عروسی قدیم در اسکستان

مراسم جشن عروسی در روستای اسکستان قدیم

در تمامی ادیان به امر ازدواج تاکید فراوان شده است و دین مبین اسلام نیز به این سنت الهی توصیه میکند بطوریکه پیامبر اسلام فرموده اند کامل شدن دین در گرو ازدواج است ولی امروزه متاسفانه مشاهده میکنیم موانع ازدواج بیشتر از گذشته شده وانتظارات دو طرف از هم باعث شده سن ازدواج بیشتر و بیشتر شود بطوریکه جوانان علی رقم میل باطنی رغبتی برای انجام این امر مقدس از خود نشان نمی دهند.

در اسکستان رسم اینگونه بود اگر پسر و دختری که بهم علاقمند میشدند پس از مشورت با خانواده ها قاصدی را به خانه دختر میفرستادند تا موضوع را با آنها در میان بگذارد و تا چند روز بعد از آن خانواده دختر میبایست پاسخ خود را به خانواده داماد میدادند ، پدر و مادر عروس بهمراه دایی و عموی عروس صورتی به تحت نام صورت جنگلی به پدر داماد میدادند و در خواستهای خودرا در آن قید میکردند .

بعد از تحویل گرفتن صورت جنگلی مرحله بعله برون یا ها اِگته بود که در آن لیست کلیه در خواست های جشن نامزدی و حنابندان یا کیله خان اعم ازمهریه طلا ، آینه شمعدان وکیلانه مبلغ شیر بها برنج و دو قوچ که گوشتی میگفتند آشپز،شیرینی الوان لباس و ۱۲ کارگر برای درو علف ،گندم ، گون و حتی سلَ کار توسط یکی از بزرگان و معتمدین محل نوشته میشد و جالب این بود که در این روز داماد حق نداشت در مجلس صورت نویسی حضور داشته باشد.

دربعضی خانواده ها فردای روز صورت نویسی نوبت مراسم عقد بود که به آن میگفتند مِر کرده که معمولا در شهر خلخال انجام میگرفت. عروس بعد از عقد میبایست خودشو از چشم اقوام داماد پنهان میکرد و به اصطلاح به اون ویریته میگفتند همچنین برای رعایت ادب جلوی دهان خود را با روسری میپوشانید که به اون بوک گته میگفتن ، وقتی اقوام داماد به عروس رونما میدادند عروس معمولا بوسه ای بر دوش انها میزد که به اصطلاح به این عمل بِرون بَرامه میگفتن.عروس در یکسال نامزدی حتی حق عبور از جلو و اطراف خانه داماد را نداشت.

مراسم جشن نامزدی یا همان شیرینی خوران خیلی جالب بود معمولا دو نفر بعنوان تکلیف اَ ژَن از دو طرف عروس و داماد بدور ده میگشتند و تمام روستا رو به شرکت در جشن به صرف شیرینی و میوه دعوت میکردند و مردم معمولا به اونها پولی بعنوان مشتلق یا موشلاق میدادند ، در روز جشن خانواده داماد با اقوام خود با خنچه های رنگارنگ به خانه عروس میرفتند و مایحتاج جشن رو به آنجا میرساندند، مهمانها که در خانه یا در باغ به دور هم مینشستند منتظر پذیرایی بودند. رسم اینگونه بود که مقداری آجیل و شیرینی و میوه در بشقابی جلوی هر نفر بصورت جدا گانه میگذاشتند و اون شخص موظف بود یا همه را مصرف کند یا با خود به منزل ببرد.مزه اون پِپیته شیرنی های کودکی هنوز زیر دندونامه واقعا یادش بخیر.

دوران نامزدی معمولا یک سال طول میکشید در این بین خانواده عروس ، داماد را برای پا گشا به خانه عروس دعوت میکردند تا بطور رسمی بتونه به اونجا بره . در عید قربان یک عدد قوچ یا گوشتی که در صورت آمده بود به عروس داده میشد وپدر عروس به رسم دیرین اسکستان اونو قربونی میکرد و در تمام ده پخش میکرد و فقط کله پاچه و مخلفاتشو برا خودشون مصرف میکردن.

مراسم شب چله و عید نوروز و سیزده بدر هم میبایست طبق صورت انجام میشد حتی ۱۰ تا ۱۲ عدد کارگر از طرف داماد جهت درو گندم و آوردن گون جهت پخت غذا و ترمیم سقف خانه پدر عروس به کمک داماد میرفتند و رسم بر این بود که از کارگران هر کس بار اول گندم یا گون را به خانه عروس می رساند انعامی که معمولا جوراب پشمی بود که به آن پوعه گورَی میگفتند دریافت میکرد همان شب تمام کارگران و دوستان داماد برای صرف شام مهمان پدر داماد بودند.

چند روز قبل از مراسم جشن عروسی معتمد محل در حضور بزرگان و پدر عروس وداماد صورت ازدواج زوجین را قرائت میکرد واز پدر عروس سوال میکرد که آیا تمام درخواستهای شما از طرف خانواده داماد انجام شده یا نه وبعد از آن مهیای جشن میشدند که در قدیم ۷ شبانه روز بطول می انجامید.

امروزه سه شبانه روز و در گذشته که ۷ شبانه روز جشن میگرفتند اینگونه بود که سه شب اول در خانه داماد و شب وسط جشن حنابندان یا کیله خان و سه شب آخر در خانه داماد برپا میشده و معمولا سه دسته عاشق دعوت میکردند که با سازهایی از قبیل تار ترکی بالاوان سرنا و دایره زینت بخش محفل میشدند و بیشتراین عاشقهای چیره دست در قصه گویی و نقالی نیز تبهر داشتند و تا نیمه های شب مردم را به خود مشغول میساختند.

اهالی ده در چند شب بصورت مجزا توسط یک نفر از طرف پدر داماد دعوت میشدند . در تمام ساعات جشن سماورها قلقل میکرد و به مهمانها چای داغ میرسید و حتی به همه مهمانان یک بسته سیگار داده میشد ،در تمام شبهای عروسی غذاهایی از قبیل قیمه ،آلو مسمی ، فسنجان ،کوکو و مخلفاتی چون ماهی دودی (شور) روغن زرد (زرده روعن) و کره محلی وماست تدارک دیده میشد و در نهایت مهمانان نیز به رسم ادب هدایایی بنام عروسیه باج به داماد میدادند تا بتواند شروع زندگی خوبی داشته باشد .

یک روز قبل از مراسم جشن حنابندان یا همون کیله خان که در خانه پدر عروس برگزار می شود اقوام داماد مراسم برز بره یا برزو وره را انجام میدهند . این جشن کوچیک اینگونه بود که قوچ را درپیشاپیش وبا پارچه ای ابریشمی به گردن و برنج و روغن ، قند و چای و شیرینی وحتی هیزم و سایر ملزومات جشن با هلهله و شادی به خانه عروس برده میشد و پدر یا برادر عروس به چند نفر اصلی تعارفی که معمولا پول یا خلعتی بود میداد واین جشن یک ساعت طول میکشید .

مراسم کیله خان اینگونه بود که روز برزو بره دو خانم از طرف عروس وداماد مردم روستا را دعوت میکردند و جشن با حضور زنان ده برگزار میشد و مراسم جشن وپایکوبی برقرار بود وبا شیرینی وغذای مفصل از همه مهمانان پذیرایی میشد. همین شب تعدادی از دوستان داماد اورا تا خانه عروس میرساندند و مراسم حنابندان انجام میشد و زنان و دوستان عروس نیز هدایای خود را در پایان مراسم به او تقدیم میکردند و شخصی که میبایست صدای رسایی نیز داشته باشد مقدار کادوها را برای همگان اعلام میکرد ویک نفر هم اونو دربرگه ای ثبت میکرد بعد از اون میگفت خانش آودان چه صوبایه بَلیان عروسی را یعنی خونه اش آباد شود ان شا... در عروسی بچه های دمه بختش شرکت کنیم. این مراسم با پایکوبی زنان تا نیمه های شب بدون حضور مردان انجام میشد.

روز عروسی اصلی که عروس رسما به خانه داماد میرفت یکی از قشنگترین روزهای اسکستان است بعضی از خانواده ها که مراسم عقدشونو انجام ندادن در همین روز میرفتند خلخال و مراسم رو انجام میدادن در اون روز صحنه های دلنگیزو بی نظیری چون دعا و گریه های پدر ومادر واعضای خانواده عروس دیده میشد ومیشه گفت محل گره خوردن غم وشادی همینجاست .

با خدا حافظی عروس با تک تک نفرات و اقوام وآشنایان وهمسایه ها نوبت به بستن نان به کمر عروس توسط برادر داماد که با گفتن ایشا.. شمه را ۷گله زوعه ببو انجام میشد بعداز اون نوبت به دود کردن اسفند توسط مادر و گرفتن قرآن توسط پدر عروس و رد شدن از زیرآن میرسید وعروس رسما از خانه پدر به خانه همسر نقل مکان میکرد.در این مرحله عروس پارچه ای قرمز رنگ به نام دوعاق بر سر مینهاد و آینه ای برای خوش یمن بودن بدان وصل شده بود سوار بر اسب میشد و داماد نیز که بگ نامیده میشد مهار اسب در دست به سمت خانه میرفت عده ای در مسیر خانه عروس تا خانه داماد اقوام به آنها پارچه ای تحت عنوان خلعت اهدا میکردند و آنرا روی دوش برادر عروس ویا همراه داماد میگذاشتند.

در جلوی منزل داماد پدر داماد آینه و شمعدان و چمدان عروس را تحویل میگرفت و به آورنده تعارف میداد جشن شروع میشد وتا یک ساعت مراسم وئو بری طول میکشید شیرینی و پول خورد بر سر عروس و داماد میریختند و بچه های کوچیکتر در زیر دستو پا به دنبال اونا میگشتند ، بعد از پایان مراسم عروس قبل از ورود به خانه داماد ، تخم مرغی را در زیر پا میشکست که بمنظور برطرف کردن چشم زخم و مقداری عسل به آستانه و بالای درب خانه داماد میمالید به این منظور که زندگی شیرینی با هم شروع کنند.مهمان های سمت عروس به جزء یک نفر که ینگه نامیده میشد اورا ترک میکردند و این لحظه برای هردختری بسیار سخت و عذاب دهنده بود.مراسم سه شب بعدی در خانه داماد طبق برنامه با دعوت مردم و حضور عاشق های کار بلد ادامه پیدا میکرد.روز بعد از مراسم جشن در خانه داماد مراسم پاتختی با حضور زنان دو طرف برگذارمیشده .

عروسی قدیم در اسکستان

مطالب مشابه :

لیست خرید عروسی(چیزایی که عروس برای داماد و داماد برای عروس باید بخره)

"جديد" لیست کامل خريد جهيزيه عروس و لوازم منزل

ایده هایی برای تزیین خرید عروسی، جهیزیه و هدایای عروس

گل های حریر برای تزیین چمدان آرایش عروس

معرفی مراکز خرید جهیزیه شیک و ارزان در هر شهر

نودژ

قندون عروس خانوم! طرز تهیه قند شکلاتی

تزیین و چیدمان جهیزیه اتاق خواب عروس (خواهر گل، خانم مومن)

تزیین و چیدمان آشپزخانه عروس

اداب رسوم عروسی