آفات گیاه پنبه و نحوه مقابله با آنها

1- کرم قوزه پنبه Heliothis armigera

نام فارسی : کرم قوزه پنبه

نام لاتین: Cotton bollworm_ Corn earworm_ Tomato fruit worm

نام علمی: Heliothis armigera

نام خانواده و راسته: (octuidae (Lepidoptera

مقدمه:

کرم قوزه یا غنچ قوزه پنبه در ایران اولین بار در سال 1317 توسط افشار گزارش شده است. این حشره که یکی از آفات مهم پنبه محسوب می شود و به گیاهان دیگر از قبیل توتون، گوجه فرنگی، یونجه، خشخاش، کنف، شبدر، ذرت، نخود، کنجد، گل ابریشم، پسته، بادمجان،سویا، لوبیا، ذرت خوشه ای، کدو و شاهدانه نیز حمله می نماید.

حشره مذبور پلی فاژ و در دنیا بیش از 70گونه میزبان برای آن گزارش شده است. لاروهای این آفت از برگهای جوان، قوزه ها، بلال، میوه و غلاف بذور گیاهان میزبان خود تغذیه می کند.

بر اساس جدید ترین اطلاعات بدست آمده، آفتی است خطرناک که خسارت شدید آن از پنبه کا ریهای استان های شمال و مرکز ایران گزارش شده است. خسارت این آفت در مزارع پنبه گرگان و گنبد و مازندران به طور متوسط 25 % کلیه محصول و در مزارع نخود ممکن است بیشتر از نصف محصول باشد . در سالهای اخیر این آفت به میوه های گوجه فرنگی خسارت قابل توجه وارد ساخته است.

در مزارع گیاهان میزبان این آفت گونه های دیگر این حشره نظیر H. Peltigera و H.viriplace ممکن است دیده شوند.

فرم شناسی حشره بالغ:

حشره کامل شب پره ای است به طول 12_20 میلیمتر و عرض آن با بالهای باز 30_40 میلیمتر می باشد. رنگ بالهای جلوئی پروانه زرد خاکستری یا زرد مایل به سبز یا مایل به پشت گلی است و روی هر بال یک لکه کوچک گرد به رنگ سیاه و یک لکه لوبیائی تیره دیده می شود. انتهای بال جلوئی دارای نوارهای عرضی موجدار تیره میباشد.

بالهای عقبی سفید روشن و در حاشیه خارجی و درونی منقوش به یک نوار نسبتا بزرگ قهوه ای رنگ است که حدود یک سوم بال را می پوشاند.

شاخک ها نخوش و طویلی ولی طول آنها از طول حشره کمتر است.

تخم آفـت:

تخم حشره گرد و پهن پهن بوده و رنگ آن ابتدا زرد و بعدا متمایل به سبز می گردد.

قطبین تخم توسط 14خط بهم متصل می شود. قطر بزرگتر تخم 5/0تا 6/0 میلیمتر می باشد.

دوره لاروی آفت:

طول لارو کامل به 40 میلیمتر می رسد. رنگ بدن آن متنوع و از سبز تا سیاه متفاوت است. روی پشت لارو چهار ردیف نوار تیره وجود دارد که دو نوار وسطی به وسیله یک خط باریک از هم جدا می شوند. قلابهای پاهای دروغی لارو روی نیم دایره قرار گرفته و تعداد آنها در پاهای شکمی 16 و در پاهای مقعدی 19عدد است

دوره شفیرگی در آفت:

شفیره به رنگهای متفاوت از زرد کهربائی روشن تا قهئه ای بلوطی است و در انتهای شکم دو عدد خار تیره باریک و نزدیک بهم قرار دارد که طول خار یک مــیلیمتر است.

طول شفیره 18_23 میلـیمتر است. شفیره زیر خاک داخل گهواره خاکی قرار گرفته و بالای گهواره تا سطح خاک با تارهای نازکی متصل است که این تارهای مذبور محل خروج پروانه می باشد.

کرم قوزه در اکثر مناطق ایران و بالاخص در نواحی پنبه کاری شمال کشور شیوع دارد.

خسارت زائی آفت:

لاروهای جوان پس از خروج از تخم ابتدا از پارانشیم برگ تغذیه نموده و رگبرگها را باقی می گذارند. سپس به غنچه، گل و قوزه حمله کرده و با سوراخ کردن قوزه ها و ورود به داخل آنها از الیاف پنبه تغذیه کرده و قوزه های باقی مانده هم طول الیافشان کوتاه و به علاوه کثیف بوده و ارزش خود را از دست می دهند.

کرم قوزه در بالای قوزه پنبه سوراخی ایجاد نموده و قسمتی از بدن خود را داخل آن کرده و قسمت خلفی را روی جدار خارجی قوزه معلق می نماید و فضولات سبز رنگ خود را در حوالی قاعده قوزه پراکنده می سازد.

هر کرم 6_20 غنچه و قوزه را می تواند مورد حمله قرار دهد.

میزان خسارت کرم قوزه پنبه را در شمال ایران در سال های عادی 10_25% و در سال های طغیانی 50_70% محصول گزارش کرده اند.

زمستان گذرانی و چرخه زیستی آفت:

کرم قوزه زمستان را به حالت شفیرگی در عمق 4_10سانتیمتری زمین بسر می برد و دارای دو نوع شفیره زمستان گذران می باشد. یک نوع شفیره با وزن کمتر که دارای دیاپوز اختیاری است و به محض گرم شدن هوا پروانه ها از آن خارج می شوند، دسته دوم شفیره های با وزن بیشتر بوده که دارای دیاپوز اجباری هستند. این نوع شفیره ها مدت طولانی تری در زیر خاک باقی می مانند و به هنگام بهار ظهور آنها بعد از پایان یافتن ظهور پروانه از شفیره های با دیاپوز اختیاری شروع می گردد.

به همین جهت به علت ظهور تدریجی پروانه ها و تخم ریزی آفت در ماههای تیر و مرداد، سنین مختلف لاروی و تداخل نسل ها در اغلب مزارع به چشم می خورد.

شفیره ها در خاک، سرمای 5 تا 15درجه زیر صفر را تحمل می نمایند و در بهار موقعی که حرارت متوسط شبانه روز به 18_20درجه سانتیگراد و بیشتر رسید پروانه ها بتدریج از شفیره خارج می شوند و طی چند روز بعد جفتگیری و تخمریزی می نمایند.

عمر پروانه کرم غوزه خوار در بهار 26_34 روز و مدت تخمریزی بهاره 15_20 روز طول می کشد. تخم ریزی شب ها انجام می گیرد و پروانه ماده تخمهای خود را بطور پراکنده و انفرادی روی علفهای هرز و گیاهان زراعی می گذارد و در مزارع پنبه روی برگها و در مجاورت گل ها در مزارع ذرت روی نخ های غلاف تخمگذاری می کند.

هر حشره ماده 500 تا 2700 عدد تخم می گذارد ولی در مزارع پنبه حداکثر 1500عدد گزارش شده است. پروانه بوته های پنبه که دارای گل هستند را ترجیح می دهد. دوره رشد جنین تخم در تابستان 3_4روز و در پائیز 7_10روز می باشد. کرم قوزه پس از خاتمه دوره زندگی در خاک تبدیل به شفیره می شود. مدت نشوونمای شفیره در بهار سال آینده ادامه می یابد. این قبیل شفیره ها عده ای در حرارت متوسط 20درجه سانتی گراد و برخی نیز در درجه حرارت بالاتر در بهار تبدیل به پروانه می گردند. مدت نشوونمای شفیره های زمستانی گاهی 100تا200 روز نیز بطول می انجامد.در پنبه کاریها مدت نشوونمای کامل یک نسل از ابتدای تخمگذاری تا ظهور پروانه بطور متوسط 35تا40شبانه روز است.

در بهار نشوونمای نسل اول آفت در نخود، گوجه فرنگی زودرس، یونجه، بعضی علفهای هرز و بندرت در پنبه های زود کشت مشاهده می شود.

زیان آفت در پنبه کاری ها از نسل دوم به بعد مشهود و خسارت آن در نسل سوم شدید است. در نسل چهارم نشوونمای کرم قوزه اغلب مصادف با سرمای پائیزه شده و می میرد.

شدت صدمات آفت در پنبه کاری ها اواسط تیر تا واسط مهرماه و مصادف با ظهور حداکثر غنچه و گل و قوزه جوان مزرعه پنبه می باشد.

کرم قوزه در نقاط کوهستانی و مرتفع 3نسل، در سواحل دریایی مازنداران 4نسل و در نقاط گرمسیری تا 5نسل در سال دارد

مدیریت تلفیقی آفت:

1) اجرای عملیات زمستانه نظیر شخم عمیق، آب تخت زمستانه و رعایت تناوب زراعی جمعیت انتقالی آفت را کاهش می دهد.

(اجرای شخم عمق پس از جمع آوری محصول سبب می شود تا بدین وسیله لانه های زمستانی آفت در خاک تخریب شود. این عمل گاهی تا 50% شفیره ها را تلف می نماید و در صورتی که به زمین آب یخ زده زمستانه داده داده شود ممکن است تا حدود 90% شفیره ها از بین رود)

2) کنترل بیولوژیک آفت به صورت تکثیر و رهاسازی زنبور تخم گذار تریکوگراما در سه نوبت به مقدار حداقل 500000 زنبور در هر هکتار کاهش چشمگیری در تلفات تخم دارد.

استفاده از زنبور پارازیتوئید لارو (براکون) به تعداد 10000 عدد در هکتار، تلفات قابل ملاحظه ای به لاروهای متوسط و درشت وارد می نماید.

3) استفاده از حشره کش های میکروبی نظیر باسیلوس توریجینسیس و ویروس N.P.V (چند وجهی هسته ای) به مقادیر دو کیلو و سیصد گرم در هکتار به عنوان مکمل رهاسازی پارازیتوئید در تلفات لاروهای ریز نقش ارزشمندی دارد.

4) استفاده از تله های نوری و فرمونی جهت پیش آگاهی، موفقیت در امر کنترل را بیشتر می کند.

5) عملیات شیمیائی با استفاده از سموم مناسب در زمان، مقدار و تکنیک مطلوب تلفات زیادی را به آفت وارد می کند.

6) کشت به موقع، عملیات زراعی مناسب، مدیریت صحیح آبیاری، همه از اقدامات موثر کنترل آفت می باشد.

7) در سالهای اخیر استفاده از مهندسی ژنتیک پنبه B.tcotton ساخته شده مورد استفاده قرار می گیرد.

مبارزه شیمیائی با آفت:

برای مبارزه شیمیائی علیه کرم قوزه پنبه 2_3نوبت سمپاشی توصیه می شود، بشکل زیر:

نوبت اول) در نیمه دوم تیر یا اوائل مرداد

نوبت دوم) نیمه دوم مرداد

نوبت سوم) نیمه دوم شهریور

سمومی که علیه این آفت قبلا استفاده می شده عبارت است از سموم کلره که اکنون مصرف آنها قدغن گردیده است.

سموم مورد استفاده: امولسیون 24/0 آزودرین (بمیزان 5/2 لیتر در هکتار) و یا نواکرون 20% بمیزان 2_3لیتر در هکتار را علیه این آفت توصیه می کنیم.

` ضمنا گوزاتیون بمقدار 600_900گرم از ماده خالص نیز در هکتار علیه این آفت موثر است.

منبع

http://www.danesh-keshavarzi.blogfa.com/post-7.aspx

کرم خاردار پنبه ( Earias insulana )2-

نام فارسی : کرم خاردار پنبه

نام علمی : Earias insulana

نام انگلیسی : Spiny cotton bollworm

این آفت نه تنها به گیاهان زراعی پنبه، کنف و بامیه حمله می کند بلکه به گیاهان قوزک یا شغال کنف، یا بنگ کنف یا کنف وحشی Hibiscus trionum، گاو پنبه یا شال پنبه سا شال کنف یا دیو کنف Abutilon aviennae، انواع ختمی (Althaea)، پنیرک یا توله Malva sp. از خانوادة Malvaceae یا پنیر کیان و همچنین به گیاه خرقوزک Carchorus olitorius از خانوادة Tiliaceae حمله کرده و خسارت می زند. کرم خاردار پنبه در ابتدای فصل که هنوز گل و قوزه های پنبه ظاهر نشده اند از جوانه انتهائی تغذیه و وارد ساقه می شود و تا چند سانتی متری انتهای ساقه که نرم و ترد است پیشروی می نماید و سبب خشکیدگی سر شاخه می شود

در بوته هائی که به این ترتیب مورد حمله قرار می گیرند، جوانه های جانبی از زیر قسمت جوانه انتهائی ظاهر شده و شاخه های جانبی را بوجود می آورند و بوته حالت پهن تری به خود می گیرد. اما پس از ظهور گل و غنچه ها و قوزه ها کرم خاردار به این اعضاء حمله کرده و آسیب وارد می کند. خسارت کرم خاردار پنبه از چند جنبه دارای اهمیت است. این آفت چون از بذر دانه تغذیه می کند سبب ضایعاتی قابل توجه به مزارع پنبه بذر می گردد. ثانیاً کرم خاردار به دنبال دستیابی به بذر دانه پنبه از الیاف حجره های درون قوزه عبور کرده و باعث قطع الیاف می گردد. همچنین فضولات لارو در روی الیاف محیط مساعدی برای رشد قارچهای دوده ای بوجود آورده و الیاف را کثیف و نامرغوب می نماید.

اگر چنانچه گل و قوزه های جوان مورد حمله قرار گیرند ریزش کرده و چنانچه قوزه های رسیده مورد حمله قرار گیرند یا اینکه اصلاً باز نمی شوند و اگر باز شوند قسمتی از قوزه باز شده و قسمت خسارت دیده باز نشده و معمولاً قابل برداشت نمی باشد.

زیست شناسی

زمستان را به صورت شفیره در داخل پیله می گذراند. در مناطق گرمسیری جنوب کشور در زمستان به تمام حالات تخم، لارو و شفیره مشاهده می شود. فعالیت نسل اول بیشتر روی میزبانهای وحشی و در نسلهای بعدی روی پنبه انجام می شود. بروز آفت در مزارع پنبه قبل از ظهور غنچه و گل مشاهده می شود و در این موقع پرواز آفت در جوانه انتهائی بوتة جوان پنبه تخم ریزی می کند. تخمها به صورت تک تک قرار داده می شود و تعداد تخم از 500-400 عدد برای هر حشره متغیر می باشد. لارو آفت پس از خروج از تخم داخل ساقه انتهائی شده و دالان کم عمقی به طول 3-2 سانتی متر می سازد. صدمات لارو آفت اغلب با صدمات لارو کرم قوزه اشتباه می گردد. گاهی لارو ساقه پنبه را سوراخ کرده و قست بالای شاخه را می خشکاند. در بوته های آفت زده فواصل بین شاخه های میوه دهنده در محل آفت زدگی کوتاه می گردند. پس از خاتمة نشو و نمای لاروی کرم خاردار از دالان خارج شده و در انتهای شاخه لای جوانه ها و برگها تبدیل به شفیره می شود و پس از مدتی پروانه خارج می گردد. در صورتی که بوته پنبه دارای گل و غنچه باشد تخمریزی پروانه روی اعضاء میوه دهنده و جوانه های انتهائی به خصوص روی براکته گل و غنچه مشاهده می شود. لارو آفت پس از خروج از تخم در جستجوی غنچه و قوزه مدت کوتاهی به حالت سرگردان به اطراف می رود و در این نسل و نسلهای بعد اعضاء میوه دهنده را مورد حمله قرار می دهد. در اواخر تابستان و اوایل پائیز که بوته مجدداً شاخه های جوانتری می دهد لارو آفت گاهی از جوانه انتهائی تغذیه و رأس شاخه جوان را سوراخ کرده و به داخل ساقه می رود. کرم خاردار پنج سن لاروی داشته و چهار نوبت پوست عوض می کند. لاروهای سنین 3-1 معمولاً‌ با استفاده از ترشحات آب دهان که در مجاورت هوا تبدیل به تار می شود. در موقع ضرورت از محل استقرار آویزان شده و از شاخه ای به شاخه دیگر نقل مکان می نمایند. در شرایط مناسب یک عدد لارو ممکن است چند عدد غنچه و یا 4-2 قوزه جوان را مورد حمله قرار دهد. سوراخ دخولی لارو در جوانه ها اغلب یک عدد و در قوزه ممکن است 4-2 عدد باشد.
لارو کرم خاردار پس از خاتمه نشو و نما از محل تغذیه بیرون آمده و روی جوانه انتهائی اطراف کاسبرگ سطح قوزه، اطراف براکته متصل به دم قوزه روی شاخه، داخل قوزه های باز شده، لای برگهائی که روی زمین ریخته اند و گاهی در سطح خاک در داخل پیله ای تبدیل به شفیره می شوند. مدت نشو و نمای یک نسل آفت در تابستان حدود یک ماه، در بهار و پائیز به طور متوسط 60-50 روز و در زمستان 4 ماه به طول می انجامد. در خوزستان 8-7 نسل، در گرگان و مازندران 8-6 نسل و در خراسان 6 نسل در سال دارد.

کنترل

1- تاریخ کاشت: کاشت زودتر پنبه و برداشت زودتر آن در پائیز اغلب سبب می شود که در موقع ظهور آفت گیاه بتواند خسارت را تحمل نماید.

2- زیر خاک نمودن بقایای پنبه با شخم عمیق پائیزه.

3- دفع علفهای هرز و میزبانان آفت در اطراف مزرعه.

کنترل شیمیایی

1. کارباریل(سوین) WP85% و3 کیلوگرم در هکتار 2- 1 نوبت

2. آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% و5 لیتر در هکتار

منبع

http://giahpezeshk-javan.blogfa.com/post/19

3- كرم سرخ پنبه

خسارت

كرم سرخ پنبه يكي از مخربترين آفات پنبه در دنيا است. اين آفت در آسيا، آفريقا و جزاير هاوايي وجود داشته و بيش از مجموع ساير آفات به پنبه خسارت وارد مي سازد. اين آفت محصول پنبه را تا 50 درصد كاهش داده و ميزان روغن دانه ها را پايين مي آورد. حداقل خسارت سالانه اين آفت در مصر10 درصد تخمين زده شده اما معمولا خسارت بالاتر مي باشد. در جزاير هاوايي طي سال 1915 آلودگي غوزه ها به اين پروانه 50 تا 99 درصد برآورد شده و نيم تا نه دهم الياف را نابود ساخته است

انتشار جغرافيايي

كرم سرخ پنبه در مناطق گرمسير امريكا، آفريقا، آسيا، اقيانوسيه و كشورهاي نيمه گرمسير مانند پاكستان، مصر، آمريكا(آريزونا و مكزيك ديده مي شود.
اروپا: اسپانيا، ايتاليا، دانمارك،روسيه، روماني، مقدونيه يوگسلاوي و يونان
آسيا: اردن، اسرائيل، افغانستان، اندونزي،ايران( قرنطينه داخلي)، بنگلادش، پاكستان، تايلند، تركيه، چين، ژاپن، سري لانكا، سوريه، عراق، عربستان سعودي، فيليپين، قبرس، كامبوج، كره شمالي و جنوبي، لائوس، ميانمار، هند، ويتنام و يمن.
اين آفت از ازبكستان نيز در بعضي منابع گزارش شده است كه اشتباه مي باشد.
آفريقا: آفريقاي مركزي، آنگولا، اوگاندا، اتيوپي، الجزاير، بروندي، بنين، بوركينافاسو، تانزانيا، توگو، تونس، چاد، روآندا، زيمباوه، سري آلئون، سنگال، سودان، سومالي، سيشل، غنا، كامرون، كنگو، كنيا، ليبي، مالاوي، مالي، ماداگاسكار، مراكش، موريتيوس، موزامبيك، مصر، نيجر و نيجريه
آمريكا: آرژانتين، آنتيگوآ و باربودا، اروگوئه، ايالات متحده امريكا( بعضي ايالت ها)، باربادوس، باهاما، برزيل، بوليوي، پاراگوئه، پرو، پورتوريكو، ترينيداد و توباگو، سنت كيتس و نويس، سنت لوسيا، جامائيكا، دوينكن، دومينكا، كلمبيا، كوبا، گرنادا، گوادلوپ، گويان، مكزيك، هائيتي و ونزوئلا
اقيانوسيه: استراليا، پولينزياي فرانسه، جزاير مارياناي شمالي، جزاير امريكايي در اقيانوس آرام، ساموآ، فيجي، كالدونياي جديد و گينه جديد پاپوا

مناطق انتشار آفت در ايران:
وجود كرم سرخ پنبه از سال 1316 در جنوب ايران ثابت شده است و كنترل و جلوگيري از انتشار آن يكي از مهمترين وظايف سازمان حفظ نباتات تاكنون بوده است. اين آفت تنها در استان سيستان و بلوچستان در شهرستان چابهار، دشت ياري و باهوكلات روي پنبه هاي خودرو ديده مي شود

زيست شناسي:
تخم هاي كرم سرخ پنبه رو يا در نزديكي غوزه هاي پنبه هنگام گلدهي گذاشته مي شود. لاروهاي جوان در شرايط مساعد بعد از 5-3 روز ظاهر شده و با خوردن غلاف ها در زمان كوتاهي به غوزه ها نفوذ مي كنند و سوراخ كوچكي براي نفوذ هوا ايجاد مي نمايند. لارو معمولا داراي چهار سن لاروي بوده و پس از طي اين چهار سن از بالاي غوزه خارج مي شود كه اين دقيقا برعكس آفت Earias vittella و كرم خاردار پنبه مي باشد كه در نيمه پاييني غوزه ايجاد سوراخ مي كنند. شفيرگي در خاك و حدود 50 ميلي متر زير خاك انجام مي شود و حشرات بالغ بعد از حدود نه روز ظاهر مي گردند. حشرات بالغ شب فعال بوده و حشرات ماده تخم هاي خود را در يك يا دو روز بعد از ظاهر شدن مي گذارند و هر حشره ماده 200 تا 400 عدد تخم مي گذارد. در شرايط مناسب سيكل زندگي آفت 25 تا 31 روز طول مي كشد آفت در امريكا ممكن است چهار تا شش نسل در سال داشته باشد.
در شرايط خشك و سرد، لارو اين آفت به دياپوز رفته كه اين مرحله داخل پيله هاي كوچك در غوزه هاي باز شده درون الياف پنبه يا بذور داخل خاك انجام مي شود. دياپوز آفت هنگامي كه شرايط مساعد گرديد شكسته شده اما تا 5/2 سال ممكن است آفت در حالت ركود باقي بماند. البته آفت همانطور كه بيان شد تنها در بعضي كشورها و مناطق نياز به دياپوز دارد و براي مثال در زيمباوه مرحله دياپوز ظاهر نمي شود.
مطالعات در رابطه با بكارگيري مجموع درجه روز (degree day) براي يپش آگاهي ظهور آفت در دنيا انجام مي شود. مشخص شده است كه تخم آفت به دماي بين 10 تا 5/37 براي تفريخ نياز دارد. نرخ رشد مراحل مختلف با افزايش حرارت تا 5/37 درجه سانتيگراد كه مرگ و مير بالا مي رود، افزايش مي يابد. Gergis و همكارانش در سال 1990 ثابت نمودند كه مجموعه درجات روز براي تكميل مراحل تخم، لارو، شفيره و مرحله پيش از تخمگذاري به ترتيب: 94/71 ، 92/144، 55/232 و 84/41 درجه مي باشد.
در ايران اين آفت به صورت لارو داخل بذر يا غوزه و همچنين زير خاك زمستانگذراني مي كند كه گاهي دوره استراحت آن تا دو سال و نيم به طول مي كشد. در اوائل بهار لاروها داخل پيله اي تبديل به شفيره شده و يك تا سه هفته بعد حشرات بالغ ظاهر مي گردند. حشرات ماده پس از جفتگيري تخم هاي خود را به صورت دسته اي يا منفرد روي گياهان مختلف و مخصوصا روي غوزه هاي جوان مي گذارد. روي هر غوزه ممكن است تا 20 تخم نيز گذاشته شود. تعداد تخم هاي هر حشره ماده تا 500 عدد نيز مي رسد. تفريخ تخم ها بعد از 6-4 روز صورت گرفته و لاروهاي جوان از گلبرگ ها و قسمت هاي داخلي غوزه و مغز پنبه دانه تغذيه مي كنند. لارو ها پس از 4-3 هفته به رشد كامل خود رسيده و سپس شفيره مي شوند

علائم خسارت:
كرم سرخ پنبه باعث مي شود كه جوانه ها نتوانند باز شوند و همچنين باعث ريزش غوزه ها، خسارت به الياف و بذور مي شود. در اثر خسارت اين آفت گل ها خورده شده ، غوزه ها قبل از رسيده مي ريزند و لكه هاي سياه تا قهوه اي روي آنها ديده مي شود

شباهت با ساير گونه ها:
لارو كرم سرخ پنبه بسيار شبيه لارو Pectinophora malvella و Platyedra vilella مي باشد. اين لارو ها بر اساس كيتوتاكسي بند نهم شكم و بعضي مشخصات ديگر از هم قابل شناسايي هستند.

روش هاي شناسايي و بازرسي آفت:
تله هاي فرموني براي مشخص نمودن زمان ظهور حشرات بالغ بكار مي روند.
تشخيص قطعي P.gossypiella در هر مرحله از زندگي تنها در آزمايشگاه و استفاده از ميكروسكوپ امكان پذير است و تا آشنايي كامل با حشره، نمونه ها بايد براي تشخيص درست به آزمايشگاه برده شوند. اگر شب پره كوچك قهوه اي تيره در مزارع پنبه يا كارخانه هاي پنبه پاك كني مشاهده نموديد كه بال جلو نوك تيز بوده و بال عقب پهن تر از بال جلو و داراي حاشيه هاي مودار و همچنين پالپ هاي بزرگ خميده و موهاي بلند دسته اي در اولين بند شاخك داشت احتمالا آن حشره كرم سرخ پنبه مي باشد.
اگر داخل غوزه ها يا همراه بذور پنبه انبار شده كرم هاي كوچك سفيد يا صورتي با سر قهوه اي مشاهده نموديد كه زير لوپ دستي آرواره هاي بالا آن داراي چهار دندانه هستند و كراكت هاي پاهاي دروغي شكل تقريبا دايره اي يا نعل اسبي باز شده به سمت خارج داشت، اين كرم احتمالا لارو P. gossypiella مي باشد. اگر داخل غوزه ها يا در مزارع پنبه يا كارخانه هاي پنبه پاك كني شفيره هاي كوچك پروانه كه داراي كرك هاي مخملي بوده و غلابي كوتاه، خميده به سمت بالا در انتهاي عقبي آن مشاهده نموديد ممكن است با شفيره كرم سرخ پنبه مواجه باشيد

مبارزه:
مبارزه بيولوژيك: كرم سرخ پنبه در امريكا آفتي مورد هدف مبارزه بيولوژيك محسوب مي گردد. پارازيتوئيدهايي براي اين منظور از هند و استراليا و ساير كشورها به امريكا برده شده است اما تنها Bracon kirkpatricki استقرار يافته است. عوامل كنترل بيولوژيك اولين بار از هند كه مبدا آفت محسوب مي گردد بدست آمد.

مبارزه تلفيقي: تركيبي از مبارزه بيولوژيك و شيميايي در مبارزه با آفت موفقيت آميز بوده است. Tuhan و همكارانش در سال 1987 بكارگيري زنبور Trichogramma brasiliense در تركيب با حشره كش ها براي كنترل مناسب كرم سرخ پنبه در هند و بكارگيري Bacillus thuringiensis در تركيب با حشره كش هاي شيميايي در مصر را موثر دانسته اند.

مبارزه شيميايي: مبارزه شيميايي از تغذيه داخلي لارو جلوگيري مي كند. كارايي سمومي مانند asymethrin و chlorpyriphos ، methomyl ، pyrethroid هاي مصنوعي، endosulfan و fenpropathrin بررسي شده است. سموم chloropyrifos و teflubenzuron ، pyrethroid ها و حشره كش هاي آلي داراي اثر تماسي بالايي هستند. همچنين سموم cyhalothrin و fluvalinate در هند بررسي شده اند. در آريزونا يك استريني از آفت مقابل پرمترين مقاومت نشان داده است.

مبارزه زراعي: كشت ديرهنگام محصول به عنوان يك روش مبارزه زراعي در مكان هايي كه دياپوز توسط طول روز شكسته مي شود امكان پذير است. لارو هايي كه قبل از آنكه محصول آماده باشد ظاهر مي شوند داراي ذخيره غذايي بالايي نيستند. روش هاي زراعي براي كاهش تعداد لاروهاي زمستانگذران با استفاده از برگريزهاي شيميايي و خشك كردن محصول در انتهاي فصل، جمع آوري غوزه هاي نارس و استفاده از ارقام فصل كوتاه توصيه مي شود. Beasley و Adams در سال 1995 هشت روش زراعي را ارائه داده اند. آنها استفاده از ارقام فصل كوتاه مناسب آب و هواي منطقه، تناوب و توصيه هاي اختصاصي براي برداشت و جمع آوري باقي مانده گياهان را توصيه نموده اند. ساير روش هاي زراعي شامل تهيه مناسب بستر، آبياري، تاريخ كشت، كنترل علف هاي هرز، كوددهي، تناوب كشي، استفاده از گياهان تله و ارقام مقاوم مي باشند. با توجه به اينكه زيرچين كارخانه هاي پنبه پاك كني مي تواند انتقال دهنده آفت محسوب شوند و كارخانه هاي كه از بذر پنبه به عنوان ماده اوليه استفاده مي نمايند داراي فن هاي كافي براي بيرون راندن زيرجين مي باشند نسبت به كارخانه هاي غير مجهز داراي آلودگي كمي به آفات هستند.

مبارزه فرموني: فرمون هاي مصنوعي براي تعيين و رديابي و كنترل آفت بكار مي روند. بدام اندازي حشرات بالغ با استفاده از فرمون gossyplure در حد وسيعي بكار مي رود و مي تواند 80-60 درصد جمعيت آفت را كاهش دهد. بدام اندازي فرموني همچنين براي ريشه كني آفت نيز كاربرد دارد. استفاده از فرمون هاي جنسي gossyplure و virelure از بكارگيري ساير روش هاي سنتي مبارزه اقتصادي تر است. استفاده از فرمون در اول فصل همراه بكارگيري سموم به خصوص هنگامي كه جمعيت آفت پايين است مفيد مي باشد. در پرو فرمون در مبارزه تلفيقي مورد استفاده قرار مي گيرد و همچنين در هند از فرمون ها براي ريشه كني آفت استفاده مي شود. البته در تمام حالات gossyplure موفق عمل نمي كند. در پاكستان تركيبي از آفات پنبه شامل كرم خاردار در اول فصل نياز به سمپاشي وسيعي دارند كه اثر منفي روي سودمندي فرمون ها خواهند داشت. استفاده از فرمون براي سيراب نمودن محيط پنبه براي سرگردان كردن حشرات بالغ و عدم پيدا نمودن حشرات ماده توسط نرها نيز كاربرد دارد.
رهاسازي حشرات نر عقيم: برنامه هاي وسيعي در مورد رهاسازي حشرات نر عقيم در فلوريدا در حال انجام است ولي در بحث هايي كه در اين مورد وجود دارد امكان وجود آلودگي منطقه با آفت در سطوح پايين است. اشعه دهي نتاج اول مي تواند روشي براي كنترل محسوب گردد

منبع‌:

http://www.iran-eng.com

4- مگس سفید یا عسلک پنبه Bemisia tabaci

نام فارسی : مگس سفید یا عسلک پنبه

نام لاتین : White flies

نام علمی: Bemisia tabaci

نام خانواده و راسته: Aleyrodidae (Homoptera)

مقدمه:

عسلک برگ پنبه از دیر زمان در مناطق پنبه کاری ایران وجود داشته و اولین بار در سال 1323 در اطراف کرمان توسط ” بشیرالهی ” مشاهده و جمع آوری گردیده و در همان سال در نقاط پنبه خیز فارس و کرمان انتشار داشته است.

این آفت در سالهای اخیر در مناطق پنبه خیز استان فارس، گرمسار و جیرفت حالت طغیانی پیدا نموده و از مهمترین آفات پنبه محسوب می شود.

فرم شناسی آفت:

طول حشره بالغ ماده در حدود 1/1_2/1 میلیمتر و عرض بدن با بالهای باز حدود 5/2 میلیمتر است.

رنگ اصلی بدن زرد لیموئی ولی بدلیل پوشیده شدن سطح بالها و بدن از گرد مومی سفید رنگ، رنگ ظاهری حشره سفید به نظر می رسد. چشمها قرمز رنگ و به دو قسمت تقسیم شده است.

شاخکها 7 مفصلی و رنگ آن زرد لیموئی است. مفصل اول شاخک کروی و مفصل دوم گلابی شکل و مفصل سوم طویل با اندازه طول مفصل اول و دوم می باشد. در انتهای مفصل سوم یک عدد مو و نزدیک آن دو Sensory rores وجود دارد. آخرین مفصل شاخک طویل تر از مفصل ماقبل آن می باشد.

پاها قوی و قدری تیره رنگ و پنجه ها دو مفصلی است.

طول حشره نر 06/1 میلیمتر و قدری کوچکتر از حشره ماده و در انتهای حلقه انتهائی شکم دارای دو جفت قلاب که راس آن خمیده و متوجه زیر شکم است می باشد.

تخم عسلک:

تخم این حشره بیضوی، تخم مرغی شکل دارای دنباله کوتاهی است که در نسج برگ فرو می رود و تخم را از قسمت پهن آن به برگ می چسباند. طول متوسط تخم بدون دنباله در حدود 2/0 میلیمتر است.

تخم ها به صورت انفرادی یا دسته جمعی در زیر برگ قرار داده شده و در ابتدا زرد روشن و سپس قهوه ای میگردند.

مرحله نوزادی در عسلک:

نوزاد حشره بمحض خروج از تخم تا ظهور حشره کامل سه مرحله لاروی و یک مرحله شفیرگی یا پوپاریوم را طی می کند. نوزاد یا لارو سن اول خیلی ریز، دارای سه جفت پا، زرد روشن بیضی کشیده و در حاشیه بدن 16جفت مژه مومی دارد. شاخک ها یک جفت و باریک و بلند است. این نوزاد متحرک و در پشت برگ بحرکت مختصری ادامه می دهد. پس از زمان کوتاهی با فروبردن اندام مکنده خود در نسج برگ، در تمام دوره زندگی پورگی در همان محل ثابت می ماند. پس از گذشت سه مرحله پورگی مرحله شفیرگی یا پوپاریوم فرا می رسد.

در این مرحله از زندگی، حشره بی حرکت بوده و تغذیه نمی کند. اندازه بدن شفیره نزدیک به یک میلیمتر می رسد. شکل آن بیضی و کمی محدب است. حلقه آخر شکم منتهی به دو عدد مو می باشد. رنگ شفیره سفید مایل به زرد است و در طرفین حاشیه بالای بدن دو برآمدگی سفید رنگ دارد. پوست شفیره کمی شفاف و در قسمتهای بدن شفیره به رنگ زرد از داخل آن نمایان است.

نحوه پراکنش آفت در ایران و سایر نقاط جهان:

عسلک برگ پنبه در سواحل خلیج فارس، استانهای بلوچستان و سیستان، خوزستان، مازنداران، گرگان، فارس (داراب و جهرم )، کرمان، خراسان (طبس ) و نقاط گرمسیر استان مرکزی مانند گرمسار و ورامین و همچنین اصفهان و کاشان شیوع دارد.

ضمنا در کشورهای عراق، هندوستان، پاکستان، و سودان، این حشره از آفات مهم پنبه محصوب می شود.

عسلک پنبه در ایران دارای میزبانهای متعدد است و تا کنون 46گونه میزبان از گیاهان زراعی، زینتی، علف های هرز و درختان برای این آفت گزارش شده است.

خسارت :

این آفت با تغذیه از شیره گیاهی میزبان باعث ضعیف شدن بوته ها شده و با ترشح عسلک باعث جلب گرد و خاک و کثیف شدن پنبه شده که باعث کاهش شدید ارزش اقتصادی پنبه میشود این حشره ( آفت ) ناقل یک نوع ویروس بیماری زا و در مجموع 19 عامل بیماری گیاهی می باشد .

خسارت در مزارع هراکش ( زود کشت ) کمتر از مزارع کرپه ( دیر کشت ) می باشد ، چون در مزارع هراکش در مرداد ماه که مرحله خسارت آفت شروع میشود بوته ها خشبی ( چوبی ) شده و این باعث تغذیه آفت میشود

زمستان گذرانی و چرخه زیستی آفت:

عسلک پنبه زمستان را به صورت تخم، حالات مختلف پورگی یا ندرتا حشره کامل روی علفهای هرز بسر می برد.

در مناطق پنبه کاری فارس این آفت می تواند در اکثر اوقات سال فعالیت داشته باشد و روی میزبانهای هرز و زراعی زندگی نماید. ظهور حشره معمولا از اوائل خرداد ماه به بعد روی بوته های پنبه ظاهر می گردد و در ماههای مرداد، شهریور و مهرماه به فعالیت خود ادامه داده و از اواخر مهرماه به بعد از تراکم جمعیت آن کاسته شده ولی در عین حال به صورت حالات مختلف در پائیز روی بقایای بوته پنبه و اواسط دیماه به بعد شفیره و احتمالا پوره سن سوم و بندرت حشره کامل در بقایای بوته پنبه دیده می شود. از اوائل اسفندماه که شرایط جوی مساعد می گردد می توان حشره کامل فعال را مشاهده نمود و اولین نسل آفت را به وجود می آورد. تعداد تخم این حشره بطور متوسط حدود 150_200 عدد بوده که اغلب بطور انفرادی و گاهی چند عدد کنار هم در پشت برگ و بندرت در سطح روی برگ دیده می شوند. در شرایط جوی مناطق پنبه کاری استان فارس مخصوصا داراب که متوسط درجه حرارت در تابستان حدود 32درجه است دوره تفریخ تخم کوتاه و حتی کمتر از یک هفته و دوره رشد لاروی نیز 7روز یا کمی بیشتر میباشد.

بنابراین آفت می تواند در تابستان هر دو هفته یک نسل داشته باشد، در حالیکه طول نشوونمای یک نسل در اوائل بهار و یا در اوائل پائیز حدود یکماه به طول می انجامد. در مورد تعداد نسل این آفت در فارس با توجه به عدم سرمای شدید و یخبندان در زمستان و همچنین وجود میزبانهای هرز و زراعی در مناطق پنبه کاری احتمالا بیش از یازده نسل در سال دارد.

حشره بالغ در گرما و هوای آرام بسیار فعال است و متحرک و دارای پروازهای کوتاه و پشت سرهم می باشد ولی با پائین آمدن درجه حرارت و وزیدن باد در زیر برگها پنهان می شود. این حشره در مزارعی که رسیدگی بیشتر از نقطه نظر مصرف کود و آبیاری لازم و منظم به عمل آمده و دارای رشد بیشتری است و تراکم زیادتری دارد.

در صورت خشک شدن برگ پوره پشت آن از بین می روند و تنها پوپاریوم می تواند در اینحالت زندگی کند.

مبارزه با آفت عسلک پنبه:

به طور کلی مبارزه با آفت عسلک پنبه به دو صورت مبارزه شیمیائی و اکولوژیک در جهان مرسوم می باشد که در اینجا به شرح هر دو مبارزه خواهیم پرداخت.

مبارزه شیمیائی با عسلک پنبه موقعی دارای اثر قاطع است که همراه با آن مجموعه عملیات زراعی ذیل انجام گیرد:

1- کندن و سوزاندن بوته های پنبه و گیاهان هرز میزبان، بلافاصله بعد از خاتمه برداشت محصول.

2- زود کشت نمودن پنبه در بهار بطوریکه کشت پنبه در اواسط اردیبهشت ماه خاتمه یابد.

3- زراعت پنبه دور از جالیز و آفتابگردان و یا با رعایت فاصله کافی با آن کاشته شود.

4- بمحض خاتمه فصل برداشت محصولات جالیزی مزرعه جالیز باید شخم عمیق زده شود تا پناهگاهی برای حشره نباشد.

5- تبدیل روشهای کاشت کرتی به کشت خطی.

6- برداشت بموقع محصول پنبه برای جلوگیری از آلوده شدن به شیره عسلک.

مبارزه شیمیائی:

اقدامات شیمیائی یعنی استفاده از سموم جدید اختصاصی به هنگام رسیدن به نرم مبارزه، در حال حاضر 8عسلک در یک برگ (نرم کشورهای خارجی) می تواند در کنترل خسارت آفت نقش مهمی ایفا نماید. بهنگام شروع طغیان آفت سمپاشی همگانی و وارد نمودن ضربه به جمعیت آفت می تواند نتایج ثمر بخشی در کاهش خسارت داشته باشد.

( سموم مورد نظر بر اساس توصیه های حفظ نباتات محل انجام می پذیرد. )

در زمینه مبارزه شیمیائی و انتخاب بهترین حشره کش دو سری آزمایش در گرمسار توسط حبیبی (1353) و منصف و کشکولی (1356) در داراب فارس انجام شده است.

با توجه به نتایج این آزمایشات امولسیون تیودان 35% به میزان سه لیتر در هکتار و پس از آن از امولسیون دیمیکرن 50% به میزان یک لیتر در هکتار و یا امولسیون پرفکتیون 40% به مقدار 5/1لیتر در هکتار می توان استفاده کرد.

تاریخ اولین سمپاشی در داراب در نیمه دوم شهریور و در گرمسار نیمه اول مهرماه میباشد.

مبارزه بیولوژیک:

به دو روش انجام پذیر است : 1) استفاده از شکارچی های طبیعی 2) استفاده از پارازیتوئیدهای عسلک

معرفی پارازیتوئیدها:

1. Encarsiaformusa

2. Encarsialutea

3. Eretmocerusmundus

معرفی شکارچی ها:

1. HippodamiaVariegata

2. Coccinellaseptempunctata

3. Exochomus

اختصاصاً روی مگس سفید4. Clitostethus arcuatus (col. Coccinellidae) .

استفاده از حشره کش میکروبی ( نژادی از قارچ باواریا ) می تواند در افزایش بیماری و مرگ و میر عسلک نقش مهمی ایفا میکند

منبع

http://www.danesh-keshavarzi.blogfa.com/post-8.aspx

5- سن سبز پنبه

نام علمی : Nezara viridula L

این سن یكی از آفات بسیار پلی فاژ دنیا بوده كه روی انواع درختان از جمله توت، محصولات زراعی و علف های هرز تغذیه می كند.

خسارت: تغذیه و خسارت مستقیم آفت باعث ایجاد كاهش محصول می شود. نفوذ استایلت ها و تزریق بزاق به بافت گیاه صدمه می زند و بی رنگی و تغییر شكل اندام های گیاهی را ایجاد می كند و از بین رفتن مواد غذایی گیاه رشد آن را به تعویق می اندازد. انتقال اسپور قارچ های بیماری زا به طریق مكانیكی نیز امكان پذیر است.

شكل شناسی: حشره كامل 18-14 میلی متر طول و 11-9 میلی متر عرض دارد. رنگ بدن سبز، تخم ها سفید كرمی، پوره ها نارنجی رنگ با سری قرمز هستند.

زیست شناسی: زمستانگذرانی به صورت حشره كامل زیر بوته ها و پناهگاه های دیگر بوده و در بهار ظاهر شده و تخم گذاری می كند. تخم ها در دسته های 70-40 تایی زیر برگ ها گذاشته می شوند.تعداد تخم در هر حشره ماده تا 160 عدد شمارش شده است. اسن آفت دارای چهار نسل در سال است.

مبارزه: استفاده از سموم اكسی دیمتون متیل مایع امولسیون شونده 25 درصدو مونوكلروفوس 40 درصد به میزان یك لیتر در هكتار یك یا دو بار در سال توصیه می شود

http://shabnamak.mihanblog.com/post/911

6- کنه دو نقطه ای کنه تار عنکبوتی پنبه Two spotted mite

Tetranychus urticae

(Acari: Tetranychidae)

معرفی آفت

این کنه بسیار پلی فاژ بوده و بیش از 150 گونه گیاه مانند لوبیا، باقیا، شبدر، یونجه، پنبه، گیاهان زینتی، گیاهان خانوادة Cucurbitaceae، Cruciferae، Solanaceae و یره را مورد حمله قرار می دهد. این کنه با تنیدن تار سطح برگهای میزبان را همراه با قشری مانند گرد و خاک می پوشاند. مخصوصاً در کشت های زیر پلاستیک و گلخانه ای گیاهان جالیزی این تارها روی گیاهان،‌ زیاد دیده می شود. علایم خسارت این کنه ممکن است به صورت لکه های خاکستری یا زرد، در متن سبز برگها مشاهده شود. گاهی برگها در اثر از دست دادن شیره گیاهی حول دمبرگ اصلی خمیده می شوند.

زیست شناسی:

این کنه زمستان را به صورت ماده بالغ بارور در زیر پوست درختان میوه، بوته ها و گاهی داخل خاک، زیر کاه و کلش و برگهای افتاده به حالت دیاپوز می گذارند. کنه های زمستانی قرمز آجری هستند. در اوایل بهار روی علفهای هرز تخمریزی می کنند. سپس گیاهان زراعی، زینتی و سبزی و جالیزی را مورد حمله قرار می دهند. هر کنه ماده 80-40 عدد تخم می گذارد. تخمها بسته به درجه حرارت پس از 15-12 روز تفریخ شده و پوره های کنه خارج می شوند و پس از سه نوبت پوست عوض کردن کامل می گردند. دورة زندگی یک نسل کامل کنه 22-15 روز طول می کشد و چندین نسل در سال دارد. سیکل زندگی آن مشابه سایر کنه های Tetranychidae می باشد.

کنترل:

1- رعایت اصول به زراعی و از بین بردن علفهای هرز.

2- پروپارژیت(اومایت) EC57% و1.5 لیتر درهکتار

3- تترادیفون(تدیون) EC 7.52% و4لیتر

4- آمیتراز(مایتاک) EC20% و3لیتر

5- فن پروپاترین EC10% و1لیتر

آفات گیاه پنبه و نحوه مقابله با آنها

مطالب مشابه :

پیشنهاد تبدیل ساختمان کارخانه گرمسار پنبه به موزه کشاورزی ایران

شهرستان گرمسار

کارخانه پنبه

مگس سفید یا عسلک پنبه Bemisia tabaci

مگس سفید ؛ سفید بالک یا عسلک گلخانه

آفات گیاه پنبه و نحوه مقابله با آنها

آزمایشگاه

معرفی شهرستان گرمسار - سرزمين خورشيد درخشان

میزگرد پنبه و نساجی