علت تغییر رنگ برگها

علت تغییر رنگ برگها دست هنرنمای طبیعت در فصل پاییز آشوبی از رنگهای قرمز و رنگهای زرد در دل جنگل بر پا می كند. درك این تصاویر زیبا، بی قوه تخیلی و چالاكی نیز میسر است و هر كس به سادگی قادر به ادراك آن می باشد . هــر سال با آغاز فصل پاییز بادیدن درختان از سرور مبهمی سرشـار می شویم . در حالی كه می دانیم این لذت، زودگذر و بی ثبات خواهد بود . در مدت كوتاهی برگها به آرامی از ماوای تابستانی خود جدا شده و زمین جنگل را مفروش می كنند.بسیاری از مردم گمان می كنند كه یخبندان باعث تغییر رنگ برگها می شود. در صورتی كه این تصور درست نیست زیرا رنگ بعضی از برگها قبل از فصل انجماد شروع به تغییر می كند. ذهن خیال برخی از مردم هند علت آن را شكار (دب اكبر) توسط شكارچیان آسمانی می پندارند، بدین معنا كه خون شكار بر روی درختان جنگل چكیده و بسیاری از برگها را به رنگ قرمز درآورده است و برگهای درختان دیگر نیز براثر چربیی كه به هنگام پخت گوشت آن توسط شكارچیان بر روی درختان پاشیده شده به رنگ زرد درآمده اند ولی حقیقت امر این است كه فرآیندهای شیمیایی كه به هنگام آماده شدن گیاه برای فصول زمستان در آن به وقوع می پیوندند تغییر رنگ برگها را باعث می گردند.برگها در طول فصل بهار و تابستان مانند كارخانه هایی عمل می كنند چرا كه تهیه غذای لازم برای رشد درختان را به عهده دارند . ساخت مواد غذایی توسط سلولهای ریز بی شمار برگ، كه متعلق به بافت سننتزی مزوفیل كه میان دو بشره زبرین و زیرین برگ است، و بعضی اوقات این بافت كلرانشیم نامیده می شود صورت می گیرد، زیرا سلولهای این بافت دارای كلروپلاستهای بی شمار است كه این كلروپلاستها حاوی اجسام سبز كوچكی می باشند كه كلروفیل نام دارند و رنگ برگ را موجب می گردند و در میان سلولهای فتوسنتزی برگ رگبرگهای بی شماری قرار گرفته كه از سلولهای آوند چوبی و آبكش تشكیل یافته است كه آب و مواد معدنی را به درون برگ آورده، فرآورده های فتوسنتزی را به خارج از آن هدایت می كند. رگبرگهای مزبور نهایتاً به رگبرگ اصلی متصل می شوند كه پس از عبور از دمبرگ به سیستم آوندی اصلی گیاه می پیوندند كلروفیلها غذارابرای گیاه از طریق تركیب نمودن كربن به دست امده از هوا، با ئیدروژن ، اكسیژن و مواد معدنی گوناگون موجود در آب و طی فرآیند فتوسنتز یا نورساخت فراهم می كنند. در پاییز هنگامی كه هوای سرد موجب كاهش فرآیند های حیاتی می گردد فعالیت برگ به پایان می رسد،‌به بیان ساده تر اینكه اجزاء دستگاه كارخانه برگ پیاده می شوند، كلروفیل به مواد متنوعی كه از آنها تركیب یافته تجزیه می شود و مواد غذایی قابل دسترس به منظور ذخیره سازی برای استفاده در بهار به تنه درخت منتقل می گردد و آنچه كه در حفره های سلولی برگها باقی می ماند نوعی ماده آبكی است كه در آن مقداری قطرات چربی،‌بلور و تعداد معدودی اجسام زرد رنگ كه به شدت نور را منكسر می سازند مشاهده می شوند كه عامل زرد شدن رنگ برگها در پاییز به شمار می روند.
غالبا میزان قند در برگها بیش از آن است كه بتواند به سرعت به درون درخت انتقال یابد. در این حالت تركیب شیمیایی آن با سایر مواد، رنگهای متنوعی را به وجود می آورد كه بین قرمز روشن و قرمز مایل به قهوه أی در نوسان است . در مخروط داران كه برگهای خود را در پاییـــز از دست نمی دهند به قهوه أی روشن بدل می شود كه خود عامل روشنتر شدن رنگ در بهار می باشد.در مدت زمانی كه برگها تغییر رنگ می دهند براثر عواملی از محیط كه عبارتنداز كوتاه شدن طول روز و كاهش دما ، افتادن برگ از درختان خزان پذیر آغاز می گردد.در نقطه أی كه دمبرگ به تنه چسبیده لایه أی از سلولهای خاص تكامل می یابند و به تدریج بافتهایی كه برگ را نگه می دارند سست شده و برگها جدا می شوند. سلولهای پارانشیمی لایه ریزش؛ اغلب از سلولهای اطراف كوچكتر است ، حتی عناصر آوندی كوتاه بوده در دسته های آوندی در ناحیه ریزش فیبر وجود ندارد . این ویژگیهای تشریحی ناحیه ریزش را به نقطه ضعیفی مبدل می سازد. قبل از افتادن برگ تغییرات بی شماری در ناحیه ریزش روی می دهد . تقسیم سلولی غالباً انجام می گیرد و لایه أی از سلولهایی به شكل آجر در سراسر عرض پایه دمبرگ به وجود می آید. تغییرات فعال متابولیسمی در سلولهای ناحیه ریزش ، سبب تجزیه جزیی دیواره سلول یا تیغه میانی می شود و سلولها بدین ترتیب از هم جدا می گردند و سنگینی برگ و یا وزش باد در نهایت اتصال آوندی را گسسته ، برگ از درخت می افتد. هم زمان با جدا شدن برگها طبیعت جای بریدگــی را ترمیـــــم می نماید، به این شكل كه وقتی برگ بر اثر وزش باد یا وزن خود فرو می افتد یك لایه چوب پنبه أی روی بقایای دمبرگ تشكیل می شود كه گیاه را از حمله میكروبی محافظت می كند و اتلاف آب را محدود می سازد. آوندهای چوبی بر اثر نفوذ سلولهای پارانشیمی مجاور یعنی نفوذ تیل به دورن آنها ، مسدود شده عمل انسداد كامل میگردد و محلی در ساقه كه برگ روی آن رشد كرده توسط یك زخم مشخص می شود. ریزش برگ پیش بینی خردمندانه دیگر طبیعت برای فصل زمستان می باشد . درختان پهن برگ برگهای خود را از دست می دهند و در نتیجه شاخه های آنها با سهولت بیشتری سنگینی برف و یخ زمستان را تحمل می كنند . در نقاطی كه به ندرت برف و یخ به چشم می خورد برخی از پهن برگان به طور دائم سبز می باشند.
مخروطیان (كاجها، سروها و نرادها) زمان مشخص برای ریز برگ ندارند. برگهای آنها سوزنی یا فلسی شكل می باشد( فرم آنها با ریزش برف مطابقت دارد.) طبیعت سیستم كارآمدی برای دوباره به چرخه درآوردن شاخ و برگهای فروریخته دارد و از طرف دیگر مقدمات یك خاك جنگلی حاصلخیز را فراهم می آورد. گرچه مواد غذایی آماده شده در حفره های سلولی برگها در فصل پاییز به داخل درخت بازگردانده می شوند،‌ اما مواد معدنی كه در طول فصل تابستان درون دیواره های سلولها تزریق شده اند همچنان باقی می مانند. بنابراین برگهای ریخته شده حاوی مقادیر نسبتا زیادی عناصر ارزشمند مانند نیتروژن و فسفر كه در واقع بخشی از خاك بحساب می آیند می باشند. تجزیه برگها لایه های بالایی خاك را از طریق بازگردان عناصری كه توسط گیاه قرض گرفته شده غنی گردانده و نه تنها موجب تغذیه درختان درختچه ها و بوته ها در طول سال می گردد بلكه آنها را در مقابل مشكلات دمایی فصل تابستان و زمستان محافظت می كند و از طرف دیگر موجب تثبیت خاك در محل می گردد و به طور همزمان مقدمات تجمع اب را فراهم می سازد. اگر مشتی از این خاك تیره رنگ را بررسی كنید مشاهده خواهید كرد كه حتی در یك دوره خشكسالی مرطوب تر و نرمتر از خاكهای زمینهای اطراف می باشد (هوموس جاذب الرطوبه) به هر حال اگر اجازه داده شود كه آتش در داخل جنگل پیشروی نماید و برگها بسوزند ارزشمندترین عناصر تقویت كننده براثر حرارت تبدیل به گاز می شوند و به هوا می روند و هوموس با ارزش تخریب می گردد. جنگلهایی كه سطحشان به طور مداوم سوزانده می شود به زودی خاك حاصلخیز خود و توانایی جذب آب و نگهداری رطوبت را از دست خواهند داد. حتی اگر هیچ صدمه چشمگیری به درختان استوار وارد نشود .

بَرگها زواید جانبی ساقه‌اند که از مریستم انتهایی نوک ساقه پدید می‌آیند. برگها اندامهای پهن و سبز رنگی هستند که با نظم و ترتیب ویژه‌ای بر روی ساقه گیاهان قرار دارند و دارای دو بخش اصلی پهنک و دمبرگ اند. پهنک سطح تماس برگ و محیط را زیاد می‌کند پهنک به علت نازک بودن دو نقش فتوسنتز و تعرق را بخوبی انجام می‌دهد. برگ هر گیاه معمولا ویژگیهای ظاهری خود را دارا است. این ویژگی در درجه اول مربوط به خصوصیات ارثی گیاه و در درجه دوم مربوط یه عوامل محیطی مانند نور، رطوبت و دماست.

بخشهای برگ

در نهان‌دانگان برگ مرکب از یک قسمت صفحه مانند سبزی به نام پهنک است که به وسیله دنباله باریکی به نام دمبرگ به ساقه متصل می‌شود دم برگ غالبا در پایین خود و در قسمتی که به ساقه متصل می‌شود گاه پهن شده به صورت غلافی کم و بیش ساقه را در برمی گیرد. غلاف یا نیام گلبرگ در بعضی از برگها گاهی خارج از اندازه رشد کرده، تمامی میانگره ساقه را پوشانده، گاهی ایجاد زایده‌ای به نام گوشوارک را می‌کند. به جز پهنک برگ بقیه اجزای آن را ضمایم برگ می‌گویند. برگها ممکن است دارای همه ضمایم یاد شده باشد یا فقط شامل دم برگ و پهنک باشند، گاهی نیز برگ فاقد دمبرگ و حتی پهنک است.

ساختار بیرونی برگ

یک برگ از دو بخش پهنک و دمبرگ تشکیل شده است.

* پهنک

بخش قعال برگ بوده و غالبا به علت دارا بودن کلروفیل سبز رنگ است. پهنک ممکن است وجود نداشته و یا بسیار کاهش یافته باشد و مثلا به صورت پیچک در می‌آید. پهنک معمولا به شکل صفحه سطحی است که رگبرگها از آن می‌گذرند رگبرگها ادامه دمبرگ بوده و در سطح زیرین مشخص ترند. چگونگی پراکندگی رگبرگها را در سطح برگ رگ‌بندی (گسترش رگبرگها) می‌نامند.

* دمبرگ

میله کوتاهی است که پهنک را در محل گره به ساقه متصل می‌کند. قسمت عمده دمبرگ را بافتهای چوبی و آبکشی تشکیل می‌دهند. دمبرگ معمولا به لبه پایه پهنک متصل است ولی در بعضی از گیاهان مانند لادن و کرچک به سطح زیرین برگ اتصال دارد. اینگونه برگها را سپر می‌گویند. برگها فاقد دمبرگ را که پهنک آنها مستفیما به ساقه متصل است بی‌دمبرگ یا چسبنده می‌نامند. قاعده برگ گاهی به صورت نیام (غلاف) گسترش می‌یابد و ممکن است دارای ضایعاتی به نام گوشوارک و زبانک باشد.

انواع برگ

* برگ گیاهان دولپه‌ای

برگ گیاهان دو لپه‌ای ممکن است ساده یا مرکب باشد برگ ساده فقط از یک قطعه تشکیل شده حال آن که برگ مرکب از چند قطعه کوچک به نام برگچه بوجود آمده است. در قاعده برگ گیاهان دو لپه‌ای یک جفت گوشوارک و یک جوانه جانبی قرار دارد. گسترش رگبرگها معمولا شبکه‌ای است.

* برگ گیاهان تک لپه‌ای

برگ گیاهان تک لپه‌ای از دو بخش پهنک و نیام تشکیل شده است گسترش رگبرگهای آنها موازی است. در محل اتصال نیام به پهنک زبانک وجود دارد. در بعضی گونه‌های غلات در محل اتصال پهنک به نیام یک جفت گوشواره وجود دارد.

* برگ بازدانگان

برگ اکثر بازدانگان سوزنی یا پولک مانند است. برای مثال برگ سوزنی در کاج و پولک مانند در سرو وجود دارد. برگهای سوزنی فقط یک رگبرگ دارند و به نوک تیزی ختم می‌شوند.

آرایش جوانه برگ (آرایش برگ بر
روی ساقه)

آرایش برگ‌های ساقه‌ای در طول ساقه بر سه نوع است.

* برگهای متقابل: آرایش برگها به صورتی است که در هر گره دو برگ روبروی هم قرار گرفته‌اند مانند زبان گنجشک، یاس بنفش.

* برگهای فراهم: در این آرایش برگی در هر گره بیش از دو برگ وجود دارد مانند خرزهره.

برگهای متناوب: در هر گره شاخه فقط یک برگ دیده می‌شود مانند گردو.

* ساختار درونی دمبرگ

تمام سطح دمبرگ از بشره‌ای پوشیده شده که امتداد بشره ساقه است. و در درون آن پاراشیمی وجود دارد که رگبرگها از میان آن می‌گذرند. آوندهای چوب - آبکش با همان وضعی که در ساقه قرار دارند (آوندهای آبکشی در خارج و آوندهای چوبی در داخل) وارد برگ می‌شوند.

* ساختار درونی پهنک

بشره در دو سطح بالایی و پایینی برگ قرار دارد. مزوفیل در بین دو لایه بشره واقع شده است.

رگبرگها یا دسته‌های آوندی مزوفیل از دو نوع پارانشیم نرده‌ای و حفره‌ای تشکیل شده است که فضای بین بشره زبرین زیرین برگ را پر می‌کند. رگبرگها ادامه رشته‌های آوندی دمبرگ اند. آوندهای چوب - آبکش با همان وضعی که در ساقه قرار دارند وارد دمبرگ می‌شوند. انتهای رگبرگ عموما به یک تراکئید ختم می‌شود رگبرگها علاوه بر هدایت مواد، نگاهدارنده بافتهای برگ نیز هستند.

تنوع و اقسام برگ

رشد متفاوت و غیر منظم بخشهای مختلف پهنک، در برگهای گیاهان مختلف سبب اشکال متفاوت آنها می‌شود. بطور کلی برگها را بر حسب وضع پهنک به دو دسته بزرگ تقسیم می‌کنند.

برگهایی که پهنک واحدی دارند و به آنها برگهای ساده می‌گویند. برگهایی که پهنک آنها از برگچه‌های متعدد تشکیل می‌شود به برگهای مرکب مرسوم‌اند.

پهنک برگهای ساده ممکن است کامل بوده، یا به حاشیه به علت بریدگیها یا فرورفتگیها اشکال مختلف پیدا کند. انواع برگهای ساده را از روی پهنک و کناره آنها که دارای دندانه یا کنگره است و همچنین بر حسب نوع و عمق بریدگی حاشیه که سطحی است و یا کم و بیش به رگبرگ و سطحی می‌رسد نامگذاری می‌کنند.

برگهای مرکب از برگچه‌های متعدد تشکیل می‌شوند، اگر برگچه‌های برگ مرکب در طرفین یک رگبرگ مشترک که راشی نام دارد قرار گیرند آنرا برگ مرکب شانه‌ای یا پرمانند می‌گویند. دیگر از اشکال مهم برگ مربوط به وضع و اشکال نوک و کناره‌های پایینی آن است که در شناسایی انواع گیاهان اهمیت مخصوص دارند.

عده‌ای از مولفان برگهای مرکب شانه‌ای را ابتدایی تر از برگهای کامل یا ساده می‌دانند و به عبارت دیگر تکامل برگ را از حالت مرکب بودن به طرف سادگی و کامل شدن عنوان می‌کنند. مورفولوژیستها برای اثبات این نظریه دلایل بیشماری از مقایسه برگ یا فروند گیاهان فسیلی یا گیاهان امروزی ذکر می‌کنند. در طبیعت فعلی نیز برخی از درختان که برگهای مرکب شانه‌ای دارند مانند کرات یا لیلکی که در جنگلهای اطراف دریای خزر فراوان می‌روید، دارای برگهای مرکبی هستند که بعضی از برگچه‌های آنها با برگچه‌های مجاور خود چسبیده و یکی شده‌اند.

نقشهای برگ

* تعرق: دفع آب به صورت بخار از سطح برگ را تعرق می‌گویند. تعرق به صورت روزانه، پوستگی و عدسکی صورت می‌گیرد. ولی به صورت روزانه‌ای بیشتر دیده می‌شود. اهمیت تعرق به سبب تعرق جریان یافتن آب در گیاهان است.

* تعریق: دفع آب به صورت مایع از سطح برگ را تعریق می‌نامند.

* فتوسنتز (نورساخت): فرآیندی است که در آن گیاهان سبز در برابر نور خورشید و با استفاده از دی‌اکسید کربن هوا و همچنین آب، گلوکز می‌سازند و اکسیژن آزاد می‌کنند.

* تنفس: فرآیند آزاد سازی انرژی شیمیایی مواد غذایی را به کمک اکسیژن تنفس می‌گویند.

برگ‌های ویژه‌کار

بعضی از برگها گذشته از غذاسازی و یا بجای آن ٬ کارهای ویژه‌ای انجام می دهند. تیغ‌ها و خارها در بعضی از گیاهان برگهای محافظ گیاه هستند و نمی گذارند جانورانگیاه را بخورند. در بعضی از گیاهان ٬ مانند کاکتوس ٬همه برگهای محافظ ٬ خار هستند و عمل نورساخت را ساقه سبز و ضخیم گیاه انجام می دهد. برگهای ذخیره‌ای نیز ویژگیهایی دارند ٬ بعضی از آنها ٬ مثل پیاز خوراکی ٬ غذاساخته شده را بجای ساقه و ریشه در برگها ذخیره می‌کند. بسیاری از گیاهان مناطق خشک دارای برگهای ضخیم و گوشتی هستند که آب را در خود ذخیره می‌کنند. مثلا" دمبرگ نوعی درخت در ماداگاسکار ٬ مقدار زیادی آب ذخیره می‌شود. رهگذران تشنه با سوراخ کردن دمبرگ ٬ از آب درون آن استفاده می‌کنند. پیچکها برگهای باریک و کشیده هستند و به بالا رفتن گیاه کمک می‌کند. درنخود ٬ برگچه انتهایی برگ مرکب به پیچک تبدیل شده است. برگکها دارای نوعی ویژگی هستند. این برگها کوچک و ساده‌اند و در قسمت زیرین شکوفه بعضی از گیاهان می رویند. در گیاه بنت قنسول برگک رشد می‌کند ٬ رنگی می‌شود و بخشی ازگل بشمار می‌رود. برگهای حشره خوار نیز ویژگیهایی دارند. این برگها می‌توانند حشره‌ها را جذب کنند و بدام بیاندازند. این گیاهان بیشتر در منطقه‌های مرطوب رشد می‌کند و مواد غذایی خود را از شکار حشره‌ها بدست می آورد.

زندگی برگ

زندگی برک از درون جوانه آغاز می‌شود. جوانه بخشی از قسمت رشد یابنده ساقه است و از قسمت بالایی محل اتصال دمبرگ به ساقه سر می کشد. در گیاهانی مانند علفها ٬ که دارای ساقه نرم هستند برگ تنها یک بار می روید و با فرا رسیدن زمستان رویش برگ کاملا" متوقف و گیاه کاملا" خشک می‌شود. اما در گیاهانی که دارای ساقه چوبی هستند ٬ مانند درختان و درختچه‌های خزان برگ ٬ در هر سال برگهای جدیدی می رویند. در زمستان ٬ برگهای داخل جوانه‌ها فعالیت حیاتی اندکی دارند. در بهار گرما و رطوبت جوانه‌ها را فعال می‌کند. آنها نخست غذای خود را از برگهای قدیمی و یا از غذای ذخیره شده درگیاه به دست می آورند ٬ سپس طی یک تا چند هفته کاملا" رشد می‌کنند و غذای خود را می سازند. برگهای رشد کرده ٬ گذشته از غذای خود ٬ مقداری غذای اضافه نیز می سازند که برای مصرف یا ذخیره در سایر قسمتهای گیاه انباشته می‌شود.

رنگ برگ در طی رشد از سبز روشن به سبز تیره تغییر می‌کند. سپس دیواره‌های سلولها ضخمیتر می‌شود و استحکام برگ افزایش می یابد. با نزدیک شدن فصل سرما و فرارسیدن پاییز دگرگونیهایی در برگ درختان و درختچه‌های خزان کننده به وجود می‌آید. در محل اتصال دمبرگ به ساقه ٬ لایه‌ای سلولی به نام لایه جداکننده شکل می‌گیرد. تشکیل لایه جدا کننده مانع انتقال آب و مواد غذایی به برگ می‌شود. در نتیجه پس از مدتی برگها از لایه جدا کننده آویزان می‌شوند و به زمین می افتند. رنگ سبز برگها در پاییز تغییر می‌کند و زرد ٬ قرمز ٬ نارنجی و ارغوانی می‌شود ٬ زیرا برگها ٬ گذشته از سبزینه (کلروفیل) ٬ رنگدانه‌های دیگری نیز دارند. وجود این رنگدانه‌ها سبب می‌شود که آنها پس از متوقف شدن عمل فتوسنتز به رنگهای گوناگون دیده شوند. قارچها و باکتریها برگهای افتاده بر زمین را تجزیه و مصرف می‌کنند.

شکل ظاهری برگها

شکل ظاهری برگها بسیار متنوع است. آنها به شکلهای دایره ٬بیضی ٬نیزه٬پر٬پنجه٬قلب و بسیاری شکلهای دیگر هستند ٬ اما در مجموع می‌توان آنها را به سه گروه تقسیم کرد: برگهای پهن ٬ برگهای باریک و برگهای سوزنی. غیر از این سه گروه بعضی گیاهان مانند سروکوهی برگهای پولک مانند دارند. شگل برگ گیاهان یکی از راههای مهم شناسایی نوع گیاه است. طول بیشتر برگها میان ۵/۲تا ۳۰ سانتی متر است. اما برگ بعضی از گیاهان بسیار بزرگ است. مثلا" طول بعضی از برگهای نوعی نخل افریقایی به ۲۰ متر هم می رسد. قطر نوعی از برگهای شناور که در مردابهای امریکای جنوبی می رویند ٬ به ۸/۱ متر می رسد. همچنین در مرداب انزلی ٬ قطر برگهای دایره‌ای نیلوفر آبی گاه بیش از ۵۰ سانتیمتر است. برگ بعضی از گیاهان بسیار کوچک است. تعداد برگهای گیاهان گوناگون نیز متفاوت است. گیاهانی مانند گندم و ذرت دارای چند برگ هستند. درختان کهنسال نارون صدها هزار برگ دارند. بعضی از گیاهان تنها یک برگ دارند. برگها یا ساده هستند یا مرکب. برگی که یک پهنک داشته باشد برگ مرکب است. پهنکهای برگ مرکب را برگچه می نامند. برگچه‌های برگ مرکب بصورت پر یا پنجه روی ساقه قرار می گیرند.در آرایش نوع پر ٬ برگها شبیه شانه‌ای دو طرف رگبرگ اصلی جای می گیرند ٬ مانند برگ درخت گردو و زبان گنجشک. بچه‌های برگهای مرکب پنجه‌ای از انتهای دمبرگ می رویند ٬ مانند برگ شبدر. در بعضی از گیاهان ٬ برگچه‌ها به برگچه‌های کوچکتری تقسیم می‌شوند. این برگها را برگ مرکب دوگانه می نامند مانند برگ هویج و شبت(شوید). لبه و طرح رگبرگهای پهنک برگها گوناگون است. بعضی پهنکها دارای لبه صاف ٬ بعضی دانه دار و بعضی کنگره دار هستند. لبه بیشتر برگهای باریک و سوزنی صاف است. لبه پهنک بیشتر گیاهانی که در منطقه اقلیمی استوایی و نیمه استوایی می رویند نیز صاف است. لبه پهنک درختانی مانند ٬ پرتقال ٬ نارون و گیلاس دانه دار است و روی آنها روزنه‌هایی وجود دارد. بخشی از آب اضافی گیاه از راه این روزنه‌ها خارج می‌شوند. لبه برگ بعضی از گیاهان ٬ مانند توت سفید و بلوط جنگلی ٬ کنگره دار است.

فایده‌های برگ

برگها نقش بسیار مهمی در چرخه غذایی جانوران و انسان دارند. بسیاری جانوران ٬ مانند گاو و گوسفند و بز ٬ از گیاهان تغذیه می‌کنند. جانوران گوشتخوار نیز با تغذیه از جانوران گیاهخوار به طور غیر مستقیم به گیاهان وابسته هستند.

استفاده از انواع سبزیها بصورت خام و پخته بخشی از نیاز غذایی انسانها را برطرف می کند. انسان از برگ گیاهان استفاده‌های دیگری نیز می‌کند. مثلا" با خشک کردن برگ بوته چای ٬ چای تهیه می‌کند و از برگهای روغندار انواع روغنها را می سازد. از برگهای آویشن برای خوش طعم ساختن غذا ٬ از برگ درخت اوکالیپتوس و بسیاری از گیاهان دیگر برای تهیه داروها و از برگ توتون در ساختن سیگار استفاده می‌کند. شکل ٬ رنگ و طرح برگها الهام بخش هنرمندان در نقاشی و عکاسی بوده است. جمع آوری و خشک کردن برگها نیز از سرگرمیهای سودمند است.

علت تغییر رنگ برگها

مطالب مشابه :

علت تغییر رنگ برگها

بیماریهای درختان میوه

برگها

فصل ها

کروتون

اصل و منشا کروتون

علوم زیستی وبهداشت

شيمي رنگ‌هاي پاييزي

کروتون