بررسی انواع موتور سیکلت ها و طبقه بندی آنها

بررسی انجین های موتورسیکلت
برای تولید نیروی مورد نیاز جهت حرکت موتورسیکلت ها معمولا از موتورهای احتراق داخلی رفت و برگشتی
استفاده می گردد که ذیلا به شرح مختصری در خصوص آنها می پردازیم
موتورهای احتراق داخلی رفت و برگشتی

این موتورها بسته به نوع عملکرد (دو یا چهار زمانه )، نوع سوخت مصرفی (بنزین یا گازوئیل )، سیستم خنک کاری
(هوا یا آب)، حجم سیلندر و ... به انواع مختلفی تقسیم می گردند.
همانگونه که می دانیم اساس کار موتورهای احتراق داخلی رفت و برگشتی، منفجر شدن مخلوط سوخت و هوا در
داخل سیلندر آنها و انتقال نیروی حاصله به میل لنگ و استفاده های گوناگون از آن نیرو می باشد . از نظر نحوه عمل برای
سوزاندن مخلوط سوخت و هوا، موتورها به دو دسته دوزمانه و چهار زمانه تقسیم می گردند.
در موتورهای 4 زمانه، چهار مرحله مکش، تراکم، احتراق و تخلیه دود به ترتیب و با گردش دو دور میل لنگ و دوبار
رفت و برگشت پیستون صورت گرفته ولی در موتورهای دوزمانه مراحل فوق تنها با یک دور گردش میل لنگ و یک رفت و
برگشت پیستون صورت می گیرید . دو نو ع موتور ذکر شده دارای مزایا و معایبی نسبت به یکدیگر بوده که برخی از آنها در
جدول ذیل ذکر گردیده اند

موتور های دو زمانه موتور های چهار زمانه مزایا ساختار بسیار ساده، تعداد قطعات تشکیل دهنده و وزن کم ، اصطکاک کمتر، تعمیر و نگهداری راحت ، ارزان قیمت ، قدرت بالا تر در مقایسه با موتور چهار زمانه با حجم برابر
بازده بالا ، آلایندگی کم معایب آلایندگی بیشتر به علت سوخت ناقص و وارد کردن هیدرو کربن های ناسوخته به هوا ( البته اخیرا موتور های دوزمانه ای نیز طراحی و ساخته شده که با استفاده از سیستم پاشش مستقیم سوخت این عیب از آن برداشته شده است اما در عوض قیمت تمام شده و تعداد قطعات تشکیل دهنده آن بیشتر شده ساختار پیچیده با قطعات زیاد و در نهایت اصطکاک بیشتر ، قیمت بالا ، تعمیر و نگهداری پر هزینه شرایط استفاده در مواردی که آلایندگی هوا خیلی مهم نباشد ، محدودیت وزن و حجم اشغال شده توسط موتور مورد نظر باشد ، حجم موتور مورد نیاز معمولا یا خیلی کم ( کمتر از 50 سی سی ) یا خیلی زیاد ( تا بیش از 25000 لیتر ) در مواردی که مسئله آلودگی هوا مورد نظر نباشد موارد استفاده کشتی ، قایق ، لوکوموتیو ، اره زنجیری ، ژنراتور های کوچک الکتریسیته ، هواپیماهای کوچک ، موتور سیکلت ها و غیره اتومبیل ، موتور سیکلت ، ژنراتور الکتریسیته و غیره

موتور های دو زمانه موتور های چهار زمانه مزایا ساختار بسیار ساده، تعداد قطعات تشکیل دهنده و وزن کم ، اصطکاک کمتر، تعمیر و نگهداری راحت ، ارزان قیمت ، قدرت بالا تر در مقایسه با موتور چهار زمانه با حجم برابر
بازده بالا ، آلایندگی کم معایب آلایندگی بیشتر به علت سوخت ناقص و وارد کردن هیدرو کربن های ناسوخته به هوا ( البته اخیرا موتور های دوزمانه ای نیز طراحی و ساخته شده که با استفاده از سیستم پاشش مستقیم سوخت این عیب از آن برداشته شده است اما در عوض قیمت تمام شده و تعداد قطعات تشکیل دهنده آن بیشتر شده ساختار پیچیده با قطعات زیاد و در نهایت اصطکاک بیشتر ، قیمت بالا ، تعمیر و نگهداری پر هزینه شرایط استفاده در مواردی که آلایندگی هوا خیلی مهم نباشد ، محدودیت وزن و حجم اشغال شده توسط موتور مورد نظر باشد ، حجم موتور مورد نیاز معمولا یا خیلی کم ( کمتر از 50 سی سی ) یا خیلی زیاد ( تا بیش از 25000 لیتر ) در مواردی که مسئله آلودگی هوا مورد نظر نباشد موارد استفاده کشتی ، قایق ، لوکوموتیو ، اره زنجیری ، ژنراتور های کوچک الکتریسیته ، هواپیماهای کوچک ، موتور سیکلت ها و غیره اتومبیل ، موتور سیکلت ، ژنراتور الکتریسیته و غیره همانطور که در مقایسه جدول بالا مشخص است موتورهای دو و چهار زمانه نسبت به هم دارای مزایا و معایبی
هستند که استفاده از آنها را از هم متمایز می کند . انتخاب موتوری دو یا چهار زمانه برای کلیه وسایل بستگی به شرایط
مختلفی دارد که بر آن وسیله در هنگام کار کردن حاکم است . مثلا از آنجا که در کشتی ها کمبود جا وجود دارد و
همچنین سبک بودن موتور حائز اهمیت است از موتورهای دوزمانه استفاده می گردد (که نسبت قدرت آنها به وزن و حجم
اشغال شده بالاست ) با توجه به این موضوع که معمولا بر روی آبهای بیکران اقیانوسها مقدار آلایندگی ایجاد شده توسط
موتورهای دوزمانه مسئله ای جدی نیست . چنین موردی برای قطارهای بین شهری نیز صادق است. پس به طور مط لق
نمی توان گفت که کدامیک این موتورها بهتر از دیگری ا ست و همانطور که ذکر شد این شرایط موجود در زمان استفاده
است که متناسب با آن می بایست که موتوری مناسب انتخاب گردد.
در خصوص موتورسیکلت ها در سالهای دور و تا اوایل دهه 80 میلادی استفاده از موتورهای دوزمانه به دلایل
مزایایی که در جدول ذکر شد، بسیار رایج بود اما پس از آن به دلایل پیش کشیده شدن مسایل زیست محیطی و
آلودگی هوای شهرها به دلیل ازدحام زیاد آنها تولید کنندگان موتورسیکلت مجبور به استفاده از موتورهای چهارزمانه شدند .
(البته در برخی از موتورسیکلت ها به دلیل کاربرد خاص و محدود بودن تعداد آنها هنوز هم از نوع دو زمانه استفاده می
گردد). اخیرا نیز در ایران تولید و شماره گذاری موتورسیکلت های دوزمانه ممنوع گریده است . سوخت معمول این نوع
است. موتورها بنزین، نفت وگاز (گازوئیل) و یا گاز طبیعی (CNG) اساس کار موتورهای بنزین سوز و گازوئیل سوز مشابه هم بوده و فقط تفاوتی د ر ساختمان و نحوه احتراق آنها وجود
دارد. لازم به ذکر است که در موتورسیکلت ها معمولا موتورهای بنزین سوز نصب می گردد.
برای خنک کردن این موتورها نیز از دو سیال آب و یا هوا استفاده می گردد . در موتورهایی که معمولا تعداد سیلندر
و حجم آنها کم می باشد از هوا می ت وان برای خنک کاری استفاده کرد و بدین منظور پره هایی بر روی دیواره خارجی
سیلندر آنها گذاشته تا بتوانند بهتر حرارت موتور را به هوای بیرون منتقل نمایند . در برخی موارد خاص نیز میتوان
موتورهای بزرگتر را هم به وسیله هوا خنک نمود اما به دلیل آنکه حرارت تولید شده در آنها زیاد است حتما می بایست از
یک فن برای دمیدن هوای بیشتر بر روی سطح خارجی موتور استفاده گردد . ولی معمولا برای موتورهای بزرگتر از آب برای
خنک کاری استفاده می گردد.
طبقه بندی انجینهای مورد استفاده در موتورسیکلت ها:
انجین های مورد استفاده در موتورسیکلت از نظر حجم به صورت زیر کلاس بندی (طبقه بندی) می گردند:
انجینهای کلاس تا 100 سی سی:
این نوع انجینها در موتورهای کوچک به کار می روند، گرچه سرعت و شتاب خوبی ندارند ولیکن مصرف سوخت آنها خوب
و قابل قبول می باشد . عمده استفاده از آنها د ر موتورسیکلتهای با کاربر د تفریحی (مسافتهای کوتاه )، خریدهای درون
شهری، مسافتهای کوتاه شهری می باشد.
انجینهای کلاس 100 سی سی:
این نوع انجینها دامنه وسیعتری از موتور سیکلتها را شامل شده و در مسافتهای شهری و حتی جاده های خاکی کاربرد
دارند.
انجینهای کلاس 125 سی سی:
اکثر انجینها در این حجم به کار برده می شوند، این انجین شتاب، سرعت و مصرف سوخت قابل قبول و متوسطی را تامین
می کند ولیکن ازآنجا که سرعت و شتاب بالایی ندارد در موتورسیکلتهای با کاربری برون شهری (بزرگراهها) کمتر به کار
رفته و عمدتا در موتور سیکلت های معروف به Enduro و یا موتور سیکلت های بیابانی کوچک به کار میرود .
انجینهای کلاس 175 سی سی:

حجم انجینهای این کلاس بین 170 تا 200 سی سی تغییر می کند و عمدتا در موتور های Enduro یا موتور های بیابانی به کار می رود.
انجینهای کلاس 250 سی سی:

انجین های این طبقه بین 200 تا 300 سی سی تغییر می کند . تقریبا تمام شرکتهای موتور سیکلت سازی موتوری در این کلاس ارائه کرده اند . این نوع انجین تقریبا در تمامی موتور سیکلت های با کاربری بیابانی ، شهری ، مسابقه و Enduro کاربرد دارد.

انجینهای کلاس 350 تا 400 سی سی:
این کلاس در واقع نخستین کلاس موتور سیکلتهای پر قدرت میباشد . سرعت، شتاب بالا و مصرف سوخت تقریبا مناسب از
مشخصه های این نوع انجین می باشد. این انجین نیز تقریبا در تمامی موتورسیکلتها کاربرد دارد و در بین موتور سیکلتهای sport
نیز بکار می رود.

انجینهای کلاس 500 سی سی:
این کلاس در واقع معرف یک انجین پر قدرت است . در این کلاس مصرف سوخت خیلی مهم نیست. این نوع انجین را هم
در موتورسیکلتهای خیابانی (شهری) و هم در موتورسیکلتهای مسابقه بکار می برند.

انجینهای کلاس 600 تا 750 سی سی:
این نوع انجین معمولا در موتورسیکلتهای شهری و توریستی (برون شهری) بکار گرفته می شوند.

انجینهای کلاس بالای 750 سی سی:
این نوع انجین در موتور سیکلتهای مسافرتی (توریستی) بزرگ کاربرد داشته و بیشتر این مدلها از نظر طبقه بندی درکلاس موتور های فوق سنگین قرار دارند .وزن تقریبی این موتور ها در حدود 280 تا 360 کیلو گرم می باشد . این نوع انجینها از نظر ابعاد و اندازه و توان خروجی در حدود 90 اسب بخار شبیه به انجین های به کار رفته در خودرو های کوچک می باشد . سرعت تقریبی این موتور سیکلت ها بیشتر از 200 کیلومتر در ساعت بوده و قیمت تمام شده یک چنین موتور سیکلتی با تجهیزات کامل معمولا بیشتر از قیمت یک خودروی شواری کوچک است .

مطالبی که تا کنون گفته شد در خصوص موتور های احتراق داخلی رفت و بر گشتی و مقایسه بین آنها بود . همچنین به مواردی هم در خصوص کلاس بندی آنها برای استفاده در موتور سیکلت های اشاره گردید. در ادامه اشاره مختصر به طبقه بندی موتور ها بر حسب نوع کار برد آنها می گردد .

طبقه بندی موتورسیکلت ها بر حسب نوع کاربرد آنها
همانند خیلی دیگر از مصنوعات بشر، موتورسیکلت ها نیز برای استفاده های گوناگونی طراحی و ساخته میشوند که
بسته به نوع کاربرد آنها در جاهای مختلف توقعات متفاوتی از آنها انتظار می رود . لذا برای این منظور طراحان موتورسیکلت
برای پوشش دادن به کلیه نیازها در استفاده از موتورسیکلت (تفریح، ورزش، کار، تردد در بیرون وخارج از شهر و ...) مجبور
به کلاس بندی (طبقه بندی) آنها بوده تا انتخاب را برای مصرف کننده راحت تر کنند که در ادامه به بررسی این طبقه
بندی می پردازیم.
معمولا موتورسیکلت به گروهای زیر طبقه بندی می گردند: Road Motorcycles 1. موتورسیکلت های جاده رو
.Off-Road Bikes 2. موتورسیکلت های فراجاده ای یا آف رود
.Scooter 3. - اسکوتر ها
.Moped 4. موتور گازی
.Mini Bike 5. موتورسیکلت های کوچک یا مینی
.6 موتور سیکلت های A.T.V یا هم جارو All Terrain Vehicles
قبل از آنکه بحث طبقه بندی موتورسیکلت ها را آغاز کنیم جادارد به معرفی دو مشخصه در موتورسیکلت ها
بپردازیم:
: ارتفاع زین یا S.H.
برابر است با فاصله محل نشستن بر رو موتورسیکلت تا سطح جاده در زمانی که وزن راکب بر روی موتورسیکلت قرار
ندارد.
: فاصله محورها یاW.B
برابر است با فاصله محور دو چرخ موتورسیکلت از همدیگر که با طول موتورسیکلت نسبت مستقیم دارد. بررسی طبقه بندی موتورسیکلت ها
Road Motorcycles -1 موتورسیکلت های جاده رو
همانطور که از نام آنها پیداست، این گروه از موتورسیکلت ها جهت استفاده بر روی جاده های صاف و آسفالتی
طراحی شده اند لذا از نظر مخاطبان دارای بیشترین تعداد مصرف کننده در بین سایر گروههای بوده و دارای تجهیزاتی
همچون چراغ جلو ، چراغ خطر عقب ، ترمز جلو و عقب، کمک های جلو و عقب، صدا خفه کن ، آینه بغل ، باطری و سایر
تجهیزات مورد نیاز جهت تردد در سطح شهر و جاده می باشند. حجم موتور آنها معمولا از 125 سی سی به بالا و بسته به
نوع کاربرد و موتور به کار رفته حدکثر سرعتی از 120 تا 200 کیلومتر بر ساعت یا بیشتر دارند.
این گروه از موتورسیکلتها خود به چهار زیرگروه تقسیم می گردند که عبارتند از:
Cruiser 1. موتورسیکلت های کروزر یا تفریحی
Sport Bike 2. موتورسیکلت های مسابقه ای
Touring 3. موتورسیکلت های مسافرتی
Naked Bike, City Bike, Standard Bike 4. موتورسیکلت های استاندارد یا شهری
در ادامه به توضیح مختصر در خصوص هر زیر گروه می پردازیم:
Cruiser) 1) موتورسیکلت های کروزر یا تفریحی این موتورسیکلت ها دارای فاصله بین دوچرخ زیاد و ارتفاع زین کم و دستگیره هایی بلند می باشند . پاهای راکب
معمولا جلوتر از بدنش بوده و دستها برای گرفتن دستگیره ها بالا آمده و راکب معمولا با کمری ر است بر روی آن قرار می
گیرد و به همین دلیل طی مسافتهای زیاد برای آنها خسته کننده نمی باشد . علاوه بر آن به جهت داشتن ظاهری زیبا این
سبک از موتورسیکلت ها دارای بیشترین مخاطب در گروه خود می باشند . قابلیت دیگر این نوع موتورسیکلتها فضای کافی
جهت نصب تجهیزات جا نبی اضافی و آسایش راکب دوم موتور سیکلت می باشد .این نوع موتورسیکلتها دارای انجینهای 250 سی سی به بالا و با وزن تقریبی بین 135 کیلو گرم تا 360 کیلو گرم می باشند . سیستم انتقال نیرو این موتور ها در سه نوع زنجیری ، تسمه و شفت می باشد . نوعی دیگر از موتور سیکلت نیز در این زیر گروه وجود دارد که به چاپر chopper معروف است و مشخصه بارز آن فاصله زیاد چرخ ها از هم است . Sport Bike 2 موتورسیکلت های مسابقه ای از مشخصه های این نوع موتورسیکلت، سرعت، شتاب، قدرت ترمز گیری و قدرت مانور بالا می باشد . به همین دلیل
رانندگی با این وسیله نیا ز به هوش و سرعت عمل بالا دارد . دستگیره فرمان کوتاه با قابلیت گردش بسیار محدود (بین 10
تا 15 درجه !)، ارتفاع زین بیشتر و طول کمتر موتورسیکلت نسبت به مدل کروزر و عقب بودن جا پایی باعث می شود که
راکب قدری روی موتور خمیده شده و شکلی آیرو دینامیکی به خود بگیرد . ترمزها، لاستیکها، سیستم انتقال نیرو و سیستم
تعلیق این موتورها نیز عملکرد بسیار خوبی دارند.
این نوع موتور سیکلتها در انواع تک سرنشین (و به ندرت دو سرنشین) تولید می گردند . معمولا بر روی این نوع موتور ها انجینهایی با حجم از 125 سی سی تا 1300 سی سی نصب شده و وزن تقریبی آنها نیز بین 135 کیلو گرم تا 235 کیلوگرم می باشد . سیستم انتقال نیرو این موتورها نیز در دو نوع زنجیری و شفت می باشد و جالب اینکه فاقد جک بغل یا وسط بوده وبرای پارک کردن آنها از خرکهای مخصوص که در زیر چرخ عقب نصب می گردند استفاده می گردد.

بسته به اندازه موتورسیکلت و حجم انجین به کار رفته، این گروه به زیرگروههای زیر تقسیم می گردند Small capacity Sport Bikes :125- 400 cc Super Sport bikes : 500-800 cc Super bikes 800-1100 cc 1-3 موتور سیکلت های مسافرتی Touring شاید بتوان گفت که این نوع موتورسیکلت ترکیبی است از موتورسیکلت های مسابقه ای sport bike و موتور سیکلت های کروزر Cruiser به این معنی که عملکرد سرعت و راحتی و قدرت زیاد را یکجا دارا می باشند . اگر قصد مسافرت در مسیرهای طولانی چند صد کیلومتر و حتی بیشتر از هزار کیلومتر در نظر باشد استفاده از این نوع
موتورسیکلت ها مناسب می باشد.
زین پهن و راحت، وجود شیشه جلو جهت جلوگیری از برخورد باد در سرعت زیاد به راننده، وجود محفظه هایی برای
جا سازی مناسب وسایل مسافرت ، تجهیزاتی نظیر رادیو پخش و غیره شرایط بسیا ر مناس بی را در مسیرهای طولانی فراهم
می کنند بطوریکه این نوع موتور سیکلت بهترین وسیله برای سفرهای توریستی است. تنها مشکل این نوع موتور سیکلت ها وزن زیاد نسبت به سایر مدل ها می باشد تقریبا 360 کیلو گرم و به همین دلیل رانندگی با آنها نیاز به قدرت بدنی بیشتری دارد . انجین های استفاده شده در این موتور سیکلت ها بین 750 سی سی تا 1600 سی سی می باشد البته معمولا نوع Sport آنها از انجین کوچکتری استفاده می کند ولیکن موتور سیکلت های صرفا توریستی دارای حد اقل انجین 1100 سی سی می باشند . 1-4 موتور سیکلت های استاندارد یا شهری Naked Bike , City Bike , Standard Bike مدلی ساده و پایه برای استفاده در شهرها بوده و مشخصه آنها کاربری راحت، کارایی خوب و آرگونومی مناسب است و
دیگر مانند موتور سیکلتهای مسابقه ای داشتن بدنه آیرودینامیکی و سبک و همچنین قرار گرفتن راکب به صورت خمیده به
طرف جلو م لاک نمی باشد . ساخت و استفاده از این نوع موتورسیکلت ها از دهه 70 میلادی رواج پیدا کرد و در اوایل دهه
80 در اروپا به اوج خود رسید . این موتورسیکلت از نظر قیمت معمولا در کلاس اقتصادی بوده و عموم مردم قدرت خرید آنها
را دارند . یکی از موفقترین مدلهای موتورسیکلت د ر این گروه که در کشور ما محبوبیت بسیاری یافت مدل هوندا125 سی جی
می باشد. موتور سیکلت های فرا جاده ای ( off road Motorcycle ) همانطور که از نامشان پیداست استفاده آنها در خارج از جاده های هموار و آسفالته بوده با اهداف گوناگون طراحی و
ساخته می گرد ند اما استفاده اصلی آنها در مکانهای برون شهری یعنی جاده های کویری ، بیابانه ا و مسیرهای پوشیده از
درخت که مشخصه اصلی این مسیرها پستی و بلندی ، نا همواری، باتلاق و لجنزار، صخره و تپه های فراوان است می باشد
که البته این گروه، خود نیز به چهار زیر گروه تقسیم می شوند:

1. موتور کراس : Motocross
2. وتور سیکلت های دو منظوره : Dual Purpose or Endura
3. موتور سیکلت های رالی : Rally Bikes
4. موتور سیکلت های تریال : Trail Bikes

در ادامه به توضیح مختصر در خصوص هر کدام می پردازیم

1. موتور کراس :

در زمانهایی که نیاز به انجام پرشهای بلند از تپه ها و انجام حرکات نمایشی باشد از این موتورسیکلتها استفاده می گردد
این موتورسیکلتها مخصوص بیابا نها و تپه ها بوده و صرفا جهت این نوع کاربری طراحی شده اند به همین جهت تجهیزات
مورد نیاز جهت تردد در سطح شهر را نداشته و حتی در بعضی از این مدلها سیستم روشنایی نیز وجود ندارد . در این نوع
موتورسیکلتها ارتفاع زین نسبت به انواع درون شهری بیشتر بوده و در بعضی از مدلها به 95 سانتیمتر نیز می رسد این
ارتفاع مناسب باعث می شود راکب موتور به وضعیت اطراف خود مسلط بوده و دید بهتری داشته باشد.

سایر مشخصات و خصوصیات این مدلها عبارتند از:
سیستم تعلیق و فنر بندی پیشرفته و گران قیمت.
کوچک بودن مخزن سوخت.
عدم وجود تجهیزاتی مانند کیلومترشمار، بوق، راهنما و...
معمولا از موتورهای دو یا چهار زمانه با حجم 125 تا 500 سی سی در آنها استفاده می شود.
برای حمل نقل آنها در درون شهر حتما می بایست از وسایل نقلیه استفاده نمود.

موتور سیکلت های دو منظوره : Dual Purpose

در این مدل موتورسیکلتها از لاستیکهای مناسب برای تردد در جاده های آسفالته و یا سنگ فرش و همچنین راههای
ناهموار استفاده شده و بر خلاف موتوکراسها دارای سیستم روشن ائی (چراغ عقب و جلو و راهنما ) و حجم بیشتر مخزن
سوخت و انجینهای چهار زمانه و سایر تجهیزاتی که برای تردد در سطح شهر نیاز است می باشند لذا از آنها می توان هم در
شهر و هم برای طی مسافتهای طولانی در بیابانها و جنگلها استفاده نمود.

موتور سیکلت های رالی : RallyBikes

برای طی مسافتهای خیلی طولانی (مسابقات رالی ) بر روی جاده های هموار و یا بیابانهای ناهموار استفاده می گردند .
ظرفیت مخزن سوخت آنها بسیار زیاد بوده و دارای کلیه تجهیزات لازم جانبی مانند سیستم روشنایی، کیلومترشمار، بوق و
در مواردی قطب نما ن یز هستند . از موتورهای پرقدرت دو یا چهار زمانه با حجم از 450 تا 600 سی سی در آنها استفاده
می گردد.

موتور سیکلت های ترایل Trail Bikes

از این نوع موتورسیکلتها فقط برای انجام حرکات نمایشی که نیاز به مهارت در حفظ تعادل و عبور از موانع بلند دارند
استفاده شده لیکن نیازی به دستیابی به سرعتهای بالا و طی مسافتهای زیاد در آنها نیست و همچنین تردد آنها در جاهایی
غیر از پیست مسابقات ممنوع است . همانند موتورکراسها نیز فاقد تجهیزاتی مانند کیلومترشمار، بوق، راهنما و ... بوده و ارتفاع
دیواره لاستیک عقب آنها نیز بیشتر ا ز جلو است . از آنجا که وزن کم با قدرت بالا پارامتری مهم در این موتورسیکلت می
باشد معمولا از انجینهای دوزمانه با حجم 125 تا 300 سی سی در آنها استفاده می شود.

به دلیل آنکه راکب همیشه برای انجام حرکتهای نمایشی و گذر از موانع مرتفع نیاز به تغییر دادن موقیت خود دارد
لذا این موتورسیکلت ها فاقد زین بوده و راکب آن همیشه به طور ایستاده می باشد و حتی در برخی از مواقع مجبور است در
زمانی که موتورسیکلت ساکن است به مدت چند دقیقه بدون آنکه پای خود را بر زمین بگذارد تعادل موتورسیکلت را حفظ
کرده و مسیر حرکت خود را بررسی کند . از آنجا که مسیر طی شده با این موتورسیکلت ها تنها محدود به چند صد متر طول
پیست مسابقه است برای سبک شدن هرچه بیشتر و همچنین جلوگیری از وقوع حوادث حجم مخزن سوخت آنها را بسیار
کم در نظر می گیرند . از کشورهایی که در استفاده از این نوع موتورسیکلت ها پیشرو بوده و در سطح قهرمانی جهان هستند
می توان به اسپانیا، فرانسه و ایتالیا اشاره نمود.
Sport touring : 1100 -000 3 اسکوتر Scooter

اسکوترها گروهی از موتورسیکلتها هستند که برای استفاده در جاده های صاف و آسفالته طراحی و تولید می گردند .
انجین آنها معمولا نزدیک چرخ عقب و بر روی اهرم های سیستم تعلیق قرار دارد و در هنگام حرکت موتورسیکلت بر روی
دست اندازها و موانع با چرخ آن بالا و پائین می رود . سیستم انتقال قدرت اتوماتیک، انجینهایی با حجم معمولا زیر 125
سی سی (البته در مواردی تا حجم 650 سی سی ) و وجود کفی یا سکو برای قرار گرفتن پاهای راکب بر روی آنها از
مشخصات اسکوترها می باشد . البته بارزترین مشخصه این موتورها چرخهای کوچک (قطر کمتر از 14 اینچ ) و بدنه اسپرت
و فانتزی و سهولت رانندگی ب ا آنه ا می باشد . در کشورهای اروپایی حاشیه دریای مدیترانه خصوصا ایتالیا اسکوترها بین
خانم ها و جوانان محبوبیت زیادی دارند.

سایر مشخصات:
معمولا سیستم ترمز جلو دیسکی و عقب از نوع لنتی است که هر دو با اهرم دستی کنترل میشوند که این امر باعث
سهولت رانندگی است. (اما مثلا در موتورسیکلت وسپا اینطور نیست).
معمولا مجهز به نمایشگرهای سرعت ، مقدار کیلومتر طی شده، مقدار بنزین ، مقدار روغن موتور ، نور بالا و پایین و
چراغهای راهنمای موتور و بعضا چرخ زاپاس می باشند.
در زیر صندلی این موتور سیکلتها و یا در قسمت بالایی چرخ جلو محلی برای قرار گیری کلاه ایمنی موتور سوار و یا
سایر اشیاء در نظر گرفته شده.
مجهز به شاسی جهت استحکام، موتور و بدنه های آیرودینامیک از جنس پلاستیک یا ورق فولاد می باشند.

4. موتور گازی Moped

موتورگازی ها در اصل ترکیبی از دوچرخه و موتورسیکلت هستند که نیروی خود را از یک انجین کوچک دوزمانه با
حداکثر حجم 50 سی سی گرفته و معمولا برای تقویت نی رو موتور نیز می توان از پدالهایی همانند دوچرخه در آن استفاده
نمود. این نوع موتورها بدون گیربکس بوده یعنی سیستم انتقال نیروی آنها بدون دنده و یا از نوع دور متغیر می باشد و با
ازدیاد گاز و دور موتور و از طریق دو عدد پولی بر روی خروجی انجین و چرخ عقب که توسط تسمه ارتباط دارند سرعت
موتورسیکلت افزایش می یابد . با توجه به مشخصات گفته شده کاربری درون شهری داشته و صرفا برای مسافتهای کوتاه
مناسب می باشند . در بسیاری از کشورها راندن موتورگازی ها احتیاجی به گواهینامه نداشته و همچنین به دلیل ارزان
قیمت بودن، آنها در بین نوجوانان دارای محبوبیت فراوان هستند . در اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 میلادی استفاده از
موتورگازی ها در ایالات متحده آمریکا بسیار رواج داشت اما از اواسط دهه 80 به تدریج از محبوبیت آنها کاسته شد.

بطور خلاصه موتورگازی را می توان موتور پدال داری(شبیه دوچرخه) نامید که دارای سه مشخصه زیر باشد:
1. از لحظه شروع به حرکت و طی مسافت 1500 متر سرعت آن به بیش از 50 کیلومتر بر ساعت نرسد.
2 . دارای انجین با حجم کمتر از 50 سی سی باشد.
3 . سیستم انتقال نیروی آن نیازی به تعویض دنده نداشته باشد

5. موتور های کوچک یا مینی Mini Bikes

این نوع موتورسیکلتها با داشتن چرخ های کوچک ، فاصله بین دو چرخ کم، ارتفاع کم زین و انجین های معمولا دوزمانه با
حجم کم ، صرفا کاربرد درون شهری و برای محدود ه سنی نوجوانان داشته و جنبه آموزشی وتفریحی دارند ، معمولا بدون
سیستم روشنایی ، بدون استارت برقی و سایر تجهیزات اضافی بوده و برای استفاده از آنها نیازی به گواهینامه و پلاک
گذاری نبوده و لذا مجاز به حرکت در جاده ها و بزگراهها نیستند

6. موتور سیکلت های A.T.V یا همه جا رو

معنای نام این موتورسیکلت همه جا رو است یعنی خودرویی که میتواند در آب و زمینهای ناهموار و سنگلاخ حرکت کند .
این نوع موتور سیکلتها با توجه به نحوه طراحی و شکل ظاهری و فنر بندی خاص ی که دارند توانایی حرکت در مناطق
کوهستانی و جنگلی و صحراها و یا ساحل دریا را داشته و از آنها می توان در قالب وسایل نقلیه کوچک جهت حمل و نقل
لوازم و ابزار کار استفاده نمود.

این وسیله در واقع طرحی مابین موتورسیکلت و خودرو است که از هرکدام مزایایی را به ارث برده . مثلا به دلیل شکل
ظاهری طراحی ، لاستیکهای قطور و پهن ، بدنه با ارتفاع بالاتر از سطح چرخها و کوچک بودن مزیت هایی بر خودرو داشته
و در مسیرهای مختلف (تپه، سنگلاخ، رودخانه)می تواند تردد کند و از طرفی با وجود چهار چرخ و نشیمنگاه مناسب
نسبت به موتورسیکلتهای معمول پایدارتر و ایمنتر می باشد . ولی قدرت مانور آن کمتر از موتورسیکلت است. این نوع خودرو در مدل چهار چرخ و سه چرخ با به کار گیری انجینهای مختلف از 50 سی سی تا 650 سی سی و با وزن تقریبی بین 100 کیلو گرم تا 310 کیلو گرم ساخته می شوند.

7. سایر انواع موتور سیکلت ها :
مواردی که تاکنون ذکر شدند گروههای جداگانه از انواع موتورسیکلت بودند که برای استفاده های گوناگون ساخته
میشوند. در ادامه نیز به مواردی اشاره می گردد که بعضا نمیتوان گروه جداگانه ای برای آنها در نظر گرفت و معمولا
ترکیبی از گروههای ذکر شده در بالا بوده و در برخی موارد نیز برای نشان دادن تکنولوژی برتر تولید کنندگان در رقابت با
سایر رقیبان است . (البته مدلهای دیگری از موتورسیکلت نیز وجو د دارند که به دلیل استفاده بسیار محدود دراینجا به آنها
اشاره ای نگردیده است.) 7.1 موتور سیکلت های Dual Sport
از این نوع موتور سیکلتها که وسیله ای میان موتور سیکلت های Off road and On Road هستند هم در شهر ها ( جاده های هموار و آسفالت ) برای استفاده روزمره و هم در جاده های خاکی و ناهموار می توان استفاده کرد .

7.2 موتور سیکلت های Adventure Touring
تعریف این نوع موتور سیکلت هم مانند نوع بالا بوده و فقط با این تفاوت که به دلیل داشتن حجم مخزن سوخت بیشتر توان طی مسافت زیاد تری داشته و برای مسافرت مناسب تر است .

7.3 سوپر موتارد و هایپر موتارد Super Motard and Hyper Motard

موتورسیکلت های سوپرموتارد ترکیبی از موتوکراس و موتورسیکلت های دو منظوره هستند و حجم موتوری بین 450 تا
600 سی سی دارند . معمولا دارای ظاهری زیبا شبیه به موتورسیکلتهای شهری و موتوری پر قدرت و شتاب بالا بوده و به
همین دلیل اخیرا برای استفاده به عنوان موتورسیکلتهای خیابانی بسیار مورد توجه قرار گرفته اند . این موتورسیکلت به
دلیل طراحی خاص و قدرت و شتاب بالای خود برای انجام حرکات نمایشی روی زمین بسیار مناسب می باشند . در صورتی
که حجم موتور آن بالاتر باشد (یعنی بین 750 تا 1100 ) به این موتورسیکلتهای هایپرموتارد می گویند.

7.4 موتور سیکلت های مخصوص مسابقات میدانی درنی Derny

این نوع موتورسیکلتها ویژه انجام نوعی مسابقه هستند که در پیست بیضی شکل ی انجام می گردد . کف این پیست
پوشیده از شن و ماسه بوده و راکبان بایستی در کمترین زمان ممکن پیست را طی کنند . مهارت لازم برای انجام این
مسابقه حفظ هرچه بیشتر تعادل و بالاتر بودن سرعت در سر پیچها می باشد.

7.5 موتور سیکلت های دراگ Drag Motorcycles

این نوع موتورسیکلتها ویژه انجام نوعی مسابقه هستند که مهمترین هدف از آن طی مسیری با طو ل مشخص (حدودا
400 متری) در کمترین زمان ممکن است.

این نوع موتورسیکلتها داری بدنه ای کشیده بوده و راکب آن به صورت تقریبا درازکش بر روی آن قرار می گیرد .
انجینهای مورد استفاده آن دارای حجم و مصرف سوخت بالا و بسیار بسیار پرقدرت بوده (خیلی بیش از 3 برابر یک خودرو
متوسط) و شتاب آنها به قدری زیاد است که در برخی مدلها حتی در کمتر از یک ثانیه سرعت آنها را از صفر به یکصد
کیلومتر بر ساعت می رساند، به همین خاطر به منظور جلوگیری از بالارفتن چرخ جلو و واژگونی موتورسیکلت از اهرمهای
مخصوص که در پشت آنها نصب می گردد (در شکل) استفاده می گردد.

طرح های مفهومی concept :

به طور کلی طرحهای مفهومی یا کانسپت مربوط به محصولی خاص نبوده و صرفا نشانگر فن آوری و تواناییهای تولید
کنندگان مختلف برای طراحی مدلهای جدید از محصولات خود (هواپیما، اتومبیل، موتورسیکلت و...) می باشد. از هر مدل
این طرحها معمولا فقط یک نمونه تولید و در نمایشگاههای معتبر بین المللی (معمولا نمایشگاههای اکسپو) رونمایی شده
تا هر یک از طراحان قدرت خود را به رخ رقیبان بکشانند . این طرحها معمولا غیر قابل فروش بوده و تنها میتوان گفت
مشتی نمونه خروار از تکنولوژی و تواناییهای سازنده آن است!

گرد آوری و ترجمه:
هدایت اله زرانی (دبیر سندیکای تولید کنندگان مجموعه و قطعات موتورسیکلت و دوچرخه ایران)
منبع: اینترنت (سایت ویکیپدیا و سایر منابع).
پائیز 1387

بررسی انواع موتور سیکلت ها و طبقه بندی آنها

مطالب مشابه :

طبقه بندی موتور سیکلت ها

باجاج پالس 220 سی سی یا (( Bajaj Pulsar 220 cc Dts-si ))

موتور سیکلت برقی پارسیان 4000p

تی وی اس آپاچی (اپاچی)180 سی سی آر تی آر یا (( Tvs Apache 180 cc RTR ))

بررسی انواع موتور سیکلت ها و طبقه بندی آنها

بررسی انواع موتور سیکلت ها و طبقه بندی آنها