مبانی نظری معماری
البته اين وضعيت وجوه مختلفي را داراست كه از آن جمله مي توان به ماهيت معماري كه به موضوعاتي چون فضا و خلاقيت و احساس وابستگي پيدا مي كند (كه البته غير قابل تعريف اند و يا تعاريف متعدد و متنوعي دارند) و يا اتكا به تفاسير و تعابير شخصي توسط بيانيه هاي معماري اشاره كرد به هر روي چيزي كه در دانشگاه تدريس مي شود و يا در فضاهاي حرفه اي معماري كشور وجوددارد ، ناگزير از استفاده ابزاري از كلمات و واژه ها براي بيان مفاهيم و مباني مي باشد و از آنجايي كه هنوز واژگان با مفاهيم بصورتي هم نظير ، مورد بررسی و توافق كلي قرار نگرفته اند ،در اينجا انتقال مباحث نظري معماري و موضوعات بنيادي هر طرحي دچار اشكال مفهومي ميشود.
مطلب چندان هم پيچيده نيست ، شايد به ساده ترين بيان بتوان گفت كه ما معماران براي انتقال مباحث نظري در معماري ، زبان مشتركي نداريم .
اين بنده ادعا ندارد كه اين مسئله راحل مي كند و يا اينكه مشكلات معماري تنها در اين موضوع خلاصه مي شوند ، بلكه پيشنهاد مي نمايدكه با قرار دادن ادبياتي ساده و مشترك در فضاي فكري پروژه های معماری ، بخشي از مشكلات و معضلات انتقال مفاهيم و ارتباط ما بين انديشه هايمان را رفع نماييم .
براي انجام اين مهم ، نويسنده از چندی پیش به تدوين 4 دسته مباني براي سازماندهي مقولات نظري معماري مبادرت ورزیده و حاصل آن بصورت آزمايشي (Pilot) در واحدهاي درسي نظير (مباني نظري معماري ، طراحي معماري پنج طرح نهایی کارشناسی و پروژه هاي ديپلم کارشناسی ارشد) بكار برده شده و تا بحال مورد تحليل و بررسيهاي مقدماتي قرار گرفته است .
شكل كار بدين صورت است كه دسته بندي مباني در چهار مقياس و اندازه و با ترتيب كل به جزء انجام مي پذيرد ؛
1-مباني نظري ( فردي – جمعي )
2-مباني نظري معماري
3-مباني نظري عام طرح
4-مباني طراحي معماري پروژه
1-مباني نظري ؛ نوع نگاه شخص و يا جمع به زندگي و طرز تلقي از جهان هستي است (جهان بيني) و موضوعيت اصلي آن مباحث فلسفي و علوم اجتماعي مي باشد.
2-مباني نظري معماري ؛ مجموعه و نظامي از داده ها و مفاهيم است كه به توصيف و تبيين پديده هاي معماري ( آثار معماري و انديشه هاي مكتوب) مي پردازد و اين كار را با دو هدف انجام مي دهد ؛
الف_ توليد معماري جديد
ب – نقد معماري موجود
توجه :شاید بتوانیم به گونه دیگری نیز مبانی نظری معماری را تعریف کنیم ؛ معمار مردم معماری
و بگوييم كه مباني نظري معماري تعامل اين سه راس بر يكديگر است ؛ يعني ؛
-نگاه معمار به معماري.
-نگاه مردم به معماري.
-نگاه معمارانه به زندگي مردم .
3-مباني نظري عام طرح ،روحيه و شخصيتي كه طراح براي يك پروژه خاص متصور مي شود و از طريق آن ايده هاي كلي خود را در ارتباط با پروژه بيان مي كند.
4-مباني طراحي معماري پروژه : اصول و ضوابطي ( دستورالعملهاي طراحي) است كه طراح بعد از شناخت و ارزيابي موضوعات يك پروژه براي حصول مباني نظري عام طرح ، اتخاذ مي نمايد.
توضيحات ؛
در حالت كلي چنين به نظر مي رسد كه يك معمار قبل از آنكه ، معمار باشد يك انسان است و انسان عاري از انديشه و باور نيست ، پس داراي نوعي نگاه به زندگي ومحيط پيرامون خود مي باشد ، اين مطلب به زير ساختهاي نظري ، مانند فلسفه بودن، تعريف زندگي ، هستي شناسي و از آنجا به مباحث فرهنگي واجتماعي مربوط ميشود.
بعداز آن ، هر شخصي و با هر اعتقادي از سر انتخاب و يا يك تصادف محض به حوزه معماري قدم مي گذارد وهنر و پيشه معماري را مربوط به خود مي داند ، اين شخص با آن زمينه هاي جهان شناختي درمعماري، بطور طبيعي بدنبال تبيين و توصيف انديشه هاي خود است و مباني نظري معماري مطلوب خود را مي جويد ، تا اينجا مسائل عام ،كلي و فارغ از يك پروژه و يا يك سوژه است و يا بهتر است بگوييم سوژه هاي ما به ترتيب ، هستي ومعماري است در دو مرتبه بعدي به پروژه هاي معماري متمركز مي شويم و به آن معمار مثالي كه خواه ناخواه داراي شناخت و باوري نسبت به هستي ( زندگي ) و معماري است ، پروژه اي را پيشنهاد مي نماييم و در اين ارتباط معمار در مرحله توافقات اوليه در قالب يك طرح خاص ، مباني نظري عام مربوط به پروژه را مطرح مي نمايد و طبعاً بعداز مباحث و گفتگوهاي مقدماتي و يا بي هيچ مبحثي ، واردميدان طراحي پروژه مي شود.
می دانیم كه بطور طبيعي حوزه شناخت از طريق مطالعات عمومي و پايه طرح توسط معمار آغاز مي شود و بعد از مرحله شناخت و طي مرتبه مهم و حساس تحليل، طراح اقدام به تدوين مباني طراحي معماري پروژه خود مي نمايد .
مبانی طراحی معماری در واقع يكسري دستورالعملها ،ضوابط و يا عملگرهاي طراحي براي به واقعيت رسانيدن و به تصوير كشيدن مباني نظري عام طرح در قالب زبان رايج معماري (خط و سطح و حجم ) مي باشد.
ساده تر بگوييم ، مباني نظري عام طرح براي يك پروژه ، ذهنيات وتصورات (حتي خيالات) و موضوعي نرم افزاري بوده و مباني طراحي معماري پروژه عینیت ها ،واقعیات و موردی سخت افزاري ميباشد.
شايد ذكر يك مثال كلي براي روشن تر شدن مطلب ، موثر باشد.
براي يك معمار كه در ديدگاه نظري خود طبيعت گراست و به وي پروژه اي مسكوني در يك منطقه شهري پيشنهاد مي شود شايد بتوان 4 دسته مباني را اينگونه ترسيم كرد؛
مباني نظري : احترام به طبيعت ، طبيعت گرايي
مباني نظري معماري : معماري سبز ، معماري زمينه گرا ، معماري ارگانيك و یا معماري اكوتك
مباني نظري عام طرح : طرح برج در پارك – سايت به مثابه يك باغشهر – سايت سبز
مباني طراحي معماري پروژه : حداقل سطح اشغال – حياط تراسهاي سبز – تقدم پياده به سواره – حداكثر فضاي سبز
با اين مثال ساده شده ، سعي داريم اين مطلب را بيان كنيم كه يك معمار ناگريز انديشه ها و باورهاي خود را خواسته و ناخواسته در طرح بيان مي كند و استفاده از قالبهاي 4 گانه مباني ، براي دسته بندي مقولات نظري و ذهني هر طرحي ، سازماني كلي را براي قرارگيري هر موضوع درمرتبه و درجه خود فراهم ساخته وشايد به نوعي با رعايت مقياس و سلسه مراتب براي ورود به فضاي نقد و بررسي يك پروژه ، از سردرگمي و همين طور اتلاف وقت فراوان براي ظاهر و شفاف شدن انديشه هاي پديد آورنده يك طرح ، جلوگيري بعمل آورد.
در پایان نگارنده امیدوارست این مختصر ، در امر تقویت ادبیات نوشتاری و کلامی معماری مفید واقع گردد .
مطالب مشابه :
پروژه های درس مبانی نظری معماری
برای درس مبانی نظری معماری دانشجویان عزیز پروژه ها و فعالیتهای کلاسی زیر را تحویل خواهند داد:
مبانی نظری معماری
شاید بتوانیم به گونه دیگری نیز مبانی نظری معماری را تعریف مباني طراحي معماري پروژه :
عنوان پروژه های درس مبانی نظری معماری
عنوان پروژه هایی رو تو این پست گذاشتم که بر حسب علاقه و یا میزان مطالعه ای که در هر کدوم از
انسان طبیعت معماری مبانی نظری معماری معماری اسلامی معماری معاصر معماری جهان
پروژه مبانی نظری معماری و انسان طبیعت معماری. نور روز در معماری. مبانی هنرهای تجسمی
مبانی نظری معماری
مبانی نظری معماری ساده و مشترك در فضاي فكري پروژه های معماری ، بخشي از مشكلات و
مقاله مبانی نظری
دانلود پروژه های معماری; مقاله مبانی نظری عبدالمجید نقره
برچسب :
پروژه مبانی نظری معماری