بسیج در قانون

پیشینه تاریخی

اصل یکصدوپنجاه و یکم قانون اساسی

به حکم آیه کریمه "واعدوالهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدوالله و عدوکم و آخرین من دونهم لا تعلمونهم الله یعلمهم" دولت مؤظف است برای همه افراد کشور برنامه و امکانات آموزش نظامی را بر طبق موازین اسلامی فراهم نماید، به طوری که همه افراد همواره توانایی دفاع مسلحانه از کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند، ولی داشتن اسلحه باید با اجازه مقامات رسمی باشد.

لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بسیج ملی ـ مصوب 10/2/59 شورای انقلاب

وزارت کشور

لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بسیج ملی که در جلسه مورخ 10/2/59 به تصویب شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران رسیده است به پیوست ابلاغ می گردد.

لایحه قانونی راجع به تشکیل سازمان بسیج ملی

ماده 1: در اجرای فرمان رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ایجاد، آموزش و بسیج ارتش بیست میلیونی جهت پیشگیری و مقابله با هرگونه تهدید و تجاوز نظامی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سوانح طبیعی، سازمانی به نام سازمان بسیج ملی زیر نظر فرمانده کل قوا و وابسته به وزارت کشور تشکیل می گردد.

ماده 2: شرح وظایف و تشکیلات و پست های سازمانی سازمان بسیج ملی با تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه خواهد شد.

ماده 3: آئین نامه اجرایی این لایحه قانونی بو سیله وزارت کشور و سازمان امور اداری و استخدامی کشور تنظیم و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران

روزنامه رسمی شماره 10280 ـ 24/3/359 1

شماره 3112 28/2/1359

لایحه قانونی (تکمیلی) تشکیل سازمان بسیج ملی مصوب 19/4/59 شورای انقلاب

دفتر ریاست جمهوری

لایحه قانونی تشکیل سازمان بسیج ملی که در جلسه مورخ 19/4/59 به تصویب شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران رسیده است به پیوست ابلاغ می گردد.

لایحه قانونی تشکیل سازمان بسیج ملی

ماده 1: بر مبنای تعالیم عالیه اسلام که هر فرد مسلمان باید با آمادگی کامل مهیای دفاع و جهاد علیه تجاوزکاران و موانع راه خدا باشد و به موجب اصل 151 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و به مقتضای ضرورت انقلاب که همه افراد ملت ایران باید علیه دشمنان ایران و انقلاب اسلامی آن تجهیز شوند و به پیروی از فرمان رهبر انقلاب امام خمینی مبنی بر تشکیل ارتش بیست میلیونی، سازمان بسیج ملی برای آموزش و سازماندهی همه افراد داوطلب به منظور مقابله با هر گونه تهدید و تجاوز داخلی و خارجی و پاسداری از دست آوردهای انقلاب اسلامی تا تحقق کامل نظام اسلامی و نیز ایجاد آمادگی های لازم در مردم برای مقابله با آثار ناشی از وقوع سوانح طبیعی و حوادث غیر مترقبه زیر نظر رهبر یا شورای رهبری و وابسته به ریاست جمهوری تأسیس می گردد:

تبصره: بسیج ارتش بیست میلیونی برای مقاصد دفاعی منحصراٌ با صدور فرمان از طرف رهبر یا شورای رهبری خواهد بود.

ماده 2: وظایف کلی سازمان بسیج ملی عبارت است از:

- تهیه و اجرای برنامه های تعلیمات نظامی، عقیدتی و حفاظتی برای کلیه داوطلبان ارتش بیست میلیونی در سراسر کشور.

- سازمان دهی و تجهیز کلیه داوطلبان متعهد برای مبارزه و دفاع در برابر تجاوز، تهدید و دخالت دشمنان خارجی و عوامل سرسپرده داخلی آنان.

- تهیه و طرح ها و برنامه های ضروری متناسب با شرایط روز در جهت تحقق اهداف سازمان و گسترش فعالیت های بسیج در کلیه سطوح مملکت.

- تهیه طرحها و برنامه های لازم جهت ایجاد آمادگی در مردم به منظور پیشگیری از بروز سوانح طبیعی و حوادث غیر مترقبه و مقابله با آثار سوء ناشی از آنها و هماهنگ کردن فعالیت های مربوطه در زمان اضطرار.

- نظارت بر چگونگی اقدامات انجام شده و ارزشیابی پیشرفت فعالیت های بسیج ملی در سطح کشور و تهیه و تقدیم گزارشات لازم به مراجع ذیربط.

ماده 3: مقررات و آئین نامه اجرایی این قانون و تشکیلات سازمان بوسیله سازمان بسیج ملی، با همکاری دفتر ریاست جمهوری، وزارت کشور، وزارت دفاع ملی، ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران تهیه و با تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور (از نظر تشکیلات) پس از تصویب هیأت وزراء بموقع اجراء گذارده خواهد شد.

تبصره 1: رئیس سازمان بسیج ملی از طرف رهبر یا شورای رهبری منصوب می گردد.

تبصره 2: خط مشی کلی بسیج ملی توسط شورای عالی دفاع ملی تعیین می گردد و هر گونه تغییر یا جرح یا تعدیل در خط مشی تعیین شده به وسیله همان شورا انجام خواهد شد.

تبصره 3: تصمیمات مربوط به چگونگی اجرای خط مشی تعیین شده و واگذاری مسئولیت ها و وظایف به عناصر تابعه در ستاد بسیج توسط شورایی مرکب از رئیس و مسئولان قسمت های مختلف سازمان اتخاذ گردیده و به وسیله رئیس سازمان به مرحله اجرا در می آید.

ماده 4: پشتیبانی های آموزشی و لجستیکی سازمان بسیج ملی، ضمن در نظر گرفتن اصل خودکفائی ارتش بیست میلیونی، به عهده وزارت دفاع ملی و کلیه سازمان های نظامی و انتظامی و سپاه پاسداران خواهد بود. نحوه و حدود این گونه پشتیبانی ها در آئین نامه اجرایی این قانون مشخص خواهد شد.

ماده5: تشکیلات سازمان بسیج ملی در مراکز استان ها و شهرستان ها و بخش ها و روستاها براساس آئین نامه های اجرایی مصوب و خط مشی کلی تشکیلاتی سازمان بسیج ملی تهیه و با همکاری استانداران، فرمانداران، بخشداران و دهبانان اجراء و جزء بسیج ملی مرکز خواهد بود.

شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران

روزنامه رسمی شماره 10328 ـ 20/5/1359

شماره 15164 25/4/1359

لایحه قانونی ادغام سازمان های آمادگی ملی و بسیج غیر نظامی در سازمان بسیج ملی مصوب 4/ 4/ 59 شورای انقلاب

دفتر ریاست جمهوری

لایحه قانونی راجع به ادغام سازمانهای آمادگی ملی و بسیج غیر نظامی و دفاع غیر نظامی در سازمان بسیج ملی که در جلسه مورخ 4/4/59 به تصویب شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران رسیده است به پیوست ابلاغ می گردد.

لایحه قانونی راجع به ادغام سازمان های آمادگی ملی و بسیج غیر نظامی و دفاع غیر نظامی در سازمان بسیج ملی.

ماده واحده: از تاریخ تصویب این لایحه قانونی، سازمان های آمادگی ملی و بسیج غیر نظامی و دفاع غیر نظامی در سازمان بسیج ملی ادغام می شوند و تمام بودجه و دارایی و تعهدات آنها به سازمان اخیرالذکر منتقل می گردد.

شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران

روزنامه رسمی شماره 10329 ـ 22/5/1359

شماره 28900 25/4/1359

قانون ادغام سازمان بسیج ملی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب 28/10/59 مجلس شورای اسلامی

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

قانون راجع به ادغام سازمان بسیج ملی (مستضعفین) در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در جلسه مورخ بیست و هشتم دی ماه 1359 مجلس شورای اسلامی تصویب شده و به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره 16/ق/م مورخ 21/11/59 ریاست جمهوری به نخست وزیر واصل گردیده است برای اجراء به پیوست ابلاغ می گردد.

نخست وزیر ـ محمد علی رجائی

قانون ادغام سازمان بسیج ملی (مستضعفین) در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

ماده 1: از تاریخ تصویب این قانون، سازمان بسیج ملی (مستضعفین) که طبق لایحه قانونی مصوب 19/4/59 شورای انقلاب ایجاد گردید، تحت عنوان واحد بسیج مستضعفین در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادغام می شود و مسئولیت اداره و فرماندهی آن به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واگذار می گردد.

ماده 2: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مؤظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب این قانون اساسنامه واحد بسیج مستضعفین را در رابطه با کل سپاه تنظیم و با رعایت اصل 74 قانون اساسی جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی سپاه تقدیم نماید.

ماده 3: کلیه اعتبارات و امکاناتی که از طرف سازمان های دولتی و غیر دولتی و افراد در اختیار سازمان مذکور قرار گرفته در اختیار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار می گیرد.

قانون فوق مشتمل بر سه ماده در جلسه روز یکشنبه بیست و هشتم دی ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و نه شمسی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و شورای محترم نگهبان آن را تأیید نموده است.

رئیس مجلس شورای اسلامی ـ اکبر هاشمی

روزنامه رسمی شماره 1049 ـ 16/12/1359

شماره 71624 29/11/1359

ماده 4: آیین نامه های اجرایی این قانون به وسیله سازمان آمادگی ملی و بسیج غیر نظامی تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به مرحله اجرا گذارده می شود.

ماده 5: وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکت های دولتی و شهرداریها و مؤسسات تابع و وابسته به آنها و سایر سازمان های بخش عمومی و خصوص و افراد مکلف هستند دستورالعمل هایی را که در حدود این قانون و آینن نامه های اجرایی آن تهیه و با امضای نخست وزیر صادر می شود اجرا کنند.

قانون اصلاح قانون سازمان دفاع غیر نظامی

مصوب 26/2/51

ماده 1: سازمان دفاع غیر نظامی کشور به منظور حفاظت جان و مال مردم و مؤسسات و تأسیسات و منابع مختلف ثروت های ملی در برابر حوادث طبیعی و سوانح غیر مترقبه و حملات هوایی و استعمال هر گونه سلاح و اثرات ناشی از آن در زمان صلح و جنگ و همچنین تقویت و حفاظت روحی افراد و تحکیم علاقه به همکاری متقابل بین آنها طبق مقررات این قانون عمل خواهد کرد.

ماده 2: اصلاحی 30/1/56 مجلس شورای ملی منحله از تاریخ تصویب این قانون سازمان دفاع غیر نظامی کشور با کلیه دارایی و بودجه و کارکنان آن به وزارت کشور وابسته می شود.

ماده 3: کلیه وزارتخانه ها و مؤسسات و سازمان های دولتی و وابسته به دولت و شهرداری ها مکلف به همکاری با سازمان دفاع غیر نظامی می باشند و باید آئین ناهه هل و دستورالعمل های اجرایی آنها را به موقع اجراء بگذارند.

ماده 4: اصلاحی 30/1/56 مجلس شورای اسلامی ملی منحله آئین نامه های اجرایی این قانون توسط وزارت کشور تهیه و پس ازتصویب هیأت وزیران لازم الاجراء خواهد بود.

اساسنامه واحد بسیج مستضعفین (فصل چهارم اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) مصوب 15/6/61 مجلس شورای اسلامی

فصل چهارم ـ اساسنامه واحد بسیج مستضعفین

ماده 35: هدف از تشکیل واحد بسیج مستضعفین ایجاد توانایی های لازم در کلیه افراد معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی به منظور دفاع از کشور، نظام جمهوری اسلامی و همچنین کمک به مردم هنگام بروز بلایا و حوادث غیر مترقبه با هماهنگی مراجع ذیربط می باشد.

ماده 36: به منظور اجرای ماده 9 اساسنامه سپاه پاسداران وظایف بسیج به شرح زیر می باشد:

- آموزش نظامی در حد توانائی دفاع از نظام جمهوری اسلامی ایران و تمامیت ارضی کشور

- تعلیم و تربیت در زمینه های عقیدتی، سیاسی و تخصص های مورد نیاز

- سازماندهی اعضای بسیج

- تهیه طرحهای دفاعی با هماهنگی سایر ارگان های ذیربط.

تبصره: کلیه سازمان ها و ارگان هائی که با نام های گوناگون در زمینه آموزش نظامی و آماده سازی در بسیج مردم فعالیت دارند به جز خدمت وظیفه عمومی منحل گردیده و این فعالیت ها در سپاه متمرکز می گردد.

ماده 37: هر شهر بسته به وسعت و جمعیت به چند منطقه مقاومت و هر منطقه مقاومت به چند ناحیه مقاومت و هر ناحیه مقاومت به چند پایگاه مقاومت تقسیم می گردد، که هر پایگاه مقاومت شامل گروه های سازمان یافته خواهد بود.

تبصره: شهرک ها و قصبات و دهات کشور دارای هسته مقاومت بسیج خواهند بود.

ماده 38: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هسته های مقاومت محلی را با همکاری روحانیون و معتمدین محل و شوراهای محلی قانونی در سطح کلیه محلات تشکیل می دهد.

تبصره 39: گسترش واحدهای محلی بسیج باید به گونه ای باشد که در کوتاه ترین مدت ممکن در تمامی محله ها هسته های مقاومت تشکیل شود.

ماده 40: در رده های اجرایی بسیج به تناسب اقشار و صنوفی که تحت پوشش آن بسیج اند یک نفر از هر قشر و صنف از افراد موجه و قابل اعتماد و یک نفر از روحانیون موجه محل به سرپرستی مسئول واحد بسیج مربوطه شورای بسیج را تشکیل می دهند این شورا برای مسئول بسیج شورای مشورتی خواهد بود و تصمیم گیرنده نهایی مسئول بسیج است.

تبصره: روحانی شورا باید به تأیید مقام رهبری یا نماینده ای که در سپاه تعیین نماید، یا نماینده رهبری در هر رده برسد دیگر اعضاء شورا بوسیله مسئول بسیج روحانی شورای مربوطه تعیین می شوند.

ماده 41: افراد ارتش بیست میلیونی به صورت زیر دسته بندی می شوند:

الف) اعضای عادی ـ عموم اقشار معتقد به قانون اساسی جمهوری اسلامی و اهداف انقلاب اسلامی که پس از گذراندن دوره آموزش عمومی به عضویت ارتش بیست میلیونی (بسیج مستضعفین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) درآمده و سازمان دهی می شوند، و در حدود قوانین و مقررات فعالیت های پشتیبانی و رزمی زمان جنگ و همچنین فعالیت های عمرانی، خدماتی، اجتماعی، سیاسی و اطلاعاتی خواهند داشت.

ب) اعضای فعال ـ افرادی هستند که پس از گذراندن دوره های آموزش عمومی سازمان دهی شده و با تداوم آموزش و برنامه های ویژه انسجام آنها حفظ خواهد شد.

تبصره: اعضای عادی و فعال از پرسنل کادر ثابت نبوده و حقوق ثابت دریافت نخواهند کرد.

ج) اعضای ویژه ـ افراد فعالی هستند که صلاحیت های یک پاسدار را دارا می باشند و دارای پرونده آموزشی و فردی بوده و هنگام نیاز سپاه به طور تمام وقت در اختیار سپاه قرار می گیرند این افراد دارای کارت مخصوص بوده و در رابطه منظم با سپاه هستند.

ماده 42: کلیه افراد و مسئولین واحدهای ستادی بسیج و فرماندهان مراکز بسیج و فرماندهان منطقه مقاومت (در شهرها) از پاسداران خواهند بود فرماندهان ناحیه مقاومت, پاسدار و یا از اعضاء ویژه بسیج, فرماندهان پایگاه مقاومت از اعضای ویژه و فرماندهان گروه های مقاومت از اعضای فعال خواهند بود.

روزنامه رسمی شماره 10953ـ 11/7/1361

Basij.ir

بسیج در قانون

مطالب مشابه :

حدیث

شورا در اسلام با تکیه بر قرآن ،حدیث و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

تعارض مواد 335 و 339 قانون تجارت و اجمال در واژه پزشک

حدیث

انتقاد شدید دکتر محمود آخوندی به قانون آیین دادرسی کیفری جدید

طرح قانون جاذبه عمومي موجودات در قرآن

بسیج در قانون

نامزدی در قانون مدنی ایران