انواع توحید افعالی

معنى توحید اطاعت

یعنى تنها مقام «واجب الإطاعة» در جهان، ذات پاک خدا است، و مشروعیت اطاعت از هر مقام دیگرى، باید از همین جا سرچشمه گیرد، یعنى اطاعت او، اطاعت خدا محسوب شود.

دلیل آن هم روشن است: وقتى حاکمیت مخصوص او است، مطاع بودن هم مخصوص او است، و لذا ما اطاعت أنبیّاء(علیهم السلام) و ائمه معصومین(علیهم السلام) و جانشینان آن ها را پرتوى از اطاعت خدا مى شمریم، قرآن مى فرماید: (مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أطاعَ الله) «هر کس رسول خدا را اطاعت کند، خدا را اطاعت کرده است».(1)(2)

1. نساء، آیه 80.

2. تفسیر نمونه، جلد 27، صفحه 284.

معنى توحید حاکمیت

مسلماً جامعه بشرى نیاز به حکومت دارد; چرا که زندگى دسته جمعى بدون حکومت ممکن نیست. تقسیم مسؤلیت ها، تنظیم برنامه ها، اجراى مدیریت ها، و جلوگیرى از تعدیات و تجاوزها، تنها به وسیله حکومت میسر است.

از طرفى، اصل آزادى انسان ها مى گوید: هیچ کس بر هیچ کس حق حکومت ندارد ،مگر آن که مالک اصلى و صاحب حقیقى اجازه دهد، و از همین جاست که ما هر حکومتى را که به حکومت الهى منتهى نشود، مردود مى دانیم، و نیز از همین جاست که مشروعیت حکومت را از آن پیامبر(صلى الله علیه وآله) و سپس امامان معصوم(علیهم السلام) و بعد از آنها براى فقیه جامع الشرایط مى دانیم.

البته، ممکن است مردم به کسى اجازه دهند که بر آنها حکومت کند، ولى چون اتفاق تمام افراد جامعه عادتاً غیر ممکن است، چنین حکومتى عملا ممکن نیست. البته نباید فراموش کرد: توحید ربوبیت مربوط به عالم تکوین است و توحید قانونگذارى و حکومت مربوط به عالم تشریع. قرآن مجید مى گوید: (إنِ الْحُکْمُ إلاّ للهِ) «حکم و حکومت تنها از آن خداست».(1)(2)

1. انعام، آیه 57.

2. تفسیر نمونه، جلد 27، صفحه 483.

معنى توحید خالقیت

توحید خالقیت یعنى همان که قرآن مى گوید: (قُلِ اللهُ خالق کُلِّ شىء) «بگو خداوند آفریدگار همه چیز است».(1) معلوم است وقتى که واجب الوجود یکى باشد و غیر او همه چیز ممکن الوجود بنابراین خالق همه موجودات نیز یکى خواهد بود.(2)

1. رعد، آیه 16.

2. تفسیر نمونه، جلد 27، صفحه 482.

معنى توحید ربوبیت

ربوبیت: یعنى مدبر، مدیر، مربى و نظام بخش عالم هستى تنها خدا است، چنان که قرآن مى گوید: (قُلْ أغَیْرَ الله أبغی رَبّاً وَ هُوَ رَبُّ کلِّ شَىء) «آیا غیر خدا را پروردگار خود بطلبم در حالى که او پروردگار همه چیز است»؟!(1)

دلیل آن نیز وحدت واجب الوجود و توحید خالق در عالم هستى است.(2)

1. انعام، آیه 164.

2. تفسیر نمونه، جلد 27، صفحه 482.

توحید قانونگذار

پاسخ این سؤال در آیات 59ـ61 سوره «یونس» آمده که در ضمن عبارات کوتاهى این حقیقت را ثابت مى کند که: حق قانون گذارى مخصوص خدا است، و هر کس بى اذن و اجازه و فرمان او اقدام به چنین کارى کند، مرتکب تهمت و افتراء بر خدا شده است; زیرا همه روزى ها و مواهب عالم از ناحیه او نازل گردیده، و در حقیقت مالک اصلى همه آنها خدا است، بنابراین او است که حق دارد بعضى را «مجاز»، و بعضى را «غیر مجاز» اعلام کند، هر چند دستورهاى او در این زمینه در مسیر منافع و تکامل بندگان است، و او کمترین نیازى به این کار ندارد، ولى به هر حال صاحب اختیار و قانون گذار او است.

مگر این که اجازه این کار را، در حدودى که صلاح مى داند، به کسى مانند پیامبر(صلى الله علیه وآله)واگذار کند.

چنان که از روایات متعددى نیز استفاده مى شود که: پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)، بعضى از امور را واجب یا حرام کرده است، که در زبان روایات به عنوان «فرض النبى» نامیده شده، البته همه اینها طبق فرمان خداوند و اختیاراتى است که به پیامبرش واگذار کرده است.

و الّا قانونگدارى در برابر قانون خدا در حقیقت همان آئین جاهلیت است، که به خود حق مى دادند با افکار نارسایشان احکامى وضع کنند، در حالى که یک خداپرست واقعى، هرگز نمى تواند چنین بوده باشد.

و این که مى بینیم در عصر و زمان ما، گروهى هستند که دم از ایمان به خدا و اسلام مى زنند، و در عین حال دست گدائى به سوى قوانین دیگران ـ که قوانین غیر اسلامى است ـ دراز مى کنند.

و یا به خود اجازه مى دهند قوانین اسلام را، به عنوان این که قابل عمل نیست کنار بگذارند، و شخصاً به جعل قانون بپردازند، آنها نیز پیرو سنت هاى جاهلى هستند.

اسلام واقعى تجزیه پذیر نیست، هنگامى که گفتیم: مسلمانیم، باید همه قوانین آن را به رسمیت بشناسیم.

و این که بعضى مى گویند: این قوانین همه قابل اجراء نیست، پندار بى اساسى است که، از یک نوع غرب زدگى و خودباختگى ناشى شده است.

البته اسلام، به خاطر جامعیتى که دارد، در یک سلسله از مسائل، با ذکر اصول کلّى، دست ما را باز گذارده است، که نیازهاى هر عصر و زمان را، با آن اصول کلّى تطبیق، بر طبق آن اصول استنباط، تنظیم و به اجرا در آوریم، و در فهم موضوعات مسائل با متخصصان و کارشناسان اسلامى آن، مشورت نمائیم. (1)

1. تفسیر نمونه، جلد8، صفحه 401.

انواع توحید افعالی

مطالب مشابه :

طریقه ختم سوره های قرآن

ختم سوره توحید هدیه به حضرت علی علیه السلام

ختم سوره های قرآن و خواص و فواید آن

انواع توحید افعالی

انواع ذکربرای هر کاری

ختومات سوره و آیات قرآنی 1

ختم جهت استجابت دعا

صد مرتبه خواندن سوره توحید در ماه رجب