نكاح(عروسي) در لارستان

ازدواج در لارستان-قسمت4

نویسنده : ساره شهپر

است و مادر داماد مقداری از آن را به صورت طبخ شده برای خانواده عروس پس می فرستد).گاه مقداری از این کباب برای کسانی که شب گذشته در پشت در حجله نشسته اند سرو می شود و بنا بر همین ترانه ای محلی می خوانند بر این مضمون که “ما به خانه نمی رویم .ما تا کباب نخوریم از اینجا نمی رویم”.اصطلاح دیگری نیز بر اساس این خوراک ها نقل می شود دال بر این موضوع که اگر دختر در شب عروسی عیب و ایرادی چه جسمی چه جنسی چه اخلاقی داشته باشد و مورد پسند داماد نباشد فردا صبح با قدح حلوایی به فامیلش برگردانده می شود.

در خور فردای صبح زفاف داماد به تنهایی برای عرض تشکر و دست بوسی به خدمت مادر زن می رسد و آن را تحت عنوان “دست مادر زن گرفتن”می شناسند .در لطیفی عروس و داماد تا 7 روز از حجله بیرون نمی آیند و غذا همانجا برایشان سرو می گردد. در درز و سایبان این مدت 3 روز است و اولین صبح برای آنها تخم مرغ آب پز و پنیر و نان محلی سرو می گردد .در گراش در این امر تجمل بسیار دیده می شود .قبلا ذکر کردیم که مادر داماد کارتن های پر از کمپوت گیلاس و بیسکویت به خانه عروس فرستاده است .مادر عروس در اولین صبح پس از زفاف آنها را در پارچه ای دوخته شده به شکل کیسه کرده و به همراه کارتن هایی مملو از پنیر ,خامه,تخم مرغ آب پز,بلالوط(نوعی غذای رشته مانند با طعم شیرین برای صبحانه استفاده می شود),حلوا,آ ب میوه و… که خود تهیه نموده به خانه مادر داماد می فرستد و او آنها را بین فامیل خود پخش می کند و برای عروس و داماد نیز می فرستد.در فیشور فردای صبح زفاف حلوای زنجبیل به همراه نان محلی و با چمدان حاوی لباس های عروس به خانه عروس و داماد فرستاده می شود.در اوز حلوای جلاب یا درمون برای عروس طبخ می گردد. در دشتی مادر عرو سشب تا صبح را به پخت 100 تا 150 نان باتو(یک نوع نان محلی است) مشغول است و صبح فردای زفاف به همراه یک سینی پر از پسته خام,یک قوری شیر,یک بشقاب حلوای جلاب,2سینی بلالوط, پشمک, حلوا,پنیر, مربا, عسل محلی, تخم مرغ آب پز,نخود پختهو… به خانه مادر داماد می فرستد که هم برای عروس و داماد و هم برای مهمانان مانده از شب گذشته سرو گردد.در دهکویه حلوای نبات و دوای گرمی (شامل :روغن حیوانی,هل,زنجبیل,فلفل سیاه و زعفران) به همراه نان بانو و جگر سرخ کرده گوسفند در سینی های مزین به پارچه سبز راهی خانه عروس و داماد می گردد که هم برای خودشان و هم مهمانانشان سرو گردد. در بنارویه نیز دوای گرمی که از آرد و روغن و نبات و زنجبیل و فلفل درست شده به نان محلی برای همه سرو می شود و خرج آن را قبل داماد پرداخت کرده است. (البته امروزه رسم خرج مطبخ و شیربها از بین رفته است ).در باین رسم بردن حلوا ندارند و داماد همان شب بعد از تصرف عروس به دست بوسی مادر زن می آمده است که امروزه تغییر کرده و در صبح با اقوام و خویشان به دیدار مادر زن می آیند.

در لار در عصر فردای زفاف همه طایفه داماد به خانه مادر داماد می آمدند و به خوردن حلوا و باتو ی فرستاده شده از طرف مادر عروس پرداخته و یا با خود می بردند.فردا یا پس فردا شب نیز داماد به همراه تعدادی از مردان هر دو فامیل برای گرفتن دست مادر زن خود به خانه مادر عروس می رفتندو با حلوا و بیسکویت پذیرایی می شدند. (امروزه در این رسم زنان و عروس نیز حضور دارند)در گذشته عروس تا 40 روز حق خروج از منزل را نداشت.در صورت برگزاری مراسم “دست مادر زن گرفتن”توسط داماد(اگر انجام نمی شد مادر به دیدن دخترش نمی رفت) ,مادر عروس نیز به همراه طایفه خود برای عرض “چاخالی”دخترش به خانه دختر خود می رفت و اقوام در آن روز به دادن کادوهای خود اقدام می کردند این مراسم را تحت عنوان “پاتختی”نیز می شناسند.در این روز است که مردم به دیدن جهزیه و منزل عروس دعوت می شوندو برای اینکه عروس در فامیل همسرش احساس غریبی و تنهایی نکند این مراسم به عمل می آید.در قدیم رسم بر این بود که هر کس کادوهای خود شامل پول ,اشرفی یا سکه را درون سیب های سرخی قرار داده و به اصطلاح تزیین می کردند و همه این کادوها را یک جا به همراه پارچه و شیرینی در سینی های بزرگ گذارده و مردی آنها را در بالای سر حمل کرده و زنان به دنبال آن به سمت خانه عروس می رفتند .مادر عروس هم برای دختر خود مقداری آجیل و گز و سوهان (نوعی شیرینی)و قطعه طلا تهیه می کرد تا در روز “پاتختی”به او هدیه دهد(امروزه به یک وسیله برقی تغییر یافته است).در لار رسمی وجود دارد تحت عنوان “همیشه به شادی یا عیش”که در این رسم چه عروسی باشد چه زایمان چه ختنه سوران چه جشن تکلیف دخترها و پسرها چه گوش سوراخ کردن دختران چه از سربازی مرخص شدن پسران خلاصه در هر بزم و مجلسی سایرین به ویژه اقوام نزدیک برای صاحب مجلس شادی یا هر کسی که این مجلس به گونه ای نزدیک با او ارتباط می یابد کادو و هدیه می آورند .به عنوان مثال در روز “پاتختی”عمه ,خاله,خواهر ان و زن برادران عروس ,مادربزرگ و هر کس دیگری که مایل است برای اقوام داماد مانند مادر و خواهر و خاله و عمه و مادربزرگ داماد هدیه می برند که شامل پارچه یا کله قند یا ظرف و… می شود این رسم از گذشته ها وجود داشته است حتی ممکن است یه زن پسر برای مادر شوهر خود نیز به مناسبت ازدواج دختر یا پسرش (برادر یا خواهر شوهرش)هدیه ببرد یا یک مرد برای همسر خود در مراسم ازدواج خواهرش کادو ببرد .البته در اکثر موارد این ها جبران می گردد و با اصطلاح کسی زیر بار کسی نمی ماند و تلافی صورت می گیرد.مثلا در مراسم ازدواج خانواده عروس روز “پاتختی”کادوهای خود را به خانوداه داماد می دهند و آنها نیز روز “واخونه خنده”برای خانواده عروس هدیه می آورند. ودر سایر مراسم نیز به همین ترتیب عده های در مراسم ختنه سوران پسر فلانی برای مادر و اقوام نزدیک او هدیه می برند و آنها نیز در مراسم جشن تکلیف دختر آن خانواده جبران می کنند!این مراسم در جریان عروسی چشم گیر تر است.خلاصه مراسم روز “پاتختی”که برگزار شد و اقوام آمده و عروس و خانه و جهزیه اش را دیده و کادوهای خود را پیشکش کردند و پزیرایی شدند چندی بعد نوبت “واخونه خنده یا خده یا پاواکنون یا خونه خونی” فرا می رسد که در این مراسم که معمولا پس از 40 روز صورت می گیرد (چون در گذشته عروس اجازه نداشته تا 40 روز از خانه خارج شود) مادر عروس عروس و داماد و اقوام و خویشان نزدیک داماد مانند عمه و خاله و خواهر و برادر و بزرگان فامیلش را به صرف نهار یا شام یا شیرینی و میوه به خانه خود دعوت می کند و آنها نیز برای مادر عروس و نزدیکانش کادو,پارچه و کله قند و بادام سبز می آورند.

در خور در عصر مراسمی تحت عنوان “نازو برو”داماد کت پوشیده و عروس هم لباس بلند نقش داری بر تن کرده و آرایش کرده در منزل مادر شوهر بر صندلی تزیین شده با قالیچه می نشینند و از خانه مادر عروس در سینی های مختلف برنج,مرغ,ادویه و چای و قند ,رب گوجه,کره و پنیر و عسل و … به مقدار زیاد (هرکس بسته به وضع مالی اش)برای روسفیدی دخترشان به خانه مادر داماد می فرستند و مردم نیز جمع شده و نگاه کرده و کل می کشند.در خور رسم است که مردم کادوهای خود را در شب زفاف در حجله به عرو س و داماد می دهند.

در لطیفی فردای صبح زفاف داماد به تنهایی برای گرفتن دست مادرزن خود اقدام می کند و پس از حمام هفته شوران و انجام غسل واجب جنابت عروس حق رفتن به خانه مادر خود را می یابد.برای کادو اکثرا رسم پول دادن وجود داشته و چادر پهن کرده هر کس که مایل است مبلغ مورد نظر خود را در آن می ریزد .

در درز و سایبان بعد از سه روز عروس و داماد به حمام می روند و بعد پدر عروس آنها را با همه طایفه داماد به نهار یا شام دعوت می کند و در همان مراسم داماد دست مادر زن خود را می فشرد.کادوها در همان شب زفاف به عروس و داماد پیشکش می شود که معمولا شامل طلا یا اشرفی است.

در گراش فردای صبح زفاف را تحت عنوان “ننه بینو”می شناسند و صبحانه و نهار را مادر عروس موظف است برای خانواده داماد تهیه کند و بفرستد .یک روز بعد از عروسی را بنام “صندل کشون”می نامند که عروس را مجددا آرایش کرده و بر تخت می نشاند تا همه برای دیدن مجدد او بیایند.جهت مراسم “دست مادرزن گرفتن” داماد به تنهایی فردای صبح زفاف انجام می دهد و اگر پر حیا باشد این کار را به شب محول می کند.اما عروس تا چهل روز از منزل بیرون نمی آمد و مادر بعد از چهل روز رسم” پاگشا” یا همان “واخونه خده” را برای دختر خویش به انجام می رساند. در گراش دادن جهیزیه بسیار مفصل است و هفت روز بعد از زفاف برای پهن کردن آن اقدام می شود

در اوز پس از سه روز مادر عروس به همراه طایفه خود برای اجرای رسم “جاخالی”و دادن هدایای خود به خانه عروس و داماد می روند وبرای شام نیز آنجا می مانند و مهمان داماد هستند البته این امر ویژه خانواده بسیار نزدیک عروس است.البته مادر عروس هم در “روز خونه خده”عروس و داماد و طایفه نزدیک او را مهمانی می کند.برای انجام مراسم “دست مادر زن گرفتن”نیز خارج از حالت رسمی و در صبح بعد از زفاف توسط داماد انجام می گیرد.

در دهکویه پس از سه روز برای مراسم “جاخالی”عرو س می روند و کادو را صرفا برای عروس می برند. فردای صبح زفاف که داماد برای مراسم “دست بوسی”مادر زن می رود گوسفندی جلوی پای او قربانی می کنند.عروس تا یک هفته از حجله بیرون نمی آید و هر روز نیز آرایش کرده و ملبس می نشیند تا مردم برای دیدن او بیایند . بعد از یک هفته نیز با قوم و خویش به حمام رفته و غسل می کند و در ظهر غذا تدارک دیده و همه مهمان می شوند.این مخارج بر عهده خانواده داماد است .بعد از ده روز نیز مادر عروس آنها را به خانه دعوت کرده و مجددا بر سر راه آنها قربانی می کنند و سور و سات بپاست. جهزیه در دهکویه بسیار اندک است و همان شب زفاف برده می شود و اتاق حجله با قالیچه و پارچه های رنگی تزیین می گردد.

در بنارویه امروزه رسم بر این شده است که در “روز جاخالی”یا “دستگیری”مادر عروس موظف است برای همه اعضای خانواده داماد از مرد و زن و بچه لباس های مناسب یا پارچه مردانه ,زنانه یا بچه گانه تهیه کرده و حتی کفش و چادر و روسری از سر تا پا و به آنها هدیه کند گویند این رسم از جهرم وارد منطقه شده و معلمانی که برای تدریس آمده اند با خود آورده اند .در این روز مادر عروس باید انگشتری طلا نیز به مادر داماد بدهد و گردن بندی بنام “الله”نیز بر گردن داماد خود بیفکند.چهار روز بعد از شب زفاف اقوام عروس به خانه عروس می روند برای دیدار از عروس و جهیزیه او و به این رسم “تو حجله ای”گویند. در بنارویه رسم “دست مادر زن “گرفتن وجود ندارد و یک روز هم مادر عروس عروس و داماد و همه اقوام او را به مهمانی نهار دعوت می کند. در شرفویه [23] نهار ظهر عقد بر عهده داماد است و در روز آزمایش خون هم نهار را داماد تهیه می کند. در بریز[24] قبل از شب قرار انگشتری را که به عنوان نشانه برای عروس می فرستند را با ساز و دهل به خانه او می فرستند و اگر به هر دلیلی مراسم عقد بهم خورد آنها موظف به برگرداندن این نگشتر هستند . اما در لار اگر در دوران عقد مراسم بهم خورد هر دو طایفه موظف هستند تمام چیزهای فاسدنشدنی و تمام نشدنی را که رد و بدل کرده اند به یکدیگر باز گردانند.

در باین کادوها را همان شب زفاف می دهند و شب بعد رانیز عروس را آرایش کرده بر تخت می نشانند تا همه برای دیدن او بیایند .در باین مراسم “دست مادر زن “گرفتن قبل از به حجله رفتن داماد صورت می گیرد و او کت پوشیده به دیدار مادر زن خود می رود و همه او را برنش می کنند.

در شدتی داماد خو تنها فردای صبح زفاف به دیدار مادر زن می رود و شب همه اطرافیان به منزل عروس و داماد رفته و کادوهای خود را پیشکش می کنند. در دشتی نیز مانند فیشور عروس جهیزیه ندارد اما مقدار زیادی طلا و لباس با خود می برد.پس از هفت روز مادر ش او را به خانه می طلبد .

در فیشور هم بعد از سه روز مردم برای دادن کادوهای خود به خانه عروس می روند که معمولا اطرافیان نزدیک لوازم برقی هدیه مدهند که به گونه ای جای جهیزیه عروس را پر می کند و شب عروس و داماد و اقوام او برای دست بوسی مادر زن به خانه آنها می روند و پدر عروس به دخترش قطعه ای طلا به همراه شیرینی هدیه کرده و همانگونه که او نشسته بر زیر پایش قرار می دهد.

به این ترتیب مراسم ازدواج در منطقه لارستان که از خواستگاری شروع شده و عقد و عروس را در بر می گیرد و از 2 ماه تا 2 سال طول می کشد و خود مراسم عروسی نیز که گاه تا یک هفته به طول می انجامد را در این فصل به تفصیل توضیح دادیم و در مناطق مختلف به تفاوت ها و شباهت های آنها پرداختیم.

در آخر این مطلب قابل ذکر است که اگر داماد خانواده ای مرد سفری باشد و در خارج از کشور مشغول باشد در اولین سفر او به خارج مادر عروس برای او سینی مملو از مرغ بریان و پسته و اجیل و حلوا و تخمه و نان محلی می فرستد و هنگام بازگشت او بعد از معمولا 2 سال نیز اسفند دود کرده و گل می برند وبه عنوان غذا تخم مرغ و پیاز درست کرده چراکه معتقدند برای افرادی که در سفر هستند و به اصطلاح برای رفع” آب به آب شدن “آنها در سفر باید اولین وعده غذاییشان تخم مرغ و پیاز باشد که در لارستان آن را تحت عنوان “تخم و پیا”می شناسند و از مخلوط آنها در روغن وپخت آنها همزمان بر آتش تهیه می گردد و نیز حلوای باتو و مرغ بریان و سیزی و خیار به استقبال دامادشان می روند.

و به این سبک و سیاق و با کم وزیاد این رسم و رسومات از گذشته های دور وجود داشته و اکنون نیز کماکان پا برجاست. (لارستان كهن)

مطالب مشابه :

حجله

در تمام مدت عروس و داماد هرگز همديگر را نمي بينند تا زمان حجله. ... گفتیم برای تزیین حجله از آیینه استفاده می شود در گذشته (همچنین در روستاها) مسئول تهیه ی آیینه و

ایده هایی برای تزئین جایگاه عروس و داماد در منزل با کمترین هزینه

تاج نقره راهنماي مراسم عروسي و جشن شما♛ - ایده هایی برای تزئین جایگاه عروس و داماد در منزل با کمترین هزینه - ایده های نو و زیبا برای عروسی و جشن شما.

عروسی

بر خلاف بیشتر نقاط ایران، در شب عروسی داماد به خانه عروس می‌رود و ممكن است عروس و داماد برای مدت‌ها در آنجا ساكن باشند. تزیینات حجله برای حداقل چند هفته باقی می‌ماند و

حجله «تخت»

حجله عروس را به گونه ای آینه بندی می کنند که عروس و داماد به هر طرف حجله که بنگرند چهره ... البته تزیین و بستن نوع حجله باز هم مثل دیگر مراسم رایج به وضع مالی داماد

آداب شب اول عروسی (شب زفاف)

شب زفاف (شب اول عروسی )شبی است که که عروس و داماد اولین رابطه جنسی خود را انجام می دهند. .... ‌نکات دیگری را هم باید در ساخت و تزیین اتاق خواب مد نظر قرار داد.

عروسی در شوشتر

احمد نجوایی هنرمند شوشتری به یاد دارد که در بعضی مواقع داماد تا شب عروسی ، عروس ... که تزئین شده و زنگوله هایی بر گردن آنها آویخته شده بود گذاشته و به طرف خانه داماد ... در قدیم عروس درون حجله ای سیار که به آن (کِلهِ[7])می گفتند به خانه داماد آورده می شد و

نكاح(عروسي) در لارستان

مطالب مشابه :

حجله

ایده هایی برای تزئین جایگاه عروس و داماد در منزل با کمترین هزینه

عروسی

حجله «تخت»

آداب شب اول عروسی (شب زفاف)

عروسی در شوشتر

جالبترین رسم عروسی که در هیچ جای ایران نیست ( کرخنگان )

مراسم عروسی در سیریک

.:::سنت ها و آداب و رسوم ازدواج درشهرستان های ممسنی و رستم::::.

نكاح(عروسي) در لارستان