها دارای سرچشمه‌های بسیاری هستند. این سرچشمه‌ها برگرفته از عواملی مانند تاریخ، مذهب، جغرافیای محلی، منابع طبیعی، آداب و رسوم، علاقه‌ها و ...، است. این عوامل عملاً و بروشنی دستورالعمل خاصی را نشان نمی‌دهند به عبارتی الگوی مشخصی را معین نمی‌كنند بلكه مردم بنا به نیاز (نیاز به رسیدن به شرایط آسایش نسبی با محیط) یكی از چند شیوة ممكن را انتخاب می‌كنند كه ممكن است در طول زمان به راحتی جای خود را به گزینة دیگر بدهد.

فصل سوّم: طراحی معماری و تهیه نقشه‌های اجرایی
1-3-1- نقشه‌های طرح (شامل: پلان‌، نما‌، برش‌، پرسپكتیو و جزئیات اجرایی) و ماکت
عُصارة تمام اندیشه‌ها و كارهای انجام شده در قالب یك سری طرح‌ها و نقشه‌ها، تصاویر، نمودار‌ قابل نمایش است. مهمترین نقشه‌ها شامل پلان‌ها، برش‌ها، نماها است و در نهایت ماكت تکمیل کننده طرح نو اندیشیده است. برای تكمیل اطلاعات ارایه شده پسندیده است چند نمونه از نقشه‌های جزئیات از قسمتهای مختلف بنا، نقشة سازه‌ای شامل پی و استخوانبندی بنا، تهویة مطبوع طبیعی و مكانیكی، سیستم‌های طبیعی و مكانیكی گرما ساز و سرما ساز، مبلمان داخلی، حیاط سازی و مبلمان خارجی بنا، محرمیت‌ها و تقسیم‌بندی‌ها بنا و حیاط تا رسیدن پیاده و سواره به دسترسی عمومی شهر، فاضل‌آب و دفع آبهای نزولی و سطحی، تقسیم بندی سطوح و كفسازی، الگوهای در، پنجره و نرده‌ها، تزئینات بدنه‌ها و سقف، پلان معكوس، معرفی مصالح بكار رفته به خصوص همجواری آنها، عناصر منفرد و شاخص (از لحاظ كاربری و یا ساختمانی) تمیز دهندة بنا از بناهای دیگر تهیه شود.

1-3-2- نتیجه‌گیری
در پایان نقطه نظرهایی كه در ذهن طراح بوده است و توانسته آنها را به مرحلة انجام برساند و یا به دلایل گوناگون نتوانسته است عملی نماید از آنها گفتگو می‌كند و گزینه‌های اعلان نشده را معرفی می‌نماید، ضوابطی را كه ضروری می‌نماید متذكر می‌شود و نیز توصیه‌هایی می‌نماید. از آرزو‌های احتمالی خود و شرایط ایده‌آل خود و ایده‌های متنوعی كه در سر دارد سخن می‌گوید و از مشكلات حرف می‌زند.
محقق می توانند برای پژوهشگرانی که به قلمرو موضوعی رساله علاقه‌مندند و احتملاً بخواهند راه او را دنبال می‌کنند؛ توصیه کند که چگونه در این مسیر حرکت کنند. او با ارایه نقاط عطف فرآیند تدوین رساله و نیز نتایج بدست آمده محققین علاقمند را ترغیب به ادامة راه کند. و نیز بخواهد، امکان تحقق پذیری طرح، تازگی، سودمندی موضوع پژوهشی را به مدیران اجرایی شاغل در ادارات و سازمانهای مرتبط با موضوع پیشنهاد کند.
در مجموع نتیجه‌گیری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- جمع‌بندی كلی نتایج
- ارزیابی و یا كار انجام شده نسبت به روش یا كار سایر محققین
- پیشنهادات

فصل چهارم: ارایة نهایی
1-4-1- توصیه‌هایی برای جلسة ارایة و دفاع از پایان‌نامه
جلسة دفاع در رشتة معماری دارای خصوصیاتی است که آنرا از جلسات دفاع دیگر رشته‌های تحصیلی متمایز می‌نماید. برخورداری از مباحث نظری و عملی و نیز استناد به ماکت، نقشه و تصویرهای حاضر در جلسه از جملة این وجه تمایزها است. هیجان ناشی از حضور در مقابل جمع کثیری از دوستان، اعضای خانواده و همچنین هیئت داوران باعث می‌شود تا سخنران را در انتقال پیام خود دچار مشکل سازد. و در انجام این فرایند قضاوت هیئت ناظر را با مشکل مواجه سازد.
به طور کلی برای غلبه بر هیجانات جلسة دفاع رعایت نکات زیر بسیار مفید است.
- قبل از شروع جلسه و ایراد سخنرانی، ذهن خود را بر روی موضوع و مطالب سخنرانی متمرکز کنید.
- اعتماد به نفس داشتن در این لحظات بسیار ارزشمند و کار ساز است. از ایجاد تشویش و نگرانی با زمزمه کردن عباراتی مثل «چرا گلویم خشک شده؟»، « چرا دستهایم می لرزد؟» و یا «بدجوری خودم را به دردسر انداختم.» جداً اجتناب نمایید.
- سعی کنید هنگام سخنرانی بیشتر به حضار بنگرید و از غوطه‌ور شدن در انبوه نوشته‌های متنی پرهیز کنید.
- کوشش کنید دربارة موضوعی صحبت کنید که کاملاً آشنایی و تسلط دارید.
- واقع گرا باشید. فراموش نکنید که هر کسی ممکن است در شرایط مشابه تا حدودی دچار اضطراب گردد.
- حاضرین در جلسه به خوبی قادر به درک شرایط شما هستند. بنابراین گردش نگاه شما در میان آنها باعث نوعی حس قدرتمندی و تجدید قوا خواهد شد.
- به روال معمول و شیوة خودتان سخن بگویید و زبان و یا لهجة عاریتی استفاده نکنید.
- قبل از شروع جسلة دفاع موضوع سخنرانی خود را چند بار مرور کنید و حتی می‌توانید در حضور دوستانتان آنرا با صدای بلند بیان کنید. مطمین شوید که مجموع زمان صرف شده از 30 دقیقه بیشتر نمی‌شود.
- موضوع اصلی و محوری سخنرانی را در آغاز برای شنوندگان تشریح کنید و سعی کنید مطالب خود را حول همین محور ادامه بدهید.
- در شنوندگان تصاویر ذهنی نسبت به مطالب سخنرانی ایجاد کنید. در ادامة سخنرانی هرچند به قبل برگشته و با مرور گذرا، حضار را در جریان آنچه گذشته قرار دهید.
- هرگز در حین سخنرانی پوزش نخواهید. زیرا این یکی از علایم تشویش و اضطراب است.
- سخنرانی خود را با استفاده از جملاتی بسیار سلیس، روان و واضح پیش ببرید. به شنوندگان تلقین کنید که راجع به مسایل مطرح مسلط و صاحب نظر هستید. برای کنترل هر جه بیشتر جلسه حضار را در بحث وارد کنید.
- با افزایش و کاهش به موقع تن صدا و همچنین مکث‌های حساب شده و به موقع در کلام و نیز حرکات ریتمیک و سیال دست های خود تحرک و پویایی را به جلسه تزریق کنید.
- زمان را متناسب با عناوین مهم قابل طرح تنظیم کنید و در طول جلسه دفاع با دقت زمان سپری شده را در نظر داشته باشید؛ و تناسب زمان باقیمانده را با عناوین باقی مانده کنترل کنید.
- برای حضار به خصوص هییت دوران احترام زیادی قایل شوید. مخاطب قرار دادن آنها در چارچوب ضوابط اخلاقی الزامی است. در صورتی که شما را مخاطب قرار دادند سعی کنید در وهلة اوّل بدقت مطالب آنها را یاداشت نمایید. در مورد هر سؤالی جواب مناسب، روشن و قانع کننده بدهید. و اگر باز هم جوابتان فهمیده نشد قول بدهید که در آیندة نزدیک جواب آنرا پیدا خواهید کرد. از گفتن عباراتی چون «نمی‌دانم» و مثل آن جداً خودداری نمایید.
- از مصرف داروهای محرک و یا آرام بخش جداً خودداری کنید.

1-4-2- تناسب مطالب قابل طرح در جلسة دفاعیه با زمان تعیین شده
زمان تخصیصی در جلسة دفاع معمولاّ به وسیلة مدیر جلسه اعلام می‌شود. در صورتیکه بنا به هر دلیل زمان به محقق اعلام نشد؛ توصیه می‌شود زمان مناسب برای جلسة دفاع خود را 30 دقیقه فرض نمائید. تقسیم بندی ذیل در تقسیم مناسب زمان دفاع به شما کمک می‌کند.

مطالعات 6 دقیقه
بررسی نمونه ها 5 دقیقه
مطالعات نظری و ایده 5 دقیقه
آنالیز و تحلیل داده ها 6 دقیقه
معرفی نقشه ها و توجیه طرح معماری 8 دقیقه
جمع 30 دقیقه

تدوین ساختار پایان نامه کارشناسی (طرح نهایی)

مطالب مشابه :

برخی موضوعات پایان نامه کارشناسی معماری

موضوعات پیشنهادی پایان نامه کارشناسی ارشد سخت افزار و معماری کامپیوتر

پیشنهاد موضوع پایان نامه معماری

عناوین پایاننامه های کارشناسی ارشد مرتبط با شهرسازی

پایان نامه معماری

دانلود رایگان سوالات کنکور کارشناسی ارشد معماری سال ۱۳۹۰ به همراه پاسخنامه تشریحی-HOMEARCHITECT,خانه

دانلود رایگان جزوه های کنکور کارشناسی ارشد معماری

تدوین ساختار پایان نامه کارشناسی (طرح نهایی)

پایان نامه معماری

تعدادی از عناوین پایان نامه های کارشناسی ارشد معماری دانشگاه شهید بهشتی و تربیت مدرس